Rhetorica, dye edele const van welsegghene

¶ Die vierde maniere van confirmeren in Causen coniecturael.

DEn heesscher sal zijn cause confirmeren ende proberen by noch sekerder argumenten ende vehemente suspitie, twelcke gheschieden mach in drie manieren. Te wetene, by dye drie deelen des tijts. Als den tijt voorgaende, den tijt present, ende den tijt naeruolghende. Inden tijt voorgaende sal hi considereren, waer den verweerdere ghesien was, eer dit fayt ghebuerden oft met wyen dat hi ghesien was, oft hi teghen hem eenighe ghereetschap maecte, oft hi teghen yemant sprack, oft hi eenighe woorden profereerde, oft daer yemant met hem was van sinen complicen oft medepleghers, oft wat behulp, instrumenten ende ghereetschap hi hadde, oft hi daer yet ghedaen heeft buyten ghewoonten oft tontijden. &c.

Inden tijt present sal hi considereren, oft den verweerder daer ter plaetsen gesien was alst tfait gebuerde, of daer eenich geruchte roepen of crijsschen gehoort es, of men daer yet af beseuen heeft in sien, in hooren, in geuoelen, in riecken, in smaken, want elck van desen mach suspitie gheuen.

Inden tijt nauolgende sal hi mercken, hoe dat fayt gedaen es, ende van wien, hoe dat gedaen es salmen aenmercken tlichaem vanden ouerledene,

[fol. 31v]

waren dat geswollen, ende lootuerwich, dat es een teeken dat hi met fenijn gedoot es, zijn daer wonden oft andere teekenen, dat betekent in andere maniere. Van wien dat ghedaen es, men sal nerstelijck ondersoecken wat voetstappen datmen daer vindt, oft daer ooc eenighe instrumenten, eenighe wapenen, oft eenige cleederen, oft dierghelijcke saken achter ghebleuen zijn, oft daer eenich bloet oft ander saken ouer den verweerdere beuonden es: oft bi ooc daer ter plaetse nae dat het fayt ghebuert es, gesien oft betraept heuet gheweest.

Den verweerder sal hier teghen betooghen, ist hem moghelijc hoe dese teekenen ende argumenten hem niet hinderen en moghen, want hy dit al ghedaen heeft omduecht, wt compassien, ende medelijden. En hi sal hem pijnen om te betooghen hoe alsulcke teekenen diemen teghen hem allegiert, hem seluen grootelijcx mede gaet.