Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ideën III (1876)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ideën III
Afbeelding van Ideën IIIToon afbeelding van titelpagina van Ideën III

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.97 MB)

ebook (3.34 MB)

XML (1.06 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

aforismen
verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ideën III

(1876)– Multatuli–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

779.

Men bedriegt zich echter door te meenen dat locke 't wiskunstig beheerschen van de stof als uitsluitend onderwerp der wysbegeerte beschouwde. Liberaler - en logischer vooral - dan, byv. solon die, de zwaarte van z'n eigen lichaam miskennende, de materie geen aandacht scheen waard te keuren ‘stelde hy vurig belang in alles wat nuttig kon zyn voor 't menschelyk geslacht.’ Zóó drukt 'n levensbeschryver zich uit, waarschynlyk zonder er aan te denken hoe bitter de sa-

[pagina 193]
[p. 193]

tire is, die-n-i met deze eenvoudige woorden over de meesten van locke's kollegaas uitspreekt.

‘En, zegt-i op 'n andere plaats, locke was vyf-en-dertig jaren oud, toen-i z'n beroemd Essay over 't ‘Menschelyk Oordeel’ schreef. Hy voelde zich hiertoe opgewekt door 't bywonen van 'n redetwist tusschen personen van diepe geleerdheid en groot verstand, die in-weerwil dezer hoedanigheden maar niet tot 'n behoorlyke slotsom konden geraken. Locke, zwygend nadenkende terwyl de anderen zich uitputten in de poging om hun gevoelens te doen zegevieren, bemerkte dat de moeielykheid lag in 't verschillend gebruik van de woorden, en dat men elkander niet verstond. Deze opmerking in byzonder geval, verheffende tot algemeene thesis, klom-i op tot den oorsprong van onze denkbeelden, onderzocht de bronnen waaruit ze vloeiden, en toonde den invloed aan, dien het misbruiken van woorden op ons redeneervermogen heeft.

Niets is algemeener dan wanbegrip, zeide ik...

Welnu, ik noodig ieder wien dit verschynsel treurig voorkomt, met verwyzing naar locke's opmerking uit, de kwaal naar vermogen te bestryden:

door als spreker of schryver zich toeteleggen op juistheid van uitdrukking,

door als lezer of hoorder zich te oefenen in juist verstaan,

door in géén dezer hoedanigheden genoegen te nemen met zinnelooze praat.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken