Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het geestelyck jubilee van het jaer O.H. M.DC.L. ofte Vreugde van 't berouw (1663)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (3.31 MB)

XML (0.53 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het geestelyck jubilee van het jaer O.H. M.DC.L. ofte Vreugde van 't berouw

(1663)–Joannes van Sambeeck–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 79]
[p. 79]


illustratie

Bekooringe tot de Gulsigheyt.

Noch waren hen spijsen in haren mont, ende de gramschap Godts is over hen gekomen. Psal. 77.

 
DEn eersten Mensch, gelijck den Vis,
 
Oock met een aes gevangen is.
 
Dit acs was een verboden vrucht,
 
Waer over noch de werelt sucht.
 
Ghy, die noch leeft, en zijt niet vry.
 
U gulsigheyt en hoverdy,
 
Den staet, daer ghy soo naer verlanght
 
Zijn 't aes, dat uwe ziel oock vanght.
[pagina 80]
[p. 80]
 
Den Visscher is den boosen geest;
 
De Zee, de werelt vol tempeest.
 
De Vischroey met de lange snaer
 
Belooven u noch menigh jaer,
 
Het aes is een vermaeck niet groot;
 
Den angel, d'onverwachte doot.
 
Ey seght my eens, en is dit niet
 
Aen 't volck van Israël geschiet?
 
Noch was het vleesch in haren mont,
 
De doodt haer overquam terstont.
 
Noch Balthazar aen tafel sat
 
Als ingenomen wiert de stadt,
 
En is den vraet den selve nacht
 
Van sijnen vyandt omgebracht.
 
Siet hier, ô sondaer, is den list,
 
Waer mee den helschen geest u vist.
 
Hoe kondt ghy wesen noch soo dwaes,
 
En gapen na dit ydel aes?
 
Siet toe, dat, als de spijs u smaeckt,
 
Oock u den angel niet en raeckt.
 
 
 
Maeckt dat hy mist,
 
Die u soo vist.

Gelijck de Visschen ghevangen worden met den angel, ende de Vogelen met den strick, alsoo worden de menschen oock gevangen in den quaden tijt, als henlieden dien onverhoets overkomt. Eccles. 9.
Stemme: Ceste cruelle. Of: Ach treurt nu mijn.

 
DEn Visscher als hy vis gaet vangen
 
Eer hy begint, eerst stoort den vloedt;
 
Dan gaet hy aen den angel hangen
[pagina 81]
[p. 81]
 
Het aes, en naer het water spoedt.
 
Den Vis is lustigh,
 
En naer 't aesje siet
 
En wel gerustigh
 
Vreest den angel niet,
 
Soo raeckt hy in 't verdriet.
 
Soo komt de werelt u bekooren,
 
En noot u tot haer aes te gast,
 
Wanneer ghy proeft, zijt ghy verlooren,
 
En hanght al aen den angel vast.
 
Eerst oock ontrusten
 
Gaet u stil gemoet,
 
Dan haer wellusten
 
U beminnen doet,
 
En treckt van 't eeuwigh goet.
 
Sy u belooft een langer leven
 
Wanneer sy toont de lange snaer,
 
En soo van uwen Godt gedreven
 
Doet uwen geest haer volgen naer;
 
Dan u de deuchden
 
En het goet ontraet,
 
En door haer vreuchden,
 
En haer bly gelaet
 
Beweeght u tot het quaet.
 
Sy met dit lock-aes gaet bedecken
 
Oock haren angel, en soo lockt
 
U met die loose boose trecken
 
Tot dat u ziel den angel slockt.
 
Dan u gevangen
 
Van haer goet, en eer
 
Doet u verlangen
 
Als een slaef na meer,
 
En is dan uwen Heer.
 
Ghy dan begeeft u tot de sonde
 
Om te voldoen aen uwen lust,
 
En leeft soo los, en ongebonden,
[pagina 82]
[p. 82]
 
En zijt altijt soo wel gerust
 
Al of den Hemel
 
Voor u open stondt,
 
Op haren schemel
 
Valt met open mondt,
 
Gelijck AEsopus hondt.
 
Wat zijn doch anders haer genuchten,
 
Als eenen schim, die u vervuert,
 
Haer vreuchden even eens ontvluchten,
 
En ghy veracht, dat eeuwigh duert.
 
Naer ydelheyden
 
Als na meerder vreucht
 
Laet ghy verleyden
 
U soo van de deucht,
 
Die eeuwigh u verheucht.
 
Soo haest het aes begint te smaken,
 
Den angel oock terstont ontbloot
 
Begint u doodelijck te raken,
 
En naken d'onverwachte doodt.
 
Dan opgetogen
 
Wort ghy sondaer dwaes,
 
En u bedrogen
 
Met een ydel aes
 
Siet ghy te laet, eylaes.
 
O mensche wilt dan beter schouwen
 
De werelt vol van ydelheyt,
 
Op haer en meucht ghy niet betrouwen,
 
Die u verleyt, wanneer sy vleyt.
 
Niet sonder mangel
 
Ghy den honigh proeft:
 
Niet langh den angel
 
Na die vreucht vertoeft,
 
En eeuwigh u bedroeft.
[pagina 83]
[p. 83]

Het selve.
Op de stemme: Est ce Mars le grand Dien des allarmos.

 
ALs den Visscher een visje wilt vangen,
 
Stoort den vloet,
 
Dan gaet hy aen sijn angel ophangen
 
't Aesje soet.
 
't Visje bly
 
Komt daer by,
 
Van de lust verwonnen het en siet
 
Den angel niet.
 
Als het smaeckt,
 
't Is geraeckt.
 
Hy treckt op den visch' in alle spoet,
 
En sterven doet.
 
Valsche werelt soo brenght ghy in 't lijden
 
Oock mijn ziel,
 
En geduyrigh my sit alle tijden
 
Op mijn hiel.
 
Ghy mijn jeucht
 
Van de deucht
 
Door u vreucht, die maer een luttel duyrt,
 
Alsoo vervuyrt;
 
Met een eer,
 
Broos, en teer,
 
Met een ydelheyt, die haest vergaet,
 
Brenght tot het quaet.
 
Alle goet, en gemackelijck leven
 
Ghy belooft,
 
My vertoont uwen staet hoogh verheven,
 
En berooft
 
Soo van 't licht
 
Mijn gesicht,
 
Dat ick maer het tijdelijck gewin
[pagina 84]
[p. 84]
 
Alleen bemin.
 
Aen 't Geloof
 
Ben ick doof.
 
Al mijn hoop, en liefd' is in het gelt
 
Dat lijdt gewelt.
 
Dan, ô werelt, ick hou u voor mijnen
 
Heer, en Godt.
 
Deucht, geloof, goede wercken verdwijnen.
 
Godts gebodt
 
Met sijn kracht
 
Haest volbracht,
 
Als onmogelijck staet voor mijn deur,
 
En blijft daer veur.
 
In het quaet
 
My verlaet
 
Op den Heer, die heeft voor my voldaen,
 
En ga voortaen.
 
Dan misbruyck ick om vryer te woelen
 
De Schriftuer,
 
En hou vast aen mijn eygen gevoelen
 
Als een muer.
 
Daerse toont
 
Dat geloont
 
Wort de deucht, daer isse stroy gelijck,
 
Niet Canonijck.
 
Ick soo blijf,
 
En verstijf
 
In het quaet, en pas op geen vermaen,
 
Het moet soo gaen.
 
Daer en tusschen en doet niet dan knagen
 
Mijn gemoet,
 
Dat ick laet, om u soo te behagen,
 
Alle goet.
 
My mishaeght
 
Dat my knaeght,
 
Ick verdrincken gaen die goeden pier
[pagina 85]
[p. 85]
 
In wijn, en bier,
 
Ghy dan singht,
 
En my dwinght
 
Uyt te drincken uwen soeten wijn
 
In 't eyndt venijn.
 
Maer als 't leven nu is afgeloopen,
 
En de doot,
 
Naer dat ick al den tijt heb versoopen,
 
Haer ontbloot,
 
Ghy dan leert
 
My verveert
 
Dat 't geloof van alle deuchden naeckt
 
Oock saligh maeckt.
 
Dan in 't quaet
 
Obstinaet
 
My treckt op, en van het leven scheyt
 
In eeuwigheyt.
 
Lieve menschen en wilt doch niet wesen
 
Meer soo dwaes.
 
En siet niet naer het valsch' aengepresen
 
Werelts aes.
 
U omwendt
 
Naer het endt
 
Van haer goet, en korte vreucht alhier,
 
Het eeuwigh vier.
 
Eer sy treckt
 
U ontweckt,
 
En haer aes, eer ghy verlooren gaet,
 
In tijts versmaet.
 
 
 
Naer 't vermaeck
 
Komt den haeck.
[pagina 86]
[p. 86]

Die rijck willen worden, die vallen in bekooringe, ende in den strick des duyvels. 1. ad Timoth. 6.
stemme: Ick quam voorby een Brouwery.

 
HOe meucht ghy soo beminnen noch
 
O mensch, de werelt vol bedrogh,
 
Vol alderhande lagen
 
Die u terstont behagen;
 
Maer als ghy slaept in haren schoot,
 
Ghy zijt gevangen van de doodt.
 
Gelijck een Dalila sy vleyt,
 
En u soo in bekoringh leyt.
 
Denckt op het eeuwigh suchten,
 
Het eyndt van haer genuchten,
 
En niet en hoort naer haren raet,
 
Eer ghy met Samson sucht te laet.
 
Wilt ghy noch beter dit verstaen
 
Komt, laet ons eens na buyten gaen.
 
Daer sal ick u ontdecken
 
Haer listen, die u trecken.
 
Alsoo de werelt u verraet,
 
Gelijck het met den vogel gaet.
 
Ey siet hoe dat het pluym-gediert
 
Hier door de groene tackjens swiert,
 
Het Lysterken wilt vangen
 
De besen opgehangen.
 
Het nauw' en krijght wat in de krop,
 
Eylaes, het hanght al in de strop.
 
Besiet oock listigh neer gestelt
 
De netten op het open velt,
 
Hier neven in de muyten
 
De tamme diertjens fluyten.
 
De wilde gastjens soo genoodt
 
Haest neder vliegen in haer doodt
[pagina 87]
[p. 87]
 
Het aes is nauw' in haren beck,
 
Siet vallen toe met eenen treck
 
Heel over haer de netten,
 
Die haer de vlucht beletten.
 
Soo zijn die yinckjens allegaer
 
Gevangen van den Vogelaer.
 
De werelt door haer gulsigheyt
 
O mensch u ziel alsoo verleyt.
 
De Weerden voor haer netten
 
U Somer-huysjens setten,
 
En locken door het soet geluyt
 
Van instrumenten in de muyt.
 
Terstont de tafel is bedeckt
 
Van al, dat uwen lust verweckt.
 
Eer ghy begint te schencken,
 
Op Israël wilt dencken.
 
Noch was de spijs in haren mondt,
 
Haer over quam de doot terstondt.
 
Ghy siet noch een ontvlogen dier
 
Hem in het groen vermaken hier.
 
Den schutter laet het springen,
 
En sonder vreese singen;
 
Maer daer en tusschen daer op past,
 
En noch ten lesten eens verrast.
 
Ist dat u Godts barmhertigheyt
 
Oock langer tot berou verbeyt.
 
En blijft niet in u sonden,
 
Hy dreyght u alle stonden.
 
In 't midden van sijn vreuchden hoort
 
Den Coninck Balthazar vermoort.
 
Wilt ghy die stricken dan ontgaen,
 
En hoort niet meer de werelt aen.
 
De goddelijcke raden
 
Uleeren haer versmaden,
 
En hem beminnen boven al,
 
Die eeuwigh u verblijden sal.
[pagina 88]
[p. 88]

Anagr.

Ick niet en volge den Vogel.

De kussen des haters sijn bedriegelijck. Prov. 27.
Op de selve stemme.

 
O Mensch hoort aen een wijs vermaen,
 
Dat u een Muysjen heeft gedaen;
 
Het jongskens had gekregen,
 
Oock tot den roof genegen;
 
Maer eer sy quamen tot de daet,
 
Het Moertjen gaf haer desen raet:
 
Mijn lieve beestjens als ghy siet
 
Een ander dier, en nadert niet;
 
Maer wilt haest weder keeren.
 
Ick sal u dan gaen leeren
 
Of dat het uwen vyandt is.
 
Soo wandelt ghy altijt gewis.
 
Eerst quam op haer grammoedigh aen
 
De stouten Calekoenschen haen.
 
De knagertjens verslagen
 
Al op het monster sagen.
 
Den Calekoen met eenen brom
 
Joegh dese diefjes wederom.
 
Het Moertje sey: Den Calekoen
 
En sal u geenen hinder doen.
 
Doen liepen al die Muysen
 
Te stouter in de huysen,
 
En uyt haer hoeckjens sagen hier
 
Een Katje sitten by het vier.
 
Het Puysjen haer behaeghde wel;
 
Maer naer het Moederlijck bevel
 
Het troepje weder scheyde.
[pagina 89]
[p. 89]
 
Tot haer het Moertje seyde:
 
Niet met dit soete Puysje speelt,
 
Dat in het eynd'u leven steelt.
 
O mensch' u soo dit Muysje leert,
 
Die met de werelt veel verkeert,
 
Dat ghy moet minder vreesen
 
Een gramschap opgeresen,
 
Als een soetlachende gelaet,
 
Dat met een kusjen u verraet.
 
De wereldt is de Kat gelijck,
 
In haren schijn bedriegelijck.
 
Sy wilt u gaen verleyen
 
Als sy begint te vleyen.
 
De werelt houdt oock in 't begin,
 
Gelijck de Kat, haer klauwen in.
 
Dan laets' u schrapen gelt, en goet,
 
En suygen uyt het armen-bloet;
 
Oock laet u veerder loopen
 
Om staet, en eer te koopen;
 
Maer daer en tusschen met haer gout
 
U arme ziel gevangen houdt.
 
U dan geworden rijck, en groot
 
De valsche werelt weer ontbloot,
 
En al van u gaet vluchten;
 
Den lach verkeertin suchten.
 
Het eynde dan van al haer spel
 
Is eeuwigh branden in de hel.
 
Den Calekoen u niet en deert,
 
Alleen haer brommen u verveert,
 
En doet u weder-keeren,
 
Gelijck het Woort des Heeren,
 
Dat u de straf voor oogen houdt,
 
Op dat ghy beter leven soudt.
 
Wanneer de wereldt dan soo vleyt,
 
Denckt dat sy voor u ziel bereyt
 
Die eeuwige tormenten.
[pagina 90]
[p. 90]
 
Ghy wijs gelijck Serpenten.
 
Houdt desen steert altijt in 't oor,
 
Soo krijght de werelt geen gehoor.

Eenen strick hebben sy mijn voeten bereydt. Psalm 56.
Stemme: O Herders laet u Bocken, en Schapen. Op de Courante Smidts.

 
WAnneer den loosen Jager gaet jagen
 
Vroegh op de been eer dat het gaet dagen,
 
Snel in het veldt, in struycken, in hagen,
 
Gauw van de bergen in het dal,
 
En met het dier over al.
 
Eerst lost hy de bracken,
 
Die naer het wildt snacken
 
En loopen dit naer op de locht.
 
Het dier op de vluchte gebrocht
 
Wort sonder ophouden gesocht
 
Haesjen haes op op, sy komen, sy komen.
 
Haesjen haes op op, sy komen, sy komen.
 
U zijn de winden na by,
 
Och al gevangen zijt ghy.
 
Met meerder jacht, en grooter verlangen
 
Den boosen geest u ziele wilt vangen.
 
Als eenen brack hy past op u gangen,
 
En loopt u naer soo langh ghy leeft
 
Tot dat hy gevangen heeft.
 
Wacht u van sijn honden:
 
En valt niet in sonden.
 
In 't leger hem niet en verbeyt.
 
De hoogheyt den val u bereyt.
 
Het dal der wellusten verleyt.
 
U met den haes haest, gaet vluchten, en suchten,
 
U met den haes haest, gaet vluchten, en suchten,
[pagina 91]
[p. 91]
 
Eer u de doodt onverwacht
 
In u quaet leven versmacht.
 
