Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

Hoe men die bekennen sal die ghehindert werden in ghemeinre minnen. C. XLV.

20Eenrehande menscen vintmen⁽³⁾, die herde subtijl sijn 21van woerden, en̄ beheindich te bewisene hoghe dinghe;

(3) Sur. Jam quosdam reperiri licet homines.

[p. 117]

1nochtan en smaken si niet derre verclaerder wisen, noch 2derre ghemeinre minnen in mildicheiden. Op dat dese men- 3schen hem selven leeren kennen, ende oec van anderen 4menschen bekent werden, soe williese toenen met drien 5poenten. Inden iersten moghense hem selven bekennen. 6Inden anderen twee poenten machse elc mensche bekennen 7die verstendich es.

8Inden iersten poente: daer een verlicht mensce eenvol- 9dich es en̄ ghestedecht⁽¹⁾ en̄ sonder ghemere overmits een 10godlie licht⁽²⁾, daer sijn sy menichfuldich en̄ onghestedich 11en̄ vol studerens en̄ ghemeres, en̄ sy en smaken gheenre 12inwendigher enicheit noch onverbeelder ghesaetheit: en̄ 13hier in moghense hem selven bekennen⁽³⁾.

14Dat ander poent es, daer die verclaerde mensche heeft 15van Gode ene inghestorte wijsheit, daer hi die waerheit in 16bekent met onderscede sonder arbeit: daer heeft dese 17mensche subtile invalle, daer hi op ymagineert, en̄ dicht 18en̄ merct met behendicheden⁽⁴⁾; maer hi en is niet gront- 19rike noch milde in voertbringhene van leringhen⁽⁵⁾, en̄ sine 20leringhe es menichfuldich ende van vremden dinghen, en̄ 21subtijl; en̄ sy breyt⁽⁶⁾, en̄ hindert en̄ ontcust ynnighe men- 22schen⁽⁷⁾, noch si en leyt noch si en wijst niet te enicheden;

(1) F en L. ghestadich. G en N. ghestedich. I. ghestadicht.

(2) Sur. Primum signum hoc est: cùm homines verè illuminati ex divino lumine simplices, quieti ac stabiles sint et absque consideratione multimoda.

(3) Sur. isti contrà multiplices inquieti ac instabiles, et studiis ac variis curiosisque considerationibus prorsus dediti sunt, neque lamen vel internam unitatem vel imaginum expertem ac indepictam experiuntur animi tranquillitatem. Hoc signo seipsos, si volunt, nosse valebunt.

(4) Sur. ibi ediversò subtilia et acuta multa istis incidunt, de quibus secum imaginantur et meditantur, acutèque considerant et disquirunt.

(5) Sur. sed fundo sterili sunt, neque copiosè ex se salubres institutiones proferre noverunt.

(6) F en I. bereidet. G en L. breidet.

(7) Sur. doctrina quoque eorum multiplex et subtilis est, et de rebus peregrinis ac supervacaneis: quamobrem hominibus internis officit ac impedimento est eorumque pacem interturbat. Men ziet dat Surius het woord breyt vertaelt door officit, maer daermede is het niet verklaerd. Wy houden het voor het simplex van het frequentatief breidelen, intoomen, tegenhouden, stremmen. Zie Kiliaen.

[p. 118]

1maer si leert beheindich merken in menichfuldicheden. Dese 2liede sijn erighelee hare lere en̄ haren sin te bewarene, al 3ware een ander sin alsoe goet alse hare⁽¹⁾. En̄ si sijn on- 4oefenechtich ende rockeloes in allen dogheden⁽²⁾. Si sijn 5gheestelike hoverdich in al haren wesene. Dit is dat ander 6poent.

7Dat derde poent es daer die verclaerde minnende mensche 8vloyt ghemeyne in caritaten in hemel en̄ in erde, alsoe ghi 9ghehoirt hebt⁽³⁾: daer es dese mensche sonderlinghe in allen 10dinghen⁽⁴⁾. Hem dunct dat hi die wyste en̄ die beste es. Hi 11wilt dat men van hem en̄ van sijnre leringhe vele houde. Al 12dat hi niet en leert noch en raedt, noch die sine wise niet en 13voeren en̄ aen hem niet en hoefden⁽⁵⁾, hem dunct rechte dat 14si dolen⁽⁶⁾. Hi is wijt en̄ gherume inder noetorft⁽⁷⁾, en̄ cleyne 15ghebreke en weecht hy niet sere. Dese mensche en is noch 16gherecht, noch oetmoedich, noch milde, noch dienstachtich 17den armen, noch ynnich, noch erenstich, noch ghevoellijc 18godliker liefden; noch hi en weet van Gode noch van hem

(1) Sur. Hoc genus hominum dogmata sensumque suum libenter etiam pertinaciter ac contentiosè tuetur, etiamsi alii non minùs benè atque ipsi, sentiant.

(2) Sur. quod autem ad virtutes attinet, eis excolendis nullam navant operam: immo etiam penitùs nihilipendunt aut non curant.

(3) Sur. Tertium signum est, ubi illustrati ac amantes homines communi charitate coelum terramque, ut dictum est, permanant.

(4) Sur. isti contrà in omnibus singularitati student.

(5) Dat is tot hoofd of meester erkennen. Zie Kiliaen op het woord Hoofden.

(6) Sur. quicquid autem ipsi neque docent, neque consulunt, et quotquot eorum non sectantur mores et instituta, neque ad eos se adjungunt, cos omnes in errore versari arbitrantur.

(7) Sur. Necessaria corporis largissimè usurpant.

[p. 119]

1selven in gherechter doechsamheit⁽¹⁾. Dit is dat derde poent. 2Dit merct en̄ leert en̄ scuwet in u selven, en̄ in allen men- 3schen daer ghijt in bekint; en̄ in niemene en ordelt alselke 4dinghe, ghi en bevindet met den werken; want het soude u 5herte ontreinen⁽²⁾ te bekennene die godlike waerheit⁽³⁾.

(1) Sur. nullam denique neque Dei, neque suî notitiam habent vera cum patientia et virtutibus conjunctum.

(2) F alleen, ontvriden.

(3) Sur. alioqui facilè cordis contrahent immunditiam, qua à divinae veritatis cognitione praepediantur.