Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 2

XV. Hoofdtstuk.
Van de Ceremonien van Paasche, waarin die lestaan; en welke Feestdagen daarna volgen.

De Vroegmetten van Paasche moeten voor den dageraadt gezongen worden, overzulks dit de tydt was waarin Jesus Christus verreezen is. Wy zouden andere byzondere verschillendheden in de lessen en in 't gezang konnen aanmerken: maar naardien die niet dan wegens Priesters noodig zyn, kan men zich voldoen die in 't Kerkgewoonte Boek na te slaan.^(f) Wanneer de Paus de Mis zingt, zyn 'er eenige Plechtigheden, waardig aan te merken. Voor zyne Voorrede, plaatsen zich de twee jongste Kardinalen Diakenen, indien ze geene Noodhelpende Diakenen voor zyne Heiligheit zyn, ter

(f) Sacr. Caerem. Eccl. Rom. L. 2.

[p. 33]

⁺ rechter en linker-zyde van 't Autaar, en beiden keeren ze zich naar het Volk. Deeze twee Diakenen in wit plechtgewaadt, verbeelden de twee Engelen in 't wit gekleedt, die het graf van den Zaligmaker bewaarden. Zy onthouden zich aan 't Autaar tot aan 't (a) Agnus. Nadat de Diaken en Onder-Diaken by den Paus gecommuniceert hebben, nadert de Diaken van 't Euangeli zyne Heiligheit, die met ongedekten hoofde is, wegens het H: Sakrament, 't welk op het Autaar staat, en zegt, volgens gewoon gebruik, het Confiteor met deeze woorden:^(b) Ik belyde voor den Almachtigen Godt, voor de gelukzalige Maagdt Maria, voor den H: Artsengel Michael, voor St. Jan den Dooper, voor St. Pieter en Paulus, voor alle de Heiligen en voor u mynen Vader, nademaal ik een groot zondaar ben; ik hebbe gezondigt met gedachten, woorden en werken. Ik bekkene myne schuldt, ik bekkene myne schuldt, ja myn zeer groote schuldt. Ik bidde de welgelukzalige Maagdt Maria, enz. voor my te bidden, en gy myn Vader, bidt voor my. Na de Belydenisse van den Diaken keert hy zich weder naar het Autaar; de H. Vader spreekt de Absolutie uit, en doet zonder iets te zeggen het Kruisteken over het Volk. De Communie volgt hier op: en wanneer de H. Vader aan de Vergadering de Communie uitdeelt, houden twee Auditeurs^(c) een soort van zyde laken over zyne Heiligheits kniën. Een Noodhelpende Kardinaal-Bisschop is aan zyne rechter zyde en houd het Kelkdekzel. Men vind in 't Roomsch Ceremoniaal een volkomen beschryving der Paasch-Ceremoniën van de Pausselyke Kapel.

Zie welk een Orde dit Ceremoniaal voorschryft, wanneer de Paus aan den Keizer of eenig Koning de Communie toereikt. Eerstelyk geniet de H. Vader de Communie zelf, en geeft die vervolgens aan zynen Diaken en Onderdiaken. Nadat de Diaken de Belydenis heeft gezegt, neemt hy een Hostie van 't Autaar voor de Communie van den Monarch, legt die op het Kelkdekzel, en geeft die, na de gewoone Plechtigheden aan den Onderdiaken, die de zelve zyne Heiligheit brengt. De eerste Kardinaal-Bisschop geleid den Vorst voor des Paus voeten die hy kust. Daarna geleid den Diaken de Monarch weder naar zynen Stoel.

Op den Paasch-dag moeten de Gelovigen alles 't geen zy eeten laaten zegenen. Reeds is 'er iets van deeze Gewoonte gezegt.

De Jaarlyksche Diensten^(d) voor de Overledenen moeten alsdan tot na den Oktaaf van Paasche verschooven worden.

Des Maansdags, is 't Kerkbezoeking in⁺ St. Pieter, alwaar men dan na de Vesper de Reliquiën vertoont: men houd ook Pausselyke Kapel in 't Apostolisch Paleis, alwaar een Kardinaal Priester de Mis zingt.

Des Dingsdags, is 't Kerkbezoeking in St. Paulus, alwaar men de Reliquiën op het Pausselyk Autaar ten toon stelt; als dan word 'er Pausselyke Kapel in 't Apostolisch Paleis gehouden, alwaar mede een Kardinaal Priester de Mis zingt.

Des Woensdags, is 't Kerkbezoeking in St. Laurens buiten de muuren.

Des Donderdags, is 't Kerkbezoeking in de Kerk der H. Apostelen.

Des Vrydags, is 't Kerkbezoeking in de Kerken van Rotonda en Minerva.

Des Zaturdags, is 't Kerkbezoeking in St. Jan van Lateranen: dan word 'er ook Pausselyke Kapel in 't Apostolisch Paleis gehouden, alwaar een Kardinaal-Priester de Mis zingt.

Des Zondags in Albis, of van den Oktaaf van Paasche, is 't Kerkbezoeking in St. Pancras en in S^ta. Maria in Trastevere, alwaar men de Reliquiën vertoont. In St. Laurens in Lucina en in St. Vincent, als ook in St. Anastasius aan de Fontein van Trevi, is 't Feest voor de Jaarlyksche Instelling van de Congregatie der Klerken Minder Regulieren.

Zaturdag en Zondag na Paasche noemt men Sabatum & Dominica in Albis, nademaal de gedoopte Catechumenen de Godtsdienstigheden deezer dagen in 't wit gekleed, bywoonen.^(e)

+ Ceremoniën die met de Pausselyke Missen verzelt gaan.

(b) Zie het Agnus raakende, I. Deels. 2 stuk. Pag: 277. Men zegt dat Paus Sergius de I. dit gebedt op 't eindigen van de zevende eeuw heeft ingestelt. Zie Bona L. 2. C: 16 §. V. Rer. Liturg.

(c) Confiteor Deo omnipotenti, Beatae Mariae semper Virgini, Beato Michaeli Archangelo, Beato Johanni Baptistae, Sanctis Apostolis Petro & Paulo ac omnibus Sanctis, & tibi Pater: mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa. Ideo precor beatam Mariam &c. & te Pater orare pro me &c.

(d) Mappulam sericeam duo Auditores hinc & inde apud Papam genuflexi tenent. &c.

+ Verscheiden Kerkbezoekingen die in de Paaschweek worden gedaan, en waar.

(e) Piscara Praxis Caerem.