Het sieraad der geestelijke bruiloft

[p. 180]

Hoofdstuk LXVII
Van den tweeden graad der gave van het verstand

WANNEER de lucht wordt doorschenen van de klaarheid der zon, dan wordt de schoonheid en de rijkdom der gansche wereld openbaar, en des menschen oogen worden verlicht, en hij wordt verblijd in menigvuldig onderscheid van kleuren. Aldus op gelijke wijze, wanneer wij eenvuldig zijn in onszelven en ons mogelijk verstand wordt verlicht en doorschenen met den geest des verstands: dan kunnen wij erkennen de hooge eigenschappen, die in God zijn, de oorzaken van alle zijne uitvloeiende werken. Mogen ook alle menschen die werken verstaan, en God door middel van zijne werken, nochthans kan er niemand de eigenschap der werken Gods gevoelig en eigenlijk verstaan naar de wijze van hun grond, tenzij door deze gave. Want zij leert ons doorvorschen en erkennen onze eigene edelheid, en zij geeft ons het onderscheid in de deugden en in alle oefeningen, hoe wij zonder dwalen, leven moeten naar de eeuwige waarheid: en wien zij verlicht, hij kan wandelen in den geest en met verlichte rede werken, en verstaan alle dingen op rechte wijze in den hemel en op aarde. En hierom wandelt hij in den hemel en ziet en merkt met alle heiligen de edelheid van zijn beminde, zijne onbegrijpelijke hoogheid, zijne grondelooze diepte, lengte en breedte, wijdte en waarheid, zijne goedheid en zijne onuitsprekelijke mildheid en al zulke minnelijke eigenschappen, die in God, onzen beminde, zijn zonder aantal en allen grondeloos in zijne hooge natuur: want Hij is het zelf. Dan slaat de

[p. 181]

verlichte mensch zijne oogen neder op zich zelf en op alle menschen en op alle creaturen, en bemerkt hoe God ze uit vrije mildheid allen heeft geschapen en begiftigd heeft in de natuur op menigerlei wijs; en hoe hij ze wil begiftigen en rijk maken boven de natuur met zich zelf, zoo zij het willen zoeken en begeeren. Zulke redelijke beschouwing in menigvuldig onderscheid van de rijkheid Gods, verblijdt onzen geest, wanneer wij door middel der goddelijke minne aan ons zelf zijn afgestorven in God, en leven en wandelen in den geest en smaken de dingen, die eeuwig zijn. Deze gave des verstands toont ons de eenheid, die wij in God hebben en bezitten door de genietende en verzonkene minne en de gelijkendheid Gods, die wij in ons zelven hebben door middel van de liefde en van de deugden. En zij geeft ons licht en klaarheid, waar wij in wandelen kunnen in den geest met onderscheid, en doorvorschen en erkennen God in geestelijke gelijkenissen, en ons zelven en alle dingen naar de wijze en naar de maat des lichts, en naar den wil Gods, en naar de edelheid van ons verstand. En dit is het tweede punt hoe de algemeene mensch wordt verlicht.