Logo DBNL
Memoires 1994-A (2019)

Memoires 1994-A

(2019)–Willem Oltmans–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[Amsterdam (vervolg)]

haar heengaan besproken. Op de vraag waarom mijn broers met piano en viool spelen mochten stoppen en ik door moest met cello (en later piano) antwoordde zij: ‘Omdat jij muzikaal was.’

Vanmorgen eerst een stukje over Zuid-Afrika, voor de krant van Edwin van Rooijen geschreven. Schud zoiets eigenlijk uit mijn mouw.
Pieter Broertjes belde. Hij was geschokt door mijn brief. Bas Mesters was trots met mijn briefje (waar ik dus weinig van meende) naar Pieter toegestapt. Zijn boodschap was eigenlijk dat van de zijde van de Volkskrant - inbegrepen dat er stond dat ik maar een querulant was - niet te kwader trouw was gehandeld. Dat is juist het ergste van alles. ‘Ik heb maar middelbare school,’ zei hij er ook nog achteraan. Ze zijn geen partij, Broertjes en Verploeg. Eigenlijk zijn ze zielig.
Luister naar een televisieprogramma over Vladimir Horowitz, American Summer. Die man speelt goddelijk. Van 1953-1965 heeft hij in het geheel niet opgetreden. Misschien had hij die rust en heroriëntatie echt nodig. Soms kan je muziek echt doodspelen. Ik studeer altijd een aantal stukken tegelijk. Zijn vrouw, Wanda Toscanini zegt: ‘What kept us together was the music.’

8 juni 1994

Ik was bij tandarts Peter van Splunter in Noord. Ik heb nog zes tanden over, allemaal onder. Een kies en een tand zijn verwijderd. Ben 470 gulden aan hem schuldig. Heb voor de zoveelste keer pijnstillers.

Kom tot niets door die tandtrekkerij en zie bepaald niet uit naar de confrontatie met die idioot Verploeg vanmiddag. Ik zal vanmiddag toch zeer diplomatiek moeten zijn, maar ik weiger een boef te worden, of gewoon te liegen over wat er om me heen gebeurt. Ik heb de 69 jaar niet gehaald om nu nog even door de knieën te gaan.

Zelfs de suikerzakjes staan in het teken van voetbal. In plaats van: We zijn voor Oranje, staat er: We houden van Oranje! op. De hersenspoeling is weer duidelijk. De vervuiling van de woorden blijkbaar niet.

Het boekje van Mulder blijft me fascineren, ook al zet ik er nu de nodige vraagtekens bij.

14:15 uur

Vermeer en ik spraken drie kwartier met Hans Verploeg bij de nvj. Bij het binnenkomen trok de gastheer een gezicht als een oorwurm, bij vertrek was ik weer ‘Guillaume’. Verploeg be-

gon het gesprek door het aanbod van 600.000 te herhalen en zei daarover: ‘Pak wat je krijgen kan, einde verhaal. Denk er wel aan, je bent bezig het aanbod van je leven te verspelen.’ Vermeer ging daar gematigd tegenin.

‘Van der Wiel heeft absoluut geen behoefte om met jullie te spreken,’ zei Verploeg. ‘En denk er maar aan, de landsadvocaat Den Hertog geeft aan dat hij met gemak nog tien jaar kan blijven procederen.’ Ik keek de brave man aan en dacht: Van der Wiel zegt tegen mij dat een spreekverbod van de nvj absurd is. ‘Er is een groep die jou wel tegemoet wil komen, maar dat is allemaal maar een dubbeltje op zijn kant. Het bod wat er ligt is een absoluut maximum. Wil je harder onderhandelen, procedeer dan maar verder, maar de nvj doet er dan niet meer aan mee.’ Hij protesteerde bovendien dat ik bij derden hem in de rug aanviel. Eindelijk nam Vermeer het woord. ‘Ik kan de emoties van de heer Oltmans wel begrijpen. We krijgen een dictaat voorgeschoteld.’

‘Volgens jullie,’ viel ik in tegen Verploeg, ‘is bemiddelen iemand een ultimatum voorleggen en basta. Dat is niet acceptabel.’

‘Al spring je van het paleis op de Dam, je zult je morele gelijk nooit krijgen,’ zei Verploeg (waar kwam dat vandaan?), ‘daarmee kom je dan misschien wel in de krant, maar de volgende dag is iedereen je vergeten.’ ‘De bereidwilligheid is gekomen door acties vanuit de Kamer,’ ging hij verder. Wat gelul is. Hij wees er vervolgens op, en daar zou hij wel eens gelijk in kunnen hebben, dat mijn vijanden er iedere keer weer in slaagden mij razend te maken, waarop ik weer een furieuze brief schreef waarmee ik de bemiddeling doorkruiste.

Opeens zei Verploeg: ‘Als Gijs van der Wiel met een aangescherpt voorstel zou komen, is er dan een basis tot onderhandelen? Dan kan ik naar Buitenlandse Zaken gaan, maar dan moet ik vooraf weten dat je akkoord gaat en niet ineens 800.000 vraagt.’

Ik onderstreepte me steeds aan de nvj-berekening van 1,6 miljoen te hebben gehouden en dit zal blijven doen. Verploeg viel meteen over het woord ‘jodenfooi’ toen ik dat gebruikte in relatie tot de aangeboden schadevergoeding. Zegt alles van die club.

‘De pers ziet jou als een oude man, die nog aan zijn trekken probeert te komen,’ aldus mijn nvj-beschermheer. Dat was door die lul van de Volkskrant. De media kreeg ik nooit mee, die waren voor mijn zaak niet te gebruiken. Hoogstens voor de rubriek Dag in Dag uit. De pers neemt niet de moeite uit te

zoeken waar dit proces over gaat. Verploeg vroeg zich kennelijk niet af wat de oorzaak hiervan was.

‘En als je akkoord bent gegaan en getekend hebt,’ aldus Vermeer, ‘dan zullen de bewijzen van je gelijk boven water komen, waarop je veel meer had kunnen krijgen.’ Verploeg was het hiermee eens. Er doemde dus tegen het einde van de ontmoeting een lichtpuntje op.

Verploeg hoorde me op een geraffineerde manier uit of ik gegevens had over prominente mensen. ‘Die heb je niet, anders had je ze al lang gebruikt...’ en hij voegde toe: ‘Die zou ik dan maar eens gebruiken.’ Ik heb al een paar maal Beatrix laten blijken dat ik het nodige zou kunnen vertellen als ik zou willen, maar zo opereer ik niet.

Ze vroegen of ik mijn brief van 5 juni aan minister Kooijmans wilde terugnemen door hem een excuusbrief eroverheen te sturen. ‘Eerst zout in de wond,’ merkte Vermeer op, ‘en dan kalme bewoordingen.’ Ik zal het doen, maar het is natuurlijk totaal tegen mijn natuur in. Vermeer wilde het concept zien en goedkeuren, maar dat gaat niet gebeuren. Nooit! Persbreidel van mijn advocaat op mijn 69ste? Ik doe niet mee aan dit soort advocatentrucjes. Ik onderteken alleen brieven die ik meen en zal de brief aan Kooijmans zelf schrijven.

9 juni 1994

08:30 uur

De brief aan Kooijmans, met kopie naar Vermeer, Lubbers en de nvj, gaat op de bus.209

Ik was lang aan de telefoon met Peter, die foto's van Toto had gezien en hem ‘a beautiful guy’ vond.

De vriendin van Ludwig van Mulier belde. Hij is in Suriname opgepakt en naar een strafgevangenis in het binnenland gebracht. Hopeloos. Wie doet er wat?

Broodje van Kootje

Ik heb me bezondigd aan twee broodjes paling, wat eigenlijk niet bij mijn budget past fl. 6,75 per stuk. Maar Willem Smitt belde 750 gulden te zullen betalen voor een artikel over couturier Iwan Tirta.

15:30 uur, Internationaal Instituut voor Sociale geschiedenis

Op het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis werd het boekje De medialeugen van Uitgeverij Papieren Tijger aan-

geboden. Hans van der Loo houdt een praatje dat er geen werkelijkheid of waarheid zou zijn, waar ik het totaal niet mee eens ben. Hij heeft het over emotietelevisie, waarin mensen vertellen hoe geweldig ze zijn en vooral hun versie van de werkelijkheid etaleren.

Ik sprak er Gert-Jan van Beijnum van de uitgeverij die me zei me eerst niet te hebben durven opbellen - is zoiets in de vs denkbaar? Het was wel een aardige ontmoeting. Ik vertelde hem over de uitspraak van Hofland in De Journalist: het in eigenbelang moeten liegen.

Ik kwam er nog een aardige jongen tegen, Bas Sentius, die ik samen met Perry Pierik uitnodigde bij me thuis te komen.

Westerkade

Er kwam een deurwaarder aan de deur om me per brief mede te delen dat ze mijn spullen openbaar gaan verkopen.210 Eduard kwam langs en bevestigde dat de oven, de koelkast, de kachel, het fornuis en de wasmachine van hem zijn. Die blijven dus staan.

Eigenlijk vind ik Anne Knulst hopeloos, maar ze blijft Cors vrouw. Eduard zei dat ik gewoon naar Bilthoven moest gaan. Onderweg naar Anne kwam ik Hans Verploeg tegen. Ik vertelde van de laatste stunt: het verkopen van mijn boedel. ‘Zie je hoe ze bezig zijn de druk op te voeren,’ zei ik tegen hem. Ik moest Vermeer hem maar laten bellen zei hij.

Bij Anne was het wel gezellig. Zij ging naar Die Winterreise. Ik moest terugdenken aan de dagboekaantekeningen uit het verleden, waarin Cor haar afsnauwde. Ik heb ook die neiging, want ze maakt me gek met irrelevante, gekleurde soms zelfs onzinnige antwoorden. Dat moet Cors manier zijn geweest om haar haar mond te laten houden. Ze had wel uitstekende nasi gemaakt.

Ik ga zaterdag naar het graf van mijn vader en moeder en Marie, want ik moet nu de zaken met de deurwaarder regelen.

John van Haagens oudste zoon, Rinus belde. Zijn vader was dood neergevallen in de keuken. Ze vonden hem op de vloer. Hartinfarct. Tijdens ons laatste telefoongesprek deze week, vertelde hij nog te hebben getennist. Dit is nu een werkelijke leemte. Hij is maar 58 jaar geworden. Hij heeft met zijn werk als machinist altijd teveel van zijn lichaam geëist. Ben met stomheid geslagen. John behoorde tot mijn intiemste vrienden. Ik voel me duizelig. Hij was 28 mei hier voor het laatst.

Ik heb de Nationale Ombudsman nog een brief geschreven naar aanleiding van de deurwaarder vanmiddag.211

10 juni 1994

Ik voel me verslagen door de plotselinge dood van John. Hij belde nog een paar avonden geleden om over mijn zaak tegen de Staat te praten. Eduard was toen hier en ik vroeg John daarom later terug te bellen. Dat was ons laatste contact.

Centraal Station

Gelukkig belde niemand voor mijn verjaardag. Ik wil te graag alleen zijn.

John klonk nog zo opgewekt een paar dagen geleden. Hoe is het mogelijk om zo weg te vallen, zo ineens? Als ik rond mijn bed kijk, heeft hij iedere spijker voor me geregeld. Die familie moet totaal van slag zijn.

Ik moet verder. Het is nu oorlog met Den Haag. Ik zal morgen met Jan Mets overleggen of hij er klaar voor is.

Trein naar Bilthoven

Afschuwelijk al die kletskousen om je heen die over niets praten. Waarom kunnen mensen die niets te zeggen, hebben hun mond niet houden. Ze babbelen om de leegte in hun hoofd te compenseren, en vullen de leegte om hen heen met lawaai, gewoon lawaai.

Het lijkt eeuwen geleden dat 10 juni een feestdag was, een echte feestdag. Hoe langer je leeft, hoe meer feestdagen hun betekenis verliezen en irrelevant worden. Het is als geloven in de Kerstman.

12:30 uur, trein naar Amsterdam

Het was heel triest om aan het graf van mijn ouders te staan. Ik was bijna in tranen. Ben naar het kantoor gegaan van F.H. Tap om te informeren wat ik schuldig ben voor het graf. De wandeling naar Marie van Zoeren (78), een van onze hulpen op De Horst, duurde 45 minuten. Zij zag er uitstekend uit, ondanks kleine gebreken. Mam gaf haar in 1973 een plant voor haar verjaardag, die nu nota bene in volle bloei stond. Ze bleef maar praten over familie en vrienden, waar ik niemand van ken, en het kostte me de grootste moeite niet direct te vertrekken.

22:00 uur

Thuis stond een bericht van Peter op het antwoordapparaat. ‘Let this be your year of triumph, Willem,’ was zijn boodschap.

Er lag zelfs een kaartje van Richard Thieulliette. Maar wij hebben zo lang geen contact gehad, dat ik eigenlijk niet weet of ik moet reageren.

Vlak voor ik 's middags naar de tandarts wilde fietsen, belde Hans van der Voet van de rvd. Premier Lubbers heeft tweemaal over mijn zaak met zijn voorganger Gijs van der Wiel gesproken. Lubbers had ook onderzocht of oud-ambassadeur Huydecoper zou kunnen bemiddelen, zoals ik heb gevraagd. ‘Lubbers wil u best ontvangen,’ aldus Van der Voet, ‘maar hij wil u ook iets kunnen zeggen.’ Hij vond het aanbod via de nvj van 15 maal 40.000 gulden per jaar ‘belachelijk’, zei hij letterlijk. ‘En daarna?’ vroeg hij zelf. ‘Dan mag ik doodgaan van de nvj,’ antwoordde ik. Ik zei dat het mijn verjaardag was en dat zijn telefoontje een mooi cadeau was geweest.

11 juni 1994

Er kwam een brief van Hans Vermeer over ons gesprek met Verploeg.212 Ik heb hem meteen geantwoord het niet eens te zijn met de eerst alinea op pagina twee. Ook vroeg ik hem, op advies van Aart van der Want, om langzamerhand aan de tegenpartij om een voorschot te vragen.

Ben met John bezig. Iedere keer als ik naar de rouwkaart kijk, ga ik door de grond. Ook denk ik dat ik Lex Poslavsky nooit meer zal zien. Neem het hem toch een beetje kwalijk dat hij nooit meer een signaal gaf dat ik hem kon bezoeken, zoals we afspraken. Maar misschien voelde hij zich er niet meer toe in staat.

Ik heb Gijs van der Wiel geschreven dat het mij beter lijkt als hij zich vrijwillig als bemiddelaar terugtrekt, aangezien het bemiddelingsvoorstel dat hij heeft gedaan onbehoorlijk is.

Naar de hele club, Lubbers, Van der Voet, Van der Wiel, Vermeer, Verploeg, Jurgens, Wolffensperger en Oosting heb ik een memorandum uitgedaan dat ik nog steeds pal achter een goede regeling die recht doet aan wat de Staat mij al die jaren heeft aangedaan sta, en dat ik niet zal zwichten voor druk van deurwaarders.213

Kom tot niets. Zou wel willen werken aan mijn Memoires, maar de onrust is totaal. Veertien dagen geleden, om deze tijd in de

middag, kwam John nog hier. Hij vond de sla heerlijk en wilde leren hoe ik de saus maakte. Ben tot niets in staat. Iedere keer als ik naar die rouwkaart kijk, ga ik door de grond.

De nrc komt met een extra editie over voetballen, 44 pagina's, vergezeld van portretjes van ‘bekende Nederlanders’, met commentaar. Het is een besmettelijke ziekte, overgenomen uit de vs natuurlijk.

12 juni 1994

Ik schreef de Sociale Dienst om mijn vakantiegeld en nog twee weken bijstand over te maken, wat ze me hadden onthouden vanwege mijn reis naar Djakarta zonder toestemming van de Amsterdamse Sociale Gestapo.214

Schreef premier Lubbers afzonderlijk over de brief van generaal Pamoe Rahardjo in Djakarta die ik moest bezorgen aan Lubbers en de koningin, over het staatsbezoek aan Indonesië en de krans van Beatrix bij het graf van Sukarno.215

Ik schreef en verstuurde ook het artikel over Iwan Tirta aan Wim Smitt.

Ik heb Verploeg ook een verzoenend briefje gestuurd, dat ik hem graag mag als wij elkaar persoonlijk treffen, maar dat ik moeite heb met de brieven die hij me de laatste tijd stuurt.216

Hoor doorlopend de stem van John van Haagen. Kan absoluut geen muziek verdragen. Ben er nog steeds zeer teneergeslagen van. Ben het liefste alleen. Ik voel rouw.

18:30 uur

Ik had om 15.00 uur een prettig gesprek met Jan Mets. Hij stelde voor dat Arendo Joustra, alleen of met iemand anders, een boek zou schrijven over wat er met mij is gebeurd. Dat lijkt me prima, dan kan ik zelf door met mijn Memoires.

13 juni 1994

Ik schreef Ria Lubbers via Van der Voet: ‘Als de deur van uw man twaalf jaar eerder was opengegaan, had ik die jaren weer normaal als journalist kunnen functioneren.’ Ik bedankte haar ook voor haar normale reactie.

Ik had een uitstekend gesprek met Jos Slats in De Ysbreker. Hij zei dat zijn krant van plan was wat aan mijn zaak te gaan doen. Het zal me benieuwen.

Ik ontmoette Wim Jansen van Trouw, die ooit na een lezing

van mij in Eindhoven besloot journalist te worden en het behoorlijk ver heeft geschopt. Ik deed een beroep op hem in zijn krant aandacht aan mijn zaak te besteden. Hij wilde eerst met Hans Vermeer spreken. Over Henk Hofland zei hij: ‘Dat is een opa mopperaar geworden, die niemand meer serieus neemt.’ Gezellig als er zo over je wordt gesproken. Maar hij is altijd prominent gebleven en niet in de goot gewerkt, zoals ik. Moest opnieuw naar Peter van Splunter. Mijn kaak is ontstoken waar getrokken werd. Er zitten nu (met heel veel pijn) antibioticatrechters in. Doffe ellende en zeer pijnlijk.

Ik had een lang telefoongesprek met Erik Jurgens. Hij waarschuwde om me vooral geen complottheorieën in het hoofd te halen. De Sociale Dienst van Amsterdam had niets met de Haagse politiek van doen. Zou de man werkelijk denken dat Nederland brandschoon in elkaar steekt? Maar toen ik vertelde dat Slats en de Volkskrant wat zouden gaan doen, zei hij: ‘Zijn ze te vertrouwen? Ik vond dat laatste stukje niet geweldig.’ Toch grappig.

Peter is de enige met wie ik nu zou willen praten en samen zijn. Hij is zonder twijfel de enige. Eduard liever niet meer. Ik blijf voor zijn ouders een monster, terwijl Peters moeder en zus Trees altijd even lief waren. Van Mora Henskens staat er een foto in Eduards flat, terwijl hij de boeken van mij achter andere boeken verbergt. Hij wil nog steeds niet dat zijn ouders weten dat we met elkaar zijn blijven omgaan. Ed wordt 34. Hij zou deze shit ontgroeid moeten zijn. Zeer onzuivere affaire.

14 juni 1994

Er rijden wegens een staking geen treinen dus ik kan niet naar de crematie van John van Haagen.

Jos Slats heeft woord gehouden. Het lijkt me een prima stukje in de Volkskrant.217 Toch weer onnauwkeurigheden, als gewoonlijk. De nvj berekende 1,6 miljoen plus 66.000 per jaar, om exact te zijn. Hij had de nvj-berekening voor zijn neus en nog komt het fout in de krant. Er staat ook in dat een deurwaarder dreigt mijn boedel te verkopen. Kees Thomassen van de Koninklijke Bibliotheek belde meteen met de vraag of ze konden helpen om mijn dagboeken te redden. Stelde dat zeer op prijs.

Madeleine Albright spreekt op televisie over ‘het corrigeren’ van het gedrag van Noord-Korea. Hoe zit het met het corrigeren van het gedrag van de vs? Niemand mag atoomwapens

hebben, behalve natuurlijk Washington. Noord-Korea's Kim Il-sung heeft oud-president Jimmy Carter voor een bezoek uitgenodigd.

John wordt nu gecremeerd. Ik ga een kaarsje branden bij het Begijnhof.

Ik denk dat het inderdaad beter is wanneer ik bepaalde waardevolle herinneringen en dozen met zilver maar meteen bij Ed in zijn bagageruimte opberg. Ze zijn in staat alles wat ik nog over heb na de ramp in Zuid-Afrika bij opbod te verkopen. Ook de twee overgebleven schilderijen uit De Horst moeten daar naartoe.

Ik doe mijn uiterste best me over de dood van mijn vriend John van Haagen heen te zetten, maar ik word voortdurend overvallen door verdriet. Ik hoor zijn stem, sluit mijn ogen, ben doodstil en concentreer me op hem. Ook probeer ik kalm te blijven over de problemen rond mijn proces en nu weer de dreiging van een deurwaarder.

Heb generaal Pamoe Rahardjo geschreven dat zijn brief van 17 mei 1994 bij Beatrix en Lubbers is aangekomen.218

Het is een prachtige avond, maar veel te koud.

Vanavond laat belde zoon Rinus van Haagen, precies zoals zijn vader dat zo dikwijls deed. De crematie was druk bezocht. Rinus had gesproken, de laatste zinnen in het Maleis. Ze hebben gezocht naar het boek dat hij zou hebben geschreven. Daarnaast had hij zijn levensverhaal op twee video's van in totaal zes uur voor zijn kinderen voorgelezen. John schijnt de indruk te hebben gewekt dat er een manuscript zou zijn. De verkoop ervan moest als erfenis dienen. Er zou van de auteursrechten in Indonesië een Jan Paul van Haagen-huis voor zwerfkinderen moeten worden neergezet. Dat vind ik wel een beetje onrealistisch. Rinus trof John dood aan, met bloed uit zijn neus, wat duidde op een gebarsten ader van het hart. Hij had een glimlach op zijn gezicht en was volgens de jongen met Greet in het hiernamaals herenigd.

