Rhetorica, dye edele const van welsegghene

¶ Van die drie manieren van Causen int generale.

[fol. 18v]

WAnt te vergheefs ware, een Conste geleert te hebbene, sonder datmen die selue wiste te ghebruyckene ende te wercke te legghene. Daerom nadat wij betoocht ende gheleert hebben die edel Rhetorica, dat es die inghelike const van welsegghen, so willen wij oock betooghen ende leeren, hoe ende waer in, die selue ghebruyct wert, dat es in wat materien datmense te wercke legghen sal. Want ghelijckerwijs die Const van medecijnen ghebruyct werdt tot wonden, vlceren, ende inwendighen sieckten, de welcke zijn als een materie vander seluer const. Alsoo oock al tghene daer dye Rhetorica in ghebruyct wert mach ghenaemt wesen dye materie vander seluer const. Ende nyet teghenstaende dat dye selue materie vele ende sonder getal schijnt te wesene. Om dies wille dat een goet Rhetorisien sal moghen constelijck spreken, van alle materien, diemen vinden oft versieren mach. Nochtans hebben die groote, gheleerde, oude Rhetorisienen besloten al datmen segghen oft spreken mach, in drie sonderlinge deelen, dwelcke zijn drie manieren van Causen oft saken daer alle andere onder ghebrocht ende besloten moghen wesen, waer af die eerste cause wort ghenaemt betoochsaem of lofsaem. Dye tweede beraedtsaem, dye derde Judiciael, dat es iugierlic, also wij nv breeder van elck bysondere bescrijuen sullen.