Volledige werken. Deel 3
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
Auteursrechtvrij
[pagina 311]
| |
De Kluizenaer.Ga naar voetnoot[1]I.
Bourgonje riep zyn helden op,
De krygsklaroen klonk rond;
En Stouten Karels heir betrok
Den vyandlyken grond.
De ruitery van Schelde en Maes,
De krygers van de Wael
Verlieten juichend burg en slot,
En stegen in den zaêl.
Slechts Wulfried prangde tegen zin
Zyn hoofd in d'yzren hoed,
Hy, steeds de roem van Karels vaen,
Verloor thans kragt en moed.
Hy, die nooit droomde dan van kryg
En dreigend doodsgevaer,
Zat nu, van weemoed zwanger met
De handen in het hair.
Steeds was hem 't klinken der trompet,
En 't galmend slaglied waerd;
Thans is hy, voor den eersten keer,
Van d'oorlogs kreet vervaerd.
Ja, immer moedig had hy steeds,
Gestreden voor zyn vorst;
Maer nimmer had de vlam der min,
Geflikkert door zyn borst.
| |
[pagina 312]
| |
Nooit had hem eenig maegdenoog,
Noch englenlach vervoerd;
Maer thans was hy, met heel zyn ziel,
Aen Liza vastgesnoerd.
Steeds dreef hy naer des krygers wys,
Met maegd en min den spot;
Maer dit mael sloeg zyn boezem bang,
Om zyn ondraeglyk lot.
Daer stond hy, naest zyn meisje's zy,
Als van gevoel beroofd,
Te leunen op zyn wichtig zwaerd,
Met neergebogen hoofd.
‘Ach, Wulfried!’ sprak zy ‘stel my toch
‘Aen zulke schand niet bloot!’
En wierp een tranenvollen blik
Op haren zwang'ren schoot.
‘Gy zwoert my immers liefde en trouw
By hemel en by God;
En heden laet gy my ten prooi
Aen 't ongehoordste lot!
Gy zwoert my plechtig trouw en min,
Zoo lang uw borst zou slaen;
Ach! wilt gy thans van wee en smart
Uw meisje doen vergaen!’
‘Ja!’ sprak hy ‘'k zwoer u eeuwig trouw,
Ik zwoer 't by God den Heer!
Doch wees verduldig in uw lot,
Gy ziet my spoedig weêr.
Gy ziet my weêr, ik keer terug,
Voor 't einde van dit jaer....
Ach, Liza! snik zoo roerend niet,
Myn boezem klopt zoo zwaer.’
| |
[pagina 313]
| |
En spraekloos zag hy 't meisjen aen,
Dat naest hem weenend zat;
Hy zag haer zyden sluijerdoek
Van bitt're tranen nat.
Hy zag hoe pynlyk zacht op zucht
Heur enge borst ontwrong;
En hoe by iedren zucht een traen
Haer gloeijend oog ontsprong.
Hy hoorde hoe de krygsdeun klonk:
‘De vorst, de vorst gebied!’
Hy luisterde en de weêrgalm riep:
‘Verlaet, verlaet haer niet!’
Wat zou hy thans in 't nypend uer,
Voor beider ziel zoo naer?
Hy greep verwoed de strydaks aen,
En zag in drift op haer;
Hy barstte los en snikte luid:
‘Gy ziet my spoedig weêr!
Ik breek myn woord, myn eeden niet.’
Herzei hy menig keer.
‘Gy ziet my op Sint-Huibrechtsdag,
Dit zweer ik, nog terug,
Ach, liefste! ween zoo hevig niet,
De tyd verloopt zoo vlug!
Gy wacht my aen de mergelrots,
By d'ingang van de grot;
En is de kryg soms eer ten eind',
Dan vind ik u op 't slot.
Gy hoort het, meisje, by de rots,
Aen d'oever van de Maes,
Ginds waer de vloed op 't keizand speelt
Met kabbelend geraes.
| |
[pagina 314]
| |
Gy weet het, meisje, by de klip,
Op gindschen zodenvloer,
Waer ons de maen alleenig zag,
Als ik u liefde zwoer.
Ginds, waer gy in myn armen laegt,
Wanneer de maen niet scheen!’
En snikkend knikte 't lieve kind,
Doch zei noch ja noch neen.
‘De Hemel’ riep hy ‘leenig' dra
De smart die u bezwaert!’
Hy schonk haer nog een heeten zoen,
En klom in drift te paerd.
| |
II.November blies de kruinen kael,
Met bulderend geraes,
Van 't overoud en boomryk bosch,
Aen de oevers van de Maes.
En schuimend danste 't grauwe zop,
Met akelig geklots,
En geeselde de voeten week
Der hooge mergelrots.
En slingrend joeg de bliksemschicht
Door 't siddrend eikenwoud,
En driewerf werd de donder door
Den echo nagebauwd.
