Ideën III

873.

Wie nu meent dat ik strenge stipte wetenschap laagstel of zou willen verwaarloosd zien, bedriegt zich. Ik dring integendeel zeer ernstig op 't handhaven van haar rechten aan, en juist hierom wenschte ik dat het jong gemoed behoorlyk werd voorbereid om haar te ontvangen met de graagte waârop zy aanspraak heeft. Men zou in dit opzicht veel bereiken door onthouding, althans door vermyding van het tegendeel. Uit eerbied voor 't exakte, doet het me leed dat de logiën worden toegediend op 'n manier die de waardeering van de poëzie der juistheid in den weg staat. Dit is geheel-en-al 'n zaak van opportuniteit.

Dezelfde leerling die nu misselyk wordt gemaakt van tacitus, zou misschien z'n grootste vreugd scheppen in 't ontleden der werken van dien schryver, als-i vooraf en liefst uit eigen aandrift had leeren belangstellen in de daarin behandelde zaken. Er komt 'n tyd dat de knaap zich voelt aangetrokken door de vaak treffende verhoudingen tusschen uitgebreidheden en getallen. Wie ooit, byv. des-nachts wakker liggende, zich bezig-hield met de evenredigheid tusschen

[p. 285]

zekere lynen en figuren op tapytwerk of behangsel, zal me begrypen. Een ander zal behoefte voelen aan kennis van de wys waarop de stoffen zyn samengesteld. Hy wil weten wat ze vereenigt, hoe ze ontbonden worden? Dan is de tyd voor de scheikundige lessen gekomen, niet toen de knaap met 'n onvriendelyk: wat gaat my dat aan? de boodschap afzei, die men hem brengen kwam op ongelegen uur.

Gy die dit alles nooit bedacht, drinkt ge bier by uw ontwaken? Eet ge stokvisch tot ontbyt? Kolft ge in de kerk? Is 't dan zoo moeielyk te begrypen dat ook verstandelyke indrukken hun tyd kiezen, en dat wy alzoo verkeerd handelen, de wenken te verkrachten, die de Natuur ons daaromtrent zoo duidelyk geeft?