Met verschuldigde hoogachting

[p. 11]

Actie (1)

Drie lege beugelflessen Stella Artois in de armen stap ik de kroeg binnen. Die is leeg op één tafeltje na, waaraan de eigenares, of in elk geval een dikke, middelbare vrouw, blond bovenop, vermiljoenen streep op de onderste helft van pancake face, beige gebreid over de gestolde rest, zit, naast een meisje met een enigszins afgeplat hoofd en een donkerblauwe oude heer onder schipperspet. Ik tref haar in het vuur van een betoog. ‘En het nationaal-socialisme, wie heeft dat uitgevonden?’ roept zij, ‘en het communisme?’ Ze knikt krachtig, ontvangt instemmend gebrom en wendt zich tot mij: ‘En u, mevrouw!’ ‘Wie dan?’ vraag ik. ‘Dat zal ik u zeggen, mevrouw, het joodse volk!’

Als steeds er op uit mij voor te doen als iemand die naar mensen kijkt alsof ze veilig waren (als het nu niet nacht was, zou de zwarte hemel blauw zijn), zeg ik: ‘Denkt u dat ze er haast mee maakten met z'n allen vergast te worden?’ ‘Mevrouw,’ roept de starogige matrone in gekwetst vermaan uit: ‘U moet niet denken dat het alleen joden waren, hoor, er zijn veel meer christenen doodgegaan. Alleen in Rotterdam al 31.000. En wie hebben de oorlog gewild? De joden, die zitten er altijd achter.’

Kalm blijven, dit is een Interessant Verschijnsel. ‘Kunt u mij ook zeggen hoe u dat weet?’ Ze moet lont geroken hebben, want met de preutse mond van iemand wie zojuist een oneerbaar voorstel gedaan werd, zegt ze: ‘Dat gaat u niet aan.’ ‘Nee, kijkt u eens,’ zeg ik, terwijl ik een bodem bier uit één der flessen opdrink, de toon bedaard houd en de lust haar het bier in het gezicht te smijten beheers, ‘u hebt het niet verzonnen, want u zegt dat u het weet. Maar hoe weet u het dan, staat het in een boek, hebt u het in de krant gelezen, hoe komt u aan die inlichtingen?’ Fier heft ze de paddekop op en zegt: ‘Dat heeft de ervaring mij geleerd. Ieder z'n ervaring. U denkt er misschien anders over.’ ‘Inderdaad,’ zeg ik, ‘ik ben joods.’ ‘En ik ben christen. U is jood en ik ben christen. Zo is het.’ Onverstoord maar toch geschrokken, kijkt ze me aan. En wat deed ik? De deur open. En ik zei: ‘U hoort nog van ons.’

Maar wie zijn ‘wij’? Wat kunnen we doen? Schrijven alleen helpt niet, de mensen die je bereiken moet, lezen De Telegraaf of het Pallieterke. En zelfs al zouden ze je lezen! Er bestaat een soort

[p. 12]

mannetjes en vrouwtjes die een verslag over de concentratiekampen of het getto van Warschau uitlezen, de krant dichtvouwen en zeggen: ‘Maar het waren er hooguit drie miljoen, hoor. Hóóguit. Je moet niet overdrijven.’

Nee, hier zijn geen woorden maar daden geboden. Of toch wel woorden, maar niet geschreven en tegen een algemeen gehoor gericht, maar gesproken of geschreeuwd en tegen iemand in het bijzonder. Individuele, ongeorganiseerde daden helpen niet, want het individu, althans dit individu, weet niet wat het precies doen moet, wanneer schelden te dom en zwijgen te laf lijkt. Er bestaat een ideologie van het antisemitisme, maar er bestaat geen theorie voor de bestrijding daarvan en geen praktijk ook. Het zionisme is het enige dat in de buurt van zo'n theorie komt, maar dat zegt het vertrouwen op aan wie niet direct slachtoffer is, en dringt aan op terugtrekking van het front naar Israël. Daar hebben wij dus niets aan. Er zou een organisatie moeten bestaan, in Nederland, die zich op een praktische en daadwerkelijke manier bezighoudt met de min of meer handzame en voor de wet niet direct aanklaagbare gevallen van antisemitisme. Niet voor de zeer verbaasde Rajakowitsen dus, want die zijn zeldzaam en voor hen wordt god zij dank gezorgd, maar voor de bestraffing van alles wat er leeft en kruipt onder onze antisemieten. Zulke straffen kunnen variëren van openbaarmaking en directe publieke discussie, tot kleine of grote pesterijen net binnen en desnoods net buiten de wet. Geen gewelddadigheden, maar wel een beetje geestelijke en materiële schade. Dat wakkert het antisemitisme alleen maar aan, denkt u misschien? Ik geloof dat niet, de antisemiet immers is een lafaard en zal alleen zijn bek opendoen zolang dat ongestraft kan.

De leden van deze knok- en praatploeg zullen niet alleen en zelfs niet in meerderheid joden zijn. Ik ben ervan overtuigd dat er in alle lagen en hoeken van ons land mensen zijn die met vreugde zouden deelnemen, wanneer die organisatie eenmaal opgericht en met haar activiteiten begonnen is. Voelt u ervoor? Misschien komt het er dan binnnenkort al van. Voor praktische voorstellen houdt zich inmiddels aanbevolen, Tamar.