15 juni 1994

Jos Verlaan van Het Parool belde en was aardig. Ik heb hem wat documenten toegezonden.

Julius Vischjager vertelde dat wanneer hij tegen mensen zegt dat ik soms voor hem schrijf, dan wil de een niets meer met hem te maken hebben, terwijl de ander het juist wil lezen. Zo gaat het altijd.

Hans Verploeg schrijft: ‘Je hebt de teerling zelf geworpen.’219 De nvj doet verder niets meer voor me. Het is een afscheid. Hij eindigt met: ‘Het ga je goed.’ De man is in de war. Gelukkig houd ik mijn roer recht. Ik heb hem geantwoord dat ik in beroep wil gaan tegen het nvj-bestuur en dat ik als nvj-lid een beroep op het Noodfonds heb gedaan om de deurwaarders van mijn lijf te houden. Daar zou ik hem graag nog voor 17 juni over spreken.220

Vermeer zond me gisteren ook al een afkeuring over mijn tweede brief naar minister Kooijmans.221 Ik ben beslist niet van plan aap wat heb je mooie jongen te spelen. Zeker niet jegens de smeerlappen die me al decennia lang het leven zuur hebben gemaakt.

Ik ben diep verontwaardigd over de attitude van de nvj onder Verploeg. Van Wim Klinkenberg hoor ik nooit meer iets. Ook al is hij ziek, dan is het niet nodig lullig te doen als je zolang vrienden bent geweest.

Wim Smitt gaat me de 750 gulden meteen overmaken. ‘Hoe komt dat toch met jou? Je bent niet zakelijk genoeg.’ Nee, ik ben niet boeverig genoeg. Maar met het geld van Wim, kan ik zonder problemen de gemeentebelasting betalen.

Wim Jansen van Trouw zegt dat het aanbod van 40.000 per jaar door Verploeg is bedacht en via Gijs van der Wiel aan Buitenlandse Zaken is overgebracht.

Ik heb Joris Vos, die me in Djakarta na de rel met Van Roijen mee naar het terras nam om de boel te sussen, geschreven wat er nu weer is gebeurd rond het aanbod van Buitenlandse Zaken.222 Hij zei in Djakarta dat er een compromis zou moeten komen, en nu zegt zijn ministerie in de media dat er nooit sprake kan zijn van een regeling.

Klaas Jan Hindriks belde. Hij had het bericht in de Volkskrant gelezen. ‘Terwijl het water aan je lippen staat heb je gezegd “fuck you”. Ik heb er bewondering voor. Dat wilde ik even zeggen.’

Het ziet er naar uit dat Helmut Kohl de voornaamste dwarsligger is voor de benoeming tot voorzitter van Europese Commissie voor Lubbers. Heeft hij dat gelazer niet enigszins aan zichzelf te danken?

16 juni 1994

Ik heb deurwaarder Weijers opgebeld en gezegd dat ik de gevraagde 700 gulden voor de gemeentebelastingen kan betalen. Hij zei de zaak nog wel tien dagen te kunnen aanhouden, maar dat hoeft van mij dus niet.

Vanmorgen was ik om 09:00 uur bij Trouw om mijn boekje Vogelvrij, de nvj-brief en ander materiaal af te geven voor Wim Jansen.

Heerlijk. Ik ben weer aan het werk met Rachmaninoff om me heen.

Er kwam een brief van Gijs van der Wiel, de man met wie ik van mijn vakorganisatie en Hans Verploeg niet mag praten.223 Ik had hem gevraagd zich terug te trekken als bemiddelaar, maar wat blijkt, hij is nooit bemiddelaar geweest. De landsadvocaat had hem alleen gezegd dat Buitenlandse Zaken liever door wilde procederen. Hij stelt dat mijn uitlatingen in het openbaar over mogelijke bedragen onzinnig zijn en mij alleen schade toebrengen. Toch ben ik blij met zijn brief. Ik heb deze doorgestuurd aan Vermeer en Jos Slats.

Van der Wiel heb ik de brieven van Verploeg en Vermeer doorgestuurd om te laten zien hoe ik aan die bedragen kom.224 Verder heb ik hem gezegd dat ik me al niet kon voorstellen dat hij met dit idee op de proppen was gekomen.

Ik stelde ook Erik Jurgens op de hoogte, al was het maar omdat hij me smeekte de fooi die ze voorstelden, te accepteren.225

Soms vang ik flarden van informatie op. Vischjager had gehoord dat Henk Hofland zich zorgen over mijn lot maakte. Als ik hem was, zou ik me doodschamen voor wat ik van het leven zou hebben gemaakt. Over het zwalken van Verploeg zei hij: ‘Dat is de druk van Buitenlandse Zaken. Vergeet niet, Verploeg werd uit de Kunstenbond getrapt.’

Toen ik Jan Mets vertelde dat naar verluidt Hofland bezorgd over me was, antwoordde hij: ‘Ik wil die naam niet eens meer horen.’ Hij opperde dat de nvj misschien zo tegen mij was vanwege mijn standpunt over Zuid-Afrika.

Wim Jansen zei: ‘Verploeg heeft tegen mij gezegd dat het voorstel van de 600.000 van Buitenlandse Zaken was gekomen. Het is dus Verploeg die de zaak tilt.’ Wim gaat nu ook met Gijs van der Wiel bellen. Het zal me benieuwen.

Eduard kwam naar mijn kamer met een complete rijsttafel. Hij vond de tijd er rijp voor, nadat we allebei een rotweek achter

de rug hadden. Het was grote verwennerij, maar ik ben uit mijn doen. We hadden ook weinig om over te praten. Ik ben misschien niet aardig genoeg tegen hem geweest, maar ik ben een beetje op hem afgeknapt op dit moment, zelfs op Peter. Ik ben nu het liefst alleen.

Burgers mogen hun bvd-dossiers inzien, schrijft nrc Handelsblad. Maar Docters van Leeuwen zei tegen Stoffelen gewoon dat er van mij geen bvd-dossiers waren. De advocaat Jurriën Pen stelde op televisie dat de bvd via illegale methoden opereerde, dus ook illegaal dossiers achterhield. En wie doet er wat aan? De Raad van State voorgezeten door Hare Majesteit doet alleen maar aan mooipraterij.

17 juni 1994

Verploeg stuurde een reactie. Ik krijg de schuld van de stukgelopen bemiddeling en ja, ik kan een beroep doen op het algemeen bestuur.226

John van Haagen komt steeds in mijn gedachten, net als in de tijd dat hij op onderzeeërs voer. Dan sluit ik mijn ogen en laat verdriet de vrije loop.

Eindelijk Vermeer bereikt. De brief van Gijs was er nog niet. Hij had de Volkskrant en Parool niet gezien. Hij zal Wim Jansen zien. Hij wil Gijs van der Wiel bellen. Hij zat nog op de lijn dat mijn tweede brief aan Kooijmans de shit had veroorzaakt, en niet de nvj. Nee, mijn verklaring (over fooi) in de Volkskrant deed dat. Vermeer, mijn advocaat, loopt een week achter! In ieder geval: de nvj gaat een bijeenkomst beleggen, Trouw zal Vermeer interviewen en ik zal morgen om 08:30 uur in de tros Nieuwsshow zijn. We zullen zien wat het allemaal oplevert.

