Logo DBNL
Memoires 2001 (2023)

Memoires 2001

(2023)–Willem Oltmans–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Sandton

7 augustus 2001

Ik maakte kopieën van mijn nieuwe pamflet om mee te nemen voor Joa Calkoen en Buthelezi.

Voor mijn vertrek heb ik toch Erik Jurgens nog een reactie gestuurd op zijn brief. Ik blijf bij mijn standpunt dat hij slap gehandeld heeft in mijn zaak, al ontken ik niet dat hij de enige was in Den Haag die zich daadwerkelijk voor me bleef inspannen.

19:15 uur, Lufthansa Amsterdam - Frankfurt

Jose Miguel Arroyo, de man van de huidige president van de Filippijnen Gloria Macapagal Arroyo, wordt beschuldigd van het aannemen van steekpenningen (2,5 miljoen dollar) om druk op zijn vrouw uit te oefenen een telecomdeal te beïnvloeden.314 Hij ontkent alles, maar als het toch blijkt te kloppen, zou dit ook wel eens het einde van president Gloria betekenen, zoals dat voor Benazir Bhutto van Pakistan het geval was. En Mega zal moeten uitkijken niet op dezelfde manier ten onder te gaan als Gloria.315

Ik ga serieus proberen te ontspannen deze trip, want ik heb flink aangepoot de afgelopen weken.

8 augustus 2001

07:30 uur, vliegtuig naar Johannesburg

Ik sliep wat en heb veel over Ellen Pasman nagedacht. De uitlating van Jurgens, het niet meer reageren van Sillevis Smitt, de keet met Caroline Delgado, haar telefoontjes naar Peter, er zijn veel dingen gebeurd waarbij ik vraagtekens zet over haar rol. Ze heeft op ontegenzeggelijk energieke wijze mijn zaak ter hand genomen, dat is waar. Waarom? Paste het haar persoonlijk vanwege de intrige en om te stoken? Ze is een kopie van Röell, in alle opzichten. De brief die ze schreef voor Vrij Nederland over Piet Hagen werd nooit gepubliceerd. Het boek waar ze het over had, komt er vast nooit. De keet met notaris

Meijer. Haar keet met echtgenoot Tom, met Peter Nicolaï, Frieda Mulisch, Pieter Broertjes? Haar bezetenheid met mijn zaak heeft me erdoor getrokken, daar bestaat geen twijfel over. Daarom ook zit ze nu in de stichting, maar ik wil haar niet om me heen hebben. Carine Ertman heeft dezelfde neigingen.

Ik lees mijn manuscript opnieuw, maar stel vast dat het Engels nagekeken moet worden. Ik zal, als we geland zijn, contact met Paul hierover zoeken.

Peter zal er niets van laten merken - en ik denk sterk aan zijn moeder tijdens deze reis - maar hij vindt het heerlijk dat ik kom, ik weet het.

Ik speel een beetje met het idee om Nel te vragen twee nachten naar Johannesburg te komen. Ik denk dat het prachtig weer is. Mijn ouders zouden het waarschijnlijk nog meer waarderen dan Theo, als ik Nel in laat vliegen.

09:30 uur, Johannesburg

Ik kan niet geloven dat ik hier weer ben. Ik heb besloten Nel uit te nodigen, maar ik ga naar het Crowne Plaza Sandton in plaats van dat in Rosebank.

Ik was totaal verrast dat er 4.000 gulden op mijn Fortis bankrekening in Zuid-Afrika stond. Ik haalde er 3.000 vanaf en heb eindelijk mijn adres veranderd.

Ik belde met Paul en faxte hem een pagina correcties van spellingsfouten, die ik in het vliegtuig tijdens het herlezen van de tekst had gevonden, aan hem door.

Crowne Plaza Hotel, Johannesburg-Sandton

Op mijn hotelkamer stond een doos chocolaatjes te wachten en er lag een welkomstbrief van de manager, Gavin Bell. Ik liep naar winkelcentrum Sandton City en at er spaghetti op een terras. Ik ging er ook twee boekwinkels binnen, maar over de actuele ontwikkelingen in dit land is niets van belang te vinden. Ik belde met Joa Calkoen, die zei dat hij de stad uit was om naar een racewedstrijd te gaan met zijn zoon. Het is idioot. Eens zal er een verschrikkelijk ongeluk gebeuren, net als met Gino.

Ik dineerde tot 21:30 uur met Peter en Edwin. Ze zagen er geweldig uit. De loodzware koffer met brieven en een echt grote tas vol cadeautjes ging met hen mee. Ik was blij dat ik het allemaal meegebracht heb, want hun situatie is niet goed. Edwin zit aan het einde van zijn theatercarrière - het is sowieso een mirakel dat ze het tien jaar hebben volgehouden. Edwin probeert een baan te krijgen, zelfs als ober, maar heeft geen geluk. Hij is te oud. Dus discussieerden we lang over de mogelijkhe-

den naar Nederland te komen. Alles gaat bovendien stuk: de auto, tv, videospeler. Deze twee overeind houden is belangrijker dan een nieuwe computer voor Peter. Hij heeft 120 pagina's geschreven wat weinig is, gegeven het feit dat hij niets te doen heeft, maar daar zei ik niets over. Peter was erg ontspannen en ik weet dat hij zich geweldig voelde en de Heer dankte dat ik ben gekomen.

9 augustus 2001

Sandton City

Opnieuw ben ik drie boekwinkels binnengelopen en ik zag letterlijk niets over de politiek in Zuid-Afrika en wat er wel lag, was het geld nauwelijks waard. The Star en The Citizen zijn erg achteruit gegaan - de breinen van de medewerkers staan er op een lager pitje.

Ik las een uitstekend interview met Mira Marković, de vrouw van Slobodan Milošević, in Der Spiegel.316 Arendo zou het moeten overnemen voor Elsevier.

Verder een opmerkelijke uitspraak van Mandela: ‘Negotiation is our greatest weapon.’ Sukarno zou dat ook gezegd kunnen hebben.

Ik kocht een paar beige/witte sneakers en vond het boek Che in Africa: Che Guevara's Congo Diary.317

Peter zal zeer genoten hebben van het uitpakken van de grote tas met spullen.

15:00 uur, Crowne Plaza Hotel

Ik ben absoluut verbaasd te lezen wat Che in Afrika allemaal gedaan heeft. Hij was een opmerkelijke jongen. Ik was vergeten dat Ben Bella, destijds president van Algerije, in 1965 bij een staatsgreep door het leger is afgezet. Door dit boek is het me nu volkomen duidelijk waarom de president van Congo, Laurent-Désiré Kabila, in januari dit jaar werd doodgeschoten, ongetwijfeld met bemoeienis van de cia.

22:00 uur

Vic en Margriet Vernède brachten een kort bezoekje, wat erg gezellig was. Zondag ga ik hen opzoeken.

Ik had om half zes afgesproken met Peter en Edwin in het Hyatt Regency Hotel in Rosebank, waarna we naar een Chinees restaurant gingen voor het diner. Op 1 december, de verjaar-

dag van zijn moeder, is er een reünie van Peters familie waar zij bij willen zijn. Edwin zou dan via Caïro willen vliegen, omdat hij op die vlucht mag roken - idioot.

Peter en Edwin blijken al een partnerschap te hebben in Zuid-Afrika. Ze gaven me een kopie van de akte die ik mee zal nemen naar Nederland. Het zal de zaak in Nederland versnellen. Ze overwegen nu om toch in Amsterdam in het appartement beneden mij te komen wonen. Ze willen daar een week of zo blijven om te kijken of ze kunnen wennen.

Ik dacht dat ik mijn bril in het Hyatt had laten liggen (wat een verschrikkelijk hotel overigens) en Edwin ging hem voor me halen, maar hij zat in mijn tas. Ik gaf Peter 1.000 gulden, van de meevaller van mijn rekening bij Fortis. Peter lijkt opgelucht, Edwin ook. Ik bood hen aan om gratis in de flat beneden mij te wonen.

10 augustus 2001

Ik blijf Castro en Che belangrijke personen van de 21ste eeuw vinden. Net als Mandela heb ik liever hen als vrienden dan de boeven uit de vs als Kissinger en co.

Ik heb Vic gebeld en hij komt me om 14:00 uur halen om een televisie en videorecorder te kopen voor Peter en Edwin. Ik stuurde hen een fax dat rond 16:00 uur bij de huismeester een televisie en videorecorder zullen worden afgeleverd.

Ik heb mijn terugvlucht naar maandagavond verplaatst.

De kopie van mijn nieuwste pamflet heb ik opgestuurd naar Buthelezi, met een briefje erbij dat ik hem het boekje stuur zodra het gepubliceerd is. Ik gaf een voorzet dat ik hem bij een volgende trip graag op zijn geboortegrond in Ulundi zou ontmoeten. Verder kocht ik een dunne trui om warm te blijven, want die had ik niet bij me omdat mijn koffer vol zat met spullen voor Peter.