Wanneer den Jager geene Konijnen
 
En siet in sijn warande verschijnen,
 
Die op een oogenblick al verdwijnen,
 
En zijn oock om een kleyn gerucht
 
Van stonden aen op de vlucht.
 
Hy soeckt waer sy schuylen,
 
En treckt uyt de buylen:
 
Met dese de pijpen beset,
 
En jaeght haer dan uyt door het fret,
 
Sy vluchten terstont in het net.
 
Nederwaerts dan dan gehangen gehangen,
 
Nederwaerts dan dan gehangen gehangen
 
Wort den gevangen geslacht,
 
En is het eyndt van de jacht.
 
Alsoo beset van buyten, en binnen
 
Den helschen geest u ziel, en u sinnen,
 
En doet alleen de werelt beminnen,
 
Die als een net terstont verwert
 
In lust, en vermaeck u hert.
 
Dan met sijn thresooren
 
U gaet hy bekooren.
 
Het fret van het tijdelijck goet
 
Laet kruypen in al u gemoet,
 
En in den buyl loopen u doet.
 
U dan alsoo soo gevonden in sonden,
 
U dan alsoo soo gevonden in sonden
 
Van 't eeuwigh leven berooft,
 
Maer aen de goeden belooft.

Een ander.
Op de selve stemme.

 
ULysses na veel jaren, en baren
 
Ten lesten in een enghte quam varen,
[pagina 92]
[p. 92]
 
Waer de Meerminnen roerden haer snaren.
 
En waren met den soeten sanck
 
Al neerstigh op haren vanck.
 
Eerst sochten met vleyen
 
Het Schip te verleyen,
 
En trecken soo listigh tot haer
 
Op klippen, en ander gevaer.
 
Wanneer hy dit wierde gewaer,
 
Stopte met was ras sijn ooren sijn ooren,
 
Stopte met was ras sijn ooren sijn ooren
 
Voor het bekooren hem vast
 
Wijselijck bondt aen de mast.
 
U wort die wijse lesse gegeven
 
Seer aerdigh van de wijsen beschreven,
 
Waer na voortaen ghy, mensche, moet leven
 
In dese wereldt vol tempeest;
 
En weest oock niet onbevreest.
 
Hier zijn oock Meerminnen,
 
Die trecken u sinnen
 
Naer hare wellusten, en vreucht,
 
Het aes van u dertele jeucht,
 
Haest van het goet leven, en deucht.
 
Laet u soo niet niet bedriegen bedriegen,
 
Laet u soo niet niet bedriegen bedriegen.
 
Als u de wereldt verrnaeckt,
 
Ghy zijt in 't lijden geraeckt.
 
Betuynt met uwen bloedigen dooren
 
O goeden Godt mijn hert, en mijn ooren,
 
Dat ick niet meer naer haer en kan hooren,
 
Die soo geduerigh my bekoort,
 
En dan in het quaet versmoort.
 
Heer sluyt oock mijn oogen
 
Dat sy niet bedrogen
 
En worden door al haer beleyt,
 
En eeuwigh in 't eynde verleyt
 
Van 't eynde de goeden bereyt.
[pagina 93]
[p. 93]
 
Aen uwen mast vast wilt binden wilt binden,
 
Aen uwen mast vast wilt binden wilt binden,
 
Aen u, Gekruysten Heer, hecht
 
Uwen ootmoedigen knecht.

O Helschen brandt
Wellustigheyt des vleesch!

 
Wiens voetsel is de Gulsigheyt.
 
Wiens vlamme de Hoveerdigheyt.
 
Wiens glinsteren, Vuylsprekentheyt.
 
Wiens roock, Oneerlijckheyt.
 
Wiens asschen, Onsuyverheyt.

Alsoo den H. Hieronymus.

 

Een lonck, een spronck, een dronck, elck is een vonck.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

lied

  • Naar de Nederlandse Liederenbank

  • Naar de Nederlandse Liederenbank

  • Naar de Nederlandse Liederenbank

  • Naar de Nederlandse Liederenbank

  • Naar de Nederlandse Liederenbank

  • Naar de Nederlandse Liederenbank