Ideën III

793.

't Meedeelen van de gevonden kennis door natuur-onderzoekers, al kostte hun dit dan ook gewoonlyk den nimbus van geheimkramery, lag in den aard der zaak, en behoeft alzoo geenszins aan edelmoedigheid te worden toegeschreven.

[p. 204]

By 't behandelen van de stof, was men wel genoodzaakt telkens in aanraking te komen met het Volk, zonder 'twelk nieuwe ontdekkingen niet in praktyk konden overgaan, noch aan proefneming onderworpen.

Zoolang mogelyk evenwel hebben sommigen getracht hun meerdere kennis en verkregen rezultaten, als specialiteit te exploiteeren. Astrologen, alchymisten, natuurprofeten, verkochten de rezultaten van hun wetenschap, of den schyn daarvan, zoo duur mogelyk. En niet in eerbied alleen lieten ze zich betalen. Ook klinkende munt was deze heeren welkom, zoolang die te bedingen was.

Hoe dit zy, hun specialiteit werd, met of tegen dank dan, aldra publiek domein.

Niet alzoo de boven- of ònnatuur-wysgeeren. Nog altyd reikt de hand van den leek niet tot den wolk waarin ze byvoorkeur hun laboratorium opslaan. 't Onbegrypelyke, 't ontastbare, 't ongenietelyke van hun wetenschap, bewaart haar voor ontheiliging, en ze kunnen nog lang zonder konkurrentie hun vak blyven uitoefenen. ^#

# Noot van 1870. Voor slechts honderd jaren wist giuseppe balsamo (Cagliostro) zich 'n fleschje met chemisch praeparaat om vuur te maken - wy zouden thans zeggen: 'n doosje lucifers - door den Kardinaal rohan te doen betalen met dertig duizend franken. ‘Maar, zeid-i er by, hy deed dit uit menschlievendheid, en omdat rohan een van z'n meest volgzame leerlingen was, die verdiende 't licht te zien.’ Nu... licht wàs het!