Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Bouck der bloemen (1904)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.93 MB)

XML (0.42 MB)

tekstbestand






Editeur

Stephanus Schoutens



Genre

proza

Subgenre

roman


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Bouck der bloemen

(1904)–Dirc Potter–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige

Vander xlvster ende een goede bloem gheheiten. Soberheit

Soberheit was die soete bloeme die mij daer nae ter hant quam dat is abstinencie van eten ende van drincken ende spaerlijc te leven in goede mate sonder gulsicheit. Ende is een alte lieven bloem ende een overschone doecht ende sunderlinghe bequaem goden ende der werelt alse wt ghiericheit niet en coempt. Ende soe veel is sij beter ende bequamer voer ander doechdelijke bloemen als sij der sielen soe wael medecijn gheeft als den lichaem. Want die meesters segghen int ghemeyn. Abstinencie is die overste medecijne. het valt vele meer als alder werelt wel kenlijc is dat die minschen ghemeynlijker ende meer siec werden van overaet ende overdranc dan van soberheit. dus is soberheit eyn lovelijke bloem daer vele goets aff is te scrieven bij .ij. redenen Alse omme dat sij den lieve ghesontheit in brenghet en der sielen ewighe behoudenisse. Dus houde ic voer .ij. die salichste poenten die der minsche hebben mach. Alse ghesont lijf ter werelt ende daer nae dat ewighe leven.

Sinte gregorius seit het is saligher ende meer ghedaen datmen die siele voedet mit den voetsel der worden gods Dan dattet verganclike lijff mit den ertschen broeden wart vervollet. Dit seit hij al hier bij. want dat ewich is salmen ymmer kiesen voer allen verganclijken dinghen. Dat licham wort lichtelijke ghevoedt mer die siele moet mit doechdelijken werken

[pagina 127]
[p. 127]

ghevoedt worden Dat ertsche voetsel en coempt der sielen niet te baten wanneer die minsschelijke ghedachten totten geboeden der caritaten gheneghen is Soe moet sonder twijvel tvleesch mit soberheit ende abstinencie ghemaghert werden Of die weelde vanden vleeschelijken voetsel soude dat een mitten anderen verderven.

Die volle buyc en can hem niet saten ter bedinghen. nu seit sinte augustus dattet vasten sonder bedinge niet en is. Want soe een eerbaer ridder sonder wapen. of een wapen sonder ridder niet en is. Alsoe is vasten sonder ghebet of ghebet sonder vasten want wij sullen gode vasten ende ons niet. Nu dan die ghene die vast est dat hij die spijse ende dranc die hij hem selven af trect den armen ende behoeftighen niet en gheft mer sluytse op tot sijns buycs behoef die en vast god niet mer hem selven. Hoe het is dat een minsche soberlijc ende in abstinencien leeft om ghesonde sijns lijfs dat en es niet mesdaen. want wart dat hij contrarie dede ende sijnen buyc even vol hielde. daer hem dan siecte of wee af quame ende storve hij. soe waer hij sake sijns selfs doot.

Dese soberheit en weet ic bij gheenen dier bat te ghelijken dan bijden stuer. Dat is eyn visch inder see dat gheen voetsel en neempt van enighen weselijken stucken. Dan hij allen leeft bijder lucht soe god die overste scepper sijnre natueren dat ghegheven heeft Begherde die minsche vander godlijker locht sijn siele alsoe ghevoedt te hebben. god en soudese niet laten verhongheren. Dat lijff soude wel varen ende die siele soude ghevollet werden mitten brode der ewigher behoudenisse. Die heilighe propheet helys als hij ghevloen was van achab. coninc van israel ende inder wildernisse lach Soe wart hij bij gods ghebode ghevoedt vanden selven broede dat hem die crayen broechten. Ende hij wanderde mit eenre maltijt .xl. daghe lanc altotten berghen gods gheheiten oreb. mer hij en vaste sonder gebet niet. Bernardus seit dat ghebet verdient die doecht te vasten ende dat vasten verdient die gracie te bidden. Dat vasten stercket die ghebede ende dat ghebet sterct die vasten ende presenteertse gode diesij dan vrindelijck ontfanct. Die abstinencie ende soberheit van leven is bequam dair bij salmense billick hanteren ende in maten plegen sonder maniere van ghiericheit. want sij behout die siele ende gheeft den licham gesonde als voerscreven is daer toe soe is een minsche alte vele bequamer goede te bidden ende alle goede werken voert te keeren. Ende een heeft oec gheen prekelinghe van oncuysheit noch van overvloedicheit der sinnen die tot hoverdien draghen moghen of gramscap. Dat machmen wel mercken bij Johan heremijt als hij kiesen soude een van drien sonden te doen. Daer seit valerius af Die groetste simpelheit van spijse te nemen was voertijts die alder beste ordel gheefter tusschen der menscheit ende der consciencien Want ten was groten eerbair luden gheen vermijden te eten in een heymelijck warderop. als sij slechte spijse hadden die sij hem scamden te toenen.

