Overpeinzingen van een bramenzoeker

[p. 10]

Gelukkig Leed

Onder de fonkelende sterren, hoog boven het donkere huis van den slaper, joegen urenlang vanééngescheurde wolkenmassa's voorbij, voorbij.

Eerst aan het einde van den nacht kwam de rust, toen de maan, te laat voor hooge zegetocht aan den nu-klaren hemel, moeizaam steeg tot boven den boschrand, duistere, verwarde, langgerekte schaduwen vlocht onder de hooge donkere stammen der oude boomen, toen schuil ging achter nevel en verbleekte in het vale licht van een grijzen dag. Dien nacht droomde ik van eene, die mij meer is geweest dan een moeder en van ons is gegaan lang voordat het grijs zich teekende in ons haar. Den dag volgend op dien nacht, doorleefde ik onopzettelijk in eenzaamheid.

Langs modderige wegen ben ik gegaan, vervuld slechts van haar wezen. Dáár waar de hei arm is en kaal, heb ik neergezeten, en hervond den zuiveren klank van haar stem; met dichte oogen heb ik verlangend de stilte afgezocht, waarin dit geliefd geluid telkens onderdook.

[p. 11]

Lang leunde ik tegen de deur der woning, tot de schemer mij omspon en de beelden van voorbij geluk lichter steeds lichter en helderder opbloeiden, tegen den donkeren achtergrond der werkelijkheid.

's Avonds bij het houtvuur leek mij de verwarmende gloed te komen door haar nabijheid, het was of zij stil, niet ver van mij onder het licht te peinzen zat. Daar is niet één dag voorbijgegaan sinds ik haar stem niet meer hoor, waardoor niet de gouden herinnering aan haar, lichtend heeft gespeeld, dikwijls helder, maar dan kort, soms langer dralend, een heimwee achterlatend in het hart. Maar vaak ook is het, of zij bedrijvig naast mijn daden gaat, heel den dag. Ik zelf was steeds de wekker die de herinnering tot mij riep, en mij willig boog, als over een bloem, diep ademend den zoeten geur voor het hart.

Maar de droom, hij is voor den droomer geen vervuiler van begeerte, hem schijnt het of het droombeeld zelf in den droom een diep verlangen stilt. Dan lijkt de droom den ontwaakte een ontvangenis en heel den dag die volgt, blijft de geheimzinnige vreugde over dit zich uitverkoren weten,

[p. 12]

door één die voor alle daden van liefde onbereikbaar is.

Van waar komen die mystieke verrukkingen voor het hart, van waar komt het licht dat den donkeren horizon van het langgeleden verheldert?

Na één nacht van ontvangenis, als reeds alles wat heerlijk dicht bij had geschenen, hopeloos onbereikbaar geweten wordt, blijft het eigen leven van vele tientallen jaren open liggen en helder te overzien, in een licht dat mild is, maar waarin de wreedste bekentenissen niet meer zijn te ontgaan, waarin de kleinste scheuren en nauwste kloven van eigen wezen, bloot liggen en geopenbaard.

Van geringe oorzaken en hun onafwendbare gevolgen die zich verbreedden in den tijd tot noodlottigheid, den aanvang, den oorsprong heb ik weer gezien in een licht van niets benevelende helderheid, maar dat zacht en vergevensgezind was, als het licht van de laagstaande zon, die op aarde geen taak meer te verrichten heeft.

Weer heb ik kleeren betast die lang reeds tot stof zijn geworden, het stille leven der verschuivende lichtglanzen heb ik weer ge-

[p. 13]

zien in kamers die niet meer bestaan. Popelend heb ik weer gewacht op onzekerheden, die lang reeds tot werkelijkheid groeiden, ik heb de leegten erkend van begeerten die van mij af vielen vele jaren hèr, maar ook heb ik met droefheid verwachtingen herkend die ik gewekt, maar die ik bedrogen heb.

Het lieflijk droombeeld dat binnensloop, kende den weg van het geweten dien niemand tot het einde durft gaan, maar troostend ook weer nam zij het bitterste bitter weg uit erkenningen waartoe zij gestrenglijk drong.

Maar opnieuw heb ik ook gevoeld den gloed van haar liefde en den troost van haar streelende handen over verdriet waarvoor de tijd reeds lang den balsem vond en weer gehoord heb ik haar stem die tastend sprak over eigen verwachtingen, onvervuld, nog eens getild tot in het licht eener mogelijkheid, vóór zij oud reeds, haar leven besloot.

Vanwaar komen die mystieke ontbolsteringen van het hart, waar ontspringt die geheimzinnige kracht die van uit den dood tot het leven stijgt en in die vlucht zelfs

[p. 14]

de vergetenen die rusten ver buiten het gezichtsveld van het hart, in de sfeer der dankbare herinnering binnenvoert? Wie maakt ons tot klankbord, wie bespeelt ons met schoone maar huiverige melodieën, welke macht van uit de tijdeloosheid legt ons dezen spiegel voor?

Pas toen ik insliep was het mij of ik haar opnieuw ging verliezen en vloeiden de tranen onder mijn gesloten oogen weg. Haar zacht beeld bleef mij voorgaan tot onder de donkere peilers van den slaap.