Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Syntaktische-elementenlijst (2014)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.39 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Syntaktische-elementenlijst

(2014)–P.C. Paardekooper–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

onpers. ww

Een onpers. ww is een hoofdww dat zonder niet-ww rest óf het ond. tot het beperkt of het hulpww-lv. Met de niet-ww rest is er een syntaktisch sterk verschillende reeks varianten.

A. Ww's zonder niet-ww rest

Het zijn bliksemen, dauwen, donderen, dooien, (gieten ‘natuurverschijnsel’), gutsen (‘natuurverschijnsel’), hagelen, ijzelen, miezeren, misten, motregenen, onweren, plenzen, regenen, sneeuwen, stormen, stortregenen, vriezen, weerlichten en waaien. Bijna overal is hebben hulpww van het vd. Ze betekenen ‘een weersgesteldheid’.

B. Ww's met niet-ww rest

1. Die niet-ww rest is een soort bvg

 

Bij enkele ww's van groep A is een variant mogelijk: losdooien, opdooien, wegdooien, kapothagelen, ondersneeuwen, kapotstormen, kapotvriezen, vastvriezen, afwaaien, kapotwaaien, omwaaien, opwaaien. Het hulpww van het vd is zijn en de betekenis is ‘perfektief’.

 

2. Die niet-ww rest is een zn-p met van

 

Hier zijn drie ww's: krioelen, ritselen en wemelen. Er zijn twee types mogelijk, alle twee zijn ze derde persoon en de plaatsaanduiding is onmisbaar. Die types zijn:

 

a. het ond. of hulpww-lv is het:

het wemelde op de markt van de kooplui (ond. of hulpww-lv beperkt)
ik zag (het) op de markt {wemelen} van de kooplui  

b. het ond. is de plaats:

(de markt) (wemelde) van de kooplui

Dat zn met van betekent ‘massaal aanwezig, bewegende (meestal) levende wezens’:

(de markt) (wemelde) [van de kramen]
(de stad) (wemelde) [van de fietsen]

Maar niet (zonder beweging):

(de etalage) (wemelde) [van de postzegels] (uitg.)
(de stalling) (wemelde) [van de fietsen] (uitg.)
(het station) (wemelde) [van de treinen] (uitg.)

C. Ww's met speciale beperkingen:

a. regenen

Bij regenen kan een niet-ww rest komen, meestal meervoudig en meestal met negatieve betekenis:

 

α. (vrijwel) zonder par.:

het regende [pijpestelen] (oude wijven) ‘hevig’

β. met par.:

(het) (regende) [verwijten, protesten, bezwaren] ‘er waren er heel veel’
(het) (regende) [komplimenten] (?) ‘een massa’

b. hagelen

 

α. zonder par.:

(het) (hagelde) [duive-eieren] ‘hevig’

β. met par.:

(het) (hagelde) [verwijten (kritiek)] (‘heel veel’, ‘een massa’)


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken