Abbingawâld

[p. 240]

13

Dominy Douwes Dekker giet yn it lêstoan fan july mei syn húshâlding in skoft mei fakânsje. De earme man is dêr wol oan ta. Wat hat hy der in spyt fan, dat er fan 't maaityd dat berop net oannaam hat. Sa goed hat er alles bedoeld; in rûzje yn 'e húshâlding hat hy der foar oer hân, en dêr makket sa'n boargemaster Suringa him yn 'e eagen fan syn gemeente hast ûnmooglik. Der is him wol fan ûnderskate kanten sein, dat boargemaster it net sa slim bedoeld hat, mar as dat sa is, wêrom sjocht dy man him dan net mear oan, as hja mankoar op 'e strjitte moetsje? En dominy ferbyldt him, dat de lju foarsichtich foar him oer wurden binne. Party, dêr't er op húsbesiik komt en dêr't er foarhinne alles mei beprate koe, fynt er no wakker stiif en ticht. Hoe kin men dominy wêze, as men it betrouwen fan jins gemeente net mear hat?

Dominy Douwes Dekker is wierliken Abbingawâld sêd. Hy is no noch yn syn bêste jierren; letter kriget er faaks gjin kâns mear. It kin wêze, dat it de frijsinnigen te Abbingawâld nochris slagget, wer it meartal te krijen, mar dominy sjocht dy tiid noch net kommen; as er dêr op wachtet....

Dy minsken, dy minsken! Wis, dominy hat de flagge net út hân op 'e lânstoarmdei, mar dat kaam om't it ding sa stikken wie; lykwols, der wurdt no al fan makke, dat er op dy manear blike litte woe, fan 'e hiele beweging neat hawwe te moatten.

Fansels, der binne ek genôch oaren. Fan ûnderskate kanten is him al sein, dat er him om 'e praatsjes fan boargemaster Suringa

[p. 241]

net sa tjirgje moat; dat is no ienris in domme keardel. Mar soene hja iepentlik foar sa'n miening útkomme doare?

In wykmannich der út; dan kin men wer wat ta jinsels komme. Der is trouwens noch in oare reden foar dominy, om in pear wiken yn retraite te gean. It sit sa: Krysttyd hawwe de lju út dat Grinslânsk plak by him yn 'e tsjerke west. Hy hie der sûnt neat wer fan heard, mar in dei of wat lyn krige er in brief fan de neef fan sines dêrwei, dêr't him yn frege waard, wat er tocht fan in berop. Har dominy giet der mei augustus út en de tsjerkerie woe him einliken wol hawwe; mar fansels, as er dochs fan doel is it ôf te stegerjen, dan begjint men der leaver net oan.

Wer in kâns dus, en dominy Douwes Dekker hat daliks weromskreaun, dat er yn ‘prinsipe’ der wol foar fielt, in berop oan te nimmen. In slach om 'e earmtakke moast er wol hâlde; op dat oare Grinslânske plak hied er fan tefoaren ek al yn ‘prinsipe’ oannaam, en letter moast er dochs noch betankje. Mar as it berop komt en hy is net te Abbingawâld, dan is er frijer yn syn dwaan en litten. Dan hat er daliks gjin gejeuzel om 'e holle en as er it ienkear oannaam hat, wêrom soene de lju der dan oer neipleitsje?

Alhielendal suver is dominy Douwes Dekker's gewisse net. Kin er it foar de gemeente en de ring ferantwurdzje? Mei er it dwaan? Mar sels in dominy hat der wolris oan, arguminten en ferlechjes útmekoar te hâlden, as er earne sin oan hat. Dominy Douwes Dekker hat syn nocht fan Abbingawâld. Hoe kin men jinsels jaan oan minsken, dy't men sêd is en dy't jin ek net mear betrouwe? Och, hy is sa ferslein, dominy Douwes Dekker, fanwegen de wurden fan boargemaster Suringa, en miskien tagelyk ek wol in bytsje bliid, om't se de bannen, dy't him oan Abbingawâld bine, yn ien hoart safolle losser makke hawwe.

Dat hat siktaris Jelles wol field; dêrfandinne, dat er it boargemaster sa dúdlik en gnap sein hat.

It needlot giet syn gong; neat kin it mear keare. As in deimannich, neidat de famylje Douwes Dekker fuort is, de tynge fan dominy's berop yn 'e kranten stiet, wit nimmen wêr't er sit. Hy hat gjin adres efterlitten. Somliken sizze, dat de famylje op it

[p. 242]

Amelân tahâldt; oaren wolle hawwe, dat hja yn pensjon binne earne by Apeldoorn. Sels de kantoarhâlder hat gjin fakânsjeadres opkrige. Hat men it ea sa sloarderich meimakke? Of soe it in bytsje opset sin wêze?

Machteleas binne se te Abbingawâld. Hja sjogge it swurk driuwen en kinne der neat oan dwaan. It reint alle dagen, mar de famylje Douwes Dekker komt net thús.

En yn Bethel wurdt lêzen oer de muorren fan Jericho, dy't beswike ûnder it geweld fan Jozua's kriichsfolk. Faaks wurdt mei Jozua Lomme Berga bedoeld, dy't efteroan sit mei syn sfinkseftige troanje.