Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ernst en boert (1847)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ernst en boert
Afbeelding van Ernst en boertToon afbeelding van titelpagina van Ernst en boert

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.44 MB)

ebook (2.91 MB)

XML (0.12 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ernst en boert

(1847)–Joannes Nolet de Brauwere van Steeland–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 95]
[p. 95]

Boert.

[pagina 97]
[p. 97]

Huwlijksraed aen eenen zoekenden vriend.

Quand on est bien épris,
On fait bien des bêtises;
Et les plus beaux-esprits
Font le plus de sottises.
Armand Gouten.
 
Wat hoor ik, beste maet, gij vraegt
 
Mij hulp in 't zoeken van een maegd,
 
In 't sporen van een lieve bruid,
 
Waermeê ge eerlang den echtband sluit;
 
Een vrouw, voor u geschikt, zoo vast
 
Als 't dekseltje op het potje past;
[pagina 98]
[p. 98]
 
Een soppig brokje, u overwaerd;
 
Een liefje, zoet en zacht van aerd;
 
Een frische, malsche, lekkre meid,
 
En, soort bij soort, als 't spreekwoord zeit,
 
Als deerne 't geen gij zijt als man;
 
Met u één paer, één stel, één span;
 
Een poezlig dotje, een aerdig ding;
 
Het bloempje van den maegdenkring;
 
Het puikje van de markt, bij elk
 
Geschat als 't roompje van de melk;
 
Onnoozel als een lam, en braef!...
 
Kortom, een witgepluimde raef.
 
Gij wenscht ze u zoo? ik wensch ze u meê:
 
Doch, 'k wensch en 'k heb, dat zijn er twee;
 
En is het vinden reeds een gunst,
 
Het krijgen, man, ziedaer de kunst.
 
 
 
Is 't waer nu dat wie zoekt, die vindt,
 
't Is waer ook, liefde is stekeblind;
 
Dus, voor gij tot den echt besluit,
 
Kiest ge u een trouwen leidsman uit.
[pagina 99]
[p. 99]
 
Dat is al vast niet dom gedaen:
 
Maer wien schaft ge u als raedsheer aen?
 
Want ongezien uw' wijzen trek,
 
Zingt iedre vogel naer zijn bek.
 
 
 
'k Veronderstel heer-oom pastoor:
 
Die spelde u vast een lesje voor;
 
Hij sprak van 't huwlijk-sakrament,
 
Van 't oude en 't nieuwe testament,
 
Van vader Abrams nageslacht,
 
Zoo talrijk als de starrenwacht;
 
Hoe gij zult leven met uw vrouw
 
In eeuwige, on verbroken trouw;
 
Van aerdschen hemel, draegt ge u wel,
 
Zoo niet, van vagevuer en hel;
 
Belovend dat hij, bovendien,
 
Van tijd tot tijd zal komen zien
 
Of hij geen muizennest bespeurt,
 
En alles kanoniek gebeurt.
 
 
 
Vraegt ge een advijs aen d'advokaet?
 
Daer wordt u, bij manier van raed,
[pagina 100]
[p. 100]
 
Een andre schotel voorgezet:
 
Hij zit te stokpaerd op de wet,
 
En legt, behulpzaem in een keus,
 
Den heelen codex voor uw' neus.
 
Hij leert u, op een prik, het regt
 
U toegeschreven bij den echt;
 
Hoe gij alléén in huis gebiedt,
 
Hoe vrouw-lief u naer de oogen ziet,
 
En steeds gehoorzaemt aen uw' wil,
 
Aen elken luim, aen elken gril;
 
Waer of gij staet, wat of gij doet,
 
Hoe ze als een hondje u volgen moet;
 
Wat middeltjes u zijn vergund,
 
Waermeê gij best haer dwingen kunt,
 
Den baes, den heer en meester speelt,
 
En, als het schepsel u verveelf,
 
Hoe ge u in 't eind van haer bevrijdt,
 
En wettelijk ter deur uitsmijt.
 
 
 
De doctor, daerentegen, let
 
Zoo nauw niet op de burgerwet
[pagina 101]
[p. 101]
 
En 't kanoniek gebod, dan wel
 
Of 't vrouwtje steekt in zuiver vel;
 
Of alles toch probatum gaet,
 
En hoe haer constitutie staet.
 
Bij zijn persoon luidt elke vraeg:
 
Hoe is haer borst? hoe is haer maeg?
 
Is haer gezondheid niet te week?
 
Zij ziet wat rood, zij ziet wat bleek,
 
Zij is te mager, ze is te smal,
 
Te breed, te dik; 'k weet niet wat al
 
De dwarsboom in zijn hoofd verzint.
 
Gij zoekt een lief, bevallig kind,
 
Fijn van gevoelen, fijn van leest,
 
Wat minder stof, wat meerder geest;
 
Maer hij, laet gij den vent begaen,
 
Raedt u een groote vetklomp aen,
 
Een mastboom, koetspaerd, grenadier,
 
Één zenuw, vleesch en been en spier,
 
Die van gezondheid overloopt,
 
De handen uit de mouwen stroopt,
 
Waervoor gij schudt en rilt en beeft,
 
En die u 't huis vol kindren geeft.
[pagina 102]
[p. 102]
 
De dikke koopman slechts gesteld
 
Op woeker, schachlarij en geld,
 
Kijkt naer een vetgemesten pot:
 
Alleen het groot-boek is zijn god;
 
't Is enkel duiten wat hij kent;
 
Hij schat de min op vijf per cent,
 
En maekt, het zij dan goed of slecht,
 
Een speculatie van den echt.
 
Zijn liefde is naer de beurs gerigt;
 
Hij koopt een vrijster bij het wigt,
 
Als ware 't misdruk, scheurpapier,
 
En geeft om haer persoon geen zier.
 
Slechts breuken maekt hij op de meid,
 
Becijfert iedre kwaliteit,
 
Vermenigvuldigt, trekt weêr af,
 
En schift het koren van het kaf.
 
De maegd, als bruto, telt hij 't minst:
 
Alleen haer geld is netto winst;
 
Is alles puik, dan slaet hij toe,
 
Als kocht hij op de markt een koe,
 
En neemt, bij 't sluiten van den koop,
 
De vrouw, als toemaetje, op den hoop.
[pagina 103]
[p. 103]
 
Doch neen, mijn vriend, gij vraegt geen raed
 
Aen koopman of aen advokaet,
 
Aen doctor of aen oom-pastoor;
 
Maer klopt bij mij aen 't regt kantoor;
 
Want schoon 'k een arme dichter ben,
 
En 't huwlijk slechts bij name ken,
 
Toch werkt de kracht der poëzij,
 
Zoo sterk begeesterend op mij,
 
En hael 'k mij alles voor den geest,
 
Als ware ik lang gehuwd geweest.
 
Mijn kennis is dus negatief,
 
En neemt gij al mijn raed voor lief,
 
Ik zegge u, enkel tot uw goed,
 
Niet wat gij doen, maer laten moet.
 
 
 
Vooreerst pas op, o ja, pas op,
 
Dat ooit uw minnend hartje klopp'
 
Voor 't zachtste lammetje uit den stal,
 
Zoo 't heet, voor 't duifje zonder gal.
 
Pas op voor haer, de zoete meid,
 
Die kust en sust en streelt en vleit;
[pagina 104]
[p. 104]
 
En de oogen luikt, en koost en fleemt,
 
En flikkeflooit en leemt en teemt;
 
Die vaek u in haer armen prangt,
 
U aen het lijf, als ballast, hangt,
 
U, als siroop, ter zijde kleeft,
 
En u de liefste namen geeft;
 
Die steeds het mondje vol heeft van:
 
‘Mijn lekkere, allerbeste man!
 
Mijn suikerbout! mijn hartelap!’
 
En andre zoutelooze klap.
 
Pas op, want trouwt gij dit model,
 
Ligt maekt gij van uw huis een hel.
 
Dat zoet gevlei, die flauwe praet,
 
Is 't uithangbord, voor aen de straet;
 
Maer intra muros is 't te doen:
 
Daer krijgt gij deerlijk van den schoen;
 
Zij is een feeks, een izegrim,
 
Den ergsten duivel nog te slim.
 
Dan vliegen tang en bezemsteel;
 
Dan slaet en scheldt ze u groen en geel,
 
En op het eind van 't kattenspel,
 
Bewijst uw ongelukkig vel,
[pagina 105]
[p. 105]
 
Met lange voren, breed en diep,
 
Dat God de vrouw met nagels schiep.
 
Wie zulk een lammetje aen durft gaen,
 
Moet stevig in zijn laerzen staen.
 
 
 
Pas op, pas op, driewerf pas op
 
Voor lint en strikken op den kop,
 
Voor de opgesmukte kleederdragt,
 
Voor zucht naer ijdlen pronk en pracht.
 
Wat zoudt ge met zoo'n meubel doen?
 
Een regenboog van rood en groen,
 
En pimpelpaers en geel en grauw,
 
Veelkleurig pak van bont en blauw,
 
Met pluim en veêren op den hoed.
 
Een papegaei ware even goed;
 
Dien houd ik dan nog bij mij t'huis;
 
Maer sluit de vrouw eens in haer kluis!
 
Van 's morgens vroeg tot 's avonds laet,
 
Trekt ze u op sleeptouw over straet;
 
Dat is haer leven, heul en heil!
 
En, als een driemast onder zeil,
[pagina 106]
[p. 106]
 
Met uitgespannen doek en vlag,
 
Laveert zij den godganschen dag
 
Van bak- naer stuerboord, ginds en her,
 
En waeit heur eigen man omver.
 
Gij speelt den wandelenden Jood,
 
Al waert ge op zeven achtsten dood,
 
Al zoudt gij springen op een kruk,
 
En weg is 't huiselijk geluk!
 
Wie zich aen zulk een schepsel waeg',
 
Verdient vooraf een goed pak slaeg.
 
 
 
Maer dan vooral, pas op, pas op,
 
Ontmoet ge ooit een geleerde pop,
 
Virago van de slimste soort;
 
Een Sapho, die geen hemden boort,
 
Noch kousen stopt, noch broeken lapt,
 
Maer die in 't veld der lettren stapt,
 
De breinaeld wisselt voor de pen,
 
Een haentje in stede van een hen,
 
Onwetend hoe de schoorsteen rookt,
 
Of wat er in den ketel kookt;
[pagina 107]
[p. 107]
 
Die proza schrijft en verzen maekt,
 
En naer der dichtren lauwer haekt.
 
De keuken trekt zij zich niet aen,
 
Zij laet daermeé heur man begaen,
 
En hij, (o diep verneedrend lot!)
 
Hij wiegt het kind, hij schuimt den pot,
 
En trapt het snorrend spinnewiel!
 
'k Beklaeg den bloed uit hart en ziel,
 
Die 't oog op zulk een wijsneus slaet;
 
Maer eens beklaegd, dan is 't te laet:
 
Hij is geleverd aen den droes,
 
En heet een vogel voor de poes.
 
 
 
Neen, vriend, zoo wensch ik u er geen;
 
Loop liever dan een blauwe scheen;
 
Blijf liever heel uw leven lang
 
Bevrijd van allen huwlijksdwang.
 
Doch zoo gij al een meisje vindt,
 
Dat wederkeerig u bemint,
 
Een rariteit van liefde en trouw....
 
Welaen dan, kies haer tot uw vrouw;
[pagina 108]
[p. 108]
 
Trek dan in Gods naem onder 't juk.
 
Goê reis, mijn vriend, en veel geluk!
 
Maer voor die wonderstap geschied',
 
Bedenk het, jongen: goed of niet!

1843.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken