Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 4

XX. Hoofdtstuk.
Van eenige andere hunner Gebruiken, die met Bygelovigheden gaan verzelt.

⁺ DE Kaffers^(c) (ten minsten deezen die men Hottentotten noemt) merkt men dat geen Varkenvleesch, noch Visch zonder schubben eeten; dit zou ons konnen overtuigen dat deeze Volkeren van de Jooden of Mahometanen afkomstig zyn. Hoe 't ook zy, zy hebben niet dan hunne Overlevering voor borge van dit gebruik, als mede van de gewoonte die de Mannen in acht neemen van geen Schapen-melk, geene Hazen noch Konynen te eeten. De Vrouwen insgelyks mogen geen bloedt eeten. Zy hebben geen afkeer voor Beesten van ouderdom of ziekte gestorven: Maar zy eeten ze, en zulks gelyk de aloude Trogloditen deeden.

Mannen en Vrouwen eeten altoos afgescheiden, en de reden 'er van is, dat ze beducht zyn dat eenig wyf haare gezette tyden heeft. 't Is uitdrukkelyk den Mannen, door hunne Overlevering of anderzins verboden, eenige gemeenschap met de Vrouwen te hebben die in deezen staat zich bevinden.

Zy zingen en danssen op 't geluidt van⁺ den Gongom, dat een hunner Muzyk Speeltuigen is, waar van men hier de Afbeelding ziet^†, insgelyks van een ander Speeltuig naar een pot gelykende. De Gongom is als een boog gemaakt. Het hout waar van die is gemaakt, is taai en hard. De snaar van deeze Gongom is gemeenlyk een darmsnaar, gelyk die van onze Viool. Zy hechten boven aan deeze snaar een veerepyp, waar door zy zodanig blaazen dat ze teffens het einde van de snaar in den mondt

+ Van welke spyze de Hottentotten zich in 't eeten onthouden moeten.

(c) Kolben Ubi Sup.

+ Welke Speeltuigen zy onder 't zingen en danssen behandelen.

† Zie de nevens gevoegde Afbeelding, vertoonende in 't bovendeel, het Speeltuig waar op de Kaffers speelen; en 't onderdeel, het Muzyk-Speeltuig waar op hunne Vrouwen speelen.

[p. t.o. 400]

166
Instrum. de Musique dont les Cafres jouent.

Instrum. de Musique dont leurs Femmes jouent.

[p. 401]

houden, op dat het geluidt 't welk in de pyp gemaakt word, mede door dit middel op de snaar werke, en dat, om zoo te zeggen, de gemeenschap van de pyp en de snaar een te aangenaamer t'zamenstemming maaken. Wanneer zy begeeren dat de Gongom een welluidender toon geeve, laaten ze de snaar door de helft van een leedige en welgezuiverde Kokosdop gaan. Zy beweegen en bestieren deeze dop met de handt, dan om hoog, dan weder om laag, 't welk een verschillendheit van genoeg gehoorbaare toonen, zoo men ons verzeekeren wil, uitmaakt. Deeze Muzyk laat niet na zelfs den geenen te behaagen wiens ooren een Muzyk van goede smaak meer gewoon zyn, dan deeze der Kaffers. Zy dienen zich mede van een soort van Muzyk Speeltuig, 't welk, gelyk wy gezegt hebben, naar een Pot gelykt, of zoo men wil, naar een Keteltrom. Zy spannen over deeze Pot een zeer effen Lamsvel, overzulks het byna het geluidt van een Trommel maakt. De Vrouwen slaan met de handt op deezen Trommel.

Wanneer zy een Revier of stroomend⁺ water willen oversteeken, verzuimen zy nooit, voor af na den overtogt, van dit Revierwater te neemen om 'er zich mede te wasschen. Deeze afwaffching word met springen en danssen verzelt. Mogelyk geschied dit op dat ze aan 't Opper-Wezen hunne erkentenis betuigen, overzulks het hen van 't gevaar van 't water heeft bevryd.

+ Hoe zy zich met Revierwater wasschen.