Overpeinzingen van een bramenzoeker

[p. 21]

Donkere Ondertonen der Lente

Het zijn de uilen geweest, de schuwe, de lichtblinde, de geruischloos-vliegende uilen, die den klop der zoete driften reeds voelden, toen bij alle winterslapers het bloed nog onnoozel stroomde op en neer.

Door de nachtelijk-duistere bosschen was het hun donker omfloerste roep, dieper en hartstochtelijker van toon nu, die vóórvoelend de lente, haar lokkend terugriep naar een wereld nog vol verlatenheid en duisternis.

In het licht van den dag zong bijwijlen de merel hoog op een nuchter-kalen tak, één langgerekten toon, zwak van hoop en arm van overtuiging, dan zocht hij het eindeloos grijze lucht vlak af dat hard scheen als een grafzerk en dook terug tot de ritselende blaren op den dorren grond.

Maar dra als de avondschemer de grauwheid der dagen doofde tot milder zwart en verder heel den langen nacht, waren het weer de uilen die met het donker fluweel van hun lokroep de dorre bosschen tooiden en purperkleurige arabesken vloch-

[p. 22]

ten over het doffe veld van nachtelijk zwijgen, zóó dat de peinzende waker in den nacht, luisterend naar dit naderen der begeerten, glimlachend terugboog tot den slaap.

Lang lijkt dit alles geleden, thans nu op de stilste uren van het etmaal de vlammen der begeerten staan ongedoofd en de helle verwachtingskreten lichter zijn dan het licht van de alles overstralende zon.

Wie de oogen sluit, dronken van de koesterende warmte, voelt zich medegevoerd in één golf van zingend en gonzend geluid, die ruischend over deze lichte wereld slaat. Wie uitziet, gretig met de oogen drinkend tot volle verzadiging, wordt in een kolk medegevoerd van wuivende vormen en deinende kleuren, fonkelend en hel.

Dit heerschen van het verlangen, dat in zijn begeeren mateloos wil zijn, dit rijk van verwachting, dat alle betooverende vormen en lichtende kleuren naar buiten keert, héél dit driftig zonnig leven, onberoerd nog door de duistere kracht waarmede bevrediging den droom der verwachting breekt, dit rijk van jubel vóór het bereikte, duurt korter dan de lentepracht.

[p. 23]

De wreede beet die scheiding brengt, waar streeling bevredigd het hart keert tot roeping en besloten wil, de drift der lusten die nimmer reikt tot het eind en ten leste toch vereenzaamd blijft, de smart over zelfbeslotenheid, die steeds opnieuw weer dooft den glans van wat eens zoo heftig was verbeid - alleen op de middeltonen van het versleten instrument onzer eigen hartstochten klinkt de melodie van dit leed, gedempt en mild, ontbeerend de juichendhooge tonen van den roekeloozen wil die geen wreedheid schuwt, ontbeerend ook de donkerste tonen der diepe registers, die te sombere verklanking voor het ontbeerde zijn.

Van mijmering tot werkelijkheid.... in het zonlicht van den avond die de lanen tot gouden koepels maakt, het gesproken woord en ook het stillegaan tot de wijding van den ritus heft, door dien tempel van klaar en schaduwloos licht, klinkt als een overmoedige fanfare, de bronstig trompetterende lustroep van den hengst.

Zijn adem snuift als toorn langs de schoften van die afwachtend staat, de machti-

[p. 24]

ge pooten beuken den grond, àl wil en remmende wil tegelijk, huiveringen loopen over de huid, als rimpelend water over harnas goud-gedamasceerd. Heel dit machtig lichaam, vol van kracht en driftig bloed, heft zich boven den dreunenden grond. Een korte doffe kreet, als wie tot den dood gaat in vertwijfeling, doet de witte koerende duiven opvliegen, in vlucht voor zóóveel door bloedhitte geteisterde kracht.

Eén wil, blind door vervoering, dreunende achter de oogen die geloken zijn, maar de tunnels waardoor de snuivende adem gaat, staan als oogen wijd geopend naar den horizon der bevrediging - en dan het terugzinken der kracht tot machteloosheid, die één kort oogenblik tot over den afgrond van het sterven neigt - en dàn de zoete wind die de witte bloesems der vruchtboomen doet verstuiven over een drift die haar einddoel vond. Door de rustige oogen zingt nu de melancholie van het bloed, dat zwaar is van hetzelfde donkerevuur dat alle overrijpe vruchten kleurt, dat door alle smart, door alle troost en door alle diepe verlangens van het leven gloeit, als deze door de donkere bevre-

[p. 25]

diging overschaduwd zijn. - Achter de hooge lichte toortsen der zonverlichte peppels aan den verren horizon schittert flitsend de bliksem heen en weer, door een luchtveld van donzig bloesemend paars, - het is als het telkens opklinkend lachen uit feestzalen vèr van hier.

Als de avond gekomen is en alle vogelenstemmen zijn verstild, valt de regen over een slapende wereld, gonzend, overdadig en mild, alleen de geur van het jonge gras is dwalende gebleven.