Ideën IV

1018.

Tacitus dan verhaalt, onder vermelding van veel by-omstandigheden die ik nu oversla, het volgende.

Octavia was de dochter van keizer claudius en messalina. Ze werd zeer jong uitgehuwelykt aan lucius silanus, 'n senator. Agrippina, de moeder van nero, was met dit huwelyk niet tevreden. Ze wenschte octavia met nero te verbinden, misschien wel om door den invloed dien ze meende op de jonge vrouw te zullen uitoefenen, haar zoon op-den-duur te kunnen beheerschen. Het huwelyk met silanusmoest dus verbroken worden, en 'n voorwendsel was spoedig gevonden. Men beschuldigde den senator van ongeoorloofde verhouding met z'n zuster, en durfde zich - in die omgeving! - aanstellen alsof men zoo-iets heel afschuwelyk vond. Hy werd van z'n rang ontzet en van z'n vrouw gescheiden, zoodat er over octavia op-nieuw kon beschikt worden naar bevind van vermeend belang. Nero, zelf pas zestien jaren oud, kreeg haar tot vrouw.

De arme octavia trof het allerongelukkigst. Byna terstond

[p. 314]

na 't huwelyk - en zelfs in zekeren zin reeds vóór 't huwelyk - was nero zoo afkeerig van z'n jonge vrouw, dat-i haar verstootte, en wel op-grond van twee voorwendsels waarvan 't een het ander scheen te vernietigen.

Voor de radikale poppaea echter, nero's nieuwe gemalin, was deze echtscheiding niet genoeg. Octavia moest sterven. Dat men aan zoo'n braaf hof niet verlegen was om 'n voorwendsel, spreekt vanzelf. Ik vind het vreemd dat men nog de moeite nam, daarnaar te zoeken. Een ware weelde! Er werd besloten dat octavia zou schuldig zyn aan intiemen omgang met haar slaven, en wel bepaald met zekeren fluitspeler die eucaerus heette. Nero zelf was met deze beschuldiging maar half ingenomen. Hy had nog niet gebroken met allen eerbied voor... den schyn van recht - wat kan men van 'n zestienjarig jongetje meer verlangen? - en vreesde dat het volk de ongelukkige jonge vrouw boven zoo'n aanklacht zou verheven achten.

Deze zucht om den schyn van recht te bewaren, blykt dan ook uit de geheele... proceduur. Want 'n proceduur werd er van gemaakt, waarachtig! Reeds hieruit ziet men hoe onbedreven nero nog was. Weinig jaren later immers maakte hy zooveel omslag niet met z'n moeder! Ik laat in 't midden wat beter is...