De jacht

[p. 21]

3.

Dy jûns op bêd befljocht Geeske wer de fraach: soe Anders noch libje? Nea hat se wer fan him heard. Hy kin al wol jierren dea wêze. No sa tichteby komt de fraach wer by har boppe. At er nochris yn wêzen wie. En dan freget se harsels: Soest him noch wolris sjen wolle? Hat Former der boppedat gjin rjocht op te witten wa't syn heit is? Ek al hat se destiids neat fan Anders witte wollen, se soe dochs graach witte wat der fan him wurden is en hoe't er teplak kommen is. Miskien wennet er al jierren yn Amearika, want as feint hie er oars gjin praat as de nije wrâld. Dêr wie it te heljen. Miskien is er nea fan it stee kommen, tinkt se, en is er no myn neiste buorman. Om him hat se yn al dy jierren nea wer boppe Dokkum west. Se hat him net wer sjen wollen. No bekrûpt har suver de lust om it libben noch ienris oerdwaan te kinnen, mar dan oars.

Se kin net waarm wurde. As komt der in izige wyn troch de ûnderlegers. Foarsichtich fiert se de bedsteedoarren in eintsje iepen en kin troch in kier yn 'e blinen it nachtlike winterljocht sjen. Wat hat se der nei útsjoen om hjir te wêzen. No't se yn it bêd leit dêr't froeger de boer en boerinne sliepten, fielt se har ûnwennich. It is in heech en hol bêd, mei in stiennen eftermuorre. Yn 'e Wâlden hat se amper fjirtich jier de nachten trochbrocht yn it keamersbedstee, in krûpyntsje njonken dat fan Ritske. Al dy nachten ha se mei de fuotten nei elkoar ta lein, de teannen tsjin itselde sket. Se koe him sykheljen hearre. Moarns stie er yn de wide ûnderbroek foar har mei bleate fuotten op 'e houten flier. Nea hie er in hân nei har útstutsen. Se heart de wyn om it hûs striken. De kjeld komt by har op bêd. Se mist dat smûke en beslettene, it snuorjen fan 'e wyn troch de boekenhage, it piipjen fan 'e blyntsjes, en de gek op 'e stookhutte.

Ik bin te âld, tinkt se, om my hjir noch deljaan te kinnen. Fan alles wat der west hat is neat mear oer. Se wit it, de langst hat grutter west as it hawwen.

Letter yn 'e nacht, as de fuotten har noch oan 'e knibbels ta kâld binne en it bêd in skosse bliuwt, giet se der ôf, lûkt alle klean oan dy't der oer de stoel hingje en skarrelt troch it hûs.

‘Kinst net sliepe, âlde?’ ropt Former út it bedstee fan 'e oare keamer.

‘Unwennigens fan 't âlde bêd,’ seit se.

‘It sil de wroechwjirm wol wêze,’ seit Former.

‘De wroechwjirm?’

‘It spyt dy datst dit âld kombof kocht hast en hjir hinne gien bist.’

[p. 22]

‘As it my spyt, dan om dy.’

Mei alle klean oan knoffelt se wer op bêd en ropt ‘Meist wolris bûten sjen, de hûn is ûnrêstich.’

Even letter heart se Former oer de flier. Hy lûkt de bûtendoar iepen. Syn klompen sljurkje oer it hiem. De jonge is ûnwennich, krektlyk as ik, tinkt se. Hiene wy net better yn Ritske syn spultsje bliuwe kinnen? It fljocht har even oan. Wat en wa hat har hjirhinne dreaun? Se heart Former om hûs hinne, de hoksdoar, syn kocheljen. Hy komt wer yn 'e hûs. Mei de petroaljelampe foar him út komt er yn 'e keamer foar Geeske har bêd.

‘It moat allegearre wenne, foar dy noch mear as foar my,’ seit er. ‘Ik ha myn drokten wol. Aanst mei it moljen en fiskjen. Do sitst hjir de hiele dei op 'e pôle. Hiest miskien tocht datst it hjir werom fine soest lykas froeger, mar de lju kenne dy hjir net mear.’

Se skodhollet nei him. De skaden hawwe syn gesicht ferâldere. De eagen ferdjipje har yn it gesicht. Moat ik it him no sizze fan Anders? Se hat de wurden op 'e lippen. Hy hat der rjocht op te witten wa't syn heit is. Nea hat hy der nei frege. As jonge net en ek net doe't er folwoeksen wurden wie. Net dat se dy fraach ea fan him ferwachte hie. Ritske hie as in heit foar him west, ek al hie er al syn libbensdagen omke sein. Sels hie se nea oanstriid field om him yn te ljochtsjen oer har misstap mei Anders. Skamte hat har der altyd fan wjerhâlden. Mar no, no't er alle dagen syn heit moetsje kin, kin se it no noch langer ferswije. Se wrot yn 'e tekkens om as in rôt yn it strie. It hert jaget har. It swit brekt har even út. Se wurdt benaud yn it pakkelaris klean. Dat ik dêr no myn sliep om brekke moat. It hie net wêze moatten, tinkt se spitich.

‘Bist koartsich,’ seit er as er mei de hân oer har wang fielt.

Se hearre in guozzeflecht oerkommen.

‘Hast dy op 'e wein ferklûmje litten.’

Se skoddet even fan 'e kjeld.

‘Ik sil dy in kanne waarm meitsje,’ seit er. Hy makket de kachel oan en set in tsjettel mei wetter oer. Hy smyt in pear briketten yn it grânzjende fjoer. It ljocht fan 'e flammen boartet tusken de ringen troch yn rûnten tsjin 'e souder. De wâlm krollet yn wolkjes yn it lampeljocht as er de krûk opjit. Mei it wetter dat der oerbliuwt trekt er wat Earnewâldster klaver. Se hoasset as er har it skerpe guod opdrinke lit. Former set de lampe mei de blinker nei it bêd ta op 'e tafel, dat it skerpe ljocht foar har ôfskerme wurdt. Dêrop leit er de fuotten om 'e kachel en jout him del yn 'e keamer. Sliepe kin er net. Hy tinkt oan dy frjemde hossel fan

[p. 23]

in Lútsen dy't stie te loeren doe't se de wein oan it útladen wiene. Dy't yn it skimertsjuster stikem troch it Leech strúnde. Hy prakkesearret oer in hingslot op it hok. Hy stiet him net, de smycht. It fjoer ferfalt ratteljend yn 'e kachel. De fûneminten knappe fan 'e froast. Geeske sliept en snokt yn ûnrêstige dreamerijen. Mar de oare deis is se de âlde wer en blaast de blommen fan it glês. Want se wol sjen wa't der de dyk delgiet.