Abbingawâld

[p. 123]

23

Dy baron Victor, dat is in sportive keardel, brún ferbarnd en dat yn 'e winter, en earder meager as grou; kin men jin no begripe, dat dat in soan is fan dy boerekeardel? Hy hat in protte reizge, baron Victor, en net allinne mei de trein, de boat en it fleantúch; hy hat ek meidien oan beswierlike ekspedysjes yn it Aziatyske heechlân. Dat witte de lju yn Abbingawâld; wat soe it moai wêze, dat sa'n man him hjir op 'e state nei wenjen sette. Dan siet Hylke Berga net mear yn noed oer de sjitferiening ‘Van Speijk’ en Dillema net mear oer it fanfare ‘Apollo’; en Lomme Berga hie yn dat gefal fêst net mear yn te bringen as lege briefkes.

En de froulju fan bettere stân yn de Adelheidfundaasje dogge de monocles yn de eagen, as er komt en nei freule Valéry de Charleville freget, en hja wurde der hast oars fan; wat in gnappe keardel! ‘Jo moasten hjir al bliuwe,’ ornearret de hillige Veronica, ‘men hat hjir sa'n bytsje omgong en it miljeu is sa ûnaristokratysk.’

Baron Victor antwurdet dêr net folle op; hy freget him ôf, oft er syn beneaming as kantonrjochter wol krije sil. Syn mem is dêr alhielendal net sa wis fan; der binne kapers op 'e kust, hat hja him ferteld en wat it departemint oanbelanget, hiel wat âlde en goede kunde is dêr sa njonkelytsen ferdwûn en de jongerein, dêr kin men sa goed net op oan.

De Abbingawâldsters witte wol, wêr't se oer prate moatte yn dizze dagen; no stiet der ek noch yn 'e krante, dat de saak fan notaris mei gauwens foarkomt. It ûndersiik is ôfrûn en it stiet wol fêst, dat notaris oarmans jild foar eigen, tige persoanlike, saken

[p. 124]

brûkt hat. Mefrou liket by famylje earne yn Oerisel te wenjen, en it nije hûs hawwe de hiele winter allinne de kandidaat en syn klerk yn en út rûn, alhoewol't der genôch lju op longeren. Abbingawâld stiet as wenplak tige yn 'e geunst, mar der binne huzen te min en nije bouwe, dat giet hast net, om't Laerman baron Tinnegieter nea in stikje bougrûn kwyt woe en hja by de Adelheidfundaasje ek neat ôfstean wolle.

Mei koarten komme de besittingen fan notaris ûnder de hammer. Dat liket skoan foar de strykjildskriuwers; en ek de skuldeaskers hawwe der wol belang by, dat it fêste goed wat opbringt, nammerste mear krije hja werom fan har earme sinten.

De skilder Hoitema lêst yn syn Fryske krante te Parys de grutte advertinsjes fan it ferstjerren fan Laerman baron Tinnegieter. En hy skriuwt in brief oan Hessel de Boer: wat sille jimme it dêr mei te dwaan hawwe, lytse doarpsminsken dat jimme binne. Hoitema seit it omraak op yn dat brief. Dy Laerman baron Tinnegieter wie in lompe boer; der wurdt sein, dat der in Rembrandt hinget op 'e state, mar in Hoitema hat er nea keapje wold; foar de hazzen en kninen hied er alles en foar de keunst gjin sint oer. Hjir yn Parys sjocht Hoitema earst, hoe benypt en near alles op sa'n doarp is. Hjir binne de geasten frij fan âlde begripen en misbegripen; en mylder is it hjir ek, want men kin op moaie dagen al foar de kafees sitte; by Jan Berga sil dat noch wol net gean. Hy lekskoait frijwat, de skilder Hoitema, mar hy skriuwt net, dat syn keunst yn Parys mear opbringt as yn Fryslân; hy hat it mei gjin wurd oer syn wurk. En Hessel de Boer kin it wol fan tinken hawwe, dat Hoitema yn dizze snuorje aardich mear sinten útjout as fertsjinnet.

Hy skriuwt ek neat oer Sipke Lammers, de skilder Hoitema; de dea-advertinsje stie yn deselde krante, mar hiel lyts en ûnderoan: hjoed ferstoar ús leave iennichste soan, ensfh. Dêr lêst men licht oerhinne.