Van de Quickstaert, Mos, Canaryvogel, Cijske, en Distelvinck.
DE Quick- of Tril-staert van 't bewegen, en trillen des selfs genoemt, hebben alle gemeen datse vliegen, ende Muggen eeten, en daerom ontrent de wateren, en beesten verkeeren. Faventius, en Massa hebben nagelaten dat 't poeyer van dese gebrande Vogel bysonder bevonden, en gepresen wordt tegen den blaessteen. Haer gedaente is wit, en geel; tot welcke de Spipola, Sparda, en andere Muggenvangers konnen betrocken worden. De witte is langhachtigh van lijf, en van beck, met een zwarten top op het hooft. Het Wijfken is den top aschgrauw, met een geelen krop, het overige 't Mannetjen gelijck; volgen dickmael de ploegen om de Wormen te soeken. De geele zijn tweederley. d'Eene heeft een hooft dat naer proportie kleen, en bruyn is, een langhachtigen zwarten beck, korte vleugels, een buyck met weynig wit, en geelachtigh, de pennen der vleugels zijn zwart, en in 't midden over dwars wit, de staert is gespleeten, en langer als het geheele lijf. d'Ander heeft een smalle beck, zwart, en aen't eynde een weynigh krom, en is van de krop tot den aers toe, geelder als de eerste. 't Hooft en rugh zijn byna ysergrauw, de kin is met een witte pleck als een baert geteeckent.
De Mossen in 't gemeen haer gedaente, en geveert (als al te wel bekent) vereyscht gheen Beschrijvingh. Sy worden verdeelt in Pot- Huys- en Boom- ofte Hout-mosschen. Albertus schrijft, datter zijn die op den top van 't hooft roodt zijn. In 't Eylandt St. Thome zijn groene, die singen. In Meden zijn somtijts soo groote meenighte geweest, dat de Inwoonders gedwongen zijn geweest te verplaetsen, om datse al het gezaeyde koorn op-aten. Tot Delft in Hollandt worden somwijlen op een dagh hondert, of meer op een Brouwers Koornsolder gevangen. Haer spijs is graen, gezayt koorn, geers, Muggen, Vliegen, Paerdevliegen, Wespen, Krekels, en Byen. De Mannekens zijn seer geyl, en daerom levense selden boven 't Iaer, doch de Wijfkens langer. Schaliger heefter een gesien, die in de tijdt van een uur, tienmael in een hol van de muur vloogh, en met het Wijfken paerde. Alvorandus een in 't uur over de twintighmael parende. Ick hebbe op 't landt met mijn Vader zijnde, voor ons huys t'samen staende praten, een soo dickmael het Wijfken sien treeden, dat hy als machteloos voor onse voeten neder viel. Sy nestelen onder de pannen van de Huysen, ofte in de gaten der Muuren, ende om de sachtigheydt van haer Iongen in kop, en vederen; somwijlen nemense de Swaluwe nesten in. Haer stem is tjilpen. Sy zijn seer menschlievend, want de Kinderen weten haer soo te wennen, datse haer van verre na vliegen, en op haer handt komen sitten, uyt haer mondt eeten, en drincken: in benauwtheyt sullen sy haer tot de Menschen voegen, om beschermt te worden. Xenocrates ontfingh'er een in sijn schoot, die van een Havick gejaeght wierdt. Daer zijn veelderleye soorten van Mosschen, witte, geele, gevleckte, witstaerte, en Bergh-mosschen; wilde gekringelde, en Indische.
De Canary Vogel heeft sijn naem van de Canarische Eylanden, waer van daen hy hier over gebracht wordt; is van groote als een gemeene Mees, met een witte beck, die kleen, en spits is, de vleugels, en staert zijn t'eenemael groen; in het Manneken is de borst, buyck, en 't opperdeel van het hooft daer de beck is geelder, dan in de Wijfkens. Wordt gevoedt met Canary-zaet, Suycker, en Muur, dat haer beter doet singen. Sy singen luydt, en helder met een tsamen verknochte stem, hoog, en laeg, en met verscheyden buyginge dien uytreckende. Die een lange staert hebben, en kleen van lijf, zijn de beste. In Hollandt hebbense in vluchten dien voortgeteelt, soo dat dien aert daer nu overvloedigh is, doch al te samen tam; en sommige Aenfockers hebben daer goet gelt mede gewonnen. Men kanse eenige wijsen van Liederen leeren fluyten; de sulcke zijn wel verkocht voor sestigh, tachtigh, ja hondert Guldens.
Auteursrechtvrij
