Het schouw-toneel der aertsche schepselen

Afbeeldende allerhande menschen, beesten, vogelen, visschen, &c. Met een beschrijvende haer gestalte, hoedanigheden, natuur, krachten, eygenschappen, en genegentheden; met 160 figuren

[p. 240]

Van eenige Uytheemsche Vogelen, en den Indiaenschen Emeu.

DAer worden verscheyden wonderlijcke geslachten, en gestalte van Vogelen in de vreemde Uytheemsche, en verre-afgelegen Landen, bysonder by de Indianen gevonden. Gelijck daer is den Oost-Indischen Kakatoen zijnde spier wit over het geheele lijf, en wat grooter als de Papegaeyen, die sy aen beck, en voeten gelijcken, boven op den kop hebbense een bosch veeren, gemeenlijck achterwaerts neerhangende, maer quaedt, of moedigh wordende, settense die recht over eynde, en zijn dan schoon om sien.

Den Vogel Charadrio is oock gheheel wit, sonder eenigh zwart; yemant kranck leggende, vertelt Epiphanius, en men dese Vogel by hem brenght, soo de sieckte doodelijck is, keert sijn aengesicht van de Siecke af, is'er hoop van genesing, sie hy dien aen.

Op het Eylandt Mauritius in Oost-Indiën, als ÷mede op sommige andere plaetsen, gelijck oock in West-Indiën vindtmen Vogels soo groot als Swanen, die Dod-aersen, of Dronten genoemt worden, sy hebben groote hoofden, en daer op een velleken in gedaente van een kapken, hebben geen vleugels, maer in plaets van dien drie of vier zwarte pennekens, de plaetse van haer staert vervullen vier, of vijf gekrulde pluymkens van grauwachtighe verwe; haer aers is dick, en rondt, daerse de naem af hebben; in de maegh hebbense gemeenlijck een steen van een vuyst groot, de welcke bruyn, en grauw van verf, vol gaetjens, en hol, doch soo hardt als een Bentumer-steen is.

De Pinguins niet om haer vettigheydt, maer om haer witte hoofden alsoo ghenaemt, want dat beteeckent het Engelsche woordt, zijn op de rugh zwart, den buyck wit, sommige met een witten kringh om den hals, soo datse soo veel wits, als zwart hebben: den huyt is byna als een Robben-vel, soo dick als een Swijns-huydt, de beck grooter, en breeder als een Ravens-beck, maer soo krom niet; den hals kort, en het lichaem van groote als een Gans, doch soo breedt niet, in plaets van vleugels hebbense twee ghepluymde vlimmen neerwaerts hangende, daerse seer krachtigh mede konnen zwemmen. Haer onthoudt is meest in het Water, in de broedt-tijdt alleen aen Landt komende, sitten gemeenlijck drie, of vier in een hol by den anderen, hebben zwarte voeten, de Gansevoeten seer gelijk, maer een weynigh smalder; gaen recht op, laten haer vimmen hangen als of het armen waren, soo datse van verre Pygmeen, of kleene Mannekens schijnen, het welck wonderlijck om sien is. Sy leven by Visch, en anders niet, daerse gekoockt zijnde geen smaeck na hebben; want zijn seer smakelijck. Maecken haer hollen als de Konijnen seer diep in de Duynen, waer door het Landt aldaer soo uytgeholt is, dat als men daer over gaet, meenighmael tot de knyen toe invalt, en van die Vogels in de hielen gebeten wordt. De Ouden zijn 13, 14, 15, a 16 ponden zwaer: de Iongen van 8, tot 12.

In Guiné zijn Vogelen soo groot als Arenden, wiens hooft den Kalkoenschen Haen gelijck is, zijn seer stout, en boos, doen de Inwoonders veel quaedt, die haer seer vreesen, en brengen haer veeltijdts spijse op de Bergen: sy noemse Pastro de diago, Godts Vogel. Dese Vogels wroeten altijt in den dreck, en vuyligheyt, stincken als krengen, dat mense van verre kan riecken.

By de Brasilianen worden verscheyden soorten van Roof-vogels gevonden, onder andere een met zwarte veeren, schoone oogen, een kromme beck, daer een seer groten hoorn boven op staet, gevende een groot geluydt van sich, dat men seer verre kan hooren. Op het Eylandt Maragnan zijn Roof-Vogels tweemael soo groot als een Arent. In India, Candores van sulcken groote, datse Schapen, en Kalveren konnen verslinden. Op 't Eylandt Loubes in West-Indiën vongen de Hollandtsche Matrosen twee Vogels van wonderlijcke groote, zijnde twee ellen hoogh, en drie ellen breedt, hebben de beck, vleugels, en klau-

[p. 241]

wen van den Arent gelijck, den hals als een Schaep, en op het hooft een kam als de Hanen van wonderlijck fatsoen. Sulcke, en diergelijcke groote Vogels zijnder meer van onderscheydentlijcke gedaente, groote, en gestalte in Indiën, China, Japon, Peru, &c. te vinden.

Gelijck daer is den Indiaenschen Emeu, of Yandeu, die afhangende veeren heeft, dewelcke vlockachtigh neerwaerts hangen, schijnt geen vleugelen te hebben, daer hy nochtans t'eenemael niet van mis gedeelt is, maer die onder de vederen de zijde deckende verborgen, en met vier groote zwarte pennen versien zijn: dese Vogel is van groote, hoogte, en lenghte, want met sijn hals, en kop over eyndt staende, gaet hy de lengte van een Mensch te boven; worden in het Eylandt Marahon gevonden, in gedaente en gestalte des lijfs den Chineschen Struys-vogel gelijck, uytgesondert het hooft, en beenen, en groote des lichaems; want dese Vogel heeft kop, en beck, doch een weynigh breeder, den Gans gelijck: den ander een ronde top veeren als een kroon op 't hooft. Dese heeft maer een dick sterck schobbig been, de voet bestaende uyt vier ronde groote klauwen, twee voorwaert, en twee achterwaerts, gewapent met scherpe nagels. Den ander heeft twee beenen, drie klauwen der voeten voorwaerts, een achterwaerts van gelijcke met scherpe nagels voorsien. Dit geslacht of soorte van Struys-vogels, die men Indiaenschen Emeu, of Yandeu noemt konnen met dat eene dick, en sterck been recht

in het midden onder 't lijf van de natuur gevestight, soo snel loopen, dat Mensch noch Iacht-hondt die kan onderhalen: want sy loopen meest over de aerde, en konnen niet, of weynigh vliegen; aen den hals onder de kin hebbense twee lange quabben, over schuyns neerhangende, die men anders lellen soude mogen noemen, de veeren loopen krulswijse neerwaerts over den langen hals tot op het lijf selfs.