Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Vulgo. 't Gemeen Volck of Heeromnes.

Dewijl in onse afbeeldingen de Adel is afgemaelt, soo moeten wy oock het gemeen Volxken afschilderen. 't Welck men magh doen, 't zy door een Man of Vrouwe, nae dat het iemant belieft, alleen dat de kleederen kort zijn, geel van verwe, de hoofdhayren recht over eynde en heel verwart. Hebbende Esels ooren, en boven op 't hoofd sal hy den Vogel Assiolo hebben, bockende en siende nae der aerde, houdende met beyde handen een Beessem, om de vuylnis te keeren, en een Spaede ter syden.

't Gemeene Volxken wort geseyt, die slagh van Menschen in een Stadt, diewelcke onbequaem zijn totten Raed, Regieringe, Leeringe, Vrye konsten, en Burgerlijcke bedieningen, om met Burgeren en Edelen te verkeeren.

Een kort kleet wort haer gegeven, om dat het gemeene Volck by den Romeynen niet geoorloft was een langh kleed te dragen, en om de slechtigheyt noch meer uyt te drucken, isse in 't geel gekleet, 't welck men

[p. 154]

niet als andere verwen magh passen tot eene seeckere Deughd, als hebbende geen oprechte noch vaste grond by sich.

De verwarde en steyle hoofdhayren, zijn de verachte en slechte gedachten die 't gemeene Volxken altijd, hier op der Aerden, houden gevestight, sonder datse nae hooger dingen trachten, daer van Cicero seght, hy is niet te achten onder den Grooten, die daer hanght aen 't gemeen Volxken.

De Esels-ooren bedieden de onwetentheyd, gelijck de Egyptische Priesters seggen, alsoo dit Dier berooft soude zijn van de kennisse en reeden: soodaenigh is oock het gemeene Volck, 't welck van natuyren is onverstandigh, ongeleert, niet kennende het goed van 't quaede, oock veranderlijck, alle uyren van haer voornemen afwijckende. En soo men gemeenlijck seght, een Beest met veele hoofden. Dies oock Demosthenes seght, 't verstand van 't gemeene Volck is soo licht en ongestadigh, dat het niet weet, wat het met ernst, wil of niet wil.

Het vogeltjen Assiolo draeght zy op 't hoofd, om dat de Egyptenaers willende de Boersheyt en 't gemeen Volck afmaelen, stelden daer voor desen Vogel, diewelcke (gelijck Pierius verhaelt) geheel anders is alsse schijnt, wesende swaer van lichaem, maer sonder stemme, hebbende geene vastigheyt van 't geene zy is, of hoedanigh zy is.

Metten hoofde geboogen, en nae der aerden siende is zy gestelt, om dat het gemeene Volxken, maer nae slechte en verachte dingen siet.

Zy hout den Beessem, veegende met beyde handen, en ter syden leyt een Spaede: om dat het gemeen Volck, dat geslacht van Menschen is, die maer als Boeren en Slootgravers leven, wesende onervaeren in Godlijcke, zeedige en natuerlijcke saecken.

Het gemeene Volck raest en kijft om de Religie, en het weet niet eens wat ketterie is, seyt G. Pachym. in sijn vijfde boeck.