René van Praag, de assistent van Theo van Gogh wil een programma maken om in mijn bvd-documenten te gaan snuffelen. Ik zei hem dat Docters van Leeuwen tegen de PvdA-er Stoffelen had gezegd dat er geen documenten over mij waren. De procureur-generaal van Den Bosch, R.A. Gonsalves, schijnt zich op Nieuw-Guinea aan oorlogsmisdaden schuldig te hebben gemaakt. Hij zou Papoea's hebben vermoord en mishandeld. Als je naar zijn foto kijkt, is dit denkbaar.

18 juni 1994

Ik werd vroeg opgehaald voor een radiogesprekje bij tros Nieuwsshow, met Peter de Bie en Ellen Brusse. De chauffeur

was een jonge bink, die een keer door een politieagente op de bon werd geslingerd. Hij neukte haar vervolgens plat, trouwde met haar en nu hebben ze een zoontje. ‘Vind je een gave kerel,’ zei hij toen hij me afzette. Ik denk dat het prima is gegaan. Ik liet de uitnodiging van Van Roijen zien, de lijst van Lubbers en ik kankerde erop los. Ook las ik de passage voor uit De Journalist waarin Hofland schreef dat je beter kon liegen in eigenbelang. Dat om de mores van de huidige journalistiek te onderstrepen.

Trouw publiceerde een stom verhaal van een juffrouw die de klok heeft horen luiden, maar absoluut niet weet waar de klepel hangt.227 Daar heb ik nu al die keren voor tegen Wim Jansen zitten aanpraten. Ik heb meteen een klacht bij de Raad voor de Journalistiek ingediend,228 en een brief geschreven aan hoofdredacteur Greven van Trouw. Ik heb de dame nog nooit gesproken en toch schrijft ze dat ik de nvj op de kast jaag. Dat de nvj eerst mij op de kast heeft gejaagd door met voorstellen te komen die zelfs door mijn advocaat als persbreidel werden betiteld, daar heeft zij het niet over.

Vermeer schrijft me dat Verploeg alleen nog maar bezig was geweest met verkenningen om te zien of een bemiddeling door Van der Wiel op poten gezet kon worden. Het klopte dus dat Van der Wiel nog nooit bemiddeld had. Hij schrijft ook dat hij denkt dat de openbaarheid en mijn uitlatingen in de pers, de weg van een bemiddeling hebben afgesneden.229

Bill Buford schrijft in de International Herald Tribune over hoe voetbal eigenlijk een geschiedenis van 100 jaar geweld is geweest. Hij analyseert sport in het algemeen en noemt de steun aan een bepaald elftal een daad van micronationalisme. ‘Because soccer is organized around the principle of frustration, soccer exaggerates a crowd's behavior that quality of frenzy, the essential element in nationalism. American sports - basketball, football and even baseball - are structured around gratifying the spectator; points are scored with some regularity. Soccer is structured around deprivation: a fan's experience is to wait and wait for a goal that in many matches never comes. Frustration, deprivation, denial.’ Zo had ik het nooit bekeken.

19 juni 1994

Om 10:30 uur was ik op de fiets in Amstelveen voor de bijeenkomst bij oud-ambassadeur Sukrisno. Er waren dertig tot veer-

tig Indonesiërs en Jan Mets en journalist Surjono arriveerden als laatsten. Het was erg rumoerig en nadat ik vergeefs enkele keren om stilte had gevraagd, heb ik uiteindelijk gedreigd weg te gaan als ze geen zin hadden om te luisteren. Pak Krisno stond op en greep in. Maar mijn humeur was verpest, en dat bleef het eigenlijk ook. Ik probeerde er het beste van te maken, maar het is niet meer in orde gekomen.

Premier Jean-Luc Dehaene van België stelt zich kandidaat als voorzitter van de Europese Commissie. Heeft Ruud Lubbers zich vergeefs uitgesloofd om die post te krijgen?

Mijn oude vriend van de Koninklijke Marechaussee, Arie van den Kerkhof, complimenteert in een briefje voor het gesprek bij de tros. ‘Onvervalst optreden! Volg de ontwikkelingen rond jouw claim op de Staat nauwlettend.’

Er arriveerde een briefje van mijn dierbare vriend José Delgado met enkele suggesties voor oplossingen voor problemen in de wereld. Hij heeft het vooral over praktische problemen met geld, overbevolking, drugsgebruik en meer van dat soort dingen. Ik heb hem geschreven dat het in mijn optiek alleen om de mind gaat. Zodra het probleem van de mind is opgelost, en mensen niet meer vasthouden aan allerlei sprookjes, religies en andere totems, komen de oplossingen van de andere problemen vanzelf.

Ik had Pim Fortuyn een kaartje gestuurd, maar blijkbaar kon hij mijn naam niet lezen. Kennelijk was hij toch nieuwsgierig, want hij zond op goed geluk een kaartje terug.



illustratie

20 juni 1994

Oud-premier Wilfried Martens heeft tussen Dehaene en Lubbers proberen te bemiddelen. Die poging is mislukt. Waar is Lubbers toch mee bezig? Waarom wil hij zo graag naar Brussel? Wil hij weer de baas van Hans van den Broek worden? Misschien krijgt hij die baan als geboren sjoemelaar uiteindelijk toch nog wel.

Jimmy Carter mag dan een voormalig verbouwer van pinda's zijn, en sommigen beschouwen hem als gaga, maar hij is wel op bezoek bij president Kim Il-sung van Noord-Korea. Evangelist Billy Graham is hem in februari voorgegaan. Hij doet zijn best de spanningen tussen Washington en Pyongyang te de-escaleren en dat is natuurlijk ook de enige correcte gedragslijn in de wereld van na de Koude Oorlog.

In New York zijn de Gay Games geopend met 11.000 atleten. Daar zou ik bij willen zijn. Toch is dit soort ‘feestjes’ pure apartheid. Er zijn ook geen speciale spelen voor hetero's.

Toen ik vorige week naar de tandarts ging, ben ik onderweg even in het gras gaan liggen. Ik voelde een steek in mijn arm. Een paar dagen later werd die dik, wat vrij lang aanhield. Het jeukte, ik krabde eraan en kreeg drie plekjes op mijn arm. Ik liet het aan Van Splunter zien, die dacht dat het misschien een wesp was geweest. Ik vind het enge plekken en houdt mijn hart vast dat het geen aids is.

Ik heb gisteravond het bestuur van de nvj geschreven en vandaag dit verzoek verstuurd om met hen te kunnen praten over de door hen berekende schadevergoeding in 1991 en het schikkingsvoorstel waarmee Verploeg uiteindelijk kwam.230

Ik heb Vermeer met enige irritatie een antwoord gestuurd op zijn laatste brief. Hij is dagen niet te bereiken, en nu lijkt het wel of hij gewoon vergeet in welke volgorde de zaken zich hebben afgespeeld.231

21 juni 1994

Mam, mam, en nog eens mam.232 Ben wakker omdat een man op een fiets een winkelruit insmeet en pijlsnel wegfietste. Zou willen dat ik een Oswald bij hem had kunnen doen.

Ik denk aan Tsjoe En-lai's opmerking dat de wereld zichzelf gelukkig mocht prijzen dat de Chinezen nog steeds fietsten. Nu verandert het allemaal met een verschrikkelijke snelheid, nu het gemiddelde inkomen de 4.000 dollar raakt, schrijft

Newsweek. Mensen gaan auto's kopen. Niet het landschap verandert, maar de lucht en de aarde zal veranderen!

Moet nog melding maken van een artikeltje van Jos Verlaan in Het Parool van 14 juni. Verlaan begreep er meer van dan de juffrouw van Trouw.



illustratie

Ik bezocht de ouders van Aart van der Want in Gouda. De vader van Aart heeft als voormalig bestuurslid van de vvd in Gouda Kamerlid Frans Weisglas over mijn zaak aangesproken. Weisglas wilde er niet een, twee, drie op antwoorden. De heer Van der Want heeft vervolgens tweemaal geprobeerd om Weisglas op zijn kantoor te spreken te krijgen. Het Kamerlid bleef doof. Vervolgens belde de vader van Aart de woning van Weisglas en beklaagde zich tegenover mevrouw Weisglas over het gedrag van haar man. Na drie pogingen belde Weisglas dat hij een half uur voor de heer Van der Want zou vrijmaken. Ik belichtte nog bepaalde aspecten van mijn gevecht en hij maakte notities.

Van Gouda ben ik doorgereisd naar Den Haag waar ik een uitstekend gesprek had met de Zuid-Afrikaanse ambassadeur Nothnagel. Hij keert in oktober naar Zuid-Afrika terug. Hij

zegde toe dat de grens van Zuid-Afrika weer permanent voort mij zou opengaan. Hij herhaalde dat ik werd uitgewezen in 1992, omdat ik teveel problemen veroorzaakte. Hij gaf echter toe dat men in Pretoria ervan op de hoogte was dat ik in Den Haag als staatsvijand nummer één werd gezien. Hij had aartsbisschop Tutu een lunch aangeboden op kasteel de Haar in Haarzuilens. Tutu had verteld hoe hij als jongetje onder de apartheid had geleden, waarop ik zei: ‘Apartheid was so terrible he now lives in Bishops Court...’

Nothnagel onderstreepte dat hij vanaf het begin voor een samenwerking met het anc was geweest, en niet met Buthelezi en Inkatha. ‘It is always better to face your opponents and draw them into the process,’ aldus de ambassadeur. Ik antwoordde dat dit achteraf gemakkelijk praten was, maar toen ik me uitsprak tegen het anc waren de ussr en het Oostblok nog vol in het zadel. Niemand had de ineenstorting van de Sovjet Unie kunnen voorzien. Hij vergeleek de communisten met dinosauriërs, en zei letterlijk dat niemand in het anc het nu over Moskou of communisme had. Jaja. Nu.

Hij vertelde een aardig detail. Toen ik direct achter premier Lubbers in Kaapstad de vliegtuigtrap afkwam, had De Klerk hem gevraagd wie ik was. Hij herkende me waarschijnlijk van ons gesprek op Tuynhuys. ‘Ik heb hem toen in een paar zinnen gezegd dat u de meneer was die we hebben uitgewezen.’ Ik geloofde hem eigenlijk niet, want ik zag Nothnagel samen met ambassadeur Röell op een afstandje van De Klerk en zijn vrouw staan. Maar goed, wie weet is het wel waar.

Hij heeft constant licht-klassieke muziek aan in zijn studeerkamer, tegen afluisteren. Er waren nog geen zwarte diplomaten gearriveerd. Ik dacht aan mijn boek, waar uitgehaald moest worden dat Zuid-Afrika moest beginnen met het opleiden van jonge zwarten in het veld, op ambassades.

Hij gaf me de nieuwe vlag van Zuid-Afrika. Fabricage Shipmate Vlaggen, Vlaardingen, Holland.

Ben ook bij Rinus van Haagen en zijn gezin op bezoek gegaan in Rotterdam-Tuindorp. Ze vertelden weer over de video, waar ik ook nog in schijn voor te komen. Ik raakte door het oprakelen van het verleden weer zeer geëmotioneerd.

Ging ook bij Frits van Eeden langs om mijn treinkaartje tot het uiterste te benutten. Zijn vriend Ad is ernstig ziek. Frits voelt zich schuldig. Hij zit iedere avond en nacht op een pianokruk aan zijn ziekenhuisbed. Hij heeft heel bijzondere ogen. Hij is alleen nu veel en veel te zwaar.

In de poffertjeskraam op het Malieveld kwam een vrij hysteri-

sche dame me tweemaal vertellen dat ik voor haar een held was. Haar adem kwam te dichtbij. In de trein zat ik met een Poolse student te praten en een vrouw kwam om een handtekening vragen om haar man mee te kunnen verrassen. Zij had me op tros-radio gehoord. Ik vind dit nog steeds heel vreemd. Hoe lang ben ik niet voor rotte vis uitgemaakt?

22 juni 1994

Ontwaakte uit een droom. Had Henk Hofland even in mijn tr-6 laten wachten om ergens een boodschap te doen en ik zag hem erin wegrijden om nooit meer terug te komen. Waarom droom je zoiets? Misschien omdat hij Wim Hazeu destijds dreigde mijn eerste deel Memoires in beslag te laten nemen, omdat ik uit de brieven van hem citeerde toen we nog hartsvrienden waren?

Misschien is die deurwaardertoestand toch ernstiger dan ik vermoedde. Wanneer ze me failliet kunnen laten verklaren, dan zal verder de curator bepalen of het bedrag dat de Staat biedt hoog genoeg is. Dat is het laatste wat ik moet laten gebeuren. Ik schreef Jan Mets dat we zo snel mogelijk Vogelvrij deel 2 moeten gaan maken, dit naar aanleiding van het resultaat dat de weduwe Von Meijenfeldt boekte met de publiciteit rondom het dagboek van haar overleden man Gerard, die tot de de affaire Gonsalves heeft geleid.

Het is allemaal erg verontrustend. In plaats dat ik aan het werk kan, moet ik eerst weer naar Amstelveen, naar Vermeer.

Lange, lange brief van Toto uit Bandung, die me te denken geeft. Hij vraagt om financiële steun en zet zijn bankrekening er maar vast bij. Ik kan er niet op ingaan, maar zou het ook niet doen als ik het wel kon. Jammer.

Uitstekende bespreking met Vermeer. Hij was tot de conclusie gekomen dat er door Gijs van der Wiel in het geheim werd gesnuffeld tussen de Staat en ons. ‘We zitten in een snuffelfase en u gooit daar de klad in, dus natuurlijk zeggen ze mijn naam is haas, nooit van Oltmans gehoord.’ Hij voegde eraan toe: ‘En wellicht zal ooit bewezen worden dat uw beleid het juiste was.’ Hij drong erop aan dat ik halve excuusbrieven aan Lubbers en Kooijmans zou schrijven. Dan zeggen ze: hij is toch een nette vent. Ik antwoordde er niet over te piekeren. ‘U zult na 69 jaar nog wel meer dingen moeten doen, die u nooit eerder deed.’ Hij grapte dat hij als gevolg van mijn gedrag al enkele keren voorzichtig uit de gordijnen had moeten klauteren. ‘Voor een buitenissige figuur als u is diplomatie bedrijven niet eenvoudig.’

Hij zei het schandalig te vinden hoe na 40 jaar procureur-generaal Gonsalves in dit kikkerland door Justitie opnieuw werd afgedekt. Er is inderdaad reeds op televisie gezegd dat hij in Den Bosch kan aanblijven. ‘Een goeie vent als Gerard von Meyenfeldt komt niet meer aan de bak en een misdadiger blijft zitten.’

Vermeer heeft me gerustgesteld over de kans dat een faillissement zou kunnen leiden tot een curator, die over de afloop van mijn proces zou gaan beslissen. Deze dreiging zou kunnen worden afgewend met de benoeming van een bevriende advocaat als executeur. Hij denkt overigens wel dat een deurwaarder wat in mijn kamer staat, zal komen opnemen. Ik moet echt zo gauw mogelijk een brief aan de Koninklijke Bibliotheek vragen met de bevestiging dat ik mijn dagboeken aan de kb heb geschonken.

Ik heb thuis meteen Ad en Kees van de kb een brief gestuurd om dit geregeld te krijgen.233 Tevens de door Vermeer gevraagde vier regels aan minister Kooijmans toch maar verstuurd.



illustratie

Henk Hofland demonstreert andermaal wat voor man - maar ook wat voor journalist - hij is. In zijn commentaar spoken temmen over de kwestie Gonsalves en Nieuw-Guinea beklaagt hij zich dat de geschiedschrijving over de kwestie van de Papoea's danig tekort heeft geschoten.234 Hij noemt hen die er wel wat aan deden: Paul van 't Veer (journalist), John Jansen van Galen (journalist), F.J.F.M. Duynstee (jurist), Aad Nuis (politicus), Ronald Gase (wiskundige), en J.G. de Beus (diplomaat). Hij vergeet onder anderen diplomaat J.L.R. Huydecoper van Nigtevecht, maar hij vergeet ook mij en laat daarmee zien wat een vervalser van feiten hij is. Henk heeft geen zelfrespect. Zijn integriteit zou hem moeten ingeven dat wat onze persoonlijke problemen ook mogen zijn, hij mij in de rij van

Nieuw-Guinea-journalisten nooit had mogen weglaten. Hij weet als geen ander hoe ik me voor een vreedzame regeling van dat conflict heb ingezet. Bovendien betrok ik hem bij alles. Nu plaatst hij zich in het Luns-bvd-kamp door zich aldus tegenover mij publiekelijk op te stellen. Hij liever dan ik.

Volle maan. Vondelparknacht. Ontmoette een Russische jongen.

23 juni 1994

12:30 uur

Weer een ochtend weggewaaid. J.J. Timmers, adjunct-hoofdredacteur van Trouw, reageerde op mijn brief aan Jan Greven.235 Hij schrijft dat Wim Jansen in overleg het artikel heeft laten schrijven door Leonoor Meijer en dat zij juist ook contact had gehad met Buitenlandse zaken, Van der Wiel en de nvj, juist om het verhaal van meerdere kanten te kunnen belichten. Dat ze met mij geen contact had opgenomen, was omdat ik al met Wim gesproken had. Timmers zegt geen onzorgvuldigheid in Meijers handelen te hebben kunnen ontdekken. Als ik nog inhoudelijk interessante zaken toe te voegen heb, kan ik een brief schrijven waarvan hij plaatsing zal overwegen.

Ik heb meteen een artikel uit mijn mouw geschud wat mijn strijd met de nvj enigszins weergeeft zoals het is. Jan Mets zette het voor me op de fax. Timmers belde even later dat hij het zou plaatsen, behalve de laatste zin: ‘Indien uw verslaggeefster (Leonoor Meijer) de moeite had genomen ook naar mij te luisteren, hadden uw lezers op 18 juni geweten waar de klepel hing.’ Ik werd woedend en zei: ‘Onacceptabel mijnheer Timmers. Dan gaan we dus door met de Raad van de Journalistiek.’ Maar ik dacht er alsnog over na. Het is tenslotte van belang in het gevecht met de Staat dat die tekst meteen wordt gepubliceerd. Dus ik belde Timmers terug en zei dat ik advies had ingewonnen, maar in werkelijkheid raadpleegde ik slechts mijn andere hersenhelft, en vroeg: ‘Zou die medewerkster zich die laatste zin heel erg aantrekken?’

‘Ik denk het wel,’ zei hij.

‘Oké, laat die dan maar weg.’

Sukmawati Sukarnoputri heeft geschreven.236 Ze had het fijn gevonden me weer te zien en was blij met mijn foto's.

De idioten van de Sociale Dienst hebben ook weer een briefje gestuurd. Mijn bezwaren zijn in behandeling en ik word bin-

nenkort uitgenodigd om ze toe te lichten tijdens een hoorzitting.

Ruud Lubbers heeft het spel in Europa om voorzitter van de Europese Commissie te worden verloren. Vooral in Bonn heeft hij het voor zichzelf verpest, al behoort Kohl ook niet bepaald tot een club van Europese gentlemen. Hans van den Broek zal ook wel lekker hebben zitten stoken.

Graa Boomsma is in Groningen vrijgesproken, maar de knappe koppen bij het Openbaar Ministerie gaan nota bene in hoger beroep.

Ik kreeg nog een briefje van Erik Jurgens, die mijn gang naar de pers een kamikaze noemde.237 Hij ziet het vervolg somber in. ‘Mismoedig’, sluit hij zijn brief af. Wat zitten ze hier toch gauw bij de pakken neer.

24 juni 1994

Warempel schrijven Reinier Hopmans en Hans Verploeg mij broederlijk samen, dat het bestuur van mijn eigen beroepsorganisatie me niet wil ontvangen.238

Kees Thomassen van de Koninklijke Bibliotheek zond de brief, die ik nodig heb om mijn dagboeken tegen deurwaarders veilig te stellen.239

Mijn vader zou vandaag 98 jaar zijn geworden.

Hans Vermeer belde. Hans Verploeg had hem getelefoneerd en gezegd dat er nog een kans was om de zaak tot een goed einde te brengen, namelijk wanneer ik voor twaalf uur vandaag akkoord zou gaan met 40.000 gulden per jaar voor vijftien jaar. Nu snap ik waarom Jurgens in zijn mismoedige brief wees op de proceskosten en waarom Hopmans en Verploeg geen reden zien om mij te horen: een groot spel om druk op me uit te oefenen. ‘Ik wilde het niet meteen afwijzen zonder u gehoord te hebben,’ zei de advocaat.

‘Hoe durven ze het te doen,’ was mijn reactie.

Ik belde direct Jos Slats. ‘Ja, dat is vreemd van Verploeg,’ zei hij. Jan Mets reageerde met: ‘Fuck them.’ Hij was van mening dat Vermeer aan Verploeg moest vragen namens wie hij dit nieuwe ultimatum overbracht.

Ook Jérôme Heldring doet een duit in het zakje over Nieuw-Guinea.240 Nederland heeft het verlies van de laatste kolonie in de grote Oost nog altijd niet verwerkt. En volgens hem werd

Luns tot een schietschijf gemaakt. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Eens een ambtenaar van Buitenlandse Zaken nooit een echte journalist. En omgekeerd.

Dito, de zoon van oud ambassadeur Hanafi, is naar de Westerkade gekomen. Hij is het evenbeeld van zijn vader. Een vriendin uit Parijs scheen in de auto te zijn achtergebleven. Hij had allerlei verhalen over zakelijke transacties die me geen lor konden schelen en kwam uiteindelijk op het onderwerp: de bevrijding van Indonesië en de omverwerping van Suharto. Dat gevecht was alleen maar op slinkse wijze te winnen en niet rechtlijnig, zoals Bung Karno wilde. ‘Suharto blijft zolang Washington hem daar wil hebben,’ zei ik. Ik begreep niet waarom hij langskwam.

Warempel diende zich een nieuwe deurwaarder aan, ditmaal om mijn schuld van 50.000 gulden bij de amro, die ontstond bij de verkoop van Amerbos voor maar 205.000 gulden, ter plekke te innen. De aasgieren lezen berichten in de kranten dat ik met een eis op de Staat bezig ben, en ze komen er onmiddellijk op af.

Timmers van Trouw bevestigde per brief dat we de zaak buiten de Raad van de Journalistiek oplosten.241

Edwin van Rooijen zond me mijn gastcolumn voor de krant van de School voor de Journalistiek in Tilburg.242

Joris Vos van Buitenlandse Zaken komt met een smoesje.243 Ik schreef al een antwoord, maar houd het in portefeuille. Ik heb Lubbers en Kooijmans wel geschreven dat ik het onbegrijpelijk vind dat zij denken dat ik me onder curatele van de Staat laat stellen.244

25 juni 1994

Mr. J. Baars van Smits Advokaten heeft namens de amro een briefje geschreven dat ik zal moeten betalen, zoals de deurwaarder gelastte.

Vermeer heeft in de hem gebruikelijke diplomatieke taal aan Verploeg geantwoord dat het ultimatum van gisteren voor mij onaanvaardbaar was.245

Ik schreef Erik Jurgens recht voor zijn raap wat ik van de zaak dacht.246

Op Korfu schijnt zich een ordinair straatgevecht af te spelen, ook omdat Lubbers het verdomt zijn strijd om voorzitter van de eu te worden op te geven. Minister Kooijmans sprak in nova over die affaire en deed dit uitstekend. Den Haag verzet zich er dus tegen dat Frankrijk en Duitsland via onderonsjes de zaken in Europa denken te kunnen regelen.

Zaterdag vier weken geleden was John van Haagen hier nog vol levenslust.

26 juni 1994

De Gay Krant heeft eindelijk mijn artikel uit Indonesië, twee jongens in een sarong, gepubliceerd. De klootzakken hebben de foto van twee jongens in een sarong, die ik in de tuin van Rendra liet maken niet afgedrukt, omdat ik die in rekening heb gebracht.

Hoe zou het toch met Lex Poslavsky zijn? Ik zou een signaal krijgen als hij zich goed genoeg voelde om te praten. Ik bereikte bij het schrijven van mijn Memoires in mijn dagboeken 9 oktober 1979, toen hij langs zijn neus weg de opmerking maakte: ‘Als je pech hebt, krijg je op je 70ste kanker of je dementeert op je 100ste.’ Lex kreeg op zijn 75ste kanker.

Ik ontmoette Gita, de vriendin van Wouter Kok, op Centraal Station voor een interview voor Radio Amersfoort. Paarlen voor de zwijnen. Na een half uur kapte ik ermee. Toen ik opstond, deed ze me de groeten van Wouter, maar daar heb ik niet meer op gereageerd.

27 juni 1994

Het is nog steeds een droom voor me dat ik werkelijk in Indonesië ben geweest, zelfs bij het graf van Sukarno. Ik vraag me wel af in welke mate ik omringd ben geweest door spionnen. Ruslan Abdulgani waarschuwde voor generaal Suhario. En hoe heeft hij zich zelf gedragen? En Pak Pamoe Rahardjo? Eigenlijk weet ik nog niet wie vriend of wie vijand is daar, op een paar uitzonderingen na.

Mejuffrouw Boekhoudt zei in 1979 tegen me dat Claus meer en waardevoller was dan prins Hendrik en prins Bernhard samen. Volgens een enquête vindt 94 procent van de Nederlanders Beatrix sympathiek.247 Zij schijnt koningin Juliana te zijn voorbij gestreefd als populairste Oranje. Hoe is het mogelijk. Zij is dit dus zeker niet. Alleen niemand weet hoe zij bijvoorbeeld achter de paleismuren Claus maltraiteert en altijd heeft

vernederd. Liefst in het bijzijn van anderen, zoals Bernhard dit bij Juliana deed.

Con Hermens belde dat Willem Oltmans, de jongste broer van mijn vader is overleden. Het laat me steenkoud. Het was een hopeloze kerel. Hij is achter in de tachtig geworden. Hij telefoneerde nog regelmatig met broer Hendrik

Ik heb de advocaat van de amro geschreven hoe ik tegenover het nieuwe ultimatum sta en dat ik het nu niet kan betalen, maar dit graag doe wanneer mijn schadevergoeding is toegekend.248

Vermeer stuurde me weer een zakelijke samenvatting van de huidige stand van zaken.249

Het rommelt in Djakarta. Zelfs Rendra is weer opgepakt tijdens een demonstratie tegen de sluiting van drie weekbladen.250

29 juni 1994

Vannacht was een perfecte zomeravond. Drukke activiteiten in het Vondelpark. Opnieuw een jonge Amerikaan te pakken, die open en bloot geneukt wilde worden. Ondanks alle waarschuwingen doen ze maar raak. Ik niet dus.

Over nooit verwerkt verleden gesproken. Justitie gaat via het Openbaar Ministerie in Den Haag de jacht op Desi Bouterse hernieuwd openen.251 Hoe halen zij zich in het hoofd? Wat hebben we met Suriname te maken? Het is nu een onafhankelijk Latijns-Amerikaans staatje en de mensen daar moeten zich nu zelf verder redden. Laat Den Haag liever nadenken over hoe we de fondsen die we bij de soevereiniteitsoverdracht beloofden eindelijk kunnen overmaken. Einde verhaal Suriname. Prins Charles schijn op televisie te hebben bekend dat hij ontrouw is geweest aan Diana. Gezellig voor zijn vrouw en twee zonen.

Jan Mets vond mijn stuk in Trouw helder en goed. De nvj staat voor aap. Ik heb de eerste regels van het nieuwe boekje op papier.

30 juni 1994

Uitstekend gesprek met advocaat Vermeer. Hij gaat voorzitter Hopmans van de nvj schrijven en zei: ‘U hebt uw vermogen moeten opeten en waar het om gaat, is dat u een behoorlijk

pensioen krijgt. Tenslotte hebt u door hun toedoen geen salaris kunnen verdienen.’ Hij adviseerde dat Jan Quist het beste een beëdigde verklaring bij notaris Maarten Meijer zou kunnen afleggen. Hij wilde ook rekening blijven houden met de ongunstige gevolgen voor het proces van een faillissement. Aangezien de amro nu ook met een claim van 50.000 gulden is gekomen, zou dit wel eens de strategie van de vijand kunnen zijn. Hij vroeg zich af of ik Casper van den Wall Bake of Aad van der Want niet zou kunnen inschakelen om bij de amro-directie uitstel te bewerkstelligen. Hij gaat zelf naar Verploeg om de zaak weer opgestart te krijgen.

De deurwaarder rond het ticket van Jan Cremer schijnt voorlopig niets vervelendst te kunnen doen.

Joris Vos zond weer een afhaakbriefje252 en landsadvocaat Den Hertog blijft namens de Staat dwars liggen.253

Het klinkt misschien ongeloofwaardig, maar ik ben steeds vaker het liefste alleen. Ik weerde de komst van Eduard tot morgen af. Vroeger was zoiets ondenkbaar.

 

(Wordt vervolgd)


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

plaatsen


datums