De dag na de vorige dag

Een oversprong

4
Feestje ter gelegenheid van het behouden blijven van zijn been.

Zijn vrienden had hij verzocht in plaats van een boek of een gezinsfles drank een fictief cadeautje mee te brengen en allen hadden er zich aan gehouden. Mons kwam met een fraai brokje neuriet - zelf had hij hem twee jaar eerder een brokje speculariet cadeau gedaan -, de goeie ouwe Bender, zijn oudstbekende vriend, overhandigde hem een piepklein in-

[p. 17]

flatie-universum voor in de achtertuin, Petra een penaatje, een Romeins rijkeluisgodje - ze waren bij de huidige postpostmoderne gezinnen weer in de mode, soms in de vorm van een dildo -, Yolanda een stukje mensenvlees uit de muis van een hand van een geofferde Azteek, Lolke de as van een tweehonderd jaar geleden gerookte sigaret, Siep tien voorhuiden van Haagse Filistijnen en Krijn, natuurlijk, natuurlijk, een spookbeen.

De onzichtbare geschenken lagen uitgestald op tafel naast de zichtbare verpakking - ‘Het enige dat u weggooit is het idee’. (Onno. Hij was opgekomen met een fictief niets dat hij in zijn handen als een heilige graal voor zich uit droeg.)

Van Mirjam, zijn langjarige periodieke geliefde, inmiddels tevens adjunct-directrice van het landelijke tijdreizen - ze had voor deze gelegenheid vrijaf genomen - had hij een fictief ik ten geschenke gekregen. - Je zoveelste, had ze gegrapt, maar ik heb nu eenmaal geen fantasie. Zijn fictieve ik lag niet tussen de andere cadeaus op tafel maar was meteen met hem samengevallen.

Daarna werd op zijn behouden been het glas geheven. Viva!

Hij schraapte zijn keel als een volleerde galaspreker.

- Allemaal zoals we hier zitten zijn we al twintig, dertig jaar leeftijdsloos; het is de winst van decennialang fictief leven. Misschien worden we eerdaags in één jaar tijd dertig jaar ouder...

- Hou op, engerd. (Yolanda)

[p. 18]

- ... maar dan nog hebben we ons leeftijdsloze ik in ons dat ons als een fantoomlijf op de been en jong houdt.

- Viva! viva!

- Het is een gek fenomeen, zei hij op bedaarder toon; en het wonderlijke is dat ook ik het een beetje heb gevoeld.

- Ach kom, je hebt je been toch nog.

- Nee, heus waar. Ik kon mijn echte been niet bewegen en de knie niet buigen, maar mijn spookbeen kon het wel.

- Het omgekeerde komt ook voor, zei Bender, het schijnt dat een spookledemaat zich op den duur aanpast aan de prothese.

- Dan kun je dus pijn krijgen aan je prothese, je kunstbeen, je kunsthart. Krankzinnig.

- Fantoomledematen voelen zo reëel aan dat je soms vergeet dat je de echte mist; je wilt er bijvoorbeeld op gaan staan en tuimelt dan om of je wilt je met een spookhand krabben, steekt hem uit om de deur te openen.

- Hans Christiaan Andersen, de grote sprookjesschrijver, had z'n leven lang last van tandpijn, allemaal psychosomatisch weet je wel. Steeds opnieuw liet hij een tand trekken en toen de laatste getrokken was kreeg hij pijn aan z'n kunstgebit. Dat soort pijn. Weerpijn.

- Ik vraag me af wat je zou voelen als je een kunsthoofd kon krijgen. Pijnlijke spookgedachten, spookbeelden van een spookmens? (Krijn)

- De wereld in je hoofd is nu ook al een spookwereld en alle mensen erin zijn fantomen, met inbegrip van jezelf.

[p. 19]

Zei Lokien Perdokius Dedalus himself.

- Werkelijk de gekste dingen schijnen voor te komen, zei Mons. Bekend is het geval van iemand bij wie een arm geamputeerd was en die een zeurende pijn aan z'n spookarm kreeg. Wat ze ook deden, niets hielp. Ten einde raad groeven ze de arm weer op. En wat bleek: er wroetten honderden mieren in het ontbindende vlees. Toen ze de mieren verwijderd hadden en de arm herbegraven hield de spookpijn op. Er moet zoiets bestaan als een blijvende relatie tussen lichaam en verloren lichaamsdeel. Iemand vóélt het soms als een afgezet orgaan in de oven van het ziekenhuis verbrand wordt.

- Sterker, zei Onno, er is een geval bekend van iemand die pijn aan z'n auto kreeg die een ander in de soep gereden had.

- Aan z'n auto?

- Aan het spookbeeld van z'n auto. En het is een bekend feit dat mannen spookerecties kunnen krijgen als ze hun pik missen.

Petra: - Die krijgen ze ook als ze hun pik nog wel hebben en er alleen maar aan denken.

Krijn: - Ik zou wel eens willen weten of ze bij een spookerectie ook de aandrang krijgen om te onaneren en wat ze dan doen.

- Misschien masseren ze hun fantoompik, want ook dat doen mannen vaker, zei Petra. En net als bij echte spookorganen - wat heet echte - gaat ie door alle muren en lichamen heen.

[p. 20]

- Hahaha, zei Krijn.

- En dat allemaal naar aanleiding van mijn behouden been.

- Over een jaar of wat zitten we allemaal met elkaars fantomen. (Onno)

- Nou is het mooi genoeg, zei Mirjam. Zullen we het nu over iets anders hebben?

- Nu we toch op de fantoomtoer zijn, zei Bender, waarom gaan we elkaar niet ons eigen fictief levensverhaal vertellen of gewoon iets dat we níét meegemaakt hebben.

- Mooi idee, zei Yolanda, maar ik zou niet meteen weten wat.

- Ik ook niet.

- Dan bedenken we wat voor de volgende keer, zei hij, behalve ik, ik ben al fictief genoeg.

Mirjam: - Jij wordt door je bedenksels alleen maar reëler.

- Zo is het, zei hij. Vertellen en laten vertellen om in leven te blijven.

- Zo is het, zei ze. (Tegen de anderen) Weet je hoe ik Lokien heb leren kennen en dat is dan meteen mijn bijdrage? Ik was vroeger een verslaafd amateurfotograaf, nam alles op wat los en vast zat, in een bepaalde periode vooral jonge mannen om erachter te komen op wat voor soort man ik nou eigenlijk zou willen vallen, ik bedoel op welk manbeeld. Ik legde zo'n vijftien, twintig verschillende negatieven op elkaar, schoof er een beetje mee en verdomd, uit de grijze diepte van de negatieven dook een beeld op waarvan ik

[p. 21]

dacht: hé, dat is 'm! En vanaf dat moment keek ik naar zo iemand uit.

Lolke: - Had je tenminste iemand om naar uit te zien.

- Na ongeveer drie maanden ontmoette ik hem op de opening van een schilderijententoonstelling.

- En toen?

- Toen zag ik hem zo'n beetje in alle mannen die ik tegenkwam, tenminste een tijdlang.

Lolke: - Was dat niet hinderlijk?

- Op den duur wel. Het is pas helemaal overgegaan toen we een tijdje uit elkaar waren. Daarna is Lokien pas goed in de werkelijkheid opgedoken, nou ja, in de mijne.

Ze streek hem even over het haar.

- Mooi verhaal, zei Krijn. Fotografeer je nog steeds?

- Nooit gedaan. Ik hou niet van fotograferen.