Ik denk zo vaak aan mijn ouders en broers en dat ik nu zoveel tijd in Zuid-Afrika doorbreng, het land dat ze alle vier als hun thuisland zijn gaan beschouwen. Vannacht droomde ik zelfs intens en continue over Keke, waar angstige momenten bij waren.

Een Griek-Orthodoxe priester stond in de deuropening te bellen met zijn mobiele telefoon en werd benaderd door drie zwarten die zijn telefoon wilden. De priester weigerde waarop ze hem neerschoten en weggingen zonder de telefoon. De taxichauffeur die me vanaf het vliegveld naar Sandton bracht vertelde: ‘Op deze hoek bekraste een zwarte chauffeur vorige week de Mercedes van een witte man. De man stapte uit en

vermoorde de zwarte.’ De dingen van de dag in Zuid-Afrika. Een jongetje van drie met een lange stok achtervolgde bange duiven. Hij sloeg ze eindeloos en zijn zwarte oppas liet het toe. Ik zat er even naar te kijk tot ik uiteindelijk opstond om er een eind aan te maken. Ik voer tegen hem uit: ‘Wat als ik jou zou slaan?’ en tegen de vrouw: ‘Ben je gek geworden?’ Dat was genoeg om het jongetje te laten stoppen. Niemand op het terras zei er verder ook maar iets van dus ik moest het doen.

Vic is zo aardig geweest om met me mee te gaan om een tv en videospeler te kopen (vijf en drie jaar garantie) en de spullen, met mij erbij, af te leveren bij Circle Court. Godzijdank is dat gebeurd. Jammer dat Edwin niet even naar beneden kwam, want nu moest ik de tv en videorecorder zelf naar binnen slepen, wat Peter met zijn rug niet kan. Ik kan merken dat ik niet geslapen heb. Vic was een beetje overstuur door alle heisa om de spullen af te leveren, maar ik ben erg dankbaar.

21:00 uur, Crowne Plaza Hotel, Sandton

Peter en Edwin waren erg blij met de tv en videorecorder. De hele koop was rond voor ongeveer 2.500 rand (ongeveer 1.000 gulden). We gingen overheerlijke steaks eten in Rosebank, en we praatten weer over de optie van wonen op het Singel.

Op een bepaald moment zei Edwin dat hij een deel van Peters 60 pagina's had gelezen, wat Peter direct corrigeerde naar 120, maar helaas geloof ik Edwin. Hij zei: ‘Some of the material could lead to libel suit...’ Ik durfde niet te vragen door wie, mezelf daargelaten. Toen ik Peter later aan de telefoon sprak, zei hij: ‘Ik begrijp ook niet waarom hij dat zei.’ Ik moet het hierover hebben voordat ik vertrek.

Op enig moment spoorde Peter Edwin aan een verhaal te vertellen over Mbeki die Winnie wegduwde bij de herdenking van de scholierenopstand in Soweto in 1976. Winnie kwam aan, stapte voor de tribune uit haar limousine, danste de trappen op en wilde Mbeki omhelzen. Die duwde haar weg waardoor haar hoed af viel. Buthelezi zat naast Mbeki, wilde niet zien wat er gebeurde en raapte Winnie's hoed op (Edwin zei dat hij de hoed op haar hoofd zette, Peter corrigeerde hem en zei dat hij hem aan een vrouw gaf die bij Winnie hoorde). De scène was dagen op tv. Op een bepaald moment antwoordde Winnie in een interview: ‘I am the anc.’ En ik denk dat ze gelijk heeft. We discussieerden tot in detail over leven op het Singel en de financiële aspecten daarvan. Na het eten liepen we naar het Hyatt Regency Hotel vanwaar ik een taxi nam naar Crowne Plaza in Sandton.

Peter had me een beker sap gegeven, maar ik vergat dat die in mijn plastic tas zat. Toen het ding begon te lekken onderweg naar mijn hotel, liet ik de taxi stoppen en moest de beker aan de kant van de weg laten staan.

11 augustus 2001

Ik ging naar bed om 21.30 uur en sliep tot 08:00 uur vanochtend. Ik heb zoveel meer energie en voel me totaal uitgerust. Heerlijk om altijd zoveel werk te hebben.

Het wemelt in de ontbijtzaal van het klm-personeel (en ik word weer eens herkend, getuige de nodige nekverdraaiingen). De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben weer bombardementen uitgevoerd op drie locaties in het zuiden van Irak. Het wordt gewoon gevonden - afgestompte geesten - dat de vs en het vk Irak bombarderen maar het kan helemaal niet.

09:40 uur, Sandton City

Helderblauwe, zonnige lucht. Paradijs.

Ik kocht dertig klassieke cd's voor zo'n achttien gulden per stuk. Ongelooflijk, zo goedkoop dat ik er nog wel dertig zou willen kopen.

Ik vind de stemming onder zwarten behoorlijk plezierig. Ze zijn veel meer ontspannen en gelukkig dan tijdens de revolutionaire dagen.

16:45 uur, Crowne Plaza Hotel, Sandton

Ik heb rustig aan mijn knipsels gewerkt. Een taxi komt me om 18:30 uur halen om me naar Circle Court te brengen voor een laatste diner samen met Peter en Edwin. Ik hoop zo dat Edwin het hele manuscript van het pamflet kan corrigeren. Ik ben toch wel een beetje bezorgd over Edwins opmerking over laster.

Ik ga mijn abonnement op Elsevier opzeggen vanwege de ouwehoer Rik Kuethe. Wat hij over Milošević schrijft is onzin. Hij weet er ook niets van.

12 augustus 2001

Ik kon niet goed slapen na de avond bij Peter en Edwin gisteren. ‘We zijn hier zeer gelukkig,’ zei Peter in een onbewaakt ogenblik, zoals deze ontmoetingen van onbewaakte ogenblikken aan elkaar hangen. Misschien zijn ze professionele acteurs - Edwin zeker - maar ik kan als het moet ook een partijtje meeblazen.

Het huis was spik en span (bij de ingang een tafeltje zilver-

werk). Peter had twee kaarsen aangestoken, in de kandelaars die we ooit kochten in Amsterdam. Edwin had spaghetti gemaakt. Peter zei: ‘Het is heerlijk. Ik kan het niet meer zo goed als Edwin.’ Hij kan niets meer zo goed als Edwin. Vrijwel in het begin zei Edwin dat hij aan Peter voorgesteld had dat Peter hem vertelt wat hij wil zeggen, en dat Edwin dan het boek over mijn brieven schrijft. ‘Hij vraagt me vaak hoe je dit of dat zegt, dus ik stelde voor het zelf te schrijven,’ zei Edwin. Ik trad meteen beslist op. Ik zei zelfs: ‘Peter kan het schrijven beter dan ieder van ons.’ Hij schrijft in het Engels, wat natuurlijk idioot is. Hij zou in het Nederlands moeten schrijven, hij moet tenslotte ook terugkomen.

Eerst stelde Edwin voor om Peter een schrijfcontract van tien jaar te geven. Ik stelde het bij naar vijf. Wat hij eerst nodig heeft, is een formeel partnerschap met mij, zodat de erfenis geregeld is. Toen we alleen waren zei Edwin: ‘Peter heeft geen slaapkliniek nodig, hij heeft zekerheid nodig voor zijn toekomst.’

Edwin vertelde me zelfs, toen Peter in de keuken was, dat Peter zich verraden voelde omdat ik nu een jaar miljonair ben, maar hem nog geen cent gegeven heb. Dit choqueerde me ook en het is bovendien niet waar. Het laat - naar mijn overtuiging - goed zien hoe deze idioot Peters zelfvertrouwen aantast.

Zij zeiden ook nog, nee Edwin, zei: ‘En wat als we ruzie krijgen en je ons uit het Singel gooit?’

Misschien was de schokkendste ervaring van de avond nog wel, dat ik terug in het hotel een film ging kijken om maar niet overstuur te raken.

Ik sliep dus kort en niet goed door al deze zorgen. De gesprekken spookten door mijn hoofd en ik dacht terug aan zijn bericht van twee jaar geleden op het antwoordapparaat (waarvan ik het bandje nog steeds bewaard heb), dat hij Ellen zou zeggen wat voor een verschrikkelijk persoon ik was.

Poes was een verhaal apart. Peter zei: ‘Edwin vindt hem magerder geworden.’ Ik hield me in om te zeggen: en wat vind jij? Poes herkende me meteen. ‘Zoals hij naar jou kijkt met die grote ogen, kijkt hij naar niemand,’ zei Peter. Het is waar. Ze zat in geen tijd op mijn schoot. Toen ik haar even aaide vroeg Edwin meteen of ik wel naar hem luisterde. Het is een zeer ongewoon dier en ze moeten hem meenemen naar Nederland en niet in laten slapen.

Ik heb besloten om woensdag te vertrekken zodat we meer tijd hebben om te praten.

Het nieuwe televisietoestel dat ik voor Peter en Edwin kocht, blijkt niet te werken. Dat moet dus ook opgelost worden.

Edwin gaat niet mee naar de Vernèdes vanavond, want hij zal aan mijn manuscript werken. Ik vertel nog niet dat ik langer zal blijven, want als hij denkt dat ik morgen vertrek, zal het hem toch wel lukken om het woensdag af te hebben? Nu stel ik eerst een verplichting op aan Peter.318

10:10 uur, Sandton City

Peter zal snel de fax lezen dat hij 90.000 rand rijker is. Dat geeft hem meer onafhankelijkheid tegenover Edwin.

Gisteravond gaven ze me een cadeau, en ik keek ernaar en dacht: niet openmaken, want toen we gisteren langs een juwelier liepen, zei ik tegen Peter en Edwin dat armbanden voor een man altijd te smal zijn. Ze hebben er nu blijkbaar een gekocht, een bredere, maar een werkelijk koperen horreur. Edwin heeft het gedaan, Peter weet dat ik er niet van houd. Daarom ben ik blij dat ik hen nu via de telefoon kan bedanken. Het is net zo afzichtelijk als die ene die de zoon van Lumumba me gaf. Maar goed, ik snap de gedachte. Dát is Edwin ook.

Ik ben doodmoe, in tegenstelling tot gisteren toen ik bijna twaalf uur geslapen had en nog geen last had van alle shit die ik nu weer gehoord heb. Ik hoop, ik denk dat ik een wijze zet heb gedaan door hem meer veiligheid te bieden. Hij kan nu zijn eigen beslissingen maken. ‘Ik kon toen Bokkie jarig was niet eens een cadeautje voor haar kopen,’ had Peter ook gezegd.

Ik zat op een aangenaam terrasje, maar toen besloot een of andere idioot dat muziek zou helpen, dus ik ging weg.

13:00 uur, Crowne Plaza Hotel

Zou Peter de fax al hebben gelezen? Het zal zijn geest tot rust brengen. Misschien ga ik toch morgen weg, terug naar mijn piano en de computer.

Ik zag vanmorgen bij Felicity's Gifts in Sandton City, de enorme shopping mall hier, een Sterling-zilveren mandje van ongeveer 4.000 rand en besloot het voor Peters verjaardag te kopen. Hij zal het geweldig vinden. Het is voor hem. Ik kan niet wachten om Peter zijn cadeau te geven.

13:40 uur, Circle Court

Peter zei dat hij totaal opgelucht was. Hij zei dat ze Bokkie bezocht hadden, wat een leugen was, want Edwin praatte op hetzelfde moment met haar over de telefoon en vertelde haar over mijn fax met financiële garanties voor Peter.

Ik had Lufthansa al omgeboekt, en vertrek nu woensdag. Dus Edwin zou vanavond mee kunnen komen, maar ik kan het hem niet zeggen omdat hij met Bokkie aan de telefoon zit. Waarom zou ik niet egoïstisch zijn en alleen met Peter naar Vernède gaan, en Edwin laten denken dat ik morgen ga. Hij heeft blijkbaar nog geen werk verricht aan mijn manuscript. Gisteren zei hij nog dat zestig pagina's hem een maand zouden kosten. Ze weten niet wat werken is.

Edwin vertelde het verhaal dat ze een advertentie in de krant hadden gezet, waarin stond dat ze geïnteresseerd waren om homo's te ontmoeten. De telefoon had roodgloeiend gestaan en Edwin was op enkele reacties ingegaan, en had een paar mensen ontmoet.

Stephen belde om bij hen langs te komen vanavond om elf uur. Het is bij geen van beide opgekomen om nee te zeggen, voor deze ene keer, zodat Edwin aan mijn pamflet kan werken. Ik heb vanmorgen drie keer geprobeerd Edwin te bereiken, maar hij was steeds aan het praten via zijn mobiele telefoon. Ik had zelfs Vic al gebeld dat Edwin toch zou komen. Maar nee, laat me egoïstisch zijn. Peter is ook mijn vriend.

Edwin had gisteren ook nog gezegd dat ik in alle kranten en televisieshows vertel hoe special Peter is, maar dat ik het hele jaar niets voor hem gedaan heb (behalve vijf brillen in Parijs). Maar ik wist niet dat de nood zo hoog was dat Edwin zelfs (tevergeefs) probeerde aan het werk te komen als ober.

Peter vond het zilveren mandje geweldig, Edwin zette zijn bril op om het zilvermerk te lezen. Ik kijk nooit bij een geschenk of het een zilvermerk heeft, Peter ook niet natuurlijk. Maar Edwin hield het ondersteboven. Ik hoop dat het er een heeft. Maar ik ben erg dankbaar als Edwin het manuscript leest en de ergste fouten eruit haalt.

Peter was totaal opgelucht door mijn fax van vanmorgen. Net als Edwin, die me kopieën van hun partnerschapovereenkomst gaf.

22:30 uur, Crowne Plaza Hotel

Met de taxi vertrok ik met Peter rond vijf uur naar Vic en Margriet, naar het diner met ook Herman en Truus van 't Hof en Bert en Wil van Ommen. Peter had het heel leuk gevonden. Peter wist zich erg goed aan te passen aan het gezelschap - ik was echt trots op hem, net als voorheen.

Bert en Herman vertelden me dat Joa Calkoen met twee compagnons een bedrijf was begonnen, waarvan er één een echte boef is, en de ander is louche. Herman had hem gewaar-

schuwd uit te kijken voor die lui maar Joa zette de boel toch door. Later kwam Joa bij hem zeggen dat hij gelijk had. Joa zou zich failliet hebben laten verklaren om het allemaal te overleven. Ik wilde dat ik het niet wist, maar erger: hoe komt hij hier uit?

Margriet gaf aan Peter nog erwtensoep mee voor Edwin.

13 augustus 2001

Ik trok me gisteravond laat af. Het moest gebeuren, net als het schoonmaken van je oren of je neus.

Rumsfeld was in Moskou, legde een krans (lachend) en zei ongeïnteresseerd dat het antiraketverdrag dood is. De tegenzet van Moskou zou moeten zijn te zeggen dat de navo ook dood is, maar ik heb dat nog nooit gehoord. Ik moet daar een hoofdstuk over toevoegen in mijn pamflet. Ik stuurde Paul een fax dat er een hoofdstuk bijkomt en dat ik donderdag pas terugkom.

Ik had vanmiddag een erg aangename lunch met Joa Calkoen. Hij vertelde me dat hij probeert zijn bedrijf te verkopen aan de mijnwerkersvakbond (National Union of Mineworkers) en wil er als consultant aanblijven om de zwarten te leren het bedrijf te leiden. Hij heeft het gevoel dat Pretoria de criminaliteit laat woekeren om een excuus te hebben om de politie als tijdens de Apartheid terug te brengen, waarmee Zuid-Afrika van witte in zwarte Apartheid verandert. Hij is ervan overtuigd dat De Beers en de Anglo-Amerikanen het land leiden en Mbeki vertellen wat hij moet doen - wat in dit geval goed uitpakt. Hij praatte weer lang over David Icke en hoe onze inzichten hetzelfde zijn. Joa is mooi: mond, bewegingen, neus, hoe hij praat, huid, tanden, alles. Hij zei dat oom Vegelin van Claerbergen ooit in familiekring gezegd had dat Van der Stoel hem verteld had het spel mee te spelen of eruit te liggen, net als Piet Schaepman. Dus dat is hoe Vegelin van Claerbergen ambassadeur is geworden in Suriname, waar zwarten hem in een wit tropenpak rond roeiden op de Surinamerivier.

Ik telefoneerde met Edwin, die voorstelde vanavond te dineren bij hen in Hillbrow. Hij zei dat Peter erg goed geslapen had en dat, zoals hij me steeds had gezegd, Peter geen slaapkliniek nodig heeft, maar vrij moet zijn van zorgen over zijn toekomst. Verdraaid, ik had hier een jaar eerder moeten komen. Maar goed, ik ga ervoor zorgen dat de problemen voor eens en voor altijd worden opgelost. Ik sprak ook lang met Edwin over mijn nieuwe brochure, wat hem meer en meer choqueerde.

Ik ben 's middags eerst met de taxi naar de winkel gegaan waar ik de televisie had gekocht, die kapot bleek te zijn, om een op-

lossing te bewerkstelligen. Ze beloofden morgen tussen 14:00 en 16:00 uur een nieuw toestel af te leveren.

Daarna met de taxi naar Peter en Edwin voor het diner. We namen veel foto's. Poes, inmiddels twaalf jaar oud, was weer lief. Edwin bracht (terecht) de noodzaak voor Peter van een computer ter sprake en ik zei hem er een te gaan kopen.

Peter en Edwin hebben bijna alle boeken die ik daar had gelaten weggedaan, wat erg jammer is. Ik had er op zijn minst wat terug willen hebben. Ik zal een afspraak maken over de boeken die nog over zijn.

14 augustus 2001

Mijn leven is een droom, net als deze trip. Koffie met kranten bij het ontbijt, en eerst een fax naar Peter. Ik bedankte hem voor het diner gisteravond en de gezelligheid. Ik onderstreepte dat hij zich op geen enkele manier verplicht hoefde te voelen op het Singel te komen wonen omdat hij een boek over onze brieven schrijft. Als hij liever in Tilburg woont, is dat geen enkel probleem. Ik stak hem een hart onder de riem dat het schrijven beter zal gaan naarmate hij het meer doet en dat hij na een of twee brievenboeken misschien ook nog een biografie of zelfs nog heel andere boeken kan schrijven. Ik ben zo voldaan dat alles nu is uitgesproken.

Als ik te kort slaap ben ik maar een half mens. Net een lange douche genomen en daar ben ik wel van opgeknapt.

Ik verzamel nog steeds materiaal voor mijn pamflet. Peter zei dat hij Edwin drie kwartier met Bokkie had horen praten aan de telefoon, waarin hij zeer enthousiast was over het pamflet. Vanaf 14:30 uur verschuilt de zon zich voor het eerst in zeven dagen achter wolken. Voor het eerst deze trip zit ik een groot deel van de dag op mijn hotelkamer.

Edwin zei gisteravond: ‘Als ik Peter help bij het schrijven van het brievenboek, en het wordt een bestseller, dan wil ik 25 procent van de opbrengst.’ Dat stond me helemaal niet aan en wie weet (met hem weet je het maar nooit) is het een hint dat hij 25 procent voor het proeflezen van mijn pamflet wil. Maar ik stop met het interpreteren van motieven en intenties.

De tv was er om half vier nog niet. Ik belde de leverancier en kon Edwin melden dat de nieuwe tv over een half uur bezorgd zal worden.

Rond vijf uur nam ik een taxi naar Hillbrow. Bij binnenkomst zei Peter niet te kunnen uitdrukken hoeveel vertrouwen mijn fax hem vanmorgen had gegeven. Dat was de bedoeling. Peter blijft de enige ware voor mij.

Edwin zei dat Peter als een ander persoon terug was gekomen van de Vernèdes, zo euforisch, en Peter zelf zei: ‘I can now take charge of my own life again.’ Ik betreur het weer dat ik hier niet eerder gekomen ben. Maar het gaat nu echt goed met Peter, en Edwin blijft zeggen dat hij geen slaapkliniek nodig heeft.

Poes kwam direct naar me toe toen we op Circle Court binnenkwamen. Ik aaide haar, maar ik vrees voor de laatste keer omdat hij zich later niet goed voelde en vandaag niet had gegeten.

We gingen uit eten, en aten een geweldige maaltijd. Zelfs Peter zei dat hij teveel had gegeten. Als ik naar zijn gezicht kijk, zie ik de kinderfoto voor me, vijf jaar, met een gekneusde voet - en ik denk altijd aan zijn moeder.

We hadden zo'n aangename avond, maar juist voordat ik wegging uit Circle Court, had Poes een enorm ademhalingsprobleem. Edwin zei dat ze misschien wel dood zou gaan. Ik vond het ook angstig. Ik vertelde het voorval aan de taxichauffeur op de weg terug, en die dacht dat het alleen een verkoudheid was. Ik probeerde vanuit de taxi Peter te bellen, maar ze waren al weg naar een dierenarts met nachtdienst.

Peter en Edwin belden later, ze hadden Poes naar de dierenarts (een Afrikanervrouw) gebracht en zij had gewaarschuwd dat de prognose niet goed was. Ik probeerde in bed mijn Croisetstraal, maar kon geen ja of nee krijgen.

15 augustus 2001

Mishek Masuka (de taxichauffeur die me de laatste dagen heeft vervoerd) en ik haastten ons vanmorgen naar de tv-winkel in Sandton City om te vragen waar de andere televisie bleef, die gisteren niet was gebracht. Iedereen werkte prettig mee. Ze stuurden nu direct een auto en een specialist, een kleine Hindoestaan, naar Hillbrow met een nieuwe televisie. Terwijl we in de winkel stonden te wachten, zag ik een cd-speler, en een cd-walkman, waarvan ik er twee kocht, een voor Peter, een voor mij, en uiteindelijk kocht ik ook nog een wasmachine. Het was allemaal zo goedkoop: een wasmachine voor nog geen 400 gulden. Het had zo'n mooie vorm, zo modern. Het zal hun leven veranderen.

Toen ik twee keer mijn Goldcard gebruikte in de tv-winkel, accepteerden ze hem geen derde keer omdat hij gestolen kon zijn. Ze belden er zelfs over naar de bank in Nederland. Een vrouw zei dat ik niet boos moest worden en legde uit dat ze het deden voor je bescherming.

We gingen met twee auto's naar Circle Court om de spullen af te leveren. Ik gaf de cd-speler aan Edwin voor zijn verjaardag en het proeflezen. Peter en Edwin vonden de cd-speler geweldig aangezien het paste bij de tv en videorecorder. Ik wist het. ‘Nu hebben we eindelijk muziek,’ zei Edwin.

Ze zeiden dat het televisiebeeld nu prachtig was, maar dat de videospeler nu niet werkte. Die zal morgen vervangen worden, dat regel ik nog.

Terug in het hotel, scheerde ik me voordat Joa arriveerde. Hij had een deel van het manuscript gelezen en zou over allerlei zaken meer willen weten. Hij vond het te oppervlakkig, maar hij scoorde toch niet echt punten met zijn kritiek, omdat we het uiteindelijk erg vaak eens bleken. We aten wat op een terras, erg aangenaam. Ik heb een foto van zoon Laurent Calkoen in zijn race-auto. Hij liet ook een foto zien van een ongeluk van de jongen, toen de auto omrolde. Hij signeerde er een voor me. Ik heb hem andermaal gewaarschuwd dat ik het gekkenwerk vond.

Toen arriveerden Peter en Edwin. We aten wat sandwiches en dronken koffie op het terras van 15:00 tot 17:00 uur.

De dierenarts had gebeld dat Poes geopereerd moest worden, maar misschien de verdoving niet overleeft. Weer probeerde ik de uitkomst te ‘zien’ maar het lukte niet. Kan ik alleen dergelijke zaken zien als ze positief zijn?

Peter is totaal opgelucht, hij voelt zich weer alsof hij controle over zijn leven heeft. Hij heeft een baan van tien jaar gegarandeerd gekregen en voelt zich een ander mens. Toen Edwin even wegliep, vertelde ik Peter: ‘You have the best brains of all of us. You process your thinking in silence, but what you so far lacked is an outcome of the process.’ Na dit zal je andere boeken schrijven.

We namen foto's met de taxichauffeur buiten het hotel. Toen ik Edwin omhelsde zei ik: ‘You will look after Peter.’ En Peter en ik kregen allebei een brok in onze keel en tranen in onze ogen. Dat gebeurt altijd.

Ik ben zo tevreden dat ik hun levens een enorme duw heb gegeven, materieel, en Peter nieuwe grond onder de voeten. Hij had zijn paspoort meegenomen, wat ik kopieerde om een bankrekening voor hem te openen. Ik had nog 200 rand voor hem over. De operatie van Poes kostte 1.500 rand.

Ik denk en hoop dat Peter zich nu niet alleen veel lekkerder zal voelen, maar ook met veel meer plezier aan het brievenboek gaat werken. ‘I can't wait to open the suitcase you brought from Holland.’ Hij voelt nu ook dat Edwin en ik ook aan een

nieuwe bladzijde zijn begonnen. En misschien voelt Edwin dit ook - hij was nu ook anders. Hij voelt nu misschien echt dat ik geen bedreiging voor hem ben.

De haren van Poes zaten nog op mijn trui. Peter zei: ‘Die zijn straks op het Singel.’

‘Het lijkt wel of Poes op mij heeft gewacht,’ zei ik.

‘Dat heb ik ook gedacht,’ antwoordde hij. Edwin vond vooral de timing van mijn komst ongelooflijk. Hij had me al een brief willen schrijven dat hun situatie moeilijk werd, maar vond het beter direct met elkaar te praten toen hij hoorde dat ik naar Zuid-Afrika zou komen. Ik zei hem herhaaldelijk dat ik wist dat ik moest komen, zo snel mogelijk moest komen. Daarom kwam ik een week eerder. Ik heb hun levens veranderd. Godzijdank.

Natuurlijk heeft Peters gebruik van de woorden ‘I am desperate’ in zijn fax van vier weken geleden mijn reis naar Hillbrow ook bespoedigd.

Peter is eigenlijk als een kind van mij. Dat is hoe ik het voel. Waarom heb ik hem een jaar lang in de steek gelaten, nadat ik mijn overwinning had behaald? Ik weet waarom: ik vond dat hij maar moest gaan werken. Maar dat is onredelijk want hij kan niet werken in Zuid-Afrika. Maar ja, hij is nu 55 en ik heb mijn afwezigheid goed gemaakt.

Ik kan nu beter dan voorheen tegen twee glaasjes rode wijn.

19:50 uur, Johannesburg-Frankfurt

Het eerste wat ik morgen moet doen, is Aart informeren. Ik wil zondag per trein naar hem toe.

Ik heb zo'n gigantisch voldaan gevoel door de juiste en noodzakelijke dingen te doen.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

datums


Over dit hoofdstuk/artikel

landen


datums