Het bosken en Het theatre

In commendationem ^{* *}

* *A.ij.r^o

* In commendationem: ter aanbeveling; Nobiliss.: Nobilissimo; M. Rabilae: anagram voor M. Barlaei (Melchior van Baerle, neo-latijns dichter, te Antwerpen geboren omstreeks 1540)

operis ab Nobiliss. & virtutis studiosissimo Domino, Ioanne vander Noot, Patricio Antuerpiensi aediti Carmen M. Rabilae.

Haec Babylon legat, & discat sustollere coelo ¹
Hactenus addictum terrae caput, hic rata vitae
Semita, quam specimen Nothaeae nobile gentis ^{2-3 3}
Dat legere, ille domo patria, certisque triumphis ⁴
Contemptis, & quae poterant spondere Curules,
Conscius haud vllo virtutem sanguine condi, ⁶
Ad maiora animum tulit, & dat noscere mundo
Hoc opere insignem luctum, tristesque labores
Vitae huius: legat haec Babylon, legat, imbuat aures
Illius hoc opus, & si cui calligine caeca
Mens cooperta iacet, qui deuia saxa pererrat
Rectum oblitus iter: licet illi hic nube reducta
Summum vestigare bonum: doctrina Sophorum
Ventilat, & falso verum confundit inani.
O stolidas hominum mentes! non iste Deorum
Cultus: & ô quando hos crudeli fune flagellans ¹⁶
Conscia mens corruptum animum ad meliora reducet!

1 Babylon: als aanduiding voor de God-vijandige wereld (vgl. Openb. 14:8, 17:5), in het bijzonder voor Rome en de R.K. Kerk

2-3 hic rata vitae semita: hier is de waarachtige weg ten leven

3 Nothaeae gentis: van het geslacht Van der Noot

4 ille: (te verbinden met ‘ad maiora animum tulit’ in reg. 7)

6 haud ullo.... condi: dat door geen (edele) afkomst de deugd wordt gegrondvest

16 crudeli fune flagellans: met een meedogenloos touw geselend (toespeling op het optreden van Jezus in de tempel, Joh. 2:14-16)

[p. 186]

 

Vt iaceant idola! suus, quo cuncta mouentur, ¹⁸

 

Restituatur honos! aliquando benignior astris

20

Deciderit fortuna tamen, nostrosque labores, ^19-20

 

Terrarum vt fremitent furiata mente Tyranni, ²¹

 

^*Respiciet miserans summi regnator Olympi.

 

At verae quicunque viae disnoscere Sydus, ²³

 

Ardescisue ducem, doctos euolue labores, ^23-24

25

Quos doctus tibi Nothaeus vigilauit ad vnguem, ²⁵

 

Eque vaporato fumo, qui corda tenebat,

 

Cultor agri tristes nebulas, vti sole fugari

 

Aspicit, & campos risum renouare iacentes,

 

Lucem ita conspicies tibi diluxisse serenam. ^26-29

18 suus: nl. van God

19-20 De constructie is: aliquando tamen fortuna benignior deciderit astris

21 fremitent: fremant

* *A.ij.v^o

23 disnoscere: discernere; Sydus (= sidus): richting

23-24 De constructie is: At quicunque ardescis discernere sidus verae viae, ardescisve ducem..

25 vigilauit ad unguem: (al wakende) tot in de puntjes heeft verricht

26-29 De constructie is: Et, uti cultor agri tristes nebulas sole fugari aspicit et campos risum renouare iacentes, ita conspicies lucem serenam tibi diluxisse e vaporato fumo, qui corda tenebat.

Doctor Gerardus Goossenius (proza). 1. (van Fabius) - T van (Fabius)