Volledige werken. Deel 3
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
AuteursrechtvrijSint Goar.Ga naar voetnoot(1)
| |
[pagina 325]
| |
Zyn kruin was zoo wit als de sneeuw van de daken,
Met rimpelig voorhoofd en kuilende kaken,
Hing hem schier zyn baerd nog ten halve het lyf,
Van 't knielen gekrompt en van ouderdom styf.
En beeren en wolven, en andre gedrochten,
Die dikwyls zyn nederig hutje bezochten,
Vergaten voor hem hun verslindenden aerd
En streelden hem zachtjes met pooten en staert.
Alom werd de vrome geëerd en geprezen,
En God liet door hem vele kranken genezen,
Die, met een betrouwend en zuiver gedacht,
Slechts redding verhoopten van hoogere magt.
Nu was er een bisschop in eene der steden,
Een man die zoo ryk was als heidensch van zeden,
Die God voor de wereld verstiet en vergat,
En nimmer een mis of een roozenkrans bad.
Hy had een kasteel, een karros en een zetel.
Op eens riep hy uit, zoo verwoed als vermetel:
‘Wie is toch die woestaerd, daer ginds in het woud,
Waer 't volk zich zoo heel en zoo al op betrouwt?
Wat regt hy daer uit in den name des Heeren,
Dat ik hem zoo luidkeels hoor pryzen en eeren?
't Is vast een bedrieger, een kluiznaer in schyn,
Die morgen het woud en myn land uit zal zyn.
Hy zal hier voor my eens zyn sluijer opligten,
Of 'k zal hem als huichlaer verwyzen en rigten.
Gaet, vangt hem, myn knechten!’ Zoo snauwde hy los,
En hemel! daer ving men den man in het bosch.
Nu bragten de dienaers, door niets te bewegen,
Den vrome met koorden door straten en stegen;
De kranken beweenden des kluizenaers lot,
En de armen verzelden hem droevig naer 't slot.
| |
[pagina 326]
| |
Daer zat nu de kerkvoogd, van wachten omgeven,
Op kussens van goud en van zyde geweven;
Daer stond nu de kluiznaer voor hem, wien een kring
Van arme en ellendige menschen ontving.
‘Treed toe’ sprak de kerkvoogd, ‘wat willen de volken?
‘Zy heffen uw naem en uw lof tot de wolken;
Zy plaetsen uw handel in schittrenden dag;
Toon hier, wat uw wil, uw vermogen vermag.
Betuig ons, wat magt u de Heer heeft gegeven;
Verhael eens de pligt van het kluizenaers leven;
En zoo gy den booze niet toe zyt gedaen,
Dan, wys' gy een blyk uwer heiligheid aen.’
Hier zweeg hy, en viel in zyn leuningstoel weder;
Hy staerde met hoogheid op de omstaenders neder,
Of blikte uit zyn zetel, van goud en satyn,
Den kluizenaer tegen, zoo zwak, en vol pyn.
De brave, de blikken ten hemel geslagen,
Scheen Gode na bystand en uitkomst te vragen;
Hy vouwde de handen zoo roerend in een,
Tot er van den hemel hem bystand verscheen.
De stralen der zonne die, schuins uit den hoogen,
De ruimte doordrongen langs welven en bogen,
Omgaven den schedel des biddenden mans,
Voor de oogen des volks, met een spieglenden glans.
Verbaesd zag de menigte op 't glimmen der vonken,
Die 's kluizenaers wezen zoo statig omblonken;
En juichten verheugd met verwondrend gebaer:
‘Het teeken des Hemels, ô bisschop, is daer!’
‘ò!’ Riep hy gramstoorig ‘verdwaelden ontzinden,
Wat laet gy uwe oogen zoo schielyk verblinden?
Zyn dit van zyn wondren, waervan men gewaegt? -
Verleider, ik heb een mirakel gevraegd!’
| |
[pagina 327]
| |
Nu drong er een knecht met verbysterde zinnen,
En jamm'rend de prachtige regterzael binnen;
Hy brak door de menigte onthutst en bestaen,
En hief voor den zetel des bisschops dus aen:
‘ô Kerkvoogd! wie kan er de onmenschheid gedoogen?
Die euvelen schreeuwen om wraek in den hoogen;
Er ligt in 't portael van uw vorstlyk gebouw,
Een vondling te kryten van honger en koû.
Die heidensche moeders, die vrouwlyke draken,
Die zich van hun kindje zoo wreedig ontmaken!
ô Bisschop, behoed het onnoozele wicht,
En daegt er de daders van voor uw gerigt.’ -
‘Maer wien,’ vroeg de kerkvoogd ‘wien heeft het tot vader?
Men breng hem meteen mynen regterstoel nader;
Wie noemt my die moeder, zoo zondig als wreed,
Die 't schepseltje ellendig de straten op smeet.’
De kluizenaer rigtte zich op van de steenen,
En trad naer de trappen des troonzetels henen;
Hy sprak, gansch begeesterd, met krachtige stem,
Van Gode doordrongen, gebiedend tot hem:
‘Men brenge u, o herder, den vondeling nader,
Dan kent gy door my ras zyn zondigen vader.’
De bisschop gebood, en men haelde het wicht,
In zwachtels gewonden, voor ieders gezigt.
Maer even den schoot zyner moeder ontgleden,
Bewoog het de handjes, als bad het er meden,
Als vroeg het der braven ontferming en troost....
Nu boog zich Sint Goar op 't snikkende kroost.
‘Wie is,’ vroeg de kluiznaer ‘by Gode hier boven!
(Wien al het geschaepne moet dienen en loven.)
Uw vader, die u zoo miskende en vergat? -
De bisschop’ zei 't kindjen, en wees waer hy zat....
| |
[pagina 328]
| |
Dit klonk door de zael als een rollende donder,
De menigte ontzet door het sprekende wonder,
Riep luidkeels: ‘nu ziet gy, en hoort gy het klaer,
De teekens des hemels, ô bisschop, zyn daer.’
En als door de roede des Heeren geslagen,
Begon zyn geweten hem hevig te knagen;
Dra heeft hy des werelds vermaken versaekt,
Hy trok naer een bosch, gansch alleen en schier naekt.
En bad daer, om 't kwaed in zyn weelde bedreven,
En hoopte er op Godes milddadig vergeven;
En tuigde er zoo menigen trotschaerd ten smaed,
Hoe nimmer de Hemel de zynen verlaet.
|
|