Ideën III

879.

En - zeer by uitzondering! - vindt myn gevoelen over dit onderwerp ditmaal 'n bondgenoot in de wet. Na veel weifelens op dit stuk, heeft ze eindelyk beslist dat de mondigheid van mannen en vrouwen op 'tzelfde oogenblik behoort aantevangen.

Of ik dit goedkeur, is nu de vraag niet. Ook heb ik te weinig eerbied voor den ‘Wetgever’ - gewoonlyk 'n fetisch van de ergste soort! - om hem stem toetekennen in de beslissing van wysgeerige vraagstukken. Ik doe dit nu vooral te-minder, omdat hy - al ware overigens de gegrondheid van deze gelykstelling op anthropologisch en fysisch standpunt bewezen - ontwyfelbaar dwaalde in de toepassing daarvan op ònze Maatschappy, gelyk reeds voldoende blykt uit het tydstip zelf dat-i voor de volwassenheid aanwyst. Ik geef my te veel moeite om waarheid te benaderen, dan dat ik licht zoeken zou in de plompe konventien van die Wetmannen.

Immers zelfs van zeer ordinaire standpunten beschouwd, hebben ze in deze zaak 'n fout gemaakt, of liever ze maakten er twee te-gelyk, die zoo bar tegen elkaar inloopen, dat aanhangers van 't gemiddelde byna zouden kunnen beweren dat ze - by-toeval dan! - ditmaal iets als juistheid hebben getroffen.

Ordinaire standpunten noem ik die waarop de banale meerderheid geplaatst is.

Deze meerderheid nu gelooft, èn dat de jonge-dochter spoediger ontwikkelt dan de knaap, èn: dat de knaap door 't meerder onderwys waarmee we hem... bevoorrechten, 't meisje

[p. 292]

voorbystreeft. Volgens de eerste stelling behoorde de mondigheid van 't vrouwelyk geslacht eerder bereikt te worden. De laatste echter zou pleiten voor 't spoediger mensch-worden van de jongens. Wat is hier waarheid? Deze beide tegenstrydigheden zyn door de wet zóó saamgevat, dat ze daaruit met haar gewone handigheid 'n derde heeft weten voorttebrengen. Om slechts een zaak te noemen, 'n meisje dat zich wat haast, kan onder 't tegenwoordig stelsel vóór haar mondigheid 'n zoontje hebben dat redelyk wel lezen en schryven kan. Jazelfs, er zyn voorbeelden van geleerdheid op zesjarigen leeftyd, en niets ware makkelyker dan zulke voorbeelden zeer frekwent te maken. God bewaar ons!

Men begrypt alzoo dat ik 't getuigenis van de wet niet aanneem als bewys voor de oorbaarheid der gelykstelling van de geslachten. Ik haal haar slechts aan, omdat zy 'n onwillekeurig maar des te sprekender bewys geeft voor de gegrondheid myner afkeuring van ons Opvoedings-stelsel.

Wat niet wordt aangenomen van den vermeenden pessimist, zal misschien ingang vinden als 't metterdaad beaamd wordt door 'n gezag dat geroepen schynt onze instellingen in bescherming te nemen.

De wet nu klapt uit de school, en erkent dat zyzelf die instellingen minacht.

De jongeling is mondig op z'n drie-en-twintigste jaar...

Drie-en-twintig jaren? Na zóóveel gemaakte sommen? Na zóóveel versleten leien en ellebogen? Na zóóveel mauvaise-marques? Na zóóveel pensa? Na zóóveel grieksch en latyn? Na zóóveel series lectionum?

Drie-en-twintig jaren? Was alexander wel zoo oud, toen-i zich door Azië heensloeg?

Drie-en-twintig jaren? De eerste Fransche Republiek had generaals van dien leeftyd!

Drie-en-twintig jaren? Dit is byna de ouderdom waarop men zich kan veroorloven iets vergeten te hebben!

Ziedaar 'n verlof waarvan sommige jongeluî 'n vlytig gebruik maken. De sufheid gaat dikwyls de volwassenheid vooraf, waaruit het treurig verschynsel volgt, dat de wryving die den ‘volleerden’ knaap in de wereld wacht, niet zoozeer strekken moet om hem te doen rypen tot man, als wel om hem te genezen van 'n tweede kindsheid waarin-i, al te vlug ditmaal, overstapte uit de eerste.

Dat noem ik haasjen-over spelen met het leven!