Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Syntaktische-elementenlijst (2014)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.39 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Syntaktische-elementenlijst

(2014)–P.C. Paardekooper–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

td (tegenwoordig deelwoord)

A. Definitie

De traditionele definitie van het td is morfologisch (vgl. Haeseryn e.a [1997]: 67). Syntaktisch blijkt het een hele beperkte buitenbouw gemeen te hebben met ww-vormen.

B. Buitenbouw

1. Het td-p als ww-pd

 

De woordsoort van het td is moeilijk te geven; het is geen ww, want kent geen plaats in de ww bindvolgorde en kent ook geen nevenschikking met ondubbelzinnige ww-vormen:

(zijn) (jullie) [lopend of met de fiets]
[gillend en helemaal van streek] (kwam) (ze) [naar buiten]
[fietsend of aan het wandelen] (doe) (je) er het langst over (uitg.)

Toch heeft het td in een patroontje enkele verbindingen die aan een ww-patroontje doen denken; het td-p is dan bvg:

[heel hard gillend] (kwam) (ze) [naar buiten] (heel hard is + bvg.)
[haat zaaiend] (ging) (ze) [door het leven] (haat is lv)

Tekstachtig is de verbinding met par.-loos al:

(ze) (kwamen) [al pratend] [naar buiten] (tekstachtig)
(ik) (heb) de nacht [al wakend] [door] {gebracht} (tekstachtig)

2. Het td-p als zn-pd

 

Ook hier ontstaan vlug tekstachtige verbindingen, soms vaste:

(ik) (behandel) lopende zaken (vaste verbinding)
(ze) (hadden) [gillende keukenmeiden] [bij zich] (vaste verbinding)
[indringende besprekingen] (tekstachtig)

Een patroontje kan het td-p hier niet makkelijk vormen:

een goed lopende winkel (overdrachtelijke betekenis)
vlug straffende meesters (tekstachtig)

C. Besluit

Het td-p lijkt enigszins op een ww-patroontje, maar blijft toch iets aparts. - In taal heeft het heel weinig mogelijkheden.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken