Schrijven is zilver, spreken is goud

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar dbnl

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Schrijven is zilver, spreken is goud. Oratuur, auratuur en literatuur van de Nederlandse Antillen en Aruba van Wim Rutgers uit 1994. Het betreft zijn proefschrift.

 

redactionele ingrepen

p. 8: Bolivariana' → Bolivariana: ‘Sociedad Bolivariana 170’

p. 343-446: de noten zijn bij de bijbehorende nootverwijzingsnummers geplaatst. De genoemde pagina's zijn hierdoor komen te vervallen.

p. 447-452: de tabellen op deze pagina's zijn te breed om hier goed weergegeven te kunnen worden. Daarom zijn ze voor deze digitale versie in twee delen gesplitst. Bij het tweede deel is de eerste kolom voor de duidelijkheid iedere keer herhaald.

p. 447-448: op pagina 447 ontbreekt de bovenste rij van de tabel, op pagina 448 de bovenste twee regels. In deze digitale versie is dat verbeterd.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 40, 62, 88, 130, 182, 332, 340, 342 en 518) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina 1]

Wim Rutgers

SCHRIJVEN IS ZILVER

SPREKEN IS GOUD

Oratuur, auratuur en literatuur

van de Nederlandse Antillen

en Aruba

 

[pagina 3]

SCHRIJVEN IS ZILVER

SPREKEN IS GOUD

Oratuur, auratuur en literatuur

van de Nederlandse Antillen

en Aruba

[Writing is silver, speaking is gold
Orature, aurature and literature of the Netherlands Antilles and Aruba with a summary in English]

Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Rijksuniversiteit te Utrecht op gezag van de Rector Magnificus, Prof. Dr. J.A. van Ginkel ingevolge het besluit van het College van Dekanen in het openbaar te verdedigen op vrijdag 28 januari 1994 te 10.30 uur

door Gerrit Willem Rutgers geboren op 19 december 1941 te Dinxperlo

 

[pagina 4]

promotor: Prof. Dr. W.J. van den Akker, Universiteit Utrecht

ISBN 99904.921.0.7

Het schrijven van dit proefschrift was mogelijk wegens financiële en morele steun van Unoca en Kabna; het kwam tot stand dankzij een vierjarige aanstelling bij N.W.O.

 

[pagina 6]

INHOUD

Hoofdstuk I NA CAMINDA / OP WEG
1.1.	Ta berde...tin literatura?		13
		De Nederlandse Antillen en Aruba	13
		Antilliaanse literatuur	14
		Encyclopedieën	15
		Bloemlezingen	17
		Algemene artikelen tot begin jaren vijftig	17
		Spaans	18
		Papiamento	19
		Nederlands	20
		Beeldvorming	21
		Cola Debrot	23
		Cola Debrot in de jaren vijftig	24
		Cola Debrot in de jaren zestig	25
		Cola Debrot in de jaren zeventig	27
		In de schaduw van Debrot	28
		Op zoek naar het eigen karakter	28
		Orale woordkunst	30
		Talen	30
		Eilanden	31
		Selectieve waardering?	32
1.2.	De literaire ambiente		36
		Culture is practised	36
		De opzet	38
		Twee voorbeelden	38
Hoofdstuk II ORATUUR
2.1.	Vormen van oraliteit		43
		Papiamento	44
		Engels	45
		Meer vragen dan antwoorden	45
2.2.	Cantica		47
		Gelegenheden	48
		Tambú en Dandé	49
		Catibo ta galiña - de slaaf over de slavernij	51
		Ontwikkeling?	54
		Zangers	55
2.3.	Cuenta		56
		Compa Nanzi in het web van het geschreven woord gevangen Verbroken traditie	59
		Varianten	59
		Echadó di cuenta	60
		Waardering	61

 

 

[pagina 7]

Hoofdstuk III KOLONIALE LITERATUUR TOT 1865
3.1.	Passanten, kolonisten, creolen		65
		Edward Luther Low en The Sint-Eustatius Gazette	65
		William Lee en The Curaçao Gazette/De Curaçaosche Courant Twee volken, twee casten in één kolonie	68
		Kolonistenliteratuur	70
3.2.	‘Openbare vermakelijkheden zijn hier niet’		74
		Toneel van creolen en passanten	75
3.3.	Koloniale leescultuur		78
		Leesverenigingen en uitleenbibliotheken	79
		‘Zeg mij wat uw boeken zijn...’	80
3.4.	Kameraden van den Helicon		85
Hoofdstuk IV POST-EMANCIPATOIRE CIVILISASHON
4.1.	Un pueblo nobo / Een nieuw volk		91
		De taalsituatie	93
4.2.	De spruiten wiesen uit de bodem		95
		De functies van de krant in het literaire leven	95
		The Impulse, a journal of news and literature	96
		De volksbeschaver Civilisadó	97
		Notas y Letras, het eerste literaire tijdschrift	99
		Het apostolaat van de pers	101
4.3.	Beschaving - nut - genoegen in gezellige vereniging		104
		Teatro Naar als katalysator van het eigen toneelleven	104
		Soirées littéraires et musicales	106
		Entre Nous	108
		Letterkundig Genootschap Tot Nut en Beschaving	108
		R.K. verenigingen	110
		Prijsuitreikingen in het onderwijs	111
		Colegio Santo Tomas	112
4.4.	Oratuur, auratuur en literatuur		114
		Dichterlijke naturen	116
		Auteurs	118
4.5.	Een volk dat leest is een beschaafd volk		121
		Het Leesgezelschap Tot Nut en Genoegen	121
		De bibliotheek van Sociëteit De Gezelligheid	122
		De winkelbibliotheek van de Gebroeders Jonckheer	123
		Lezen in Missieland	124
4.6.	De dode letter en het levende woord		126
Hoofdstuk V HOLANDISASHON
5.1.	Curaçao en Nederland zijn een		133
		Kan de Hollandsche Taal hier algemeen worden?	135
		Joseph Sickman Corsen: ‘Atardi’	137
		De Bovenwindse eilanden	138

 

 

[pagina 8]

		De taaldiscussie van 1915	139
		De ‘olie’	140
		De taaldiscussie in de jaren dertig	141
5.2.	Dicht en ondicht in en op de pers		144
		Lyrische worstelaars om het woord	144
		Feuilletons	146
		J.H.B. Gravenhorst	147
		Delgeurs ‘equilibristische toeren op literair gebied’	148
		Het roman-feuilleton	149
		Combersashon	152
		Conta cuenta	152
		Balans	153
5.3.	Verenigd in Groot-Nederlands verband		159
		Nederland in Curaçao doen leven	159
		De Sint-Thomaskring en de letterkunde	162
		De Curaçaose Schouwburgkwestie	163
		Het passantentoneel en zijn invloed op taal en zeden	165
		De ‘eigen’ toneelgroepen en de holandisashon	167
		De Curaçaosche Radio Omroep Vereniging	169
		De Curaçaosche Kunstkring	169
		Sociedad Bolivariana	170
5.4.	Ontspannende, de zeden bevorderende lectuur		171
		Curaçao: Vrijmetselaars, Katholieken en Overheid	171
		De Bovenwinden	172
		Nederlandse boekhandels in de ‘Overzeese Gebiedsdeelen’ Lezen en onderwijs	175
		De boekententoonstelling van De Gezelligheid in 1939	175
5.5.	Snollenliteratuur en goddelijke titels		177
		Oratuur, auratuur en literatuur	177
		De invloed van lectuur	179
Hoofdstuk VI STEUNEND OP EIGEN KRACHT
6.1.	Papiamentisashon		185
6.2.	Publiceren in oorlogstijd		190
		De Stoep, van Nederlands naar Curaçaos periodiek	191
		Het A.N.V. en een Antilliaans Neerlandia	197
		Lux, een lamp van Nederlandse cultuur	199
		Papiamento - proza en poëzie tijdens de oorlog	202
		Populaire songs in de orale traditie	202
		Novela dramatico	203
		P.A. Lauffer publiceert Patria in 1944	206
6.3.	Tijdschriften als katalysator van literatuur		208
		Positiebepaling	208
		Van autonomie naar revolutie	209
		Simadán en het Papiamento	212
		Antilliaanse Cahiers en de Caraïbische traditie	215
		Watapana en de Antilliaanse eigenheid	217

 

 

[pagina 9]

6.4.	Een ‘alternatief’ literair circuit		219
		Tuyuchi en zijn novelas	221
		Oscar van Kampen en de Lorito Real	221
		A.P. Nita en zijn Casa Editorial Emile	223
6.5.	De Overheid luidt de cultuurklok		227
		De Sticusa	227
		De culturele ‘zuster-organisaties’	232
		C.C.C.-prijsvragen als propagering van het Papiamento	236
		Het Bureau Cultuur en Opvoeding	237
6.6.	Verenigingen: nationaliteit en identiteit		238
		Sociedad Bolivariana, Ateneo Literario en het Spaans	238
		Radio-verenigingen: van Nederlands naar Papiamento	239
		De Jolly Fellows Society en het Papiamento	240
		Toneelverenigingen: van Nederlands nar Papiamento	241
6.7.	Propaganda voor het Nederlandse boek		246
		Bibliotheekleven	246
		Boekhandels	249
		De boekenweek als propaganda voor het Nederlandse boek
		Het onderwijs en de Nederlandse cultuur-oriëntatie	253
		Exotisch Nederlands	254
		Boeli van Leeuwens queeste naar god en medemens	255
		Tip Maruggs ‘Tepalka’ - een verhaal als ultieme biecht
6.8.	Zingende, schrijvende en lezende eilanden		261
		Oratuur	261
		Escritura papiá	262
		Escritura cantá: calypso	263
		Vormen van literatuur	263
		Op zoek naar ‘eigenheid’	265
Hoofdstuk VII DE WORTELS VAN DE AUTHENTICITEIT
7.1.	Dertig mei 1969 en daarna		269
		Literaire reacties	270
		Gevolgen voor het eiland, het land en het koninkrijk	273
		De taalsituatie	274
		Taal en literatuur	276
7.2.	Tijdschriften als daad van vrijmaking		277
		Tijdschriften	278
		Ruku, Frank Martinus Arion's daad van bevrijding	279
		Kristóf, een forum voor de Antilliaanse zaak	281
7.3.	De koloniale schrijfangst overwonnen		282
		Toneel-literatuur	282
		Onder moederlandse paraplu	284
		Literaire ambassadeurs	285
		Editorial Antiyano en Flamboyant/P	286
		Edukaprint	287
		Kolibri	288
		Charuba	289
		House of Nehesi	290

 

 

[pagina 10]

		Schrijven kun je leren: van contest naar workshop	291
7.4.	Schrijvers als sprekers en zangers		294
		Nieuwe vormen van oratuur en auratuur	296
		Carnaval: de schrijver als zanger	297
		De schrijver als spreker	298
		Podiumvoordrachten	299
		Festivals	300
		Café literario	301
7.5.	Toneel als barometer van de cultuur van een volk		302
		Aruba	303
		Bonaire	304
		Curaçao	305
		De Bovenwindse eilanden	307
		Toneel als ‘spiegel’ van de maatschappij	308
		Het Aruba International Drama/Theatre Festival	310
7.6.	Schrijven is zilver, spreken is goud		313
		Boekpresentaties	313
		Lingua Franca en de auratuur	314
		De radio als distributeur van moderne oratuur en auratuur
		De boekhandel en het gedrukte woord	316
		De bibliotheek als centrum van leescultuur	317
7.7.	De woorden zuiveren en zeven		321
		Literair-culturele prijzen: de Cola Debrot-prijs	324
		De Sticusaprijs voor Papiamentstalige literatuur	325
		De Premio Bienal Pierre Lauffer	327
		Literatuur-onderwijs	328
		De lijstebrijberg	330
Hoofdstuk VIII AINDA NA CAMINDA / NOG STEEDS OP WEG
Summary			337
Deel II
Noten			343
Bijlagen
1.	Chronologische lijst van auteurs en titels		447
2.	Chronologische lijst van afzonderlijk verschenen werken		453
3.	Chronologische lijst van toneelopvoeringen		471
Bibliografie			498
Index			519

 

 

[pagina 341]

Wim Rutgers

SCHRIJVEN IS ZILVER

SPREKEN IS GOUD

Oratuur, auratuur en literatuur

van de Nederlandse Antillen

en Aruba

Deel II

Noten