Geen mensch, hoe fel de nood hem dwong,
Begaf zich in dit weêr;
En echter dwaalde een jonge vrouw
Den oever op en neêr.
De windvlaeg blies haer tressen los,
En speelde met haer kleed,
Waerin ze een teeder wichtje hield,
Dat pynlyk wrong en kreet.
| |
[pagina 315]
| |
Zy ging beangst den heuvel om,
En stond op 't minst gerucht;
En als haer 't schuiflend loof bedroog,
Dan loosde zy een zucht.
Thans is 't het stappen van een mensch
Dat haer in de ooren druischt;
Zy luistert, staert en ziet een man
Die langs de boschpaên kruist.
En angstig stoof zy als een ree
Door 't wiegend loover heên;
‘ô, Vrouw!’ riep haer de kluizenaer,
‘Wat doet gy hier alleen?
Wat wilt gy met dit krytend wicht?
Vreest gy den donder niet?
Zie, hoe de rosse bliksem vlamt,
Door 't donkerblauw verschiet!
De wolven huilen hong'rig door
Dees woeste streken heên;
Zeg, vrouw, wat wilt gy met dit wicht,
Wat doet gy hier alleen?’ -
‘Ach!’ sprak zy ‘goede kluizenaer,
Ik hoor den donder niet;
Ik zie geen rosse bliksemvlam
In 't donkerblauw verschiet.
Ik hoor, ik voel de windvlaeg niet
Die door de takken woedt;
Ik wacht myn trouwe ridder op
Die hier verschynen moet.
Hoort gy der wolven hongerkreet
Die weêrkaetst door het dal?
Ik zie alleen naer Wulfried uit,
Die hier verschynen zal.
| |
[pagina 316]
| |
Naer Wulfried! die het vaendel torscht
In stouten Karel's heir?
Onnoozle maegd, gy wacht vergeefs.
Uw Wulfried keert niet meer!
Hy keert niet weêr, gy wacht vergeefs,
Uw hoop vergaet in rouw;
Uw Wulfried rust aen 't harte van
Een eedle fransche vrouw.
Hy dacht dat een gevallen maegd,
Op 't slot van een baron,
Zich aen 't verboden vuer der min
Toch niet onthouden kon.
Hy brak het u gegeven woord,
Hy spotte met zyn plicht,
Bedrogene, keer huiswaerts heên,
En sust dit schreijend wicht!’
Zoo sprak hy 't sidd'rend meisje toe,
Dat, bleek en koud als lood,
Den kluizenaer haer smart verborg,
En ylings henen vlood.
Hy riep haer tegen wat hy mogt,
Door voorgevoel bekneld;
Doch ver reeds was zy met heur wicht,
De rotskruin opgesneld.
Hy wierp zyn groven mantel af,
Van kruis en schelpen zwaer.
‘Hoor, Liza!’ riep hy driftig uit,
En liep haer hygend naer.
Ach! de arme, zinloos van verdriet
En opgekropten rouw,
Had niets meer over dan de hoop
Dat Wulfried keeren zou.
| |
[pagina 317]
| |
Thans zonk haer uitzigt gansch in 't niet,
En raedloos klom zy op
Het overhellend rotsgevaert.
En wierp zich van den top.
Verpletterd viel zy met haer wicht,
Daer, op den zoden vloer,
Waer hun de maen alleenig zag,
Toen hy haer liefde zwoer!...
Nog zocht haer Wulfried, onbewust
Van 't yselyk geval;
Hy riep haer, en de weêrgalm riep
Terug uit bosch en dal.
Hy klimt en daelt den heuvel af,
Hy staert verschrikt in 't rond;
ò, God, daer ligt zy met haer kind,
Zieltogend op den grond!
Daer ligt zy neder, koud als ys,
En bleek als mergelsteen,
Daer, waer zy in zyn armen lag,
Wanneer de maen niet scheen.
Hy stort zich op de lyken neêr,
En schoot in deernis uit;
En moê gezucht en blind geweend,
Nam hy een kort besluit.
Hy dolf de lyken beide één graf,
Versierde 't met een kruis;
En sleet zyn ov'rig leven by
Den oever in een kluis.
En telkens als de stille maen
Den heuveltop bescheen,
Zag men hem op het zoden graf,
Verslonden in geween.
| |
[pagina 318]
| |
En als de landjeugd van dien streek
Zich soms naer 't strand begaf,
Dan vond de kluiz'naer keer op keer,
Een bloemkrans op het graf.
En, als zich soms een minnaer in
Het bosch verscholen had,
Terwyl zyn meisje langs het strand
Vast wachtend henen trad;
Dan klonk een stem den heuvel af,
Dan riep de kluizenaer:
‘ô, Knaep! bedroef uw meisje niet.
De liefde is vol gevaer!’
|
|