Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ideën VI (1878)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ideën VI
Afbeelding van Ideën VIToon afbeelding van titelpagina van Ideën VI

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.70 MB)

ebook (3.10 MB)

XML (0.80 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

aforismen
verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ideën VI

(1878)– Multatuli–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

1123.

Het aantal boomen is grooter dan 't aantal bladen van den boom die 't meest bladen draagt. Minstens twee boomen moeten dus 'n gelyk getal bladen hebben.

 

Aannemende dat er dertienhonderd millioen menschen leven, dan volgt hieruit dat er minstens ruim 3½ millioen menschen op denzelfden dag jarig zyn. Want zóóveel bedraagt het kwotient van

1300.000.000 : 365.

Het samenvallen der verjaardagen van sommige personen op één dag, is dus geen gevolg van eigendunkelyke beschikking, van willekeur, van 'n gril: het moet zoo wezen. De kans op ontmoeting van 'n persoon die jarig is op denzelfden dag als wy, wordt weer bepaald door 'n anderen deeler, waaruit 'n ander kwotient voortvloeit.

 

Geen macht ter-wereld - noch buiten de wereld! - is in-staat deze kwotienten te veranderen. Heel gelukkig! Een Almacht die 't beproefde, zou blyk geven van krankzinnigheid, en dus ispo facto géén Almacht zyn.

 

Wie in één worp vier ballen zoodanig werpt dat ze moeten te-recht komen in 'n bak dien men in vier gelyke vakken verdeelde, heeft - zonder belemmerende by-oorzaken, als, byv. de verspreiding door wryving - slechts één vier-en-zestigste kans dat er in elk vak een bal komt te liggen. Op-den-duur zal 't een berekenbaar getal keeren voorkomen dat deze verhouding ten-achter geraakt, waaruit volgt dat zy zich in andere oogenblikken door sneller herhaling verevenen moet.

 

Wie dan in zoodanig oogenblik van herstel der evenredig-

[pagina 105]
[p. 105]

heid, alleen achtslaat op de frekwentie der verschyning van 't byzondere, en niet gelet heeft op 't uitblyven van de verevening in andere perioden, meent ten-onrechte dat-i te doen heeft met iets byzonders, met 'n schreeuwende onregelmatigheid, met... 'n wonder!

 

Zyn de op-eengedrongen voorvallen gunstig, dan heeft ‘Gods vinger’ ze zoo geschikt.

 

In het tegenovergesteld geval speelt de Duivel z'n rol.

 

De eene meening is de andere waard.

 

Logische noodzakelykheid laat zich niet door vingers of klauwen van goden en duivels beheerschen.Twee maal twee is vier, met of zonder - d.i. tégen - God. Met of zonder Duivel, d.i. tégen Duivel. Want zoo'n Duivel kan niet bestaan zonder 'n beetje: twee maal twee is drie, of... vyf, naar verkiezing.

 

En die God ook niet!

 

Het verzinnen van zulke ongerymdheden is 'n zeer verkeerd middel om te geraken tot opheldering van mysterien. Wie iets begrypen wil, moet niet beginnen met het vooropstellen van 'n onbegrypelykheid.

 

By 'n korrekte aanwending van ons denkvermogen...

 

Genot en deugd, lezer! Zyt ge niet tevreden met dit Evangelie?

 

...by 't korrekt denken behooren wy vooral te letten... ik mag hier niet zeggen: op 'tgeen we niet weten. Dit kàn niet. Maar hierop toch: dàt we zoo weinig weten, en dat het onbekende, op-straffe van niet zyn, gehoorzaamt aan dezelfde wet van noodzakelykheid, als 't ons wèl bekende, stevige trouwe: 2 X 2 = 4.

 

Ten-opzichte van al deze stellingen, beroep ik my overigens op zekere hoofdstukken in ‘Millioenen-studiën.’


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken