Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Solstitio Estivo. Somer-Sonne-stand.

Een Ionghman van vijf en twintigh Iaeren, geheel naeckt, uytgenomen de beschaemde deelen, die bedeckt sullen zijn met een purpre Sluyer, staende op de maniere als of hy te rugge wilde treden, hebbende om 't hoofd een krans van koorenayren. Op 't hoofd sal hy een blauwe cirkel hebben, op de maniere als een kroone, en soo breed als de schouder is, in welcke circkel negen sterren gesneden sullen zijn, en in 't midden het teycken van Cancer of Kreeft. Mette rechter hand sal hy een Globe of kloot houden, waer van alleen het vierendeel duyster is, 't welck dat deel sal wesen dat nae de aerde gekeert is, en de rest, te weten de drie vierde parten nae boven, sullen klaer en licht zijn. Met d'ander hand sal hy een Kreeft houden, en aen de voeten vier vleugels, aen de rechter voet twee witte, en aen de slincker een witte en een swarte.

Het Solstitium is in die tijd als de Sonne ons aldernaest, en in die tijd, wanneerse alderverst van ons is. En die wordt Somer-Sonnestand geheeten, 't welck geschied den XXI Iunii, en d'ander is des Winters den XXI Decembris. En wort daerom Sonnestand geheeten, om dat de Sonne alsdan niet verder gaet, en in dese zijne reyse worden twee Circkels beschreven, die zijnen loop bepaelen: d'eene nae de Polus Arcticus, en d'ander nae den Polus Antarcticus, wesende yder van zijnen Poolen 66 graeden afgescheyden, en van den Aequinoctiael-line 24 graeden, deelende een yder de Sphaere in twee ongelijcke deelen, en die worden genaemt de Tropische of wederkeerende Circulen, want de Sonne staende in den eersten punt van Cancer, soo maecktse dien Circkel in de beweginge van 't firmament, en dat is 't laetste datse doet in 't Noorderdeel: en is 't geene dat genoemt wort de Circkel van des Somers-Sonnestand, waer door zy passerende ons naedert, en daer nae weder tot ons keerende, soo vertreckt die, tot dat die komt tot het punt van Capricornus, maeckende den anderen laesten Circkel aen 't firmament van d'ander sijde, nae den Polus Antarcticus. En dat is die circkel die genaemt wort des Winters Sonnestand, die altijd verst van ons is afgescheyden, en die wederkeerende ons komt naederen: wesende 't ampt van de geseyde Circkelen, de Sonne-standen te onderscheyden in de grootste afwijckingen van de Sonne, gelijck geseyt is in den eersten graed van Cancer en van Capricornus. En dan wortse de Somerstand geheeten, als zy is in den eersten graed van Cancer, want by ons soo nae wesende als zy kan, soo brenghtse den Somer, en in dese tijd is de langhste dagh van 't geheele Iaer, en de kortste nacht.

En als die is in 't punt van Capricornus, soo wortse genaemt de Winter Sonne-stand, en die is als de Sonne soo verre van ons is, als hy kan, brengende ons den Winter: en in dese tijd is de langhste nacht van 't geheele Iaer, en de kortste dagh. En is dan de dagh van des Somers Sonnestand soo langh, als de nacht van des Winters Sonnestand.

Hy wort jongh van vijf en twintigh Iaeren geschildert, om dat de Sonne uyt het eerste punt van Aries gegaen zijnde, en in het eerste punt van Cancer gekomen wesen-

[p. 477]

de, het vierendeel van zijnen loop gepasseert is.

Naeckt en met een Sluyer van purper wort hy gemaelt, tot een teycken van de grootste herte van 't Iaer. Hy staet als of hy te rugge wilde treeden, want de Sonne raeckende de line Aequinoctiael, blijft daer niet vast staen, maer keert weder te rugge.

De Circkel met het teycken van Cancer en de negen sterren, wort Tropicus Cancri geheeten, en daer in zijn de negen sterren, om dat dit de alderaenmercklijckste sterren in dees Circkel zijn, die hem oock op 't hoofd worden geset, om dat de Sonne in die tijd ons aldernaest komt, en desen Circkel rakende, soo maeckt zy den Sonne-stand.

De Globe of kloot moet hy in de rechter hand houden, om dat de Sonne in dees tijd in 't Noorden is, zijnde 't selve het rechter deel des Werrelts.

De drie vierendeelen lichts, bedieden de langheyt van de dagen deses tijds, en 't vierendeel duyster bediet de kortheyt van den nacht, doende de Sonne dese werckinge.

Hy houd in de slincker hand den Kreeft, wesende 't selve eene van de teyckenen van den Zodiac of Hemels-gordel, en dit teycken heeft eygenschap met dit Dier, 't welck te rugge kruypt, doende de Sonne, in dees tijd, van gelijcken, soodaenige werckinge, als weder te rugge keerende.

De vleugels aen de voeten, bedieden de bewegingen van den tijd, want gelijck eenige Philosophen seggen, soo is de tijd niet anders als een achter-een-volgende circkel-beweginge, brengende 't eene saysoen nae 't ander, de Somer nae de Lente, de Winter nae den Herbst; en van nieuws in een yder saysoen wederkeerende, by maniere van successie of vervolgh, soo doet dieselve zijne werckinge.

De drie witte vlercken bedieden, dat de dagh soo veel te langer is, als de nacht te kort is, 't welck door d'eene swarte vleugel wort uytgebeeld, die soo wel d'een als d'ander voortgaen.

De krans met kooren-ayren wil seggen dat de Somer soodaenige teyckens medebrengt, tot een onderscheyt van des Winters Sonne-stand, die de Winter draeght.