Dal Bhat Chatni

(1977)–Jit Narain– rechtenstatus



[pagina 109]
Liefde Twijfel Haat 1970-'71
[pagina 110]
geboren als het oudste kind groeide ik op in een jhopri beschut met gedroogde uitgeklopte parsara en bedekt met pinabladeren net toen ik dacht dat mijn leven veranderen zou werd mijn hart gebroken op de kleine watergolven werd het verhaal geschreven van twee harten die geluk zochten op twee verschillende wijzen lientje-bosi een knap vrouwtje had oog op de toekomst van haar svami die zijn lakshmi dacht te aanbidden met de schoonste spreuken ooit geschreven de dagen verliepen zonnig het waaide steeds een oostenwind en lang werd het verhaal in het westen tot op een dag een boot langs voer en de golven brak door het midden aan het einde van zijn bestemming las ik nog een laatste regel ... dit was het trieste einde zij die spelen winnen of verliezen zij die het spel gadeslaan kunnen altijd winnen
[pagina 111]
ik wil je niet haten ook niet verwensen wat ben je dan anders waard jij een verziekt geraamte besmeerd met het zweet der armen hebt mij niet verstaan ik verstond de taal die jouw geld sprak hij wilde vrienden maken ik bezat dat vermogen gelukkig niet wrokkig moest ik van mijn liefste scheiden door het raam zag ik aan de horizon een verminkte ster flikkeren het is stil wat moet ik gaan slapen slapen zonder dromen ik strekte mijn armen uit om de gordijnen dicht te trekken en voordat de zomen elkaar raakten zag ik die ster achter de horizon in het oneindige verdwijnen 's morgens hoorde ik door de radio een schip aangedreven iederéén aan boord gered behalve een verloofde die was van mij
[pagina 112]
de vissers die de storm hadden overleefd hadden geen zin meer langer de zee te verdunnen toch nog één gevangen zei één hunner die zich er ook bij gelukkig prees toen het net werd binnengesleept ze was een vrouwenfiguur aangerand door haaien die bedroefd keek naar het gat in de hemel waardoor haar geest de weg vond naar de hel ze is een dochter van een rijke hindustani die zijn kinderen naar nederland stuurt om nog beter van te worden in dienst heeft hij arme landgenoten die de hunne naar zijn tomatenvelden sturen ze komen van school en vergezellen de ouders om het broodje voor morgen naar de bloeiende tomatenvelden van handelaar-bosi die belastingen ontduikt door de niet aflatende opeenvolging van trouwen en scheiden met zijn tweede vrouw die mij niet durfde vragen of ik hun ijjat had gespaard na een heerlijke maaltijd die hij als een rijke toch met de vingers had ingewerkt vroeg hij mij wanneer ik van plan was met zijn dochter te trouwen
[pagina 113]
samen met zijn vrouw ging hij akkoord met mij en verliet naar het scheen heel tevreden mijn huis die tevredenheid duurde maar een week hij kwam terug nu met zijn dochter alleen de opbrengst zou zijn verwachtingen niet strelen ik kon toch nog tot zaken komen maar dan als voorwaarde dat ik het vermogen bezat welke hij gerechtvaardigd zag wilde ik nog met mijn liefste trouwen haar volle wangen als rood-gele tomaten bleven onbewogen een knik bevestigde het betoog van vaderlief ik mocht haar liefde kopen toen besefte ik ineens bizonder goed dat hij een handelaar was in wie ik mij niet moest vergissen ik vergiste mij in jouw liefdesrijk ik verkeek mij op jou en schond mijn wezen ik droomde van een taj mahal en wachte jouw jaardag af een maand voor ik die schenken zou gingen mijn ogen open wakker werd ik met pijnen over mijn lichaam als had elk lid van jouw familie
[pagina 114]
mij meedogenloos geslagen de regen hield op de kermis in de hel vertrok mij in een ag-mahal achterlatend daar heb ik de brandwonden nog van over jou zie ik als een uitgedroogde boom die nog niet is omgevallen de schamele takken die bedroefd in de lucht kijken vermoeden de haat van de houthakker de storm ontbladerde deze eens zo trotse boom de zon doet hem kraken wist hij maar dat macht kortdurend is en wist hij dat er ook andere waren die wilden bloeien dan was hem dit wellicht ontgaan jij slangenkind hebt vergiftigd een mens die voor jou de zorg droeg hij bracht jou elke keer weer een appetijtelijke kost genoot van jouw dans en vergat de wereld hij wist niet dat het jouw bedoeling ook was jij beet hem juist in zijn vervoering
[pagina 115]
ik ging voor de spiegel staan haalde mijn snor en baart eraf ik leek veranderd.... ik keerde mij blij om en zag per ongeluk een foto van haar mijn blijheid streek over haar hart en verging in mijn haat de avond is zojuist gevallen vier kaarsen heb ik aangestoken de lichtjes buigen naar elkaar toe terwijl de rook zich wellustig mengt en ik zie daartussen jouw gedaante slingerend in mijn gedachten voorbij trekken ik herinner mij de zes jaren waarin ik jou nog had jij ging onverwacht uit mijn leven heen en liet smart achter had jij er niets aan kunnen doen dan had ik jou vergeven maar nu je zelf ook de schuldige bent schrijf ik wat om jou proberen te vergeten jij drong ik genoot en dreef op jouw liefde het bleek mijn eigen verbeelding waarom toch.....
[pagina 116]
jij bent kansloos wie ben jij eigenlijk mijn dochter staat mij jij nog niet tot ver over deze liefdesgracht zie ik een boom hellen een deel van de takken die in het water steken hangen slap met de bladeren gespreid op het watervlak die ruiken naar de stank van haar haren die ze toch dagelijks gewassen had mijn hart verlichtende diya vind ik heus wel maar ver van jouw liefdesland ik zoek en zal vinden jij zal ervaren het zwaard van jouw vaderliefde dat mij volledig trof op weg naar school had ik haar ontmoet die dezelfde bestemming had ik gaf haar elke dag een rode roos met een glimlach nam ze die haastig aan en schaamde zich voor de omstanders langzaam kwam er verandering ze bleef met mij staan praten tot de schoolbus kwam en we elkaar groetten tot de volgende dag
[pagina 117]
nadat het licht voor mij was uitgedoofd zat ik aan een kleine tafel waarop een vaas bloemen stond bedroefd rond te kijken een vlinder die gehaast langs mijn oor vloog om zich in die bloemen te verstoppen legde zich teleurgesteld op de tafel neer in de kamer sprak lien met haar vader over haar neefje vinod voor wie ze een truitje had gekocht haar zusje liep heen en weer en ging uiteindelijk voor de spiegel staan om zich wederom op te maken dat was tenminste iets dat zij kon en goed ook intussen kroop de vlinder op mijn hand zachtjes zei ze dat wij maar heen moesten gaan onze bloemen waren niet welriekend meer op deze vroege ochtend zit ik te luisteren naar raga's op de sarangi met in mijn hart de smart van een liefde dat mij geen moment alleen laat ik voel mij vergaan in mijn liefde voor jou ik ben eenzaam en schrei om hulp
[pagina 118]
de bomen om mij heen met fluisterende bladeren en gevogelte zijn mijn enige troost in de verte hoor ik het gemurmel van de watervallen dat zich mengt met deze klanken van de sarangi en af en toe zie ik een ster zich verplaatsen een ontheemding die mijn hart wel spreekt maar toch verhevene..... de natuur die ik in jouw zie is onovertroffen helaas moordend wat ben jij toch hard voor dit jute snaartje dat onschuldig in jouw handen is gevallen en machteloos in jouw ogen kijkt begrijp dat toch elke dag wanneer ik bij deze ladder kom tel ik de treden en elke keer tel ik meer maar mijn liefde voor jou is nog niet gedoofd soms zak ik net zoveel als ik geklommen was en soms meer nooit zie ik jou een trede beneden komen hoe wil jij dan het leven delen met mij
[pagina 119]
de afgelopen dag verbaast mij ik ging weer om deze droeve terugkeer die ik niet geloven wil op deze dag leerde ik mijzelf ontdekken in de donkerte van mijn liefdesspel o groene dwaas keer terug naar jouw eigen huis waar jij liefde zoekt zijn stekels gezaaid die pas steken als ze bij jou binnen zijn iedere verwachting die ik heb van jou wordt uit mijn hart gedreven door jouw schaterlach en wat dan overblijft is een kwellende teleurstelling elke bloemknop die ontluiken wil moet de hardheid van de natuur kunnen trotseren begreep jij maar het tragische van mijn volwassen worden dan had ik er niet alleen spijt van wil jij nog lachen lach maar leeg jij zal ooit weten dat er een huilen bestaat je zal mij dan begrijpen
[pagina 120]
slapeloos bracht ik de nacht door de morgen goot tranen uit mijn oog ik zit te denken over mijn afgelopen dagen die beladen waren met vaten vol allerhande emoties die samen liefde heette ik ween om die chameli die voor mij voortijdig verregend is ondragelijk dit gepeins over al die dagen mijn lelie in de knop werd een lans op mij gericht even eenzaam als de bomen zonder bladeren voel ik mij zonder jou liefste jou zie ik vaag in mijn gedachten en ik praat met jou wanneer kom jij ooit dichtbij om jezelf in mijn ogen te vinden jij zegt nooit iets en verlaat mij hoe is dit te verdragen mijn verwerkelijking hoe zal ik kunnen zonder jouw gepraat liefste help mij jij bent mijn enge waarheid
[pagina 121]
mijn slapeloze nachten slijt ik met de klanken van de sarangi waartussen jouw gedaante in allerlei variaties in mijn gedachten danst ik doe het licht uit en zit in het duister te denken dat ik jou voelen zal in het ritme van mijn hart mijn hart slaat op hol als ik jou uit zijn ritme haal ik raak uit de maat en geef mij gewonnen hoezeer ik besef dat jij ver bent heel ver zeg ik nee lien is in mij ik in haar zij is bij mij ze praat met mij zij zingt en streelt mij tot de sarangi uit mijn handen valt en ik het licht weer aandoe alsof deze nacht geen einde kent ik verloren in de menigte van liefdesgolven geloof nog steeds na zoveel lijden in haar liefde voor mij ik heb mij neergelegd aan de voeten van haar die ik niet kwijt kan voor geen moment uit mijn gedachten die als een sarangi gespannen haar naam in romantische klanken te horen brengt
[pagina 122]
en toch wijst zij mij af... maar het is één glimlach die mij tot vergeten dwingt dit gruwelijke schouwspel en zoals deze pen langzaam met geduld over dit papier glijdt strijken mijn illusies over jou waar ik er zelf om lachen moet wat is dit voor een gevoel dat mij overweldigt wanneer ik denk over mijn leven ik voel de versleten dagen als donderslagen door mijn hart en de toekomst als bliksemflitsen door mijn hoofd dit doet leed aan en zo diep dringt het in mij door dat ik begin te tranen temeer daar ik in de steek wordt gelaten door haar wie ik mijn liefde heb gegeven op zoek naar liefde vind ik altijd nog een trieste ik in mijzelf terug iets goeds wordt niet zonder sporen verdiend zullen mijn sporen mij leiden naar die zachte armen en de beminnende schoot van mijn geliefde die doet
[pagina 123]
alsof ze niets vermoedt van mijn toenadering zo duidelijk toch onbegrepen uren zat ik aan de oever met een hengel waarvan ik de stok steeds verlengde om één vis te vangen de wolken gingen mij voorbij en bedekten soms de zonneschijn het waaide heerlijk over mij een gevoel van geduld achterlatend het water gleed de kurk voorbij in hele kleine golven die dobberde zo nu en dan ik wist toen dat zij aan beet vele hadden meer gevangen en trokken voldaan naar huis weer anderen zaten roerloos te staren naar die ene kurk aan de draad die voor driekwart in het water stak ineens verdween mijn kurk en spartelend kwam zij te voorschijn met ogen wijd gesperd ik bevrijde haar van die scherpe haak en keek haar blijde aan toen ik juist dacht dat zij van mij was gleed zij mijn hand uit en verdween in de diepte van deze liefdesgracht nu met mij alleen
[pagina 124]
de tempels zijn verlaten op het altaar brandt geen kaars voor de poort van de moskee zit een bedelaar gebukt met het hoofd in de handen in de verte hoor ik luid gejuich en ik begeef mij daar naar toe onderweg ontmoet ik een oude vrouw schaars gekleed met een sluier op het hoofd al pratend mij dwingend tot bezinning wat jij zoekt vind jij heus wel op deze aarde liefde is het niet wel..... de ware liefde behoeft geen geld die is de rijkdom op zichzelf het vertrouwen en eenvoud een godheid om te aanbidden bid nu niet voor jij echt weet dat jij die gevonden hebt denk eraan de ware liefde openbaart zichzelf in mijn devotie zelfs dringen zij mij binnen wanhoop verwekkend dwarrelen ze in mijn geest rond al weken zitten ze mij achterna alsof ik nog steeds een hoop ben voor haar die ik al gekremeerd heb aan de oever van mijn liefdesgracht ze verdween in een kronkelende zwarte rookwolk in de leegte van het heelal het zijn de herinneringen die ik niet kremeren kan
[pagina 125]
zoudt u dat voor mi] willen doen mijn god ik ben vaak laat met de bloemen in de donkerte van mijn liefdesverlangens ontwaakte in mij de liefde voor het licht ik brak door en vond mijzelf op mijn eigen pad dat het hunne had gekruist ik keek om en zag ze lachen ik was niet de eerste die zich vergiste in hen mijn leven is ongeveer als een sonet daar wordt de wending tenminste begrepen het is zaterdagavond vrienden waren op bezoek en hadden bosjes rose anjers en rode rozen meegenomen ze liggen nog droog op de wastafel naast een hoop studieboeken die ik had meegenomen naast de hiaat in mijn leven de rozen zal ik aan een kant laten leggen zij die ze brachten weten niet dat vele herinneringen aan verbonden zijn die ik nu zie lees en voel steeds zit ik te kijken naar de leien daken en de groene schommelende takken zo nu en dan komt een ambulance
[pagina 126]
om het gebouw heen rijden en stopt bij een groene deur waar opname op geschilderd staat ik stap uit het bed en ga dichter bij het raam staan het begint te motregenen er rollen druppeltjes over het glas ik keer me om en zie dat de rozen al in een vaas zijn gedaan ik ga op het bed zitten en kijk aandachtig naar die geurende kegel terwijl mijn gedachten ver in het verleden wegtrekken ik zie hoe ze mij de eerste keer met een kus uitgeleide deed er zitten drie te praten over ervaringen in hun leven een vierde met twee sonden in zijn neus ligt al uren te reutelen door het glas zie ik de takken schommelen de bladeren wuiven mij en wensen mij nu al een goede nacht wat ik al weken niet gehad heb deze eenzame dagen breng ik door met herinneringen uit het verleden
[pagina 127]
die langzaam mijn gedachten doorkruisen sommige kwellen mij en roepen mijn krachten op om samen te spannen voor de volgende veldslag alles wat mij eens zo schoon en lief scheen is eensklaps in haat gedreven een wijze zei weet jij niet te leven met de in jou ontstane haat dan zal het leven het begeven zonder dat de dood zijn kans heeft gehad waarheid is eenvoudig daarom misschien het meest bezoedeld door vele aardse vergankelijken hij blijft bestaan als een vriend van het heelal omdat hij god is ze was net een hagedis die mijn wezen verlamde en vrolijk in mijn gedachtenwereld zwierf ze speelde met mij naast haar verengende knapheid bezat zij een ontnuchterende zwakte die bleek toen ik met haar ging spelen ze vermeed mijn strelingen en schoot beangst overeind terwijl haar staart in mijn vingers kreunde trok ze terug in haar hol
[pagina 128]
ik dacht aldoor dat ik in jou het licht der liefde had aangestoken het werd even donker boven mij en ik zag de wolken zwarten zal ik naar huis gaan vroeg ik mij af nee nu ik éénmaal begonnen ben maak ik dit werk wel af sprak ik mij tegen ik schrok hevig toen de bliksem mij in de ogen sloeg en het gedonder mijn oren verdoofde ik voelde mij vallen op dit liefdesveld waarop ik al zoveel werk had verzet toen ik bijkwam zag ik dat het geregend had zijn vruchtbaarheid was in het water opgelost en in een smalle stroom gevloeid in een wrokkige zee zij was gelijk een vogeltje dat op mijn hoofd haar nestje vond en wegvloog net toen mijn hand over haar donzig lichaam gleed schoonheid is eenvouding rein en vanzelfsprekend zei ik eens tegen haar
[pagina 129]
weldra stond ze voor de spiegel en miste het gezegde in en aan haar lijf verlegen zei ze ik ben trots op mijzelf ik ben mooi ik zie een lamp op het water geprojekteerd zij lijkt gehangen aan een bundel draden waaraan voortdurend getrokken wordt zij maakt bewegingen die doen denken aan de snaren van een hart die zijn leven op één akkoord bezingen er zwemt een eend over deze projektie de klanken zijn niet een tonig meer wel uitgeklonken de eend verdween in de donkerte van de nacht over het water heen dit bleef stil in mijn hart om mij te kwellen ze nam me mee naar haar nest en zoog mij leeg het verhaal is van een jonge vrouw een vampier met scherpe klauwen haar eerste greep bleek raak te zijn een bedwelming was het gevolg ze likte haar klauwen en verhief haar bek
[pagina 130]
ik was beroofd besefte ik al gauw hoe dan ook ik leefde meedogenloos is het seizoen dat de mensheid bedreigt met zijn nare rampen moedig zijn de mensen die er steeds tegen vechten hard worden en zeggen de volgende is welkom deze hardheid wreekt zich nu niet meer op de rampen alleen de stervende wordt geen water meer toegedragen de dode laten ze opvreten er blijft geen tijd meer over door eens het goede doel nu een obsessie

Vorige Volgende

LiefdeTwijfelHaat

Liefde
Twijfel
Haat