Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het bloeitijdperk van het Nederlandse volkslied. Van het ontstaan tot de zeventiende eeuw (1949)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het bloeitijdperk van het Nederlandse volkslied. Van het ontstaan tot de zeventiende eeuw
Afbeelding van Het bloeitijdperk van het Nederlandse volkslied. Van het ontstaan tot de zeventiende eeuwToon afbeelding van titelpagina van Het bloeitijdperk van het Nederlandse volkslied. Van het ontstaan tot de zeventiende eeuw

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.22 MB)

Scans (6.50 MB)

XML (0.26 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

studie
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het bloeitijdperk van het Nederlandse volkslied. Van het ontstaan tot de zeventiende eeuw

(1949)–Max Prick van Wely–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 174]
[p. 174]

Verklarende lijst van woorden en uitdrukkingen in ons oude volkslied

Aanzien = zorgen voor
aar = ander
arbeid = moeite verdriet, barenspijnen
arbeid (in-gaan) = baren
avond = avond te voren
avonture = geluk, voorspoed
avijs = raad
Balghe = pens
banck = kroegbank, kroeg
bat = beter
baten (te - comen) = helpen
bediet = betekenis
bekken = bak, schedelkap
bevaen = bevangen
belghen = boos zijn (op)
bilo = waarachtig
bloode = laf
boel = geliefde
boelschap = liefde
boeyken = knaap
borsen = geldzak
brag(h)eren = pronken, pralen
brengen (om iets) = beroven van
breyt = groot, krachtig
Caproen = hoed
catijf = stakker
certein = zeker gewis
clapp(e)yen = kwaadspreken
clapper = lasteraar
clergesse = zon
cokijn = schelm
confoort = troost
consent = toestemming
cruys = geldstuk, kruis
cruut = gewas, gras
zie ook onder K
Daes = dwaas
derven = missen
deeren = meisje
dier = dierbaar, meisje
dille = meisje
dore = deur
dracht = kind
druc(k) = verdriet
druckelijk = droevig
du = gij, U
dwinen = wegkwijnen
dij = gij, U
dijn = Uw
Egelantier = wilde roos
en = niet
enghien = machine (ook: lichaam, mens)
erve = land, grond
Fooie = afscheidsmaal
fraai = waar
Geen = ginds
genezen = baren
gerei(d)en = behagen
gestadich = trouw
gewinnen = verkrijgen
gheluw = blond
ghespele = speelgenoot
gheselle = kameraad
ghilde = kroeggenoot
goeyken = bezit, geld
graen, greyn = puik, het edelste
grauw ros = schimmel
gulden = van goud
Haen = hebben
den dobbelen haen maken = goede sier maken
haest = weldra
hanck = rookzolder
helsen = omhelzen
hem = zich
heyden = vlakte
heysheid = hoffelijkheid
hoosen = broek
horen = haar (bez. vnw.)
huebs, huybsch = lief, aardig
Jent = lief, aanvallig
jocken = schertsen
jonste = gunst
Keren = vegen
keirle = overkleed
kersouwe = madelief, bloem (ook overdrachtelijk)
Klaar = helder
kleed = doek, lap
[pagina 175]
[p. 175]
knecht = jongen
knive, knijf = mes
kooye = kerker
kunnen = mogen, willen
zie ook onder C
Labueren = zorg, moeite (hebben)
laden (op ter) = (aan het) venster
laget = git (zwart)
laten = verlaten
leis = refreinlied
leit = leed, zorg
leyder = boos
lodderig = levenslustig
loos = slim, sluw
loovers = bladeren
lyselyck = zachtjes
Maken = doen
Maraan = Spanjaard
mare = boodschap
mei = meiboom
misval = ellende
moezel = doedelzak
mogen = kunnen
mijden (zich) = bang zijn
Na = naar
noene = middag
noo = noodgedwongen
nood = gebrek
nose = verdriet
nyder = lasteraar, verrader
Onder wijlen = soms
onderzaten = ondergeschikten
onnozel = onschuldig
ontfaan = ontvangen
ontfanck = feestelijke ontvangst, feest
ontmoet = ellende
ontpaeyt = bedroefd
ontsie = ontzag, vrees
onwaert = geminacht
oorboren = gebruiken, van pas komen
oorlof = vaarwel
Paelgieren = plunderen
pays = vrede
pletteren = spatten
poort = poort, ook: dorp
poyen = overmatig drinken
prieel = tuin
prysoen = gevangenis
Quene = wijf
Rinck, rincxken = deurklopper
roemen = bluffen
rosen lesen = mingenot smaken (overdr.)
rosier = rozenhof
ruyten = plunderen
ryck = almachtig
Saen = weldra
sane = room
savel = zand
scat = schaakspel, schat
schapraai = etenskast (-plank)
schelu = scheel
schimpen = plagen
schoone = ofschoon
schorten = ophouden met
screven maken = (strepen) schulden maken
(boven)screven = bovenmate
secreet = heimelijk
slachten = lijken op
sleter = schooier
slichten = slopen
sluymer = boemelaar
smalen = minder worden
sneven = sterven
solaes = troost
spaceren = wandelen
spade = laat
spanseren = spaceren
spise = eten
stadig = steeds
stede = stad
stiel = beroep, vak
stond(e) = uur, tijd
stranck, strange = sterk
stijf = hard, hevig.
Tabbert = mantel
Tandernaken = te Andernaken (Andernach)
t'eenenmaal = geheel
termein = tijd(-sverloop)
terwant = landloper
tinnen = dak
[pagina 176]
[p. 176]
toren = spijt, verdriet
trein = stoet
tresoor = schat
(in) trouwen = eerlijk, oprecht
tsoheime, tso'heime = thuis
Varen = bang zijn (- worden, - maken)
varen = vrees
veleyn = gemeen
verderven = omkomen
verdrach = uitstel
verholen = in het verborgen
vermu(y)ten (sich) = veranderen, verjongen
versaet = verzadigd
versamen = bijeen komen
versmoort = smoordronken
versmoren = verdrinken
verwezen = veroordeeld
vingerlinc = ring
vingerlinc root = ring van (rood) goud
virtuyt = kracht (ook: schoonheid, deugd)
voegen = willen
vooys = wijsje
vriesen = het koud hebben
vroet = verstandig
vromelick = dapper
vroom = dapper
vroude = vreugde
vrij = zeker
Waghe = stroom
wale = goed, schoon
wel ghemeyt = welgemoed, vrolijk
woedig = razend
wonne = wellust
wuvetje = vrouwtje
wijl(e) = sluier, tijdje
wijn = wijnhuis, herberg
Zijn = blijven

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken