List en bedrog der medicynen

D'Enkele Bloetzuyverende Zyroopen.

Van dit zoort is 'er een hoope schorremorrie tot oover de veertig stuks by een gebragt. De heedendaagsche praktijk heeft het grootste gedeelte daar van verbannen.

Sy zijn beswaarlijk voor goet te keuren, wordende van zuiker gemaakt, 't welk hinderlijk en winderig is in de maag; gisting verwekkende in d'ingewanden, zelfs, te veel gebruikt, in gezontheit.

Sy worden om deeze reede voorgeschreeven, op dat een poeder, of andere onaangenaamer middel verborgen, en te beeter ingenoomen werde.

Haar zagtheit en slijmigheit maaken, dat men haar in kleine quantiteit verdraagen kan in scherpe zinkingen, en in de snijding van 't zout of graveel in de nieren of de blaas. Maar daar zijn andere geneesmiddelen, die meer goet en minder ongemak doen, dan de Zyroopen, indien se te lang gebruikt worden.

[p. 193]

De hitte van 't vyer doet de vlugtiger en fyner deelen van de hartsterkende en geestrijke enkele geneesmiddelen uitwaazemen en verdwijnen.

D'uitwerkingen van de Bittere Geneesmiddelen worden vernietigt door de zoetheit van den Zuiker.

D'Opstoppende worden van geen gebruik gemaakt door de zagt uitdrijvende en Purgeerende kragt van den Zuiker.

Sterker zuure middelen, en 't scherper mengzel van Speeceryen en welriekende middelen zullen hun smaak en kragten behouden; maar alle andere worden door dit zout der Gewassen verdooft en t'ondergebragt, gelijk 't vleesch op langduurige reizen door veele maanden in 't zout te leggen doorgegeeten en verteert wort.

Thans zijn in gebruik de Zyroopen van Rhabarber, gedroogde Roozen; Hondsdraf; Azijn; Berberis; Venus-hair; Naagel-bloemen; Klaproozen; Balzem; Granaat-appelen; Queen; Zap van Citroenen; Oranje; Lemoenen, en der zelver Schellen; Kneel; Koraal.

Sy worden gebruikt in Koeldranken om kleur te geeven; maar 't oog van den oppasser wort 'er meer cier mee aangedaan, dan den mont van den Lijder, die, byzonder in koortzen, van 't overtollig zoet van veelen der zelven walgt.

[p. 194]

Sy worden tot vier schellingen de pint verkogt, uitgezondert die van Koraal, Kneel; Queen, en Balzem, die iets dierder zijn. Merk aan, dat 'er twee en dertig groote leepels vol gaan in een pint, en ooverweeg, hoe meenige gy neemen zult, als gy oover de kosten zult klaagen.