Van de vele mogelijkheden om gelukkig te zijn

[p. 7]

Over pallieterend eten, toeschouwen en zelf doen

Een Hollandsche vriendin heeft mij gezegd, dat het pallieteren der Vlamingen haar interessant voorkomt in de boeken en op de schilderijen, maar dat zij 't met mij eens was om het minderwaardig te vinden als het op doen aankomt, grof en zelfs eenigszins vies. Tot daar ging alles zeer aannemelijk, maar ik ben gloeiend rood geworden toen ik verder hoorde; ‘Ik mis daarbij alle intellectueele vreugde.’

‘Sta mij toe,’ heb ik geantwoord, ‘u vlakaf te zeggen. dat ik mij plotseling erg van mijn ras voel. Dat eten en drinken. dat fuiven en lampetten gebeurt onder de Vlamingen gelukkig zonder intellectueele doeleinden. En als dusdanig is het een teeken van volstrekte gezondheid. Gij zijt uit een ras, dat aanleg heeft om alles te herleiden tot beginselen, levensregelen, levensbeschouwing en intellectualiteit. Uitstekend, maar eet niet met het verstand en zoen niet met de ziel.

Duld bovendien, dat ik u op uw hoede stel

[p. 8]

tegen de andere gevaarlijke Hollandsche houding, die ook uit uw woorden blijkt: die van den toeschouwer, die interesse heeft voor het lage bedrijf, dat door anderen wordt uitgevoerd, maar die zich zelf nimmer gewaardigt zijn stijf boordje te verkroken of zijn vingeren te besmetten. Er was eens een Heilige, die altijd de zuiverheid had voorgestaan en beoefend, en die haar hemel verdiende door de schandelijkste bezoedeling te dulden en vele soldaten terwille te zijn. Durf in het strijdperk te treden.

En dan, dat aannemen van houdingen voert telkens opnieuw valsche situaties binnen. Wij hebben 't hier over smullen. Onze Vlamingen, uw Brabanders doen het met natuurlijken zwier.

Gelijk de Bourgondiërs als moedermelk van nature den Bourgogne wijn uit de zuigflesch hebben geproefd, zoo hebben onze Vlaamsche en Brabantsche kleuters tusschen twee zure appels en een pruim het schuim van vaders pinten gezogen, een eind worst als tuter gehad, een teil rijstpap als toemaat voor een schotel oversauste aardappels en kool. Feestelijk etend, werd het eten hun een overdadige kermis. Maar, er is schijn noch gedachte van dat gij en ik, die min of meer met rationeel eten werden verknoeid, die Bruegheliaansche eethouding kunnen aannemen, zonder valschelijk na te bootsen. En of ik de jongste jaren valsche nabootsingen heb

[p. 9]

gadegeslagen. Te Brueghel in Brabant zag ik voor een paar jaren Hollandsche en Vlaamsche intellectueelen met lange lippen en zonder malsche, volksche gulheid zweeten voor een curiosum van een Bruegheliaansch namaakmaal. Bij de rijstpap kneep niemand in de billen van zijn buurvrouw en de auto's kwamen voor, die de baron en baronnesse uit het laaggezolderd boerenhuisje terugvoerden.

Namaak, die eethouding, valsche wolvendar men en lekmijnlippen, die Brusselsche artisten, die met col en lange haren, het leven der straatschoelies, der Zondagvierders en der poortjesprinsen uit de volksche Hoogstraat gaan simuleeren, de tippen der tong aan de gerechten steken, en daarna hun honger gaan stillen in de restauraties van Continental, Métropole of Luxembourg.

Neen, dat pallieteren van den eenvoudigen Vlaming is grof noch vies. Het is dikwijls een grootsch spektakel, een echt natuurverschijnsel, dat het zien ten zeerste waard is, als ge 't als een verborgen gast door authentieke eters ziet voltrekken. Maar het kan door salonlui niet nagedaan worden. Ik begrijp dat gij griezelt voor in hun vet stikkende Pallieteraars. Dat zij met hun maag de gansche wereld ontdekken en dan niets meer, niets van wat daarachter ligt is erg. Het geluk is inderdaad een eindelooze ontdekkingstocht: het vervalt bij stilstaan.