Memoires 2001

[p. 305]

Amsterdam

2 november 2001

02:00 uur Nederlandse tijd, vliegtuig naar Amsterdam

National Geographic heeft een omslagartikel over Rusland. Het interesseert me niet meer. Of toch? Ik weet het niet. Waarom zou ik daarheen gaan om te zien hoe zeventig jaar socialisme is vernietigd door een nauwgezette interventie en blokkade door de vs? Ik zal er nog eens over nadenken.

Pas nu begin ik volledig te begrijpen hoe bijzonder Bin Laden is. Alleen al hoe hij de financiering van zijn vrijheidsstrijders organiseerde. Misschien moet ik nog een keer opnieuw aan mijn brochure over Bin Laden beginnen.

Hoe zou het Peter en Edwin in Pretoria vergaan zijn? Ik denk en hoop dat alles in orde is.

Singel 111

Ik nam vanochtend om 07:00 uur een taxi op Schiphol en om half acht vanmorgen stapte ik mijn penthouse weer binnen. Ik ging daarna melk halen en heb de stof die ik voor Ien Struwe in Indonesië had gekocht afgeven bij Johan. Weer thuis heb ik de dagboekpagina's van de reis geordend, en ben ik naar Adonis gegaan voor een nummer. Nu ben ik me aan het organiseren om aan het werk te gaan. Ik liet Sa'doon weten dat ik met de uitgever al had besproken wat de mogelijkheden waren een boek in Irak te publiceren en dat ik hem in de loop van zondag informatie over mijn eerdere publicaties in verschillende landen zal toesturen.

Bush is op tv aan het pochen: we hebben de luchtmacht van de Taliban vernietigd, we gaan Osama pakken. Wat een lege windbuil is die man.

Ik belde lang met Peter, en was blij te horen dat alles goed gaat. Arendo Joustra belde, hij komt eten. Hij vertelde dat de brochure in Squeeze stond. Super. Vreemd dat hij dacht dat ik het al gezien had.

De Nederlandse Bibliotheek Dienst (nbd) wil geen recensie maken voor de bibliotheken van Who are the No. 1 Car Criminals? Jan van Herp van Papieren Tijger is razend. Hij stuurde me een concept-brief voor de nbd waarin hij geen blad voor

[p. 306]

de mond neemt.⁴¹⁴ Ik ben het met hem eens dat we wat moeten doen, maar hij haalt er teveel zaken bij die niets met hun absurde reactie te maken hebben. Bovendien is de tekst te lang. Ik antwoordde hem voorzichtig dat ik bang was dat de tekst te lang was en daardoor niets zou uithalen. Ik schreef mee te zullen denken over een kortere tekst. Daarbij heb ik het gevoel dat er een televisie-interview aan zit te komen dus ik opperde dat het misschien effectiever is om de nbd in de publiciteit in hun hemd te zetten.

OORLOGSCRIMINELEN
Ons aller Willem Oltmans heeft best een grote mond. En veel kritiek op de leiders van deze wereld. En da's natuurlijk niet zo gek na de misstapen van Onze Overtheid in het belemmeren van zijn journalistieke werk. Dat Willem in al die jaren niet aan scherpte heeft ingeboet, is te lezen in zijn columns, achterin sQueeze, en nu ook weer in zijn laatste boek: Who are the no. 1 war criminals? Met het terrorisme (bestrijding) hoog op de agenda, is Willems timing duivels goed voor het uitbrengen van dit boek, je zou er bijna wat van gaan denken. Stuk voor stuk bespreekt hij de Saddams, Pinochets en Qaddafi's van deze wereld. Maar pas op: de grootste schurk zit niet met de kiran op schoot op een bergtop. Die woont gemoedelijk in een Amerikaans groot wit huis... (ER) Who are the no. 1 war ciminals door Willem Oltmans. € 9,25 (ƒ 20,54). ISBN: 90-6728-133-6

414 Brief 2 november 2001, zie bijlage 50.

3 november 2001

Peter stuurde een fax dat hij zich geweldig voelt. Ik ben enorm blij dat ik daaraan kan bijdragen.

Ik zat om 04:00 uur achter de computer en had razendsnel een pagina af en ter correctie naar Peter en Edwin gefaxt.

Eduard kwam langs. Er is te weinig werk bij klm en tientalle vliegtuigen staan stil, dus ze laten nu iedereen minder uren werken. Ik heb zeer met Eduard en de onzekerheid bij klm te doen.

Een reparateur kwam langs die mijn schotelantenne in een vloek en een zucht weer had ingesteld. Ik gaf hem een fles wijn.

Een brief van Bin Laden werd op cnn besproken en even later werd die op de Arabische televisiezender Al Jazeera getoond en voorgelezen. Bin Laden richtte zich in zijn verklaring vooral

[p. 307]

op de moslims in Afghanistan en noemde de Pakistanen die samenwerken met de infidels ontrouw. Hij roept alle moslims op elkaar te steunen, want een aanval op de Afghanen is een aanval op alle moslims.

Ik blijf ervan overtuigd dat Bin Laden niet achter de aanslagen zit. En ik durf te wedden dat de Amerikaanse oorlogsmisdaden in deze oorlog in Afghanistan vroeg of laat aan het licht zullen komen. Dick Cheney is de Kissinger van Bush junior.

Er is blijkbaar een algehele aanval op Pim Fortuyn bezig. Pasman noemde hem al een gemene fascist. In nova zou hij gezegd hebben: ‘Als u doorgaat met mij het bloed onder de nagels te halen...’. Morgen zit Fortuyn in Buitenhof:

Rob de Wijk zegt over de bombardementen van de vs in Afghanistan: ‘Bush moest erin gaan, hij heeft de plicht Amerika te beschermen.’ Maar er is nog steeds niet bewezen dat Bin Laden schuldig is.

4 november 2001

Edwin en Peter hadden veel geluk in een supermarkt in Rosebank. Zij waren boodschappen aan het doen, toen een ‘kaffir’ langskwam, die Edwins tas (met al zijn papieren erin) uit zijn handen griste en de winkel uit wilde lopen. Edwin bulderde met zijn zware stem ‘security’ en de jongen kon worden tegengehouden voor hij de winkel kon verlaten. De jongen was zwart, mooi en goedgekleed en Peter vond het zelfs een beetje vervelend voor hem dat hij nu gearresteerd werd.⁴¹⁵ Dat is waarom ik zelf nooit iets meeneem als ik op avontuur ga, geen horloge, geen armbanden, geen geld.

Pim Fortuyn zat in Buitenhof in discussie met Hans Jansen, arabist aan de Universiteit Leiden.⁴¹⁶ Fortuyn was afstandelijk en humoristisch, Jansen is een typische Hollandse kloot. Het ging over de aanklacht wegens discriminatie tegen Fortuyn door verschillende islamitische instellingen. Fortuyn zou willen dat er een scheiding tussen politiek en religie in de islamitische wereld plaats zou vinden.

Ricardo kwam langs om me van de dubbele regelafstand op de computer af te helpen, en verdomd ook bij hem kwam het op geld uit zijn naar boven. Hij zei dat hij vijfduizend dollar nodig had om zijn zus te helpen een winkel te openen. Hoe is het mogelijk? Het verpest veel.

Ik ging naar Adonis waar genoeg te doen was. Onderweg naar huis zag ik een Indonesische jongen, Anton, die Nederlands

415 Fax d.d. 3 november 2001.

416 Buitenhof, Nederland 3, NPS/VARA/VPRO, 12:08 uur.

[p. 308]

studeert in Leiden. Ik dacht zelfs dat het geen nicht was, maar hij ging wel met me mee. We kwamen thuis, en mijn god, hij was een professionele cocksucker, zo klein als hij was, maar ook behoorlijk wild. Ik gaf hem een exemplaar van Di Balik Keterlibatan cia.

6 november 2001

Ik was mijn Europas kwijt. Ik belde Van der Helm en die zei dat ik bij de bank een nieuwe kon aanvragen als de oude geblokkeerd was. Ik haastte me naar de bank om dit te regelen. Twee Surinaamse trutten zeiden dat ze me niet konden helpen omdat ik mijn paspoort niet bij me had. Toen hun vrouwelijke chef kwam, zei ik dat ik Van der Helm wilde spreken. Ze riep iemand anders, maar ik hield voet bij stuk. Uiteindelijk liet Van der Helm me naar balie 1 komen, waar net Fred Ensel wegliep toen ik aankwam. Hij zei: ‘Ik regel het voor u, ik ben de directeur.’ Maar de trutten zeiden opnieuw dat ze niets konden doen zonder mijn paspoort. Ik werd razend en Ensel vroeg me verderop te gaan zitten. Hij smoesde langdurig met de vrouwen en toen hij me wenkte, was het zo geregeld. Het was afschuwelijk.

Ik vroeg hem: ‘Gaat dat zo tegenwoordig?’

‘Meneer Oltmans, geduld en nog eens geduld! Hebt u kalmeringsmiddelen op zak?’ Voor hij weer wegging, gaf hij me nog een visitekaartje: Senior Vice President.

Arendo kwam eten. Prometheus wil alle dagboeken in één keer uitgeven, vanaf het eerste deel, met een grote promotiecampagne. Dit geldt ook voor een eventueel door Peter te schrijven biografie. Arendo heeft ze alleen niet verteld dat het om zestig delen Memoires gaat. Maar wat moet ik nu met Papieren Tijger, waar ik toch loyaal aan ben.

Vlak nadat we klaar waren met eten, kwam Gino, later gevolgd door Ricardo. Ze dronken wijn als water, tot ik hen er om 23:45 uur uitgooide, want ik wilde naar 2Vandaag kijken waar ik inzat.

Bush zegt, net als Chirac, dat Osama een kwaadaardig persoon is, omdat hij bereid zou zijn kernwapens te gebruiken.⁴¹⁷ En dat moet Bush zeggen, die voor het gemak Hiroshima maar even vergeet. Bovendien is Bin Laden helemaal niet kwaadaardig: hij vecht eindelijk terug. Jelle Visser maakte een perfect montage voor 2Vandaag, waarin hij mijn commentaar tegenover dat van de historicus Arend Jan Boekestijn liet zien.

417 2Vandaag, Tros/EO, Nederland 2, 00:05 uur.

[p. 309]

7 november 2001

Ik stuurde ambassadeur Sa'doon een brief voor de minister van Informatie in Bagdad.

Ambassadeur Irsan belde en vroeg me om het artikel dat ik schreef voor Elsevier over mijn gesprek met Sukarno in Pompeï in 1956. Ik heb dat artikel in mijn dagboeken uit die tijd, maar die staan allemaal in Den Haag in de Koninklijke Bibliotheek dus ik schreef Arendo of hij dat artikel kon opdiepen uit de archieven van Elsevier en een kopie aan de ambassadeur en aan mij kon sturen.

Edwin heeft al weer vier pagina's gecorrigeerd. Hij doet dit uitstekend, want zijn correcties veranderen niets aan wat ik wil zeggen.

Een Amerikaan zei in Netwerk dat Osama al lang in Irak is.⁴¹⁸ Ze zullen niet rusten voor ze ook Irak kunnen aanvallen.

418 Netwerk, Nederland 1, NCRV, 20:30 uur.

8 november 2001

Peter en Edwin zijn onderweg om Edwins visum te halen. Ik ben pas gerust als ik hoor dat hij het heeft, want Buitenlandse Zaken is tot alles in staat.

cnn is niet meer om aan te horen. Puur chauvinistische oorlogspropaganda. bbc World is niet veel beter. Alle journalisten worden meegesleept.

Om 11:00 uur belde Edwin. Hij heeft een visum voor drie maanden, dus ze zijn helemaal gelukkig.

9 november 2001

Ik was op rond 05:30 uur en heb bijna de hele dag rustig doorgewerkt.

Vanavond ontmoette ik Rajiv (‘I am a friend of Gerard Spong’) en ik nam hem mee naar huis. Nu kom ik erachter dat hij mijn portemonnee heeft gestolen. Hij lag in de hal met ongeveer 75 gulden en mijn Europas erin. Die moet ik dus opnieuw laten blokkeren. Ondertussen heb ik wel mijn oude weer teruggevonden, maar daar heb ik niets meer aan. In mijn positie kan ik dus niemand meer mee naar huis nemen. Het is echt geen moment in me opgekomen dat ik mijn spullen in de gaten moest houden. Het is een vervelend gevoel om in je eigen huis bestolen te zijn.

10 november 2001

Ik was om 06:00 uur op en heb inmiddels pagina negentien

[p. 310]

over Bin Laden af en naar Edwin gestuurd. Daarna schreef ik een stukje voor de nieuwsbrief van Ypma piano's over mijn Steinway, wat ik direct naar Steef Ypma faxte.

09:15 uur, trein naar Rhenen

Er zitten studenten in de trein. Vooruit dan maar. Ik vind ‘de mensen’ het vervelendst, liefst lees ik en maak ik aantekeningen in alle rust. Diederik Brink, van de Jonge Democraten had me aangeboden mij met de auto te komen halen, maar de jongen heeft pas anderhalf jaar een rijbewijs dus dan zit ik toch liever in de trein.

Het bezoek van Máxima en Willem-Alexander aan Amsterdam is met 1,6 miljoen het duurst betaalde theater in Nederland, maar voor het Holland Festival is er geen geld.

13:30 uur, trein naar Amsterdam

Diederik Brink kwam me met een meisje ophalen van het station. De jongen is 19! Hij studeert geschiedenis.

Paul de Ridder was er heel trouw met een tafel vol boeken. Hij verkocht misschien voor een paar honderd gulden.

Er waren ongeveer 60 studenten. Het werd een informeel praatje. Er was één jongen die me aantrok, hij studeerde voor arts.

Ik las voor de Jonge Democraten een stukje voor uit de International Herald Tribune over de 1.400 Nederlandse militairen die naar Afghanistan gaan, volgens Kok uitsluitend voor humanitaire hulp, niet voor aanvallen op Afghanistan. ‘Wat vinden jullie daar nu van,’ vroeg ik de studenten. ‘d66 zit in de coalitie, waar zijn jullie mee bezig in godsnaam?’

Ko van Reenen maakt een televisieportret van Julius Vischjager en had me gevraagd of ik vandaag naar café Eik en Linde wil komen waar Julius piano zou spelen.⁴¹⁹ Ik was om 15:00 uur bij het café, maar er was verder niemand. Even later kwam Ellen Pasman en druppelden de anderen binnen. In het gesprek begon Vischjager over zijn omgekomen familie in de concentratiekampen. Ik zei dat kletsen over vijftig jaar geleden een niet verwerkte ziekte was, en iedereen werd stil. Ik zei tegen Vischjager: ‘Er is nu een nieuwe oorlog aan de gang, tegen Bin Laden.’

Ellen nodigde me nog uit haar flat te komen bekijken, maar na een dag kletsen wilde ik naar huis.

Ik blijf verbaasd over Rajiv, die mijn portemonnee jatte.

419 Fax 8 november 2001.

[p. 311]

11 november 2001

Ik ben om half zes begonnen, het is nu half drie. Ik heb al negen uur gewerkt.

Bush zoent de imam die het woord voert bij de herdenking van 11 september in New York. Deze boef wil alles doen om te bewijzen dat de vs goed zijn en Al Qaida het kwaad.

Ik heb vanmiddag een absoluut zalig ventje in mijn poten gehad en een navenant nummer gemaakt.

Toen ik Eduard tegen de avond belde, wist ik dat hij aan het neuken was. Hij was met het Indiase ventje dat ik hem stuurde... De jongen is de hele nacht in de stad geweest.

De samenwerking met Edwin verliep de hele dag prima. Hij heeft al twintig pagina's gecorrigeerd. Om half twaalf kwam pagina 21 binnen. Nu slapen.

12 november 2001

Vandaag kwam Wil het laatste schoonmaakwerk doen in het appartement voor Peter en Edwin, en Dick Smit kwam een kast om de verwarmingsketel maken.

Aart van der Want kwam een broodje eten om de mogelijkheden met Prometheus te bespreken. Hij maakte zich zorgen over de 37.500 gulden per jaar die ik als salaris voor Peter wilde overmaken. Hij vond het veel en zag het meer als een soort erfenis. Daar had hij gelijk in, maar het moet gebeuren, en het kan. Hij wees me erop dat mijn inkomsten wel minder zullen zijn nu ik de flat niet ga verhuren en het aantal lezingen ook tegenvalt. Dat scheelt toch 100.000 gulden per jaar.

Oud-ambassadeur bij de vn en de navo Niek Biegman zat bij Barend & Van Dorp.⁴²⁰ Wat een nare schurk is dat; de manier waarop hij praat over Bin Laden en bommen gooien. En ja, Nederland was ertegen geweest artikel 5 van het navo-verdrag aldus te intepreteren, maar Robertson had geslijmd: ‘In hemelsnaam, doe het me niet aan, jullie zijn de enigen...’ Het was een oude truc die nog steeds werkte.

420 Barend & Van Dorp, 12 november 2001, 22:30 uur, RTL4.

13 november 2001

De Noordelijke Alliantie heeft de Taliban uit Kaboel verdreven, geholpen door Amerikaanse bommen. De vs doen alsof Washington ertegen was, maar dat liegen ze natuurlijk.

Er zijn nog drie pagina's ter correctie naar Edwin vertrokken. Het Osama-boekje mag niet meer dan 28 pagina's hebben, en gaat 12 december verschijnen. Dat betekent dat het manuscript

[p. 312]

19 november gereed moet zijn voor Papieren Tijger. Ik heb Edwin gevraagd of hij tussen het inpakken door nog wat pagina's kan nakijken, zodat er nog maar drie pagina's gedaan hoeven worden als zij in Nederland zijn.

14 november 2001

David Owen zei op tv dat Washington wel heeft verklaard dat de Noordelijke Alliantie Kaboel niet moest binnenvallen, maar dat de vs ze in werkelijkheid opzettelijk hun gang hebben laten gaan. Hij was er zeker van dat Irak als volgende zou worden aangepakt.

Ik ging zitten, met een sigaret, om naar het pianokwintet van César Franck te luisteren, waarvan ik iedere noot ken. Ik werd triest en voelde tranen opkomen. Het bracht herinneringen aan mam en De Horst.

Dag in dag uit ben ik bezig met het gereedmaken van de flat voor Peter en Edwin. Ik heb voor Peter een strijkplank gekocht en tafelmatjes bij de Bijenkorf.

Ik heb de 28 pagina's van de brochure Not Guilty doorgenomen met Jan van Herp.

Eduard kwam vanavond eten. We staan nu ver van elkaar. Triest. Het is mijn schuld, maar dat hoort bij het leven.

15 november 2001

Vandaag vliegen Peter en Edwin naar Amsterdam. Zij moeten erg opgewonden zijn om te vertrekken.

Ik ontdekte dat ik in Sandton Lithurgy of St. John Chrysoston, opus 41 van Tsjaikovski heb gekocht. Prachtig.

Alles is later voor Peter. Bij die gedachte wellen de tranen opnieuw op.

Ik was vergeten dat Ruth Nederveen zou komen. Ze wilde spreken over prinses Juliana, voor een uitzending van Hoge Bomen. Ze was een aardige vrouw en bleef twee uur. Eerder had ze een Hoge Bomen portret van Freddy Heineken gemaakt.

Om 18:20 uur liep ik naar mijn werkkamer en dacht aan Peter en Edwin die nu in de vip-lounge moeten zitten, wachtend op hun vlucht en verdraaid: Peter stuurde een fax vanaf het vliegveld. Hoe attent. Ik ben nog een snoer gaan halen voor de lamp in Edwins slaapkamer.

Ik ben erg opgewonden over hun komst. Mijn vaste taxichauffeur Donny gaat ze ophalen van Schiphol, morgenvroeg om half zes. Hij zou me bellen als hij van Schiphol vertrekt. Maar voor de zekerheid zet ik toch mijn wekker om 06:00 uur, want ik wil zeker op zijn als ze op het Singel aankomen.

[p. 313]

16 november 2001

Peter en Edwin waren hier rond half zeven. Ze waren verschrikkelijk blij om een appartement aan te treffen dat er kant en klaar bijlag. Peter was zeer dankbaar voor mijn voorbereidende werk, terwijl ik toch nog van alles vergeten was. Ze hadden een cadeautje voor Wil bij zich. De vliegreis was goddelijk geweest en de auto van Donny vonden ze perfect. Peter kwam nog even boven om de plumeau van struisvogelveren te geven, die hij speciaal voor mij had gekocht.

Daarna ging ik naar de opname van Storing, de show van Jeroen Pauw, waar ik om kwart voor twaalf werd verwacht. Ik was samen met Frits Wester, maar ook met Tonneke Bijker, de vrouw van filmmaker Dirk-Jan Bijker (samen vier zonen en een dochter), die in oktober overleden was. De zoon (26) was nog steeds zeer emotioneel. Ik zag een foto van Dirk-Jan (55). Hij had een hartaanval gekregen. Waarom? Geweldige familie, ik had het zeer met ze te doen.

Jeroen was oké. Toen Wester zei (over het huwelijk van Willem-Alexander) ‘Kok heeft alles geregeld,’ zei Jeroen: ‘Wat heeft hij geregeld?’

‘Het blijft de dochter van een nsb'er,’ zei ik.

‘Ja, maar Claus was dat ook.’

‘Je hebt gelijk.’ Ik liet het maar zitten. Claus is natuurlijk niet de zoon van een nsb'er.

Ik vermeed Frits Wester te vragen waarom hij niets met de info over Bouterse heeft gedaan. Dat heet dan dat ik vooruit zou zijn gegaan.

Ik zie een overlijdensadvertentie van Frans van Klaveren, met een lijstje namen waar natuurlijk Hofland U.S.A onder staat. Vooral die toevoeging U.S.A. is zo typisch voor Hofland. Wat ik me van Van Klaveren herinner, is dat hij achter Frieda aanzat. Hij probeerde haar (volgens mij toen hij bij het anp zat) het bed in te krijgen.

Paul de Ridder stelde een brochure over Máxima voor. Hij is er zeker van dat het geweldig zal verkopen. Ik heb er eigenlijk een beetje genoeg van.

Peter en Edwin kwamen dineren en brachten een prachtig cadeau voor me mee, maar ik was niet in staat hen te bedanken en te doen alsof ik dankbaar en blij was. Ik wil geen cadeaus van hen of van wie dan ook, ik heb alles en wil niets. Maar dat zei ik niet (wat ik voorheen wel zou doen) en daar raak ik gecorrumpeerd. Zij wilden iets terugdoen en ik heb hen die ruimte gegeven terwijl ik niets terugwilde. Wat dat betreft was

[p. 314]

de fax vanaf het vliegveld in Johannesburg al het cadeau waar ik niet eens op gehoopt had, maar wat ik toch kreeg.

Het programma van Jeroen Pauw was goed.⁴²¹ Peter en Edwin hebben het bij mij gekeken. Na een kort bezoek aan Adonis ging ik slapen. In bed zag ik Fred van der Spek vechten met Mient Jan Faber, de lul van het Interkerkelijk Vredesberaad.⁴²²

421 Storing, BNN, 23:20 uur, Nederland 2.

422 Gelijk om middernacht, EO, 00:15 uur, Nederland 2.

17 november 2001

Vanmorgen lag er een briefje van Peter. Hij voelt zich thuis en geniet van het appartement, het comfort en mijn gastvrijheid. Ien en Johan Struwe hadden Storing ook gezien: ‘Keurig!’ riep Ien uit. ‘Ik zei tegen Johan: je kunt zien dat Peter in het land is.’ Zelfs Henk (die op zaterdag altijd varkensoren voor Ien haalt) zei dat hij blij was dat ik had aangegeven dat het een fascistentroep was, de Oranjes.

De Bijkers sturen me nu al een boekje toe: Eindelijk thuis, van Henri Nouwen, met op de kaft een afbeelding van De Verloren Zoon van Rembrandt, mijn favoriete schilderij.⁴²³

Bij het avondeten vertelde Edwin over een elfjarige die in Circle Court regelmatig naar hun flat kwam en het constant had over sucking, fucking, and doing the entire building. Nu maken ze zich een beetje zorgen dat hij verhalen gaat verzinnen als ze hem voortaan niet meer binnenlaten. Ik raakte erg geïrriteerd, omdat ik dit soort onzin haat en dat probleem nooit had. Ik had hem simpelweg nooit binnengelaten. Ik adviseerde sterk om deze ellende per direct achter zich te laten. Hoe dan ook, tot op zekere hoogte verpestte het ons tweede gezamenlijke diner op het Singel.

423 Henri Nouwen, Eindelijk thuis - Gedachten bij Rembrandts ‘De Terugkeer van de Verloren Zoon’, Uitgeverij Lannoo, Tielt, 1991.

18 november 2001

Het omslagverhaal van hp/De Tijd over Gerard Reve is alles tegelijk: een enkel vleugje genialiteit, maar het meeste toch laag-bij-de-grondse onzin.⁴²⁴

Nu ga ik eens een vakantietje houden: ik ben tenslotte 76 en een half! Ik zal Peter en Edwin drie dagen meenemen naar Parijs.

Ik had een nummer in Adonis. Ongelooflijk dat jonge jongens je penis vinden, en willen dat je ze volpompt zonder bescherming.

424 HP/De Tijd, 16 november 2001.

[p. 315]

19 november 2001

Om tien uur zijn de laatste vijf pagina's naar Breda gestuurd via het postkantoor op Centraal Station.

Ik ga eerst veel lezen. Edwin zei dat Peter en ik alleen naar Parijs zouden moeten gaan.

Woensdag komen Xaviera Hollander en Carine Ertman eten. Edwin wilde erg graag Xaviera ontmoeten, en Peter wilde Carine graag zien.

Paul de Ridder zou toch erg graag een brochure over Máxima hebben.

De oorlogsverslaggeving op cnn, bbc, eigenlijk overal, is een constante uiting van propaganda - en niemand die het merkt. Er is een grote rel rond minister Pronk, die op televisie heeft gezegd dat hij van meet af aan al tegen de oorlog in Afghanistan was. Als minister had hij dat niet mogen zeggen omdat hij het regeringsbeleid moet verdedigen, maar bovendien zou hij daar in de ministerraad nooit iets van hebben laten blijken.⁴²⁵. En Rosenmöller is een ook derderangs draaikont. Die steunde de bombardementen eerst wel en nu weer niet.

William Safire heeft een scherpe kritiek geschreven over Bush' decreet om ‘militaire scherstrechtbanken’ in te stellen voor buitenlandse terrorismeverdachten. Bush geeft hierin zelfs toe dat ‘de rechtsbeginselen en de regels van bewijsvoering’ die de basis vormen voor het Amerikaanse rechtssysteem buiten werking worden gesteld.⁴²⁶ Het gaat helemaal de verkeerde kant op in Washington. Angstaanjagend.

425 De Volkskrant, 19 november 2001.

426 Idem.

20 november 2001

Peter had een uitstekende ontmoeting met dokter Delprat. Donny pikte Peter op en bracht hem terug.

Ik heb Paul geschreven dat ik nog een brochure zal schrijven, ‘Lieve Máxima’, 25 tot 30 pagina's, 1 december klaar. Maar daarna moet het stoppen.

21 november 2001

Vandaag was het een volle dag. Eerst kon ik mijn nieuwe Europas ophalen (Carine zei 's avonds dat haar gestolen pas nog steeds gebruikt werd op tankstations) en daarna kocht ik een lampje voor bij de telefoon voor Peter en wat andere cadeautjes. Om 14:00 uur waren we bij notaris Maarten Meijer. Hij zei dat we begonnen met een schone lei, en zei toen dat hij alle eerdere testamenten had weggegooid. Ik dankte hem, maar de

[p. 316]

hemel mag weten wat erachter zit. De ontmoeting verliep perfect. Edwin en Peter sluiten een samenlevingscontract, Peter en ik een partnerschap. Allemaal formeel. Had ik maar een foto gemaakt. Peter omhelsde me toen we op straat stonden.

Vervolgens haastte ik me terug voor de afspraak met Jan Jacob Dólleman. Het was wel gezellig, maar ik zat op hete kolen. Uiteindelijk begon ik om 18:00 uur met de voorbereidingen voor het diner met Xaviera en Carine.

Ik heb eigenlijk geen zin om over het bezoek van Carine, Xaviera Hollander en Ernst, een jonge knul van twintig jaar te schrijven. Ik vind Xaviera erg ziek en gek - dat is waarom ik haar zo lang heb genegeerd. Het enige waar ze over praat zijn haar vader en moeder, Joden en dildo's. Ze at geen vis, maar at alleen de noten op. Het was voor Edwin dat ze hier was. Carine wilde Peter het telefoonnummer geven van een dame die zijn rug wel even zou kunnen repareren. Peter ging erop in en toen werd ik razend. Ik vroeg haar waarom ze dat deed, want hij is pas in Delprats handen, dus laat hem met rust. Ze bond direct in, maar Edwin zei later dat Peter er alleen op inging uit beleefdheid. Ik haatte deze hele avond, maar voor Edwin zou het een entree naar de theaterwereld kunnen zijn. Ze gingen laat weg, waar ik ook zo'n hekel aan heb. Maar eigenlijk vond ik dat Jan Jacob ook te lang bleef.

Xaviera had een uitzonderlijke exotische bloem meegebracht. Ik zette hem in mams rode lievelingsvaas. ‘Een hoerenvaas,’ zei ze meteen. Ik dacht: fuck you.

22 november 2001

Een Israëlische tankgranaat heeft vijf Palestijnse schooljongens gedood, die onderweg waren naar school. En dan noemen we de Israëli onze vrienden.

Peter belde Van der Helm, ging er alleen naartoe en liet zich inschrijven in Amsterdam op het gemeentehuis. De paraplu die ik voor hem had kocht was bij de Amstel de lucht ingevlogen.

Vanavond kwamen Peter en Edwin eten, we hadden een aangename tijd. Edwin heeft ongeveer zeventien fouten uit de reeds gezette brochure Not Guilty gehaald. De correcties heb ik meteen naar Papieren Tijger gefaxt. Ik zal super geduldig zijn over het leveren van Peters materiaal, want ik heb nog niets.

Peter weet dat ik van komkommer in zuur houd, en maakt iedere dag een kom vol. Hij is zo intens dankbaar dat zijn relatie met Edwin nu eindelijk vorm kan krijgen. Maar toen hij van-

[p. 317]

avond boven kwam voor een sigaret, kon ik het niet laten hem te zeggen dat hij nu anderhalf jaarsalaris had ontvangen, en daarom het eerste deel van de brievenboeken in juni volgend jaar gereed moet zijn.

23 november 2001

Peter d'Hamecourt zit natuurlijk bij de Noordelijke Alliantie. En de vs maar bombarderen. Rumsfeld hoopt ongetwijfeld dat de Taliban allemaal sneuvelen. D'Hamecourt noemt Osama ‘de grote prijs’ waar iedereen op wacht.

Peter en Edwin zijn vertrokken naar Tilburg, wat het meteen stil maakt. Ik heb Arendo vanmorgen een briefje gefaxt en aangegeven dat Peter hem binnenkort wil ontmoeten voor ondersteuning bij het maken van het eerste deel van het brievenboek.

De vijf Palestijnse kinderen waren slachtoffer van een Joodse boobytrap. Dat kon er ook nog wel bij. Niemand in de Westerse wereld heeft commentaar klaar als deze wreedheden worden begaan door Israël, collateral damage.

Het zijn maar vijf Palestijnse jongens! En vandaag een zesde, hij was vijftien.

Nu blijkt de cia ook buiten de vs razzia's te organiseren. In vijftig verschillende landen zijn al 360 verdachten opgepakt.⁴²⁷ Vanavond het diner met Frank Heckman, Casper van den Wall Bake en Tage Domela Nieuwenhuis. Frank kwam als eerste. Hij woont nu samen met een danseres in Utrecht. Zijn ex-vrouw Laurie gebruikt al het denkbare venijn tegen hem, want ze voelt zich super verraden. Hun zoon zit ertussen. Natuurlijk is de seks dood en zoekt hij het elders. Toen kwam Casper. Hij werkt met Ernst & Young aan internetaanbiedingen. Tage kwam als laatste binnen, rechtstreeks vanaf Schiphol. Hij kwam uit Londen. Hij vertelde over het venijn van Theresa, die een huis kocht naast het zijne omdat hun aangenomen dochter, het Afrikaanse meisje, hen als haar ouders beschouwt. Casper deed een duit in het zakje over de scheiding met Carine. Even later feliciteerden Frank en Tage met een handdruk Casper met zijn voorgenomen huwelijk. Ik niet, ik vind het waanzin.

Casper, Tage en Frank wisselden verhalen uit over de spelletjes die advocaten spelen en hoe slecht ze zijn. Ik weet er alles van, maar ik luisterde verafschuwd en realiseerde me uiteindelijk dat er geen speelruimte is voor verbetering, want ze zijn allemaal

427 International Herald Tribune, 23 november 2001.

[p. 318]

volledig de weg kwijt. Ik veranderde het onderwerp naar politiek en wat zich op het wereldtoneel afspeelt. Ik gaf Frank en Tage Who are the No. 1 War Criminals?. Overigens hebben de Delgado's hierop nooit gereageerd. Ik had Frank Heckman bij Speakers Academy binnengekregen, maar ook hij werd geen enkele keer geboekt.

24 november 2001

Joop van Wijk had me een uitnodiging gestuurd voor de wereldpremière van de film Shadow Play - Indonesia's Years of Living Dangerously op het documentairefilmfestival idfa.⁴²⁸ Toen ik de beelden van Sukarno zag, zoals ik hem echt kende, was ik compleet van slag. Het emotioneerde me en mijn maag draaide zich om. Het was zo naar dat ik voor het einde van de film al ben weggegaan. De film is een geweldige bijdrage aan de geschiedenis, het was ontzettend goed gedaan, maar niet altijd exact genoeg. Maar wie is perfect? Ik ben zeer blij toch te zijn gegaan (na de gewoonlijke aarzeling).⁴²⁹

Ellen belde opgewonden: Van Aartsen had haar teruggebeld en toestemming gegeven het gesprek dat ze met hem voerde over mijn rechtszaak in haar boek te verwerken. Ik zei: ‘En heb je nog iets gezegd over de uitkeringsaffaire?’ Maar daar had ze niet over gesproken, want dat was zogenaamd niet gepast in dat gesprek. Ze zijn allemaal hetzelfde.

Ik haalde een roosje, ook voor Peter. Toen ik zat te eten bedacht ik me dat ik Peter nog moest vertellen dat de notaris het concept voor het samenlevingscontract al had opgestuurd. Prompt ging de telefoon. ‘Do you miss me,’ hoorde ik Peter vragen.

428 Brief d.d. 21 november 2001.

429 Redactie: De documentaire is te zien via YouTube: https://youtu.be/esC1fiPl4X8.

25 november 2001

Eduard was met zijn ouders in Frankrijk, en maakt zich ernstig zorgen over zijn moeders gezondheid. Ze is 67 jaar.

Er was een bijzonder aardig jongetje (met een ringetje in zijn linkeroor) in Thermos, maar ik weet niet wat hij wilde. Hij had bijna geen penis.

Het is een rustige dag. Ik heb gewerkt en ben al bij pagina negen van Lieve Máxima.

26 november 2001

Ik was om half zes op en aan de gang. Ik ging daarnet even liggen en dacht na over broer Hendrik. Hoe kan het toch dat hij

[p. 319]

zo genoeg had van het leven en zo slecht voor zichzelf zorgde? En broer Theo die niet verder kon leven omdat hij zoveel moest lijden. Allemaal heel naar.

Aart deelde tussen neus en lippen door mee dat hij Arendo tot penningmeester had benoemd, waarvan ik me (voor zover ik weet) niet kan herinneren dat hij dat zou doen. Maar ik ben het er helemaal mee eens. Ellen moet het zeker niet zijn.

Vanmiddag was er in Thermos een jong Indisch ventje, ik heb hem in mijn vingers gehad, maar hij was te jong. Hij ging later in de alkoof staan, piemelnaakt, en werd door vijf oudere heren afgezeept. Ik ging verafschuwd weg.

27 november 2001

Hedy d'Ancona was bij Arafat geweest. Ze zat samen met die ellendige Frans Weisglas (ze zijn allebei joods) bij Barend & Van Dorp. D'Ancona sprak vurig over het lot van de Palestijnen onder de huidige Israëlische staatsterreur. En als er kritiek komt op Israël, dan zie je de ware aard van de mensen, vooral van Frits Barend. Maar ook van Weisglas werd weer duidelijk dat hij de verkeerde kant kiest.

Hilversum, VPRO radiostudio

In Hilversum staan gigantische nieuwe gebouwen voor radioen televisie-uitzendingen; bespottelijk. Allerlei figuren komen me groeten en feliciteren, wat me op straat trouwens ook nog steeds overkomt.

16:00 uur, Singel 111

Tessel Blok had de leiding, Klaas Vos zou me interviewen.⁴³⁰ Vrijwel meteen werd een bandje afgespeeld van een jonge nicht in een nichtentent in Rotterdam. Het zoenen van de nicht was op de radio te horen. Ik vroeg: ‘Hoe lang duurt dit?’

‘Twintig minuten,’ zei Vos.

‘Nou, dan ga ik nu weg,’ zei ik en ik stond op. Dat was een incident. Tessel kwam er meteen bij om me daar te houden, Klaas was van slag. Maar ze kunnen voor mij de boom in. Als ik kom om een uur te praten, wil ik niet naar allerlei onzin gaan zitten luisteren. Uiteindelijk hebben ze eieren voor hun geld gekozen en het bandje stopgezet om met mij in gesprek te gaan.

Terwijl ik schrijf, belt Peter op weg naar Den Haag te zijn, de treinen worden omgeleid vanwege een treinongeluk.

430 De Ochtenden, Radio 1, VPRO, 09:04-12:00 uur.

[p. 320]

VPRO Gids 8 december 2001.

Een redacteur van vpro Gids belde dat het incident al in Hilversum rondging.

Rob van Gijzel (PvdA) is als Kamerlid afgetreden. Partijleider Ad Melkert had hem vorige week al het woordvoerderschap in de bouwfraude-affaire ontnomen. Wat een rot club.

28 november 2001

Ik heb visitekaartjes voor Peter en Edwin laten maken. Ze hebben een Britse rapper en een militair in camouflagepak ontmoet in de trein. Viereneenhalf uur deden ze over de reis van Tilburg naar Amsterdam, allemaal vanwege problemen bij de ns. De enveloppe aan Papieren Tijger die ik om 10:00 uur op Centraal Station heb gepost, is ook niet aangekomen vanwege de problemen op het spoor.

cnn toont een brief van een zogenaamde moslimjuffrouw uit Londen, waarin ze Bin Laden vraagt zich over te geven. Deze schaamteloze propaganda op cnn is verschrikkelijk doorzichtig en naïef.

Er is wel kritiek te horen op Bush die terreurverdachten voor militaire tribunalen wil brengen, waarmee hij het justitieel apparaat wil omzeilen.

Edwin en Peter hebben bij de notaris het samenlevingscontract getekend en ze kwamen helemaal opgewonden terug. Het is de eerste stap van hun verhuizing naar Nederland. Notaris Meijer heeft de verklaring gelegaliseerd en las het in detail voor. Zowel Peter als Edwin stelden wat vragen en uiteindelijk waren ze er echt heel blij mee.

Morgen moet Peter naar de vreemdelingenpolitie in de Johan Huizingalaan om zich te laten inschrijven. Ik vind dat vreemd. Ik heb voor het eerst gemerkt dat ze toch naar Tilburg willen. Edwin blijft maar praten over de 30.000 prachtige, aantrekke-

[p. 321]

lijke studenten in Tilburg. Dus misschien willen ze hier toch niet wonen. Dan niet. Dan verhuur ik de flat alsnog.

Bij Barend & Van Dorp zat Rob van Gijzel, die bijna in tranen was, maar genoeg zei om een kijkje te geven in de manier van opereren van Melkert en Kok.⁴³¹ En zelfs Van Gijzel gaf aan hoe hij op zijn tellen paste en zijn woorden bleef afwegen, want hij blijft immers lid van de partij: de schoorsteen moet roken, een burgemeesterschap is nooit weg. Boudewijn Büch kwam vertellen dat hij 50.000 gulden wil uitgeven om de pik van Napoleon te kopen en meer van die rare ideeën.

431 Barend & Van Dorp, 28 november 2001, 22:30 uur, RTL4.

29 november 2001

Peter kwam terug na een lange wandeling en moest eerst plat, want hij had pijn aan zijn rug. Ze zijn nu dus ‘getrouwd’. Ik vind het prima, maar ben natuurlijk niet gek. Ik vertelde hen tijdens het diner dat de uitgave van de Memoires mijn eerste prioriteit blijft. Als dat is verzekerd, zal ik kijken wat ik nog kan doen. Ze hebben ook een soort testament getekend en laten alles aan elkaar na. Ze gaan vandaag weer naar de Huizingalaan.

Toen ik vroeg wanneer ze dachten weer terug naar Zuid-Afrika te gaan, zei Peter 15 februari op zijn laatst. Edwin zei niets, maar was zichtbaar overdonderd want hij wil 15 januari terug.

Ik testte Peter wat over zijn gedachten om in Tilburg te gaan wonen, waar hij verontwaardigd op leek te reageren. Hij zei dat er nog niets besloten was, maar voor mij is het plezier eraf. Ik ben bereid te accepteren dat ze naar Tilburg gaan.

Intussen werden in het fort Mazar-i-Sharif honderden gevangen Taliban-strijders, die in opstand waren gekomen, in de pan gehakt door sas- en cia-criminelen, uitgestuurd door Bush, Cheney en Rumsfeld - de misdadigers die via een verkiezingscoup de dienst in de wereld uitmaken. Maar onze ‘commentatoren’ spreken alleen over Kok, Van Gijzel en Melkert, en corrupte aannemers die miljoenen verduisteren.

Uit een gesprek met Ellen Pasman begreep ik dat De Wijkerslooth de kern van alle ellende rond de minister van Justitie was, maar hij werd buiten schot gehouden.

Ik heb Aart op de hoogte gesteld dat Arendo op Sinterklaasavond hier komt eten en daarna met Peter de brievenboeken gaat bespreken. Volgens Arendo wil Prometheus voor het einde van het jaar een overeenkomst rond hebben over het uitge-

[p. 322]

ven van de boeken, maar ik heb Aart benadrukt dat ik Papieren Tijger niet kan en wil loslaten.

Ik had Arendo de tekst van mijn nieuwe pamflet Not Guilty als primeur aangeboden, het viel me behoorlijk tegen van Elsevier dat ze het niet ‘haalbaar’ vonden, zeker omdat ik daarin niet eens heb op geschreven wat ik werkelijk denk (en eigenlijk weet). Ik kon het dan ook niet laten Arendo een briefje te sturen met mijn analyse over de vliegtuigkapingen van 11 september, de rol van de cia daarin en hoe dit allemaal moet leiden tot het afmaken van de oorlog van vader Bush tegen Irak.⁴³²

432 Zie bijlage 51.

30 november 2001

Er gaan weer vijf pagina's over Máxima naar Papieren Tijger, nog vijf te gaan voor het af is.

Gisteren aten we bij Peter, en hun flat wordt echt super. Edwin liet de spaghetti te lang koken. Notaris Meijer had een rekening gestuurd voor het samenlevingscontract van Peter en Edwin, iets minder dan 1.500 gulden, wat ik redelijk vond.⁴³³ Ik heb de rekening betaald en Meijer er een briefje achteraan gestuurd dat ik snel met hem wil bespreken hoe nu de verbintenis tussen Peter en mij vast te leggen.

Edwin bladerde door mijn dagboeken. ‘Stop writing silly brochures about Máxima, write diaries,’ zei hij (terecht).

Ik heb eindelijk Santo geschreven om hem nog eens te bedanken, maar Katoppo, Stella en de rest die zich met de boeken hebben bemoeid zijn voor mij boeven met wie ik nooit meer in zee ga.

Peter belde nog even vanuit de trein, vlak voor hun vertrek naar Tilburg. Hij is zeer attent. Ze gaan naar het familiefeest op de geboortedag van Peters moeder.

Ik had een lang telefoongesprek met Casper, die me vanuit de auto belde.

Het journaal van acht uur opende zojuist met de dood van Beatle George Harrison. Ik heb de televisie uitgezet. Ze kennen hun prioriteiten niet meer.

433 Brief d.d. 29 november 2001,

1 december 2001

Ariel Sharon vergeleek Arafat met Bin Laden en hij zei dat de vs Arafat hetzelfde zou moeten behandelen als Bin Laden. Hoe kan je de wereld regeren met de manier van denken van lieden als Bush, Sharon, Kok en Van Aartsen?

En terwijl in Afghanistan bommen gegooid worden en moord-

[p. 323]

partijen plaatsvinden, praten Barend en Van Dorp al dagenlang over Van Gijzel - en voetbal natuurlijk: Louis van Gaal is weg, diens gezicht zegt alles.

Ik ben in de stromende regen de Fellini-lamp voor Peter en Edwin gaan halen. Ben benieuwd hoe ze deze vinden. Hij is prachtig. Ik heb ook verse rozen voor ze gekocht. Dit is Peters Moederdag.

Ik keek naar een documentaire op bbc over Bin Laden. De feiten waren over het algemeen juist, maar ze ontkomen er steeds niet aan ze te vermengen met propaganda.

Jan Marijnissen zei vanavond tegen Andries Knevel dat de rechters in ons land strikt onpartijdig zijn.⁴³⁴

434 Knevel op zaterdag, EO, 1 december, 20:30 uur, Nederland 1.

2 december 2001

Ik maak vandaag de brochure over Máxima af.

Paul Cliteur noemt in Buitenhof het Openbaar Ministerie de kern van alle ellende en vindt dat De Wijkerslooth zou moeten worden ontslagen.⁴³⁵ Dat is precies wat ik Barend en Van Dorp liet weten voor ze er opnieuw met een juffrouw van de PvdA over gingen spreken, maar mijn opmerkingen werden naar de prullenmand verwezen.

Rob Oudkerk zit ook bij Buitenhof. Hij gaat ook al weg uit het parlement.

Als je alleen bent heb je geen andere helft nodig om ‘gelukkig’ te zijn, wordt gezegd in een documentaire over goeroes in India. Het doet me denken aan wat Foudraine zei over het zuiveren van de geest om die af te scheiden van het ego. ‘De wijsheid van de ziel is oneindig.’ Waarom zou ik dan nog zoeken naar relaties?

Ik heb me gekleed om op uitnodiging van Tage naar het Concertgebouw te gaan waar Maurizio Pollini speelt.⁴³⁶ Eigenlijk zou ik liever thuisblijven, maar er is maar een Tage. Ik heb er de pest aan om me in een colbert en cravatte te hijsen. Bovendien kan ik niet echt genieten van pianomuziek (of welke muziek dan ook) in een menigte.

435 Buitenhof, NPS/VARA/VPRO, 2 december, 12:08 uur, Nederland 3.

436 Redactie: Oltmans bezocht dit concert: https://fvdwaa.home.xs4all.nl/art/vk1245.htm.

Concertgebouw

Als je Pollini op straat tegen zou komen, zou je denken dat het een obertje is bij Restaurant 1e Klas op het Centraal Station, maar zijn vingerwerk is fenomenaal. Ik vraag me wel af of

[p. 324]

Brahms en Beethoven dit raffelwerk zo gewild zouden hebben. Webern en Stockhausen zijn de chaos van deze tijd. Tage beweerde dat het hun manier is van spelen met schoonheid. De stukken die Pollini speelde pasten op een of andere manier wel bij zijn uitstraling. Mijn probleem met Webern en Stockhausen is het gebrek aan harmonie. Schoonheid is harmonie, in de natuur, in creaties, eigenlijk in alles. Op het moment dat de mens er zich mee gaat bemoeien, beginnen de problemen. Ook de toegift paste bij Pollini's uitstraling. Na Beethovens Appassionata rees het publiek als één man op, als na een speech van Hitler. Massa's zijn met een natte vinger te lijmen.

Ik ben eigenlijk opnieuw teleurgesteld in het publiek en de hopeloze stoelen van het Concertgebouw.

Wat me blijft verbazen is dat bijna alle mensen me herkennen, vriendelijk kijken en me dikwijls bij mijn naam groeten. Ik ben het zo lang gewend geweest om met de nek aangekeken te worden.

Maar we hebben veel gelachen, en Theresa was er ook.

3 december 2001

Peter belde dokter Zwiers dat hij last heeft van uitslag. Hij kon om 09:30 uur komen. Peter is snel naar dokter Zwiers gegaan en heeft pillen tegen de uitslag, maar hij krijgt ook steeds meer last van zijn rug. Ik ga Delprat bellen of hij Peter eerder kan zien.

Peter en Edwin waren erg blij met de lamp. Peter wil de grote boekenkast van Van den Bosch afbreken, waar ik hem groot gelijk in geef.

Peter zei dat op de familiebijeenkomst in Tilburg iedereen over me sprak. Dat hadden ze beter niet kunnen doen, want dat was vast niet leuk voor Edwin. Het familiefeest in Tilburg moet uniek zijn geweest. Edwin, en vele leden van de familie hebben gezongen. Dat zou ik hem niet nadoen.

Ik heb twee kerstboompjes gekocht, een voor Peter en Edwin en een voor mezelf. Behalve de prijs in guldens, vermelden ze nu ook de prijs in euro's. De euro-ellende komt eraan.

Er kwam vanmiddag een Duitse televisieploeg van wdr langs om mij te filmen voor het programma Europamagazin. Ze wisten niets van mij of mijn proces af. Ze hadden werkelijk geen idee en kwamen zonder iets uitgezocht te hebben of simpelweg hun huiswerk gemaakt te hebben. Interviewer Edeltraud Remmel vroeg me of ik het Wilhelmus kon spelen op de vleugel. Edwin haalde mijn reactie later aan tegenover Eduard: ‘Ben je gek, ik speel Rachmaninoff!’ Toen ze uiteindelijk be-

[p. 325]

gonnen filmen, en ik een echt vlammend betoog had gehouden, zei de cameraman dat er niets op de band stond. Ik had toen geen zin meer om het nog eens te doen. ‘Ich bin kein Schauspieler.’ Zo'n betoog kan ik niet nog eens produceren. Ik stuurde ze onverrichte zake naar huis.

Het diner met Eduard verliep prima. Ik maakte gebakken kalfslever. Ricardo kwam ook nog langs en maakte mijn computer leeg. Eindelijk is alle troep weg die erop stond. Nu ga ik verder met mijn Memoires. Ik zal eerst alle dagboeken ordenen en nummeren, de knipsels en brieven sorteren en dan kan Wil de werkkamer schoonmaken.

4 december 2001

Ik belde vanmorgen Delprat over de rugpijn van Peter. Hij adviseerde bij het opstaan twee tabletten paracetamol en daarna iedere vier tot zes uur een tablet. Ik heb dit advies aan Peter doorgegeven en zal straks de tabletten voor hem gaan halen.

Er kwam een lieve brief van Karina, die schreef een paar moeilijke jaren achter de rug te hebben. Ze had nu ook wel door dat Gaddo niet de juiste man voor haar was. Hij deed haar denken aan bankier Francesco Paesa, de man met wie Dewi zich had ingelaten, waardoor ze een groot deel van haar vermogen had verspeeld. ‘But Paesa was a better human being,’ is Karina's conclusie. Ze worstelde met de vraag waarom ze zich inlaat met dit soort mannen en denkt niet beter te weten omdat ze uit een disfunctioneel gezin komt. Ook twijfelde ze over haar prestaties, ondanks dat ze zo hard haar best had gedaan in New York en Japan. Daarom had ze zo weinig van zich laten horen, maar nu heeft ze de weg omhoog weer gevonden, denkt ze en voelt ze zich happy, besloot ze haar brief.⁴³⁷

Ik antwoordde dat ik haar stilte begreep en alle vertrouwen had dat zij wel terug zou komen op haar eigen koers. En ja, ik was bang dat Gaddo niet goed was voor haar, maar ik had niets om dat te onderbouwen. Ik schreef ook dat eigenlijk iedereen uit een disfunctioneel gezin komt, ook ik, en dat ik zeker weet dat zij slim en sterk genoeg is om er goed uit te komen. Verder deelde ik kort mijn ervaringen rond mijn boeken in Indonesië van de afgelopen maanden en dat ik er ook wel klaar mee ben daar. Ik sloot af erg blij te zijn dat ons contact weer hersteld is. Ik kocht een stofzuiger voor Peters flat en haalde de paracetamol, die hij direct innam toen ik ze hem bracht.

The New York Times heeft het over de ‘well known’ oorzaken

437 Brief d.d. 27 november 2001.

[p. 326]

van de Russische economische achteruitgang en noemt dan het uiteenvallen van de Sovjet Unie en de corruptie, criminaliteit en durfkapitalisten die daarna vrij spel hadden. Maar dat is onzin. De oorzaak ligt in de jaren zeventig, toen de vs en de eu (via Max van der Stoel en consorten) een samenwerking tussen de ussr en Shell om Sovjet olie- en gas te exploiteren, blokkeerden.⁴³⁸

The Guardian begint onmisbaar voor me te worden. Ik moet nog zoveel meer lezen en nadenken.

Ik vraag me af of ze echt niet beseffen dat ze maar raak kletsen, als Bush spreekt over Hamas als terroristen. Terwijl deze mensen vrijheid willen. Rumsfeld zegt nu live op cnn: ‘We did not start this war.’ Hij doet alsof de Taliban eersteklas leugenaars zijn en de Amerikanen heren. Ze hebben erop toegezien dat alle gevangen Talibanstrijders in het fort Qala-i-Jangi neergeschoten werden, inclusief degenen met gebonden handen. Het is een verdomde jungle en ondertussen staat de Chief of Staff te vertellen dat ze vandaag meer dan twee miljoen voedselpakketten hebben uitgedeeld in Afghanistan. Waarom maakt niemand nou ooit eens het onderscheid tussen vrijheidstrijders en terroristen?

438 International Herald Tribune, 24 november 2001.

5 december 2001

Peter bracht me een sinterklaascadeautje, wat me zo verraste, dat ik hem niet eens bedankte, denk ik. Het was een prachtige wijnkurk in de vorm van een fazant, met een sinterklaasgedicht.⁴³⁹

Het is niet te geloven wat er allemaal wordt gezegd over Arafat en terrorisme naar aanleiding van de zelfmoordacties door Hamas in Haifa en Jeruzalem afgelopen weekend, waarbij 25 doden en honderden gewonden vielen. Er wordt nog net niet gesteld dat al het Arabisch geweld de schuld van Arafat is. Alsof deze jongens geen vrijheidsstrijders zijn die hun leven opofferen! Zelfs Dennis Ross is gek geworden en roept Bush op alle banden met de Palestijnen te verbreken als Arafat niet hard optreedt tegen Palestijns geweld. ‘A Palestinian war on Palestinian terrorists,’ is in zijn ogen de enige oplossing.⁴⁴⁰ Waarom noemt niemand de voorstellen van de Amerikaanse senator Mitchell, die stelde dat Arafat hard moet optreden tegen Palestijns terrorisme, maar dat ook Israël alle uitbreidingsactiviteiten van Joodse nederzettingen moet staken? Het is een vuiler

439 Zie bijlage 52.

440 International Herald Tribune, 12 december 2001.

[p. 327]

spel dan Afghanistan, aangezien er oorlogscriminelen als Sharon bij betrokken zijn.

De Amerikaanse media drukken nu de grootste kletspraat af om de geesten rijp te maken voor een oorlog met Irak.

Arendo kwam vanavond en vertrok om 23:30 uur. Hij was Jan Cremer tegengekomen, omgeven door andere prominenten. Arendo zei Cremer dat hij net in mijn dagboek had gelezen hoe hij in New York geld van me probeerde te lenen, en had dat aan hem voorgelegd. Jan werd asgrauw, razend, en draaide zich zonder een woord om. Hemeltje, 's heren wegen zijn ondoorgrondelijk.

We hadden ook wat stroeve gesprekjes. Hij zei dat hij Not Guilty aan Diederik van Hoogstraten had gegeven, die het afgekeurd had. ‘Ik zou, om het erin te krijgen, het eerst zelf moeten lezen en hem dan zeggen waarom dit of dat,’ zei Arendo. Natuurlijk zei ik niet: Waarom lees je het dan niet? Nee, hij heeft geen echte toewijding. Ik heb alles wat ik kon gelezen over 11 september, om zo goed mogelijk beslagen ten ijs te komen bij het zoeken naar de waarheid. Arendo geeft toe dat hij zit ingepakt: hij is benoemd door de Raad van Bestuur van Reed Elsevier ‘maar als ik zou zeggen wat Willem schrijft over Bin Laden, dan zou ik niet langer serieus worden genomen. Dan ben ik te oud en verlies ik mijn baan.’

Toen we het over terroristen en vrijheidsstrijders hadden, begon Arendo meteen met de klassieker: ‘Je gooit geen bommen in een pizza parlour.’

‘Hoe zit het dan met de 88.000 doden in Hiroshima,’ wierp ik tegen, waarop hij van onderwerp wilde veranderen. ‘Dat is niet eerlijk. Waarom vecht je mijn argument niet aan?’ Toch loopt het dan dood, omdat men de argumentatie dan midden in het conflict begint. Ik vroeg hoe ik dan de Joden in 1947-1948 moest zien, die in feite allemaal terroristen waren om de staat Israël te stichten. Maar Arendo begon over de Arabische buurlanden die voor de Joden gevluchte Palestijnen in vluchtelingenkampen langs de grens met Israël plaatsten en deze als bufferzone gebruikten.

Maar het was toch een gezellige avond. Edwin vertelde het verhaal van generaal Dimitrov, en ook het verhaal over de zwarte, die mijn ketting had gestolen. We lachten er hartelijk om.

6 december 2001

Een televisieploeg van rtl4 kwam om over de Marokkaanse imam Khalil el-Moumni te praten. Het Openbaar Ministerie

[p. 328]

wil hem vervolgen voor zijn uitspraken dat homoseksualiteit een besmettelijke ziekte is. Ik zei: ‘Laat die man toch kletsen, het zijn allemaal idioten bij het om,’ maar dat werd later allemaal weggepoetst. Ik zei: ‘Wat de imam ook zegt, ik ga toch door.’ Dat werd ook weggeknipt. Ze doen het waarschijnlijk uit schijterigheid. Het is precies wat Arendo uitlegde.

Eindelijk arriveerde het boek van Peter Bergen over Osama bin Laden.⁴⁴¹ Peter Bergen interviewde hem in 1997 in Afghanistan, dat werd uitgezonden door cnn.

Afghanistan wil Talibanleider Mullah Omar amnestie geven, Rumsfeld en co. willen hem doodschieten. Dat kan nog veel gedonder geven.

Peter ging vanavond met Edwin naar een voorstelling van Who is afraid of Virginia Woolf in de Stadsschouwburg. Xaviera Hollander zou er ook zijn.

441 Peter L. Bergen, Holy War, Inc.: Inside the Secret World of Osama bin Laden, Free Press, New York, 2001.

7 december 2001

Vanmorgen lag er een briefje dat ze een leuke avond hadden, maar geen Xaviera te zien. Bij haar kan je alles verwachten.

De Talibanstrijders kijken een stuk helderder uit hun ogen dan de rest, dat zie je op alle foto's. Ik huiver als ik denk wat er met ze kan gebeuren. Amerikanen en Israëliërs denken alleen aan bloedwraak. Ze bombarderen als gekken op Tora Bora, maar wedden dat hij gevlogen is?

Zelfs de Volkskrant staat sceptisch tegenover de vervolging van imam El-Moumni vanwege zijn uitspraken over homoseksualiteit.⁴⁴² De krant stelt dat de uitspraak in strijd is met de huidige maatstaven van de ziekteleer en dat zijn uitleg mogelijk is ‘gebaseerd op de Koran of op middeleeuwse opvattingen. Hij is eerder lachwekkend dan beledigend.’

Op de voorpagina van de International Herald Tribune staat een verslag over de haat van Arabische strijders tegen de Verenigde Staten.⁴⁴³ John Pomfret sprak met een man die gewond was geraakt tijdens een vuurgevecht op het vliegveld van Kandahar. Hij noemt zichzelf vrijheidsstrijder en haat de Amerikanen vanwege de duizenden die gedood zijn door Amerika's slimme raketten, die in werkelijkheid helemaal niet zo slim zijn. ‘Jullie denken dat jullie alles in de wereld kunnen controleren, maar Allah staat boven jullie.’ Ik voel me net als zij. Ik haat Amerikanen en wat ze de wereld aandoen.

442 De Volkskrant, 7 december 2001.

443 International Herald Tribune, 7 december 2001.

[p. 329]

Ik liet kerstkaarten met een afbeelding van Bin Laden drukken. Leuk om naar Bill Bast en de Kelloggs te sturen.

Het radioprogramma van Vischjager was zo'n bende, dat ik ben afgehaakt.

Peter en Edwin kwamen vanavond vis eten. Ik liet een fles witte wijn op de keukenvloer vallen.

Peter zei dat hij niet mee wil als Edwin het Anne Frank Huis gaat bezoeken. Vanavond is Rik van Dam bij ze. Ik ontmoet hem liever niet, hij veroorzaakt altijd problemen.

Ik heb Maarten Meijer nog eens een briefje gestuurd haast te maken met de partnerschapsovereenkomst tussen Peter en mij, omdat zij op 2 februari weer naar Zuid-Afrika vertrekken. Voor die tijd wil ik het geregeld hebben.

Ik heb Paul de Ridder gevraagd om een uitdraai van Lieve Máxima voor Arendo. Ik verwacht er niet veel van, maar misschien komt er toch een stukje in Elsevier.

Vandaag ontving ik een kaart met nieuwjaarsboodschap van Sukma uit Singapore. Ik had nog de hoop dat het een bericht uit Irak was, want ik heb recent nog een briefje gestuurd aan ambassadeur Sa'doon Al-Zubaydi in Djakarta over een ontmoeting met Saddam Hoessein in Irak. Maar de man laat niets meer van zich horen.

Poetin heeft toenadering gezocht tot de navo en de Europese ministers van Buitenlandse Zaken willen de uitgestoken hand aanpakken en een nieuwe navo-Rusland-Raad opzetten.⁴⁴⁴ Poetin denkt slim te zijn, maar de vs zijn bezig hem steeds verder te isoleren en proberen stiekem de navo juist van samenwerking af te houden. Het is rampzalig.

Oud-ambassadeur voor Nederland bij de vn en de navo Niek Biegman vindt het voorbehoud van Nederland om de Nederlandse F-16's niet in te zetten bij gevechtshandelingen in Afghanistan een gemiste kans om Nederland op de kaart te zetten, schrijft hij in nrc Handelsblad.⁴⁴⁵ Of de Amerikanen daarom gevraagd hebben weet hij niet, maar hij zou het zeker gedaan hebben met de ‘absolute topprestaties die de Koninklijke Luchtmacht leverde tijdens de Kosovo-campagne van 1999’ in het achterhoofd. De Nederlanders hebben daar op voet van gelijkheid met de Amerikanen gevechtstaken vervuld, schrijft hij trots. Hij zou bovendien ja hebben gezegd op een dergelijk verzoek omdat het niet meevalt Nederland als klein land internationaal op de kaart te houden. ‘Wanneer er dan een mogelijkheid is om door een zeer hoogwaardige en

444 NRC Handelsblad, 7 december 2001.

445 Idem.

[p. 330]

nieuwswaardige militaire actie te laten zien dat er terreinen zijn waar wij een belangrijke bijdrage kunnen leveren, zou deze als het even kan moeten worden aangegrepen.’ Het betoog van Biegman over bombarderen zegt alles over die man, en van de lieden waar Van Aartsen mee van doen heeft.

8 december 2001

Ik had Kees Thomassen van Koninklijke Bibliotheek laten weten dat ik op 13 december de dossiers van de advocaten over mijn proces wilde komen brengen, om te bewaren bij mijn dagboeken. Tot mijn verbazing antwoordde Kees dat dit zomaar niet kon en dat de directie daarover moet beslissen.⁴⁴⁶ Mijn eerste reactie was: fuck you, dan haal ik alles terug. Ik heb me ingehouden en Aart erover ingelicht en gevraagd wat hij daarvan denkt. Misschien willen ze er wel vanaf. Paul de Ridder zei ook al dat mijn boeken sinds mei 2000, maar ook andere boeken die bij Papieren Tijger verschijnen, in de pers genegeerd lijken te worden.

Om 17:00 uur gingen we naar Frans Vossen, die Peter kende als decorontwerper toen hij nog acteerde. Hij had hem al 25 jaar niet meer gezien. Frans liet ons zijn hele huis zien, terwijl hij steeds zei hoeveel alles kostte. Er hadden daar Joden gewoond die Picasso's hadden. Ik vond sommige kamers mooi, maar de stoelen waarop we gingen zitten waren hoogst oncomfortabel.

's Avonds bij het eten merkten Peter en Edwin op dat Frans (66) stokoud leek, vergeleken met mij. Daar hadden ze eigenlijk wel gelijk in. We hadden weer een aangenaam diner. Edwin vond dat de imam naar de gevangenis moet. ‘You also go to jail when you say nigger,’ wat eigenlijk wel waar is. Edwins reünie met zijn schoolvriend de pianist was prima.

446 Brief d.d. 5 december 2001.

9 december 2001

Het Surinaamse Openbaar Ministerie heeft de bewijslast tegen Bouterse inzake de Decembermoorden bijna rond.⁴⁴⁷ Volgens de advocaat van de nabestaanden, die het dossier van het Openbaar Ministerie heeft ingezien, bestaan er op basis van die informatie ‘voldoende ernstige bezwaren tegen Desi Bouterse’ om hem te arresteren. Ook Gerard Spong, die als speciaal adviseur van de Surinaamse regering is ingehuurd, zegt dat aan de aanhouding van Bouterse niet valt te ontkomen. Ik weet niet of Bouterse ooit zal worden opgepakt. Ik betwijfel het.

447 De Volkskrant, 8 december 2001.

[p. 331]

Van Mierlo zegt bij Buitenhof: ‘Een kleine groep misdadigers heeft uiting gegeven aan onvrede.’⁴⁴⁸ Hij heeft het dus ook niet door, het verschil tussen een terrorist en een vrijheidsstrijder. Maar hij weet ook niet waarom die onvrede bij moslims leeft. Wraakgevoelens hebben te maken met het nietsontziende van het Amerikaanse kapitalisme. Hij vindt dat Europa teveel als een hondje achter de vs aanloopt en vond het ‘schandalig’ dat ze Arafat weg wilden hebben: ‘Dan moet Sharon ook weg.’ Zeer opmerkelijk. Maar hij begrijpt dus niet dat de Bin Ladens geen misdadigers zijn, in tegenstelling tot de vs. Ik heb meteen na de uitzending een brochure met een briefje bij hem in de bus gegooid, met mijn waardering voor zijn opmerking over ‘achter de vs aanlopen’.

Ik heb Kees Thomassen toch een briefje gestuurd met mijn verbazing dat het toevoegen van de procesdossiers aan mijn dagboeken via goedkeuring van de directie van de kb moet lopen. Ik zou het een schending vinden van mijn dagboek, dat steeds al het bewijsmateriaal bevat om mijn aantekeningen te ondersteunen, als de processtukken zouden ontbreken.

448 Buitenhof, NPS/VARA/VPRO, 9 december 2001, 12:07 uur, Nederland 3.

10 december 2001

Ik kon het niet langer aanzien. Ik dunde mijn haar zelf uit en er kwamen bergen haar af. Ik heb nog nooit een kapper gevonden die knipt zoals ik het mooi vind of wil hebben. De Amerikanen hebben in een huis in Jalalabad, Afghanistan een videoband gevonden waarop Bin Laden zegt dat de schade bij de aanslagen van 11 september groter was dan hij had verwacht. Volgens vicepresident Dick Cheney bewijst de videoband de betrokkenheid van Bin Laden bij de aanslagen.⁴⁴⁹ Ik ben op de een of andere manier zeker dat de gevonden tape niets bewijst. Cheney is een boef en een leugenaar.

Een televisieploeg van de vara arriveerde om 10.00 uur, en bleef twee uur voor 2,5 minuut beeldmateriaal. Voor het mediaprogramma De gids wilden ze mijn commentaar op presentatoren en journalisten. En maar trekken. Hoe vond ik Knevel? Hoe vond ik Karel van de Graaf? Erik, de cameraman, had een knipsel uit 1996 bij zich, waarin ik een serie uitspraken deed. Ik mocht het houden, want hij had het stiekem meegebracht. Een juffrouw (vervelend mens) deed het interview. Ik had geen contact met haar en daardoor was ik niet geïnspireerd. Ze zaten maar schaamteloos te trekken om me bepaalde uitspraken te ontlokken, een methode waar ik immuun voor ben. Erger:

449 De Volkskrant, De Telegraaf, 10 december 2001.

[p. 332]

ik ga het tegenovergestelde doen. Ze zullen ontkennen dat ze dit deden, maar het is zeker, erg zeker. Ik werd er misselijk van. Dat is waarom ze twee uur bleven. ‘Nog één pareltje,’ zei Erik. Fuck them.

Peter en Edwin zijn naar Peters zus José in Eindhoven.

Nu hardtalk op bbc World over Irak, met voormalig vn-wapeninspecteur in Irak Scott Ritter. Wat hij zegt, snijdt hout, zoals gewoonlijk. Zoals dat Richard Butler, zijn baas bij unscom (de vn-commissie verantwoordelijk voor de wapeninspecties), onzin verkoopt. Het is absurd tot in het extreme wat Butler en de regering van de vs zeggen over de aanwezigheid van massavernietigingswapens in Irak. Bovendien is het waar, ook volgens Peter Bergen, dat Osama bin Laden Saddam Hoessein niet als een echte moslim beschouwt, en daarom zal hij niet naar Bagdad vluchten. Ritter noemt het dan ook onverantwoord en idioot dat de vs hun kruistocht tegen Saddam voeren onder het mom van betrokkenheid bij de aanslagen van 11 september wat niet onderbouwd is met feiten laat staan met bewijzen.

Niet één krant schrijft over de uitspraak van Hans van Mierlo, in Buitenhof, dat Europa als een hondje achter de vs aanloopt. De man wordt niet meer serieus genomen. Wie de media wel serieus nemen, is Bush, die naar aanleiding van Bin Ladens tape uit Jalalabad drie keer per uur op cnn te zien is en letterlijk zegt: ‘He has no conscience and no soul. He represents the worst of civilisation.’ Dergelijke woorden komen anno 2001 dan uit de bek van de leider van de ‘vrije wereld’. Het is pure Goebbels-tactiek. Elektronische vernieuwingen hebben de verspreiding van de waarheid naar de massa niet erg verbeterd. De mogelijkheden van de manipulatie van de waarheid en daarmee de beschikbare onwaarheid is echter vermiljoenvoudigd.

In Kaapstad protesteert een handvol betogers tegen de herdenking volgend jaar van het feit dat het 350 jaar geleden is dat daar Jan van Riebeeck namens de Verenigde Oostindische Compagnie een handelspost stichtte.⁴⁵⁰ De actievoerders roepen dat zijn standbeeld naar de gevangenis moet omdat Van Riebeeck een moordenaar en een dief was. Zonder de komst van Jan van Riebeeck zou er anno 2001 nooit een eerste-wereldeconomie in Zuid-Afrika zijn, die nu overigens ondermijnd wordt door zwart wanbeleid. De rand is nog maar een kwart waard van wat hij enkele jaren geleden waard was.

450 De Volkskrant, 10 december 2001.

[p. 333]

In Venezuela gaan vandaag tegenstanders van president Chávez de straat op, uit onvrede met zijn decreten die Venezuela steeds meer richting een autoritaire staat brengen.⁴⁵¹ Chávez heeft zijn aanhangers opgeroepen ook de straat op te gaan en heeft gezegd desnoods zelf de wapens op te pakken om zijn revolutie te redden. Ik heb steeds gevreesd voor Chávez. De vs zullen met hem doen wat ze met Salvador Allende deden. De foto van Chávez met Saddam in een auto toen hij vorig jaar in Irak was, heeft de vs razend gemaakt. Toen werd in het geheim het commando voor het Chili-scenario gegeven. Maar wat betekent dit uiteindelijk? Dat de kwade krachten in de vs het overal winnen.

451 Het Parool, 10 december 2001.

11 december 2001

Ik schreef Arendo of hij wel in de gaten had dat geen enkel medium de uitspraak van Van Mierlo dat Europa als een hondje achter de vs aanloopt zondag in Buitenhof had opgepikt. Maarten Huygen schrijft wel dat Peter van Ingen in Buitenhof niet kan interviewen,⁴⁵² maar rept met geen woord over de uitspraak van Van Mierlo. ‘Dit is wat ik bedoel met: waar is de pers nog voor? De media zijn ook hondjes, including Elsevier,’ besloot ik mijn brief.

Morgen zit ik weer in De Firma Interview waarin we dit keer pianist Wibi Soerjadi gaan bevragen. Ter voorbereiding belde ik gisteren met muziekimpressario Marco Riaskoff. Die vertelde dat Wibi, de idioot, in 1997 na een concert op het podium van het Concertgebouw knielde en toen zijn vriendin, Marion, ten huwelijk vroeg.

De hoogste man in het Britse leger is bang dat het Amerikaanse besluit de militaire operatie tegen Bin Laden en Al-Qaida uit te breiden, de Arabische publieke opinie alleen maar meer zal radicaliseren.⁴⁵³ Het doel zou geen high-tech wild west-operatie moeten zijn, maar belangrijk is een volledige hervorming van Afghanistan in gang te zetten via een ‘hearts and minds’-campagne in de Arabische wereld. Maar de waarschuwing van de Brit komt te laat. Met Bush jr. is juist een wild-westpolitiek op wereldschaal begonnen als nooit tevoren.

Ik stuurde Wim Kok mijn brochure Not Guilty, die ik al binnen had gekregen, en schreef voorin: ‘Even bewaren, want ik ben weer te vroeg.’ Ik stuurde er ook een naar Bill Bast.

Ik zal blij zijn als de jongens weer heelhuids terug zijn.

452 NRC Handelsblad, 10 december 2001.

453 The Guardian, 10 december 2001.

[p. 334]

Kok was bij de 11 september-herdenking op de Amerikaanse ambassade. De stakkers blijven ervan uitgaan dat wat in New York en op het Pentagon gebeurde (en de slachtoffers die daarbij vielen) veel en veel erger is dan alle Japanse, Vietnamese en Indonesische slachtoffers van de door Amerika gepleegde en ondersteunde massamoorden, en dat dit gewroken moet en mag worden.

Ik was in Hotel Krasnapolsky voor de opname van de uitzending van Koninklijke Huize aanstaande donderdag, en later in Keyzer besprak ik met enkele vpro-mensen de uitzending morgen met Wibi Soerjadi.

Adèle Luns zei: ‘Ik was van plan je met Kerstmis ten huwelijk te vragen.’ Ze zei ook dat Hans van Mierlo jaren geleden met haar flirtte in tram 24.

In Andere Tijden geeft Hans Goedkoop een reconstructie van de Greet Hofmans-affaire, met fragmenten van geluidsopnamen van de gesprekken die prins Bernhard in 1961 voerde met zijn biograaf Alden Hatch.⁴⁵⁴

Bernhard had gezegd tegen Hatch dat Juliana hem aanzegde Soestdijk te verlaten, waarop hij naar Drees was gegaan die Juliana had gedwongen haar hofhouding te wijzigen. Wat volgens professor Quispel tegen de Grondwet inging. In het kort: het was een pro-Juliana film en zoals ik al wist, was de Greet Hofmans-affaire een vuile anti-Juliana intrige met Beatrix aan de kant van Bernhard. Toen me vanmiddag werd gevraagd wie de meest sympathieke Oranjevrouw was - hopende dat ik Máxima zou zeggen - antwoordde ik: Juliana. Ze zullen het eruit knippen.

Die afschuwelijke Frans Weisglas vervangt Van Aartsen bij Het Elfde Uur en Andries Knevel, die enge man, stelt de vragen. ‘Arafat moet tonen dat hij de baas is,’ zegt Weisglas, maar Knevel zegt hier niets op.⁴⁵⁵ Wat een ellende, zo'n tv-gesprek. Massale misinformatie.

Elisabeth Mann-Borgese, de vriendin van Aurelio Peccei is op de Duitse televisie.⁴⁵⁶ Ze praat over haar vijf honden, maar niet over de Club van Rome, die zij nota bene zelf mee had opgericht.

454 Andere Tijden, NPS, 11 december 2001, 20:30 uur, Nederland 3; de uitzending is terug te zien op https://www.anderetijden.nl/aflevering/568/Greet-Hofmans-en-het-Hof

455 Het Elfde Uur, 11 december 2001, 21:37 uur, Nederland 1.

456 Boulevard Bio, ARD, Duitsland-1, 11 december 2001, 23:00 uur.

[p. 335]

12 december 2001

Is het vandaag, dat Peter naar het amc (Academisch Medisch Centrum) moet voor zijn rug? Ik had zijn registratie bij het zao (Ziekenfonds Amsterdam en Omstreken) al in orde moeten maken.

Al Qaida is over en uit. Ze hebben verloren dankzij de geavanceerde bombardementen door de vs. Een zeer ongelijke strijd dus. En de vs praten alleen over het doden van de vrijheidsstrijders (die zij dus terroristen noemen). Er wordt niets gezegd over de aanleiding van de aanval in de vs, over waarom Al Qaida is opgericht en waarom vrijheidsstrijders nodig zijn om de wereld te redden van de Amerikaanse gekte. Nu is het te laat. Wie kan er na Al Qaida opstaan tegen deze macht? De vs gaan maar door met hun pogingen een wereldwijd rijk te stichten, volkomen op basis van militaire macht. En de Bushites geloven dat ze het doen in het belang van de mensheid, maar in werkelijkheid is het in het belang van het mondiale kapitalisme. En ze hebben niet eens door wat daar mis mee is.

De ambassadeur van Libanon zegt in Washington op cnn: ‘Hamas is a genuine guerilla liberation organization, that does not target civilians like Bin Laden, who is a terrorist.’ Daar zitten dan miljoenen naar te luisteren - en wie geeft weerwoord? Niet cnn. De hele manier van denken daar is totaal verstoord. Ik stuurde Van Aartsen (en mevrouw Hazeu) het stukje uit de Steinway krant van Ypma piano's.⁴⁵⁷

Ik nam met Peter de metro naar het amc. Ik wilde met hem meelopen naar de afdeling orthopedie op de eerste etage, maar hij wilde alleen zijn dus ik vertrok weer. Hij had veel pijn. Ik ben erg benieuwd wat het kan zijn. Ik zond de zao een fax om zijn verzekering te regelen.

Notaris Maarten Meijer nam me mee naar zijn privékamer beneden, grenzend aan de tuin. Hij wil wachten met het partnercontract van Peter en mij tot Edwin veilig in Nederland is. Ik neem maar van hem aan dat dat beter is. Er komen nog heel wat haken en ogen bij, waaronder de 25% belasting die Peter zal moeten betalen na het eerste miljoen.

Peter kwam om 16:00 uur terug en zei dat hij de metro had gepakt. Ik zou mijn 50 gulden, die ik hem had gegeven om een taxi te kunnen nemen, terugkrijgen. Er zijn foto's gemaakt en hij krijgt morgen de uitslag. Het zal wel goed komen, maar het moet nu gebeuren. Hij leek opgelucht.

457 Partituur, december 2001; zie bijlage 53.

[p. 336]

Soms zie ik ertegen op om de televisie aan te zetten, uit angst dat ze aankondigen dat Bin Laden dood is.

Peter en Edwin kwamen dineren. Peter was zo blij dat hij eindelijk zal weten wat er mis is. Ik zei hem voorzichtig - omdat hij net zo bang is voor operaties en narcose als ik - dat zelfs een operatie vandaag de dag een fluitje van een cent is. Hij maakte zich er toch druk om, maar het komt best goed. Hij was enthousiast over dokter Raaymakers en voelde zich verschrikkelijk opgelucht dat er eindelijk foto's gemaakt zijn. ‘I am so happy,’ zei hij, wat ik hem niet vaak heb horen zeggen. Hij probeerde zijn tranen te onderdrukken, maar ik zag er toch een paar in zijn ogen verschijnen. Ik probeerde hem op zijn gemak te stellen, maar zal niet verrast zijn als hij een operatie nodig heeft. Hij gaf me de vijftig gulden terug, die ik hem had gegeven voor de taxi.

Na het diner ging ik per taxi naar de Plantage voor de uitzending van De Firma Interview. Eerst het bekende geklets, maar toen kwam Wibi Soerjadi met zijn vleugel. Hij speelde Prélude, Fugue et Variation van César Franck. Ik vond dat hij zeer verdienstelijk speelde en ook zijn handbewegingen waren prima. En wie ben ik dan in hemelsnaam om dan rottig te gaan doen? Bovendien kruipt het Indonesische bloed waar het niet gaan kan. Een idioot van de redactie met wie we nog een nabespreking hielden, vond dat ik poeslief was geweest.

Ik legde Wibi voor wat Riaskoff tegen me had gezegd, maar stom genoeg vergat ik voor de kijker duidelijk te maken wie die man was. Wibi was blij te horen dat Riaskoff hem een uitstekende pianist vond, maar zei nooit meer met een impresario te willen werken. Die monopoliseerden alles en daar moest je ook nog een belachelijk honorarium voor betalen. ‘Ik wil vrij zijn,’ zei Wibi. Ik zei dat mij in de journalistiek was gebeurd wat hem nu in de muziekwereld overkomt. Ik deed nog een toenaderingspoging tussen hem en Riaskoff, maar daar wilde hij niets van weten. Als besluit vroeg ik: ‘Je speelt liever dan dat je praat, dus wil je nog iets spelen?’ Hij eindigde met de bewerking van Bach door Myra Hess.

Tijdens de gesprekken gisteren bleek hij ook Eduardus Halim te kennen. Ik denk dat die twee wel eens prima met elkaar overweg zouden kunnen. Ik heb Wibi net een fax gestuurd met de suggestie samen met Halim een concert voor twee piano's uit te voeren.

Een van de andere interviewers was de pianiste en psychologe Jacqueline Nubé. Zij vertelde me dat ze me als klein meisje al volgde. Toen ze thuis aan tafel had gezegd me te bewonderen

[p. 337]

in de Indonesië-affaire, kreeg ze van haar vader een draai om haar oren. Ik mocht niet besproken te worden.

Wibi viel meteen op mijn Ferrari-jasje uit Singapore, dat ik op het laatste moment aantrok omdat ik mijn portemonnee niet kon vinden. Ik had niet bedacht dat Soerjadi een Ferrari-fanaat was. Peter en Edwin hadden naar de uitzending gekeken en bekenden hun hart te hebben vastgehouden, maar zeiden dat het een aangename conversatie was en er unieke beelden van mij waren geweest. ‘Ik was trots op jou, Willem,’ zei Peter.

13 december 2001

Ook in Elsevier staat geen woord over de kritische uitspraken die Van Mierlo in Buitenhof deed. Zouden hp/De Tijd of De Groene Amsterdammer er wel iets over geschreven hebben? Ik zal het nakijken. Ik heb Arendo een briefje geschreven dat ik wel iets over Van Mierlo had verwacht en de suggestie gedaan dat Hugo Camps deze misser misschien nog goed kan maken in het volgende nummer.

Poek Zumpolle belde of de dinerafspraak dinsdag de achttiende nog doorgaat.

Diabolo⁴⁵⁸ wil een dezer dagen op bezoek komen. Hij belde net en we maakten allerlei dwaze reisplannen. Misschien gaan we naar Tibet. Hij vroeg of ik een retourticket voor hem wil regelen voor een vlucht van Malaga naar Schiphol. Dat ga ik gewoon doen.

Peter had dokter Raaymakers, gesproken die had gezegd dat Peters heupgewrichten versleten zijn, mede door het sporten. Hij gaat meteen terug naar het amc voor aanvullende röntgenfoto's.

Er schijnt een nieuwe video van Bin Laden opgedoken te zijn, waarvan het Witte Huis nog twijfelt of deze wel of niet vrijgegeven moet worden aan de media. Het Witte Huis had er bij de media al eerder op aangedrongen geen video's van Bin laden te laten zien omdat er verborgen boodschappen in zouden kunnen zitten, en ook om geen propaganda van Bin Laden uit te zenden. Het redactioneel van The New York Times bepleit dat de Amerikaanse media en burgers zelf wel in staat zijn de boodschappen van Bin Laden te beoordelen.⁴⁵⁹ Maar ze schrijven ook dat in de nieuwe, nog niet vrijgegeven opname, Bin Laden zou zeggen dat de kapers niet wisten dat ze op een zelfmoordmissie gingen toen ze het vliegtuig instapten en dat Bin Laden ze daarom zou uitlachen. Daar geloof ik dus niets van, want

458 Redactie: Esteban Fernandez, die Oltmans wisselend Diabolo of Stephan noemt.

459 International Herald Tribune, 12 december 2001.

[p. 338]

volgens mij wisten de kapers voordat ze naar de vs gingen al dat het uiteindelijk om een zelfmoordactie zou gaan, dat ze martelaren zouden worden. En dat Bin Laden om die kapers gelachen zou hebben, geloof ik ook niet. Ze hebben het ook nog over ‘...bin Laden's twisted views...’ maar wat ze daarmee bedoelen, schrijven ze niet.

Het ticket voor Stephan Fernandez om het weekend voor kerst uit Malaga naar Nederland te komen, is belachelijk duur.

Riaskoff belde me vanuit de auto en zei dat hij veel telefoontjes had gehad, als eerste van muziekjournalist Hans Heg. Riaskoff vroeg waarom ik begon over het conflict tussen hem en Wibi, en of ik nu voor Wibi was. Ik antwoordde dat hij zelf tegen me had gezegd dat Wibi uitstekende vingers had, wat hij bevestigde. Hij had toch wel in de gaten dat ik op een vredesmissie uit was. Hij zei dat als Wibi niet omringd zou zijn door een rotkliek van jaknikkers, met name zijn vrouw is schadelijk, hij geneigd zou zijn om Wibi bij Krystian Zimerman te introduceren om nog eens enige tijd de puntjes op de i te zetten. Dit bevestigde in ieder geval dat ik gelijk had een bemiddelingspoging op te zetten. Tenslotte heeft Wibi in zijn beginjaren Riaskoff ook uitgenodigd zijn concerten te bezoeken.

Het rtl Nieuws om 19:30 uur benadrukt hoe Bin Laden lachend vertelt over het wtc. ‘Hij vertelt lachend dat de terroristen niet wisten dat ze aan een zelfmoordactie begonnen,’ zegt onze pers. Over de vraag of de tape voldoende bewijs levert dat Bin Laden achter de aanslagen zit, zegt Max Westerman: ‘Voor een rechtbank weet ik het niet, maar voor de publieke opinie wel.’

Hans Heg belde. Hij was verbijsterd geweest over mijn interview met Wibi. ‘Je hebt altijd een grote mond overal, en je hebt volkomen kritiekloos met hem gesproken’. Dat Riaskoff gezegd zou hebben dat hij helemaal niet zo slecht was, ‘was dus onwaar,’ zei Heg. Ik legde uit dat Riaskoff de avond van tevoren tegen me had gezegd: ‘Hij heeft uitstekende vingers.’. Misschien had ik dat woord ‘vingers’ erbij moeten zeggen. Wibi Soerjadi zit hier dus in een zelfde soort oorlog als ik vroeger zat. Hij is op zijn manier tegen de gevestigde orde in gegaan en heeft ongelooflijk veel succes. En daar wordt hij om gehaat. Nee, iemand die zo speelt als Wibi doet, ga ik niet de grond in stampen. Ik zei trouwens tegen Heg: ‘Jij, met zoveel kijk op pianisten, hebt nooit ingezien dat Halim een jongen was die met alle Amerikaanse orkesten kan spelen.’

‘We zullen het afwachten,’ zei hij.

‘Helemaal niet, hij speelt er nu mee!’

[p. 339]

14 december 2001

rtl liet de Volkskrant-correspondent in Londen Peter de Waard vanmorgen aan het woord: de Bin Laden tapes bewijzen niets. Maar de vs hebben het krijgsraadrecht ingesteld, dus kan Bin Laden standrechtelijk worden doodgeschoten als hij wordt gevonden. De wereld is met deze Hillbillies in Washington dc in levensgevaarlijke handen. De vs zeggen het abm-verdrag met Rusland dan ook alleen maar op om economisch-imperialistische redenen. Reagan zette indertijd de ussr onder druk met het Star Wars-programma om de Sovjet-Unie economisch te kraken. Nu het in Moskou economisch beter gaat, herhalen ze de truc. Ik schreef twintig jaar geleden Amerika valt, in de veronderstelling dat de ussr aan de top zou komen. Maar de vs hebben het voor elkaar gekregen om dat land juist te verwoesten. Met als gevolg dat de vs nu de enige supermacht zijn, wat een ramp is, en niemand kan het voorkomen als de rest als hondjes erachteraan loopt.

Zelfs Eduard herinnerde zich dat broer Hendrik had verteld dat Nellie vree met een Duitser die achter haar woonde. Vanmorgen kreeg ik een brief van haar dat ze hertrouwd is, wat me nauwelijks verbaast. Alleen: waarom heeft ze het me niet eerder verteld? Ik antwoordde op een begripvolle manier en wenste haar veel geluk. Maar ik voel er niets voor de contacten met die kant van de familie opnieuw aan te halen.

Peter attendeerde me op een ingezonden briefje in Time.⁴⁶⁰

460 Time, 17 december 2001; de woorden die wegvallen linksonder zijn: label of.

15 december 2001

Ik zette bezorgd de tv aan op de bbc (als beste onder de bevooroordeelden), om te zien of er iets met Bin Laden was gebeurd. Ze bombarderen het Tora Bora-gebied aan stukken. Toch denk ik niet dat ze hem daar zullen krijgen.

De vs hebben een veto uitgesproken over een andere resolutie van de vn-veiligheidsraad, omdat Israël door die resolutie geïsoleerd zou raken. Dat is de Joodse macht waartegen Hitler vocht.

Serge van Duijnhoven en Barry Smit arriveerden onverwachts,

[p. 340]

rechtstreeks vanuit Brussel. Ze hadden er een demonstratie van anti-globalisten, van tussen de 9.000 en 25.000 betogers bijgewoond, wat dus eigenlijk niets voorstelt. Barry zei dat hij geen terrorisme tegen burgers wil en dat ieder mensenleven telt. En omdat de vs en Israël terrorisme toepasten, was hij ertegen. Ik begon dus nogal agressief tegen hem, maar gaandeweg werd duidelijk dat hij op andere gebieden een punt had. Hij leidt een internetguerrilla via allerlei websites en vroeg om Pauls nummer, want er zou veel meer van mijn hand naar buiten moeten komen. Op het gebied van internet loop ik zeer achter. Ze vertelden dat alle medewerkers van De Groene Amsterdammer die Barend & Van Dorp adviseerden, zijn vertrokken omdat ze het niet meer eens waren met de keuze van de gasten. Zo werkt het dus.

Toen kwam Tage, hij kwam eten en bracht een cd van Alexander Scriabin voor me mee. Peter was er ook en eerst dacht ik dat de conversatie moeilijk zou worden, maar Peter was verrassend genoeg erg op zijn gemak. Later belde hij dat hij Tage's uitstraling heel fijn vond. Ik sprak tot 22:00 uur met Tage. We stopten weer bij de vraag waarom de hele wereld de vs in alle trends volgt, zoals met het dragen van spijkerbroeken.

Ik zei dat China net als Rusland ineen zou storten en liet hem het boek van Peter Schweizer zien.⁴⁶¹ Hij bladerde het door, maar concludeerde dat hij het niet hoefde te lezen. Hij wist het al. Hij heeft mijn brochure over Bin Laden ook nog niet gelezen.

In een redactioneel noemt nrc Handelsblad Osama bin Laden een misdadiger van zeldzame soort.⁴⁶² Zonder een woord van kritiek op de manier waarop de vs achter Bin Laden aan zitten, schrijft de krant dat ze Bin Laden het liefst levend in een rechtbank zien. Ik had het stukje eerst overgeslagen, maar Tage attendeerde me erop het te lezen. De Volkskrant noemt het unilateraal optreden van de vs in ieder geval nog ‘verontrustend’ in hun redactioneel commentaar over het eenzijdig opzeggen van het abm-verdrag met Rusland.⁴⁶³

De zwakke broeder André Spoor komt Adriaan van Dis te hulp, bij zijn beschuldigingen van plagiaat. Hij doet zijn best aan te tonen dat Van Dis geen plagiaat heeft gepleegd en daar ook geen belang bij zou hebben.⁴⁶⁴ Helaas is Adriaan fundamenteel een smeerlap.

461 Peter Schweitzer, Victory: The Reagan Administration's Secret Strategy That Hastened the Collapse of the Soviet Union, Atlantic Monthly Press, New York, 1996.

462 NRC Handelsblad, 14 december 2001.

463 De Volkskrant, 15 december 2001.

464 NRC Handelsblad, 15 december 2001.

[p. 341]

Vandaag belde Adèle Luns. ‘Ik ben een somber mens met een minderwaardigheidscomplex. Die avondjes bij jou zijn mijn enige lichtpuntjes.’ Wat een ramp. Ze denkt dat het leven verschrikkelijk is - wat ik eigenlijk ook denk.

16 december 2001

Geloof het of niet: een nummer vrijdagmiddag en vanmiddag weer een. Onvoorstelbaar. Frank zei dat vrijdag een man van vijftig bewusteloos is geraakt in de darkroom. Hij moest per ambulance afgevoerd worden.

17 december 2001

Peter kwam langs om Aart te ontmoeten, en ik was verrast door zijn kalmte en hoe ontspannen hij was. Ik tekende een werkgeversverklaring met zijn zao-aanvraag.

The Guardian uit bedenkingen over de echtheid van de video van Osama bin Laden. Wanneer, waar en waarom is de film gemaakt? Iedereen kan na zo'n gebeurtenis een video maken die betrokkenheid suggereert bij een gebeurtenis waar inmiddels iedereen al van weet, schrijft de krant.⁴⁶⁵ Daar zit wel wat in. De cia heeft ooit een film gemaakt om Sukarno als een idioot af te kunnen schilderen, dus waarom over Bin Laden niet?

Luc Sala kwam langs. Hij wordt steeds gekker.

Anthony Lewis heeft zijn zwanenzang geschreven voor The New York Times.⁴⁶⁶ Een slappe laatste column over zijn vertrouwen in de redelijkheid die, ondanks dat ook de vs zich niet altijd even netjes gedraagt, volgens hem altijd zal prevaleren. Dat kennen ze hier niet. Hier schrijven ze tot ze doodvallen. Ik heb me altijd afgevraagd hoe lang Lewis nog zou schrijven. Ik zou hem geschreven hebben als hij niet was gestopt met het beantwoorden van mijn kritische brieven.

Mevrouw Gödecke belde in paniek op dat Myra en de gek op de Westerkade grote ruzie hadden. Ik raakte van slag, maar om haar te helpen heb ik direct een brief naar Theo Vaal en Peter van Vliet van het politiebureau in de Marnixstraat geschreven of zij een kijkje willen gaan nemen bij mevrouw Gödecke. Ik was zo van slag dat ik meteen Peter belde om het hem te vertellen. Maar terwijl Peter opnam, bedacht ik me dat ik hem daarmee niet moest lastig vallen, dus zei ik maar dat hij niet moest vergeten de afvalzak op straat te zetten die ik beneden bij hun deur had gezet. Hij zei me dat Edwin had gezegd dat in de werkgeversverklaring die ik vanmiddag had getekend

465 The Guardian, 14 december 2001.

466 The New York Times, 17 december 2001.

[p. 342]

ook een salaris vermeld moest staan, want dat was nodig voor de vreemdelingendienst. Ik raakte echter in het bijzonder geïrriteerd toen hij vroeg of ik Eduard al had toegezegd dat hij in de flat beneden kon wonen, als hij en Edwin er niet zouden zijn. Ik werd een beetje boos, maar ik zei alleen: ‘Als jullie lang wegblijven, dan kan Eduard toch wel in de flat wonen?’ Peter zei: ‘Natuurlijk.’ Blijkbaar had hij mijn suggestie met Edwin besproken en zij dachten dat ik al een afspraak met Eduard hierover had gemaakt, want zijn vraag klonk als een verwijt. Ik zei: ‘Ik maak geen deals zonder dat jij dat weet. Eduard weet van niets. Ik ben niet iemand die achterbaks opereert, ik dacht dat je dat wel wist.’ Einde gesprek.

Ik kan er ook niets aan doen. Ze gingen weg om 18:00 uur en zeiden dat ze om 21:00 uur terug zouden zijn. Waarom zouden ze niet zeggen dat ze Chinees gingen eten, of naar Lonis gingen of wat dan ook? Ook erger ik me aan het niets doen. Ze leven als god in Frankrijk: geen werk, geen computer (die ik wel aanbood). Nu hangt er weer een verkeerde sfeer in de lucht.

Eduard belde even later ook nog. Lonis mag van de rest van de familie niet eens meer zijn moeder bezoeken. Ik hou die man niet voor niets uit mijn buurt.

18 december 2001

Toen ik een nieuw concept van de werkgeversverklaring voor Peter onder zijn deur wilde schuiven, zag ik voor mijn deur al een brief voor mij liggen. Ik raapte hem op en begon te lezen. Het was een brief van twee kantjes van Peter aan mij gericht, schots en scheef geschreven en na de eerste paar woorden (‘hoe kon je denken’) stopte ik met lezen en deed de brief in de boodschappentas. Ik zag dat de achterkant vol met doorhalingen en krassen stond. Ik wilde het niet weten wat er allemaal in stond. Ik ging terug naar binnen en heb hem een briefje geschreven dat ik geen zin heb om de fijne tijd die we hebben te laten verpesten door misverstanden. Ik legde hem uit dat ik zelf ook wat van streek was door het telefoontje van mevrouw Gödecke, maar dat ik ook op mijn geld moet letten. Ik heb er geen moeite mee als zij langere tijd niet in Amsterdam zijn, maar ik vind het wel zonde om dan het appartement leeg te laten staan terwijl het geld op kan brengen als ik het verhuur.

Ik ging daarna naar het politiebureau om melding te maken van het telefoontje van mevrouw Gödecke en gaf de brief af met het verzoek bij haar te gaan informeren. Theo Vaal is blijkbaar weg bij de politie en Peter van Vliet was afwezig.

[p. 343]

Aansluitend ging ik toch even bij mevrouw Gödecke langs om te vertellen dat ik bij de politie was geweest. Ze was erg van streek, net als ik op het laatst was, alleen kan zij niet weg. Ze had de dokter gevraagd langs te komen en terwijl ik daar was, arriveerde Renate Zwiers.

Het artikel in vcv magazine, het tijdschrift voor Nyenrodianen, is behoorlijk gebracht.⁴⁶⁷ Ik stuurde het aan Peter, Van Aartsen, Paul en Arendo.

Peter heeft zich vanmiddag nog niet laten zien. Ik ben blij zijn brief niet gelezen te hebben. Was het weer zo'n enge omslag, als toen op het telefoonapparaat, waarbij hij Ellen zou bellen om te vertellen wat een ramp ik was?

Ik belde Diabolo, hij heeft het ticket. Toen ik mijn adres wilde geven viel de lijn dood en ik kon hem niet meer bereiken.

Bas Soetenhorst belde en zei schaamteloos, na me sinds 1995 of zo genegeerd te hebben: ‘We gaan Pim Fortuyn helpen. We komen vrijdag met een groot artikel. Jij bent een markante persoonlijkheid, zou je niet in de Tweede Kamerfractie voor Leefbaar Nederland willen komen?’

‘Ik heb eerder al gezegd: in geen duizend jaar. Maar wie weet zou ik het alleen voor Buitenlandse Zaken misschien doen.’ Ik belde Paul de Ridder, hij was bang dat het een grap was. Arendo zei later: ‘Doen’, net als Johan Struwe.

Peter heeft van Raaymakers gehoord dat hij een nieuwe heup moet krijgen. Tijdens het avondeten ging hij verscheidene keren naar beneden, ik denk om te zien of er al een bericht van Raaymakers was. Toen hij eindelijk een bericht op zijn voicemail had, heeft hij me direct gebeld. Ik schrok ervan en Poek Zumpolle, die bij mij in de kamer was, zei meteen dat revalidatie lang zou gaan duren. Ik boorde haar negatieve geklets meteen krachtig de grond in voor Peter weer boven kwam. Hij was er heldhaftig over, maar ik weet wat zijn angsten voor zulke situaties zijn (net als ik). Ik ga hem constant alle mogelijke steun geven.

Ondanks het bericht van Peter was het een geslaagd diner. Adèle Luns maakte een schaal chocolademousse, Poek was op tijd, alleen Marie-Louise van Dedem was spoorloos, maar het lukte haar later om mijn huis te vinden door het aan mensen op straat te vragen. Zij is een ongewone jongedame, afgestudeerd in de moderne geschiedenis van Azië met Indonesië als specialiteit. Ze had De Firma Interview met Wibi Soerjadi gezien en vond dat ik hem meesterlijk interviewde. Haar betoog over

467 VCV Magazine, december 2001.

[p. 344]

Leefbaar Nederland dat ze uit haar mouw schudde, was subliem. ‘Breek wat je met je overwinning hebt opgebouwd niet af. Zeg dat je eerst wil zien wat er gebeurt en wat het programma is. Als het dan vijf voor twaalf is, kun je nog steeds meedoen. Ze komen vanzelf achter je aan.’ Ze wist iedereen aan tafel te overtuigen dat ik hard to get moet spelen.

Freule Van Dedem zat wel met haar schoenen op de bank, zonder ze uit te schoppen. Dat kan dus niet.

19 december 2001

Ik ging naar de bank en Jan Cremer kwam uit de Printerette. We keken elkaar recht aan en ik dacht: fuck you. We vertrokken geen van beiden een spier.

Pim Fortuyn was gisteravond door Frits Barend onder handen genomen.⁴⁶⁸ Paul de Ridder zei dat het onder de gordel was. Dus toen ik vertelde dat Barend & Van Dorp mij net belden of ik bij hun aan tafel wilde omdat mijn naam rondging in Leefbaar-kringen, zei Paul: ‘Ze ruiken bloed. Zou je het wel doen?’

Peter leek nerveus en lijkt nu de ernst van de diagnose in te zien. Raaymakers had hem eerst een kleine operatie voorgehouden, maar nu blijkt het toch een grote te moeten worden. En zo'n kunstheup gaat maar vijftien jaar mee, dus dan moet het weer. De operatie is zwaar en duurt lang, maar vooral de revalidatie neemt veel tijd in beslag. Hij zei dat hij gisteravond daarvan erg was geschrokken. Toch denk ik dat hij blij zal zijn als het achter de rug is. Maar hoe komt dat zo versleten? Hij is zo gezond. Ik ben ontzettend met hem begaan.

Isabel van de Duitse tv was hier om de opnames voor te bespreken, wat begin van de maand in de soep liep. Ik hoop dat ik Ellen Pasman en Arendo Joustra in het draaiboek van de film heb gepraat.

Om 19.00 uur belde Peter. Hij had nu zelfs moeite om de trein in en uit te stappen. Ik heb de indruk dat hij liever hier wordt behandeld dan in Zuid-Afrika. Hij voelt zich hier veiliger. Maar hoe zit het met Edwin? Hij weet in iedere geval voor honderd procent zeker dat ik helemaal achter hem sta.

Marco Riaskoff was op bezoek en speelde de opname van Eduardus Halim en het derde pianoconcert van Rachmaninov af. Maar hij vond dat Eduardus het te fragmentarisch speelt. Ik moet hem hierover schrijven. Ik vond nu ik het na lange tijd weer hoorde eigenlijk ook niet zo mooi. Jammer, want het

468 Barend & Van Dorp, 18 december 2001, 22:30 uur, RTL4.

[p. 345]

heeft een half jaar geduurd om het Riaskoff te kunnen laten luisteren.

Het rtl Nieuws is net zo slecht als ik gisteravond op de vara zei dat het was.⁴⁶⁹

469 De gids, VARA, 18 december 2001, 23:05 uur, Nederland 3; opname met Oltmans was 10 december bij hem thuis.

20 december 2001

Henk van Dorp kondigde vandaag de uitzending van morgen aan: ‘Onze vriend Willem Oltmans, die meent dat Bin Laden niet schuldig is.’ Freek de Jonge zat vanavond bij hun aan tafel absolute onzin te kletsen met zijn chaotische denkwereld. Hij heeft zijn conference van anderhalf uur voor 31 december aangepast, voor het geval Bin Laden wordt gepakt.⁴⁷⁰

470 Barend & Van Dorp, 20 december 2001, 22:30 uur, RTL4.

21 december 2001

Het is nogal een experiment dat Diabolo blijft slapen, maar ik wil het toch doen. Eduard dacht dat Diabolo wel laat zal komen, omdat hij eerst ‘Mexicaanse champignons’ gaat kopen.⁴⁷¹

Ik heb Lennaert Post geschreven, maar hij reageert maar niet. Hij, Ronald Frisart en ik vragen ons over Eduard af of hij niet via de inlichtingendienst op mijn pad is gekomen. De houding van zijn familie draagt bij aan die angst.

Ik heb een wasmand voor Peter gehaald bij de rietwinkel. De echtgenoot van de vrouw in de winkel was ongewoon lekker. De Sociale Dienst van Amsterdam zit nog steeds achter mijn geld aan. Ik kreeg net een brief waarin de heer Coblijn schrijft dat ik binnen vier weken de ruim 160 duizend gulden moet betalen en anders sturen ze een deurwaarder.⁴⁷² Ik heb hem direct geantwoord dat mij schriftelijk een hoorzitting was toegezegd omdat de arbitrage stelde dat de vergoeding niet zou mogen terugvloeien naar de staatskas. ‘Ik wacht dus op de hoorzitting, zoals u zult begrijpen.’

‘We willen Fortuyn helpen,’ had Bas Soetenhorst gezegd toen hij me vroeg of ik voor Leefbaar Nederland op de lijst bij de komende verkiezingen zou willen. Nu staat er een slap verhaal in Het Parool met de namen van mensen die wel of niet zouden willen, en ik zou dan graag minister van Buitenlandse Zaken worden.⁴⁷³ En dat noemen ze dan helpen bij die krant!

471 Redactie: Oltmans heeft het over psilocybine, ‘paddo's’, paddenstoelen met een hallucinerende werking..

472 Brief d.d. 21 december 2001.

473 Het Parool, 21 december 2001.

[p. 346]

Frits Barend kwam de gastenkamer van rtl4 binnen en zei, doelend op mijn Not Guilty-brochure: ‘Je bent hartstikke gek, maar ik ben blij dat je er bent.’ Dat bracht me nog meer in een vechtstemming. Max Westerman was er ook, en was helemaal usa voor en usa na, dus dat beloofde wat.⁴⁷⁴ Behalve over Bin Laden kwam ook Lieve Máxima, dat begin volgend jaar zal verschijnen, ter sprake.

474 Barend & Van Dorp, 21 december 2001, 22:30 uur, RTL4. Redactie: Zie ook: https://zoeken.beeldengeluid.nl/program/urn:vme:default:program:2101608120099809531?ac=dgtl&q=barend+en+van+dorp

22 december 2001

Het bezoek van Diabolo is een ramp. Ik stuurde hem vandaag weg en gaf hem 500 gulden mee voor een kamer die ik inmiddels bij Hotel Estheréa voor hem had gereserveerd. Later zei hij dat hij 525 gulden had moeten betalen. Of zou het voor het ontbijt zijn geweest, dat op z'n Hollands niet was meegerekend bij de reservering? Ik heb geen oog dicht gedaan vannacht en hij ook niet. Ik ging om 04:00 uur naar mijn werkkamer in de hoop daar nog wat te slapen.

Een heer op straat zei vanmorgen: ‘U was weer eens een keer ijzersterk. U bent te groot voor dit land.’ De videoband met de uitzending van gisteren, die ik meekreeg, sprak voor zichzelf. Ik belde Peter: ‘I was proud of you’ en Edwin zei: ‘You were brilliant.’ Edwin had gisteren nog gebeld terwijl Peter bij de kapper was, om te zeggen dat ik niet moest vergeten anti-Amerikaans te zijn. Hans en Christine Roessingh-Reijnders (en verder bijna iedereen) zeiden dat ik bij Barend & Van Dorp niet echt gelegenheid had gekregen om de brochure toe te lichten. Wat wil je? Ze bladerden het door en dachten bij voorbaat al dat het gestoord was.

Vanmiddag belde Henk van Dorp: ‘Op 25.000 na hebben we een miljoen kijkers gehad, mede door jou.’ Aardig dat hij belde.

Ik vertelde Peter dat Diabolo een cactusritueel wil organiseren.

23 december 2001

Zonder Diabolo in de buurt leef ik in een paradijs, wat ik Van Aartsen nog een keer zou willen zeggen. Mijn oudere broer voelde zich ook in het paradijs, maar hij vond Amerbos al een paleis. Wat zou hij hier dan niet van hebben gevonden?

Ik ben geheel in vrede met mezelf: buiten, de aarde met zonneschijn, regen en kou; onder mij Peter en Edwin, Symfonie on a French Mountain Air met piano van Vincent d'Indy, bijlezen

[p. 347]

van het nieuws en vooral geen warhoofd als lieve Esteban Fernandez om me heen.

Bertie Hilverdink belde en klonk erg opgewekt. Hij gaat naar Leiden, maar ik verwacht hem volgende week hier.

Ik plaatste een foto van Bertie voor de foto van Richard Gere (waar voorheen een foto van Hofland inzat) om zeker te zijn dat Bertie zich niet vergeten voelt.

Zelfs Henk de Mari van De Telegraaf, belde me om te zeggen dat hij trots was op mijn optreden in Barend & Van Dorp.

Peter en Edwin kwamen langs voor het diner met Diabolo. Edwin had een plastic tas bij zich. Ze hadden een cadeautje voor me. ‘Een schort,’ riep ik. Peter vroeg meteen hoe ik dat wist, maar dat weet ik zelf ook niet.

Diabolo kwam om 17:30 uur. Ik was constant bang dat hij het huis zou ruïneren. Hij wipte op de keukenstoelen, at een schaal aardappeltjes, maakte er pap van en vroeg om boter. Toen ik hem geen boter, maar een kom jus gaf, omdat ik alleen bakboter had, zei hij: ‘Nee.’

We dronken Chinese thee en spraken tot half acht. Diabolo vertelde zijn voldoening in het leven te vinden in hardlopen en door boodschapper van de aarde te zijn. Eerlijk gezegd vond ik het idioot, maar hij hield mij voor: ‘What are you contributing to mankind? When we run, and people come to meet us, we initiate them with cactus liquid and they feel a different person.’ Mensen kunnen de route die zij rennen opzoeken op internet. Ik vroeg hem hoeveel aanhangers hun beweging heeft. ‘Vijf of zes miljoen,’ zei hij, waarop ik zei dat dat niet genoeg was om de wereld te redden.

Ik zag nog laat Pim Fortuyn in het programma van Harry Mens. Ik schrok nogal van de onzin die hij verkondigde. Hij vond Bush super en beheerst en vond fundamentalistische moslims criminelen en een bedreiging voor de wereld. Maar hij had het met geen woord over de joodse of christelijke fundamentalisten die Bush steunen.⁴⁷⁵ Ik was echt geschokt. Die vijf of tien minuten waren genoeg om me van die man af te wenden, zoals Ellen altijd al zei. Sterker, vanaf nu ben ik tegen hem, de man verkoopt onzin.

Hofland zong een zin uit Paljazzo in de tunnel onder het Rijksmuseum, waar hij als klein jongetje met zijn vader liep.⁴⁷⁶ Ik vond het eigenlijk beschamend.

475 Business Class, 23 december 2001, 00:10 uur (herhaling van 11:00 uur), RTL5.

476 Netwerk, KRO, 23 december 2001, 00:23 uur (herhaling van 20:15 uur), Nederland 1.

[p. 348]

24 december 2001

Paul Brill stampt me altijd meteen de grond in.⁴⁷⁷ Als er iets opbouwends te melden zou zijn, weet je dat er een tegenaanval komt die normaal gesproken opgebouwd is uit niet ter zake doende onzin. Daar is dan de Volkskrant van Pieter Broertjes goed voor. Ik kocht de krant eigenlijk voor Peter en ontdekte de honende woorden. Ik was gewoon te goed bij Barend & Van Dorp.

Ik kwam Max Westerman toevallig op straat tegen. Hij had Brill nog niet gelezen. Hij bevestigde nogmaals (net als hij op tv deed) dat hij ook gevaarlijke tekenen van fascisme op ziet komen in de vs. Maar mijnheer Brill schrijft gewoon verder in de Volkskrant.

Ik probeer Zwiers nog een keer en anders ga ik naar een andere dokter. Peter heeft nog niet besloten of hij de operatie hier of in Zuid-Afrika laat uitvoeren. Hij heeft het over een second opinion.

Edwin zei over het brievenboek, toen ik er een opmerking over maakte, dat Peter denkt over een andere opzet. Er gebeurt op deze manier echter niets, en dat vind ik nogal onacceptabel. Ik wil snel alleen met Peter spreken. Ik heb voor anderhalf jaar 50.000 gulden of zoiets betaald, en waarvoor?

Met Eduard en Hans Lonis ging ik met Diabolo bij restaurant Luden eten. Op de een of andere manier genoot ik er niet echt van. Ik kan het moeilijk uitleggen. Ik denk niet dat ik ooit nog contact met Diabolo zal zoeken. Ik wens hem het beste, maar die jongen is een puinhoop.

Pak Hanafi belde vanavond. Ik hoorde zijn vrouw op de achtergrond schreeuwen: ‘Tell him we are proud of him!’. Ze doelde op Not Guilty.

Roland Lumumba belde ook. Vanuit Kinshasa. Hij komt naar Brussel en ik nodigde hem uit nog eens naar Amsterdam te komen.

477 De Volkskrant, 24 december. Zie bijlage 54.

25 december 2001

Aart had Not Guilty gelezen.⁴⁷⁸ Maar ik vond zijn reactie maar voor de schijn. Hij deelde veel van mijn kritiek op het Amerikaanse beleid van Clinton en Bush, maar vond het feit dat de Amerikanen nu eenmaal zelf ook veel slachtoffers hebben gemaakt daarom het opblazen van het wtc nog niet aanvaardbaar worden. Hij blijft ook het Westers denken in cultureel opzicht superieur ten opzichte van islamitische fundamentalisme vinden.

478 Fax 24 december 2001.

[p. 349]

Ik antwoordde dat het mij vooral gaat om de hypocrisie dat we het prima vinden dat de geallieerden Duitse steden platgooiden toen Hitler bommen op Londen had gegooid, en dat de vs in 1999 67 raketten op Afghaanse steden gooide, waarbij ook allemaal onschuldige burgers omkwamen.⁴⁷⁹ Zelfs de bom op Hirosjima noemden de Amerikanen colleteral damage. En nu, voor het eerst in de geschiedenis, hebben de Amerikanen kunnen zien wat het betekent als in eigen land burgers omkomen door geweld van buitenaf. Maar ik geloof niet dat ze dat in de gaten hebben.

Toen ik Van Aartsen eerder deze week berichtte dat ik bij Barend & Van Dorp zat, antwoordde hij direct: ‘Zeer veel dank voor de waarschuwing! Ik zal kijken; is het “A'dam” probleem nu uit de wereld?’⁴⁸⁰ Ik stuur een kopie hiervan door aan Coblijn, met de mededeling dat Van Aartsen er ook van uit schijnt te gaan dat het probleem allang is opgelost.

Diabolo kwam om 11:30 uur gedag zeggen. Hij vertelde dat hij een Landrover zou willen kopen om Afrika mee te doorkruisen. Hij was hartelijk en bleef tot 13:00 uur.

Vic Vernède schreef me dat Margriet is overleden, wat een verschrikkelijk nieuws. Blijkbaar ging het al niet zo goed met haar toen zij in Nederland waren. Bij thuiskomst in Zuid-Afrika werd leverkanker bij haar geconstateerd. Het was al te laat om nog te behandelen en de dokter gaf haar nog zes maanden. Die heeft ze dus niet meer gehaald.⁴⁸¹ Ik heb hem meteen een blijk van medeleven gefaxt. Ook heb ik Irthe en Han André de la Porte op de hoogte gesteld van Margriets overlijden. Ik zou hen met Peter nog op gaan zoeken, maar heb uitgelegd dat Peter eerst een nieuwe heup krijgt (waarschijnlijk in Zuid-Afrika in verband met de lange wachtlijsten in Nederland) en we zullen komen als hij weer terug is in Nederland.

Vanmiddag kwam ik de Amerikaan Ricky Price (27) tegen: ‘I am a pornstar and in the escort business.’ Een uur kost honderd gulden. Ik zei: ‘Come on, I'll pay you 100, and no sex’. Dat zag hij wel zitten en ik nam hem mee om Peter en Edwin te ontmoeten. Tegen de avond kwam hij terug om met ons te eten. Ik bakte tong en probeerde flensjes te maken, maar er ging iets mis want de keuken stond weer vol met rook. Hierna gingen we ‘Mexicaanse champignons’ halen. Weer thuis namen Peter, Edwin en Ricky wat van de paddenstoelen en Ricky reageerde er net zo op als Diabolo zeven jaar geleden. On-

479 Fax 25 december 2001.

480 Fax 20 december 2001.

481 Fax 25 december 2001.

[p. 350]

dertussen was ook Hans Lonis gearriveerd. Ricky werd gek en besprong me.

Later vergezelde Edwin Ricky in de lift om hem uit te laten. Toen hij terugkwam zei hij tegen Peter, Lonis en mij: ‘He was fucking me in the elevator.’ Natuurlijk is dat niet gebeurd, maar Edwin had hem wel zijn blote buik laten zien, en dit gesuggereerd. Bovendien had hij voorgesteld dat als hij terug zou komen eerst in hun appartement langs moest komen. Ik was stomverbaasd en Peter zei luid en duidelijk: ‘I do not want him here tonight.’

26 december 2001

Ricky kwam terug om 01:15 uur, en we hadden werkelijk een geweldige nacht waarin we veel geknuffeld hebben. We bleven tot 12:00 uur in bed, Ricky tot 13:00 uur waarna hij de stad inging. Hij was om 16:30 uur weer terug en liep met mij mee naar het treinstation.

Vanmorgen praatten we over politiek en hij noemde Bush & co. demonen. Hij zei dat uiteindelijk de confrontatie van de vs en Rusland tegen China in het Nabije Oosten zou plaatsvinden. Biologische oorlogsvoering zou de aarde vernietigen. Hij denkt hetzelfde over de vs als ik doe. Hij voelt zich helemaal thuis in Amsterdam.

23:10 uur, trein naar Amsterdam

Toen tante Bep Mennega (88, biologe) zei dat journalisten het heerlijk vonden om op het Oranjehuis te katten, werd ik fel en viel uit dat het een pathologische afwijking is. Oranjes zijn veredelde oplichters, want ze geven zich uit voor wat ze niet zijn. Guido Mevissen schrok van mijn felheid. ‘Waarom eerlijk zijn over de bakker op de hoek, maar niet over Hare Majesteit,’ zei ik.

Ab Mennega gaat vrijdag naar Keulen en zal Ricky een lift daarheen geven. Ben nu onderweg naar huis vanaf Ab. Jammer dat ik vrijwel niets meer weet over ons gesprek. Ab citeerde Gandhi die had gezegd: ‘You can judge people by the way they treat their animals.’

27 december 2001

Ricky kwam vannacht om 01:30 uur weer terug en probeerde liefdevol te zijn. Dat was hij eigenlijk ook, maar ik betwijfel of hij het wel lekker vond (hoe kan dat ook met een man van 76!).

Vanmorgen zei ik hem dat hij terug moest gaan naar het hostel,

[p. 351]

omdat ik weer alleen wilde slapen. Hij protesteerde niet, maar vroeg of hij wat spullen hier kon laten, wat ik prima vond. Toch hoopte hij dat ik van gedachten zou veranderen.

Ik ging vervolgens even bij Peter langs. Hij, Edwin en Ricky waren gisteren in een Argentijns restaurant wezen eten, wat uit was gelopen op een ramp vanwege Edwin en Ricky's wangedrag. Ricky liet harde boeren en probeerde daar grappig over te doen door te zeggen dat hij een varken was. Edwin gooide op tafel dat hij en Peter ergens van mening over verschilden, en vertelde prompt diens mening over Ricky. Ik hoorde Peter aan, maar het werd me niet duidelijk wat Peter er nu echt allemaal van vond, dus ik ben net zo snel weer weggegaan als ik gekomen was. Ik weet zeker dat Edwin verontwaardigd is dat Ricky hem seksueel heeft genegeerd en twee nachten bij mij geslapen heeft. En probeert nu op welke wijze dan ook zijn gram te halen.

Om 14.00 uur was Ricky weer terug. Al snel viel ik tegen hem uit: ‘Why pay for an escort boy who never does anything?’

‘You told me no sex.’

‘Yes, but I played with your dick, why didn't you play with mine?’

Ik stuurde hem weer weg, maar even later stond hij weer voor de deur.

Ik had er zo genoeg van en zei: ‘I have had it. You were to leave me alone today and this is your third visit. Please pack and go.’

Hij was een beetje geschokt, maar is nu toch weg. Ik voelde me opgelucht. Het begon al toen hij naar Eric van reisbureau Globe toe zou gaan en mij vroeg om een voorschot van 250 gulden voor de komende nacht. Het was alsof ik door de bliksem geraakt werd. Ik antwoordde: ‘That does it. I won't play your games, I am not paying for sex.’ Hij wist al dat het einde naderde. Jammer, jammer, jammer. Ik ga deze heerlijke jongen niet het neuktarief betalen alleen om met mijn pik te spelen. Nooit. Wibi's manager belde, hij nodigde me uit voor het concert aanstaande zondag. Ik ga er zeker heen en neem Adèle mee.

Ik belde Barry Smit. Hij vond Barend & Van Dorp ‘te oppervlakkig voor woorden’. Eigenlijk is het waar. Barry wil me interviewen voor zijn website.

Ik vind het redactioneel van Financial Times onvergeeflijk en onbegrijpelijk.⁴⁸² Ze betogen dat we in het Westen minder moeite hebben de motieven te begrijpen van mensen die ver-

482 Financial Times, 24 december 2001.

[p. 352]

keerde dingen doen, zoals drugsbaronnen, oplichters of corrupte managers. Maar het echte ‘evil’ zoals Bin Laden, Hitler Pol Pot en Stalin bedrijven, snappen we niet zo goed, want dat is door ideologie gedreven. Onvoorstelbaar, Bush gebruikt het woord ‘evil’ en alles papegaait hem na. Wie souffleerde de idioot Bush?

Het viel me zwaar om Ricky eruit te gooien, maar hij is dan ook meedogenloos door 250 gulden voor de komende nacht te vragen, terwijl hij al twee nachten voor 750 gulden als een plank naast me heeft gelegen.

28 december 2001

Ricky kwam rond middernacht weer en bedelde letterlijk om 100 gulden, in ruil voor een blow job. Ik vond het eigenlijk zielig, maar weigerde en stuurde hem terug naar zijn budgethotel voor 45 gulden per nacht. ‘We met again, because you need me (for sex) and I need you (for money).’ Dat is hoe de geest van een 27-jarige Amerikaan werkt.

Minister van Buitenlandse Zaken van Noorwegen, Jan Petersen, pleit ervoor dat de Palestijnen en Israeli's moed tonen en weer aan de onderhandelingstafel gaan zitten om een einde aan het geweld te maken.⁴⁸³ Hun toekomst is onlosmakelijk met elkaar verbonden stelt hij, en Noorwegen blijft bereid de partijen te steunen in dat proces.

Maar zolang men de Palestijnse strijders blijft zien als terroristen, wat ook deze Petersen blijft doen, en niet als vrijheidsstrijders, zal er geen oplossing komen. Sukarno was in de ogen van Drees, Luns, Romme en heel de kliek ook een terrorist, maar dat was hij niet, evenmin als Hamas of Bin Laden. Ik faxte het stuk naar Van Aartsen, voorzien van mijn commentaar en liet mijn dank nog doorschemeren dat hij mijn hemel op aarde hier aan het Singel mede heeft mogelijk gemaakt.

Even na half elf vanmorgen stond Ricky weer voor de deur met zijn bagage. Ik stuurde hem opnieuw terug naar het hostel en zei dat ik het wel zou betalen. Toen ik zelf weer thuiskwam nadat ik de deur uit was geweest, stopte de lift op de tweede etage en daar stapte Ricky in. Blijkbaar was hij bij het weggaan een jongen op de tweede verdieping tegengekomen, waar hij koffie was gaan drinken. Dit was voor mij de druppel. Ik gaf hem nog 100 gulden en dat was het laatste wat ik voor hem doe. Hij keek totaal verbaasd, alsof hij het in Keulen hoorde donderen. ‘Hij is chaos,’ was Peters commentaar.

483 International Herald Tribune, 26 december 2001.

[p. 353]

Ik ben na een zalig nummer vanmiddag in Adonis weer naar huis gegaan om de persconferentie van Bush vanaf zijn ranch in Crawford te zien.

29 december 2001

Hylke Tromp had een uitstekend artikel over oorlogsrecht.⁴⁸⁴ ‘De werkelijke krijgsgeschiedenis is een geschiedenis van oorlogsmisdaden,’ schrijft hij. Hij noemt bombardementen op steden in de Eerste Wereldoorlog, bombardementen op Warschau en Rotterdam, maar later ook door de geallieerden op Hamburg, Berlijn en Dresden, Hiroshima en Nagasaki in Japan, allemaal aanvallen op burgers die eigenlijk niets met het gevecht tussen staten van doen hebben. ‘In alle gevallen was het een terroristische massamoord, maar officieel waren het geen oorlogsmisdaden.’ Dit ging door met napalm en agent orange in Vietnam en precisiebombardementen in Irak, Bosnië en Joegoslavië. ‘De vernietiging van de Twin Towers sluit naadloos aan op de officiële militaire strategie zoals die de afgelopen honderd jaar is uitgevonden, toegepast en gelegitimeerd. Het gaat daarin om het opzettelijk massaal vermoorden van mensen in het kader van een conflict waar ze part noch deel aan hebben.’ Het enige wat nieuw is aan de aanslagen van 11 september, is dat er geen vijandelijke staat meer voor nodig is, maar dat een goed georganiseerd netwerk voldoende is. Toen ik hem belde om hem te complimenteren met zijn artikel, zei hij dat hij in Californië met Rob Kneef over mijn overwinning had gesproken.

Ik dacht na over wat ik had moeten antwoorden toen Frits Barend het koningshuis aanroerde. Bernhard had uiteindelijk de volle controle, zoals hij altijd al wilde. Hij veranderde Soestdijk in een vleugel van de Ursulakliniek, om Juliana voorgoed uit te schakelen. Het is een schandaal. Ze had alleen nog freule Catharina Röell, verder niemand meer. Ze was aan de heidenen overgeleverd.

Ik faxte Aart het artikel van Tromp en schreef erbij dat het toch echt wel duidelijk was dat de vs oorlogsmisdaden pleegde in antwoord op verzetsdaden.

Ik kreeg opnieuw een brief van Coblijn namens de Sociale Dienst Amsterdam die me erop wees dat een bezwaar geen schorsende werking heeft en dat ik dus die 160 ton maar even moet betalen.⁴⁸⁵ Ik antwoordde hem dat zijn eis de uitspraak van de arbitrage doorkruiste dat er niets van mijn vergoeding

484 De Volkskrant, 28 december 2001; zie bijlage 55.

485 Brief d.d. 27 december 2001.

[p. 354]

terug mocht vloeien in de staatskas. Bovendien is het idioot om eerst betaling te eisen onder dreiging van een deurwaarder om daarna nog een hoorzitting te houden of de vordering wel rechtmatig is. Ik besloot dat ik bij Nicolaï ga overleggen hoe ik op de snelste manier een einde kan maken aan deze nieuwe terreur van de Sociale Dienst.

Ik stuurde beide brieven door naar Van Aartsen, omdat hij laatst liet merken in de veronderstelling te zijn dat het allemaal al was opgelost. Ik vroeg hem of hij bij het volgende kabinetsberaad niet aan minister Vermeend (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) kon vragen dit dossier geruisloos te sluiten. Ik was Vermeend bij het Prinsengrachtconcert tegengekomen, waar hij me nog gefeliciteerd had met mijn overwinning. Ik beloofde er verder mijn mond over te houden als dit ten einde gebracht kon worden.

Ik had bij Peter en Edwin spaghetti gemaakt, die deze keer goed gelukt was. Hun flat is oergezellig geworden. Niemand van Peters familie, ook Trees of Kim en Kai niet, is hem komen bezoeken sinds hij vanaf 16 november in Nederland is. Erg vreemd.

Rond 23:00 uur verscheen Ricky weer: ‘You don't want me to hang out with you?’ Nee, nooit meer. Hij had de jongen op de tweede etage verteld dat hij een kok is. Allemaal leugens.

Peter en Edwin vertelden me dat Eduard een liefdesaffaire van twee jaar had met Clifford, de zoon van Iwan Beek. Dat heb ik nooit geweten. Er is zoveel dat ik nooit geweten heb, als het over Eduard gaat.

We kwamen te spreken over het beroep van hoeren en Edwin vroeg waarom er zo'n probleem gemaakt wordt van een jongen die gewoon zijn diensten aanbiedt. ‘Sommigen komen om je huis te schilderen, anderen geven je seks, het is gewoon een dienst.’ Ik zei dat ik seks voor geld verafschuw en vind dat de ander seks met mij moet willen, ook zonder geld. Edwin had misschien gewild dat hij er niet over begonnen was en antwoordde: ‘You live in a fools paradise...’. Ik werd boos en zei: ‘I am not thinking I am a great actor and do nothing for years. I work at 76, write books...’ Ik had het niet moeten zeggen, het was te grof. Ik kalmeerde en zei dat Ricky zijn seksdiensten had aangeboden, maar dat ik voelde dat hij er niet echt bij was. ‘Omdat hij een amateur is,’ zei Edwin.

‘Nee,’ zei ik, ‘de blonde Yank in Adonis gistermiddag smachtte naar mijn pik, niet voor het geld, maar omdat hij ervan genoot aan pikken te zuigen. Voor mij is dat het verschil met iemand die het doet voor het geld.’

[p. 355]

30 december 2001

Ik had toch nog een nacht met de hoer Ricky, die om middernacht weer voor de deur stond. Om 02:00 uur ging ik naar de studeerkamer in de hoop daar te kunnen slapen, maar ik hoorde de klok vier uur en half vijf slaan. Uiteindelijk ben ik toch in slaap gevallen en werd om 10:00 uur geradbraakt wakker.

Hans Lonis wil om half twee een fotoshoot doen met Ricky. Ze gaan er allemaal heen, ook Eduard die me nog belde en weer terug is. Ze zoeken het maar uit. Ik hoop dat dit echt het einde van dit hoofdstuk is.

Ik ben er zeker van dat de vs Bin Laden opzettelijk hebben laten wegkomen, want voor een rechtbank zou zijn onschuld bewezen kunnen worden, maar als hij wordt doodgeschoten, is hij de islamitische Che Guevara in het kwadraat.

Ik heb geen contact meer met Bertie gehad. Ik kon hem niet bereiken en hij heeft mij ook niet meer gebeld. Hij gaat dus waarschijnlijk weer weg zonder dat we elkaar gezien hebben. Ik kreeg een nogal verwarrende brief van Sukma over de aanslagen in de vs, de taliban en Osama Bin Laden, die volgens haar allebei niet de juiste moslimwaarden vertegenwoordigen.⁴⁸⁶ Zij staan geen ontwikkelingen voor hun mensen en land voor, zorgen niet voor onderwijs maar wel voor ellende en onzinnige regels. ‘Why do you like that Osama,’ vroeg ze. Ze moet Not Guilty, mijn brochure over Bin Laden nu hebben ontvangen.

486 Brief d.d. 10 december 2001.

14:40 uur, trein naar Utrecht

De vorige keer vergat ik een pen mee te nemen de trein in, nu vergat ik mijn bril. Ik had me voorgenomen veel te lezen maar dat gaat nu dus niet.

Lonis is nu dus druk met het fotograferen van mijn escortjongen. Ricky heeft iets ontwapenends. ‘The weed in Amsterdam is the best in the world,’ dat is dan zijn vakantie. Na zijn douche lag Ricky naakt op een handdoek op de vloer. Ik zei hem dat ik zo weg moest naar het concert van Wibi, waarop hij vroeg hoe zo'n jongen zich zou voelen vlak voor een concert.

15:40 uur, Utrecht

Ik dacht dat het concert in de schouwburg was, maar het is in Vredenburg, vlakbij het station. Ik zag Adèle in bontjas aankomen. Ik verborg me eerst om alleen te zijn en was het liefst zonder haar gegaan, maar ik weet dat het haar gelukkig maakt. Ik zal mijn best doen goed gezelschap te zijn.

[p. 356]

Het winkelcentrum Hoog Catharijne bij Vredenburg lijkt wel een klein Turkije en Marokko. Eigenlijk is het afschuwelijk en helemaal fout.

18:20 uur, trein naar Amsterdam

Adèle nam haar bontjas mee naar binnen: ‘Anders ben ik 18.000 gulden kwijt.’ Ze vond Liebestraum van Liszt natuurlijk prachtig. Na deze uitvoering verschenen de ouders en twee broers van Wibi en gingen naast Adèle en mij in loge A zitten. De stoelen waren overigens even ongemakkelijk als in het Concertgebouw. De zaal zat afgeladen vol. De Tarantelle di Bravura van Liszt was zo afschuwelijk dat ik er misselijk van was. Wibi kan absoluut meesterlijke, delicate, tonen voortbrengen maar tezelfdertijd vallen er gigantische gaten in zijn ‘teksten’. Ik moest het laatste nummer missen om te proberen op tijd te zijn voor mijn gasten. Godzijdank was de trein op tijd. Ik was op het nippertje op tijd thuis om het diner te bereiden voor Hanna en Benny Becht.

31 december 2001

De tijd is griezeliger dan de atoombom. Ik realiseer me net dat mijn vader dit jaar al 35 jaar dood is.

Ik heb geen elektriciteit. Dick Smit denkt dat de hoofdzekering is doorgeslagen.

Om 15.00 uur kwam de monteur, en liet me door knopjes om te draaien geloven dat de zaak geregeld was. Ik zit nu, 16.00 uur, dus nog in de kou. Ik had de monteur nog wel een fles wijn op de koop toe gegeven. Ik belde Nuon, en ze zeiden dat ze al twee keer waren geweest, in werkelijkheid was de monteur maar een keer geweest. Hij heeft zijn werk verschrikkelijk slecht gedaan, maar Nuon komt nu gewoon niet meer. Ik heb een particuliere installateur gebeld en de man zei: ‘Ik kan niet beloven dat ik kom.’ Dus ik belde een Turkse jongen uit de Gouden Gids, die meteen kwam en alles regelde. Het kan vannacht -10°C worden. Hoe dan ook het is warm en ik heb weer licht.

Het nos Journaal opende om 18.00 uur met de euro, dan bosbranden in Australië en daarna kwamen de 107 dode burgers in Afghanistan door Amerikaanse bommen. Nico Haasbroek, een goede vriend van Hofland, is daar de grote baas.

Middernacht

De waanzin begint weer.

(Wordt vervolgd)