Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ideën VI (1878)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ideën VI
Afbeelding van Ideën VIToon afbeelding van titelpagina van Ideën VI

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.70 MB)

ebook (3.10 MB)

XML (0.80 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

aforismen
verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ideën VI

(1878)– Multatuli–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 108]
[p. 108]

Voornaam bezoek. Koningen en oliekoeken. De gesprekken van de ‘massa.’ Catapultische inspatting van de ‘massa.’ Où peut on être mieux? Zweven en vallen. Helaas! De auteur is beschaamd over z'n held, en bevreesd dat dit wel 'ns meer zal gebeuren.

1127.

Wouter hoestte niemand na, en verwonderde zich telkens. Hy was te onwetend om er voor bewaard te blyven, niet bot genoeg om 't nooit te doen, en te eerlyk om anders te hoesten dan z'n eigen verkoudheid meebracht.

 

Gedurende den loop der week die z'n tweede plaatsing ‘in den handel’ vooraf ging, werd-i door 'n drie- viertal ontmoetingen zoo vreemd heen-en-weer geslingerd, dat-i zich byna suf voelde, en veel moeite had om z'n hoofdje heel te houden.

 

En z'n hart ook!

 

't Was donderdag. Stoffel kwam thuis met 'n belangryk bericht. De Koning - ik weet weer niet welke koning - was onverwachts in stad gekomen, en zou den volgenden avend of 'n dag later den Schouwburg bezoeken. Alles was in rep en roer, want in republikeinsche landen hecht men veel waarde

[pagina 109]
[p. 109]

aan titels, pronk en geboorte.

 

Meer nog dan naar gewoonte was de nieuwsgierigheid des Volks ditmaal gespannen, omdat veel buitenlandsche vorsten - waaronder zelfs 'n Keizer - Z.M. waren komen bezoeken. En van uit z'n residentie - Utrecht? 's Gravenhage? Haarlem? - zouden die aanzienlyke vreemdelingen 't Hof naar Amsterdam volgen. 't Was dus deze keer 'n praal mit Umstände, met 'n sleep.

 

Het republikeinsche Volk zou niet alleen 't aangezicht te zien krygen - of 'n slip van den rok - des tirans, maar tevens aangezichten en rokspanden van veel andere tirannen, om nu niet te spreken van de tiranninnen.

 

De vrouwtjes die gewoon waren oliekoeken te verkoopen op den dam - 'n pleintje dat de stedelyke regeering zich veroorloofde te verhuren als markt - dreigden de stad met 'n proces.

 

't Was dan ook zeer hard, dag-in dag-uit huurgeld voor plaats- en open-luchtgebruik te betalen voor de kans om 'n paar oliekoeken te slyten aan de straatjeugd, en nu op-eens verjaagd te worden omdat Z.M. zich aan ‘het Volk’ zou vertoonen op 't balkon van het gewezen stadhuis.

 

Mocht hy die vrouwtjes niet zien? Moest de oliekoek-industrie 'n geheim blyven? Vreesde men voor namaak, voor onvorstelyke konkurrentie?

 

Of mochten die olievrouwtjes en haar koeken den Koning niet zien? Was ook hy misschien bevreesd voor onedel nabaksel van z'n majesteit? Dit zouden noch de vrouwtjes noch de oliebollen gedaan hebben.

 

Hoe dit zy, de kraampjes werden weggeruimd, en de verjaagde industrieelen behielden alleen het recht zich privatim onder de menigte te dringen, die straks roepen zou: ‘leve... dit of dat!’ naar den eisch van 't oogenblik. Ze mochten meeschreeuwen ook.

 

't Is eigenlyk heel vreemd dat vorsten sterven. Al die vivat's schynen niets uittewerken.

 

De drukte in de stad was ditmaal ongewoon groot, door en om al de vreemde Hoog- en Doorluchtigheden die den tiran by deze gelegenheid vergezelden.

 

Daar was - naar men uit de couranten vernam - de

[pagina 110]
[p. 110]

prins van Caramanie, die aanspraak had op de byzondere sympathie des Volks, wyl men had uitgerekend dat een van z'n voorouders kapitein was geweest in Staatsche dienst, en dus... z'n bloed had vergoten voor de Nederlandsche vryheid.

 

Dit bloed - en misschien ook de vryheid - was 'n krantenverzinsel. Maar dat onze prins 'n groenen rok droeg met dikke gouden nestels, was waar. En op z'n hoofd had-i 'n byzonder grooten steek. Men kon dus by de eerste gelegenheid zeer gevoegelyk roepen:

 

Leve de prins van Caramanie!

 

Onder de hooggeboren persoonlykheden bevond zich ook zekere Hertog die uit z'n land was gejaagd wegens z'n deugden. De man was spaarzaam en huishoudelyk. Nooit had-i zichzelf te-kort gedaan. Toch was-i door 't dom gepeupel onttroond, en met 'n schepel diamanten over de grenzen gezet. Van deze diamanten zoud-i nu in Amsterdam 'n paar dozyn laten zien, en wel in hoedanigheid van roksknoopen en rottingknoppen. De couranten vermaanden dus 't Volk tot den allerwelstgemeenden roep:

 

Leve de Hertog met z'n diamanten!

 

Prinses Erika was 'n nicht van den Koning, en bestemd voor den troonopvolger van 'n groot Ryk dat te Zaandam timmeren geleerd, en dus aan Nederland z'n carrière te danken had. Dat Ryk zou de Nederlandsche staatsschuld betalen - zoo verzekerden eenstemmig de kranten - als men nu maar braaf schreeuwde:

 

Leve prinses Erika!

 

De oude Paltsgravin van Aetolie stamde rechtstreeks af van zekeren ridder die z'n stalknechts liet bedienen door Lusignans. De couranten betoogden dat het den waren republikein paste, in dit byzonder geval bewys te geven van heraldische ontwikkeling, door met byzonderen nadruk aantedringen op de levensverlenging van die hoogheid. Men moest dus roepen:

 

Leve de Paltsgravin van Aetolie!

 

De Groothertog van Ysland was de welgeslaagde kleinzoon van 'n kroeghouder. Z'n verdiensten waren drie krantkolommen lang... brevier-letter, en nauw gezet. 't Volk moest dus even nauwgezet wezen in 't waarderen. De man was mees-

[pagina 111]
[p. 111]

ter op kling en bâton, en kon zelfs - met 'n beetje inspanning, nu ja - hy kon z'n naam zetten. Langs 'n oceaan van afgronden - zoo zei de krant - had-i zich vervolmaakt tot zwager van 'n halfgod. Ook was-i gewoon zich te kleeden als 'n koorddanser. Wie dus 't belang des Vaderlands op 't onbesmet harte droeg - zoo zei de krant - kon niet laten uit zeer onbeklemde borst meeteschreeuwen:

 

Leve de Groothertog van Ysland!

 

Er waren nog meer potentaten en potentaatgenooten die Amsterdam vereerden met 'n bezoek. Ze hadden gehoord dat die stad eigenlyk: ‘la Vénise du Nord’ heette, en... interessant was, zeer interessant!

 

En de hollandsche haring! Delicieus! Maar... de Hollanders weten er niet mee omtegaan: ze moet gebakken zyn.

 

En de hollandsche schilderschool! ‘Rambrànn... magnifique!’

 

Er waren nog meer dingen in Holland byzonder goed, gelyk met neerbuigende vriendelykheid door al die hoogheden werd erkend.

 

- Il paraît qu'un certain Wondèle a écrit des choses, des choses... mais des choses... passablement bien!

 

En de dyken! De Katwyksche sluis...

 

Lezer, géén kronologie, wat ik u bidden mag!

 

...die sluis: gigantesque! De hollandsche natie houdt zich in de snipperuren die 'r overblyven na 't haringkaken en kaasmaken, by-voorkeur bezig met het breidelen van elementen. Dit was met schaatsryden en harddraven 't meest geliefd - geliefkoosd, zeiden de kranten - volksvermaak.

 

Nu reeds kan ik den lezer verzekeren dat het voorname gezelschap met minzame tevredenheid ons land weder verlaten heeft.

 

De eenige persoon die 'n gansch anderen - doch daarom geenszins tegenovergestelden - indruk meenam... neen, zóó ver mag ik m'n Wouter niet vooruitspringen. Ook 'n schryver heeft z'n plichten.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken