dat eenige meenen van Imbre, dat is van den slaghregen, want de oude Griecken geloofden, dat Vmbria was behouden gebleven voor den stortregen der algemeene Sondvloet. 't Welck een losse fabel is die de H. Schrift wederspreeckt: Doch andere seggen beter, dat Vmbria heerkomt van Vmbra, dat is van de schaduwe, overmits dit Landschap schadu-achtigh is door de hooghte en naegelegentheyt van de Apeninsche bergen. Ten laesten is oock een deel daer van genaemt, het Hertoghdom van Spoleta, welcke naeme, als Blondus verhaelt, zy heeft van Longinus de eerste Exarch of Stadhouder van Italien. Ick heb geseyt een deel, want ick verstae te beschrijven Vmbria nae de stellinge van de seer oude schrijvers, waer onder oock zijn begrepen de Vmbri Sabini.
Oud en op sijn antics is zy gekleet, om dat de Vmbri, de alderoudste Volcken van Italien zijn, gelijck Plinius seyt in 't III boex XIV cap. alleen om haere groote oudheyt te vertoonen. Alhoewel de Griecken seer fabelachtigh daer van geloofden, gelijck boven is geseyt.
Zy heeft een Helm op 't hoofd, om dat de Vmbri seer machtigh en verschricklijck in de waepenen waeren, en gelijck Livius verhaelt, soo dreyghdense Romen, alhoewel het triumpheerde. Boterus bevestight dit selve mede, dat de Vmbri, de strijtbaerste Volckeren van gantsch Italien zijn. Dit getuygen mede Virgilius en Silius Italicus. Hier uyt was Q. Sertorius geboren, als Suidas seyt, een Hooftman niet min geleert als in den Krijgh uytnemende en wel eervaeren; behalven groote menichte oude en nieuwe Krijghs-Oversten die wy naelaeten.
Zy staet midden tusschen de bergen, om twee redenen. D'eerste, om dat het natuyrlijck is dat de bergen hier een schaduwe maecken daerse boven uytsteeckt, daerom is dat deel des lichaems beschaduwt, waer van het oock Vmbria genaemt is. De tweede reeden is om uyt te drucken dat dese Provintie is midden in Italien, en dat dieselve geheel met de Apenijnsche bergen omset is, staende daer midden in, soo dat Vmbria, Vmbilico of Navel van Italien geheeten wordt, gelijck Varro, Plinius en andere verhaelen, 't welck oock F. Mauro bevestight in 't leven van S. Franciscus.
Zy hout metter rechter hand een uytblinckende Tempel, want in Vmbria zijn twee groote hoofden van de Religie, de grootste, dieder in de Werlt geweest zijn; d'eene daer van was de groote Vaeder Benedictus van Norcia, waer onder kampten 30 andere Religien, en zijn van dees Kloosterlevens ordre voortgekomen 60 Paussen, en veele Oostersche en Westersche Keysers, Hertogen, Princen, Graven, Keyserinnen, Hertoginnen en andere doorluchtige Vrouwen, door de eedelheyt en haer heyligh leven vermaert. Het tweede hoofd was Franciscus, stichter van de Minre-broeders, Capucinen, Observanten, Conventualen, Koordedraegers en veele andere die daer leven onder den regel en bescherminge van S. Franciscus, die God, door de verdiensten van desen grooten Heyligh, door Christenrijck geheel verspreyt. Ick sal naelaeten te seggen van S. Clara, 't hoofd van ontallijcke Ionghvrouwen, die in boeyen en banden den hoogen God hebben gedient. En dat Vmbria van ouds vol Godsdienst is geweest, getuyght Propertius.
Neffens haer wort het schricklijck storten van 't waeter van 't Lac Velino gestelt, als nu geheeten Pié di Luco, als een saecke niet alleen in dit Landschap aenmercklijck, maer oock door geheel Italien: want daer is sulcken grooten overvloet van waeter, en sulcken steylte waer van het geweldelijck af valt, dat de slagh en 't geraes des waeters, voor die 't hoort, een weerslagh maeckt wel van 10 mijlen weeghs, gevende den aensienders schrick en verwonderinge, en door de gestadige oplichtinge der dampen, die door de groote waeterstortinge worden veroorsaeckt, maeckt het een weerslagh aen de straelen der Sonne, waer uyt dan een Regenboge gemaeckt wordt, die van den Latinen Iris is genaemt. Waer over Plinius in 't 2 boex 62 cap. aldus seyt, In 't Lac van Velin sietmen alle dage den Regenboge. Want als by ons de Regenboge gesien wort, dan bediet het gemeenlijck regen: maer dit kan in desen sin niet werden genomen, alsoo dit wat besonders is, en men siet die niet als by dage, wanneer het een schoone dagh is, en dat de Sonne met haere straelen, dat deel kan beschijnen alwaer de grootste lichtinge van de dampen en de krachtighste slagh van 't waeter is. En om dese oorsaeck isse niet alleen aenmerck-
Auteursrechtelijk beschermd