Oec soe was in dier tijt den vrouwen te romen die ghewoente van wijn te drincken af ghetoghen op dat sij bijder ghenoechten vanden wijn in gheen oneer en quamen. Daer af seit ovidius. het is alte goeden doecht dat een minsche ontbert ende mit wil hem abstineert van dinghen die hij mit alre ghenoechten beghert.

Sonder twijvel ich weet wel voerwaer een minsche die van ydelheit sijns

[pagina 128]
[p. 128]

buycs beswaert wort en verliest daer bij die cracht van bedinghen niet Mer hij is veel te bequamer ende lijtsamer te bidden dan of hij wel versadet waer Abstinencie en is niets wert alser die goede werken niet nae en volghen. hij vast wel die van quaden werken vast. God sprict inder evangelien. salich sijn sij die hongherich ende dorstich sijn nader gherechticheit want sij sullen versadet werden. dats te verstaen inden ewighen leven. Wat batet dat een minsche inden lichame langhe ende veel vast als die siele daer bij mit versadingen van overtalligher spijsen ende dranck weder ontreynt wort.

Sinte gregorius seit dat die abstinencie sonder almoese niet en is. daer om sal een minsche die spijse die hij hem af trect mit vasten in almoessen gheven Op dat dat vleesch der armer ghevoedet moghe werden bij dat selve daer sijn lijf mede ghepinicht wort. Soe doet hij dobbel doecht ende bloeyet voer dat aenschijn gods. Die heilige doctores seggen dat almoesse ghenoich is sonder vasten. mer vasten en is niet ghenoech sonder almoesse. Die stat van niniven soude bijder gramscap gods vergaen hebben. mer als jonas den lude ghemeynliken warnde ende sij grote penitencie van vasten ende almissen deden mit groeter oetmoedicheit. soe keerde god sijnen torn weder van hem luden ende wairt ghenadich. Esdras die heilige scriever beval den kinderen van israel dat sij vasten souden ende haer licham castien mit groter abstinencien. Soe deden sij ende vercreghen daer mede groete voerspoedicheit in horen dinghen.

Judith die heilighe vrouwe als holofernes voer haer stat bethulia lach mit onsprekelijken volken wten rijke van babilonien Soe dacht sij dat sij gode te hulpen nemen woude ende gaen tot hem wt in maniere van vrintscap ende snijden hem die kele af settende haer lijf in die avontuere om haer volck te verloessen vanden heydenschen volke Ende sij vastede .iij. daghe in water ende in broede ende dede grote penitencie met vasten ende mit waken ende mit bedinghen dach ende nacht. Soe dat sij tenden iij daghen wtginc ende beval haer gode biddende horen volke dat sij ghemeijnlijck mit vasten ende mit groter penitencien voer haer bidden souden dat god hkoer sake woude vorderen. Ende nam mit har een joncfrouwe die hoer camer wijf was mit een cruyseken goeden stercken wijn. Ende als sij bij holofernem quam so verblijde hij hem terstont van allen sijnen hertten. Ende hij meende mit der scoenre vrouwen des nachtes sijn vuyle ghenoechte te pleghen. Sij was hem seer goetelijken al wast dat sijs niet en meende. ende hij dede haer oic vele vrintscappen mit allen der ghenoechten die hij hoer doen moechte. op hope vander toecomender nacht mer het verginc al anders dan sijn sinnen droeghen. want des snachts als sij te samen hoefden in sijn heymelijc pauwelioen soe dede hij bij hoere begherte allen sijn dieners wt gaen. Ende gaf hem orlof alle die nacht van hem te blijven soe hij niet en begerde dan bij hoer alleen te blijven ende te wesen. Ende dede die tente wel sluyten mit enen vasten nagel daer scencte sij hem van horen wijn dien hij seer wel mochte. ende dranc hem alsoe vroelijc ende also droncken dat hem doen slapens luste. soe dat sij hem te bedde halp ende seyde sij soude bij hem comen. Mer hij wart slapende als een swijn Doen viel sij in horen ghebede ende bat onsen here god dat hij haer bistandich ware om te volbrenghen hoer werck ende sijn volck te verlossen van dien tyran. Ende hoer joncfrouwe lach in dij ander camer wachtende wijslijck op haer vrouwe Daer nam

[pagina 129]
[p. 129]

judith sijn swert dat bij sijn bedde stont ende sneet hem den hals aff. Ende nam ter stont dat hoeft ende gaft der joncfrouwen te dragen ende ghinghen inden naeme gods doer allen dat heer soe datter niemant en waecte ende quamen onbescadicht in hoer stat van bethulya. Hoet den heydenen voert verghinc smorghens als sij hars conincs hoeft der porten wt saghen steken. daer en buert hier niet meer af te spreken mer hoe vast ghelove die goede vrouwe hadde sij en dorstes nochtans niet beghinnen sij en hadde ierst ghevast ende penitencie ghedaen.

 
Weest sober ende vast mit staden.
 
Soe en coemdij niet inder helscher scaden.
 
Doet penitencie vriende mijn.
 
Op dat hemelrijck u eyghen mach sijn.

Deo gracias.


Vorige

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken