Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Face au mur (1979)

Informatie terzijde

Titelpagina van Face au mur
Afbeelding van Face au murToon afbeelding van titelpagina van Face au mur

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.89 MB)

ebook (3.01 MB)

XML (0.33 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/autobiografie-memoires


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Face au mur

(1979)–Filip de Pillecyn–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Muziek

En terwijl mannen hun laatste uren doorbrengen in de dodencel, in de urenlange doodstrijd van de gezonde mens die de minuten aftelt vóór zijn vernietiging, klinkt in de cellen de muziek van de radio, vrouwenstemmen zingen idiote liedjes over de genoegens der liefde en de jazz verkondigt het inhoudloze van een ontwrichte wereld. Want in het huis van de dood moet men de dood negeren; anders zou er een inzinking kunnen komen in wat men ‘het moreel’ noemt. En 't is een feit dat, hoe gedrukter de stemming, hoe groter de aanvraag is naar onthutsende, onzinnige platen. En zij krijgen ze. Men schijnt er steeds een oorzaak van bezorgdheid in te vinden als de stemming onder de gevangenen gedrukt is. Waarom dan toch? Want zoveel zitten ze met ons niet in. Maar die stemming slaat, via bezoeken en advocaten, over naar buiten, en de mannen die instaan voor de gang van zaken in het gevangeniswezen, zijn meer bekommerd om geruchten dan om feiten. Wij mogen uitgeroeid worden, maar het moet in stilte gebeuren.

De man in de dodencel overpeinst wat zijn leven was en alle voorbije geluk wordt tot één grote bitterheid. En tot negen uur 's avonds hoort hij het verwijderde gezang van een modern hoerenliedje of de zinneloze klanken van blanke wildemannen. Dan klinkt de bel. En voor het laatst is hij alleen met de stilte en met zichzelf.

Men is mij komen zeggen dat de jongste van de gevangenis meerderjarig is geworden. De repressie is in haar vijfde jaar. Hij was dus zestien toen de oorlog hier gedaan was. Er zitten hier vier en zestig jonge mannen die in 1944 geen

[pagina 169]
[p. 169]

één en twintig jaar waren: meer dan zes procent van de hele bevolking alhier. De vooruitzichten zijn dat zij nog lang zullen zitten.

Onder hen zijn er die uit de weerstand zijn gekomen; na ondervraging volgens de methode die in eer is bij de politie, zijn zij in Duitse dienst getreden. Velen zitten met de doodstraf. Zij zien er onbekommerd uit; de nood van een gezin kwelt hen niet.

Gij ziet ze bezig aan de basket-ball; zij zijn krachtig en lenig, zij vergeten alles in het spel. En naderhand zullen zij nog lang spreken over het verloop van die zondag namiddag. Boven de hoge muur van de gevangenis zijn er mensen die vanuit hun venster toekijken. Zij zijn ver van ons, zij behoren niet tot onze wereld; wij zijn een gemeenschap geworden die niet buiten haar eigen levenskring gaat.

Dan gaan deze jonge mannen naar hun cel. De Zondag is voorbij. Het luidsprekertje brengt hun het sportnieuws van buiten, ander nieuws wordt niet doorgegeven. Zij bespreken het met hun celgenoten; het eten is vlug voorbij: te kwart over vier is het avondeten daar, de zondagsportie met het wekelijks stukje vlees, de aardappelen en groenten. En dan wordt het stil; zij lezen, denken, dromen. Zij hebben nog een deel van het leven voor zich.

En de ouderen sluiten zich op in hun herinnering.

Het is zomer; de verkiezingscampagne is hevig en vuil zoals altijd. Gevaarlijke tijd voor de ter dood veroordeelden. Veertien maal knallen de geweren. Het is Juni 1949: de laatste mannen hebben aan de paal gestaan. Ook dat wordt men beu.

Men brengt mij het geld dat ik staan heb voor de cantine; als ge dat krijgt, zijt ge zeker dat ge moogt gaan. Geld is het eerste wat ze u afnemen en het laatste wat ge weerkrijgt. Voor de laatste avond zit ik alleen in mijn cel. Weemoed overvalt mij.

Ik voel dat ik ze wel nooit zal kwijt spelen. Hier liggen jaren van mijn leven, hier blijft een stuk van mijn ziel. Hier keert mijn heimwee terug op de avonden dat ik denk: nu luidt de bel voor het slapengaan. De radio sterft uit. De nacht begint

[pagina 170]
[p. 170]

vroeg in een gevangenis.

Er is als een gevoel van gegeneerdheid in mij dat ik vrij mag gaan terwijl hier, in zeshonderd cellen, de dagen blijven voortgaan zoals ik ze heb doorleefd. Zeshonderd deuren waarachter mannen zitten, zwijgen en denken, gevangen in de kringloop van hun gedachten en zorgen. En terwijl de nacht valt over de stilte van dit huis der smart, denk ik aan allen die ik hier ken en aan de vele gezichten waarvoor ik geen naam weet. Ik kan niet helemaal gelukkig zijn met de herwonnen vrijheid, ik voel hun zorgen en hun armoe mij omringen; ik heb steeds getracht hard te zijn in het eigen ongeluk, maar hun blik, gelaten of opstandig, zacht of verbitterd, maakt mij week, want hier wordt ontzettend geleden.

Het is zondagmorgen; het kleine deurtje in de grote poort wordt achter mij gesloten. Dat is nu de vrijheid, dat is nu het leven. Bijna vijf jaar heb ik het ander leven gekend van eenzaamheid in de gemeenschap van het lijden. De eenzaamheid van de cel gaat met mij mee.

En vanuit de trein zie ik het veld in de glorie van de zon en de dorpen in licht en rust. Mijn land en ach, mijn volk.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken