Abbingawâld

[p. 266]

22

It is allegearre sa oars gien, as dominy Douwes Dekker tocht hie. Hy hie der op rekkene, dat it drok rinne soe by harres, as er wer thús wie: allegearre minsken, dy't him ta oare begripen bringe woenen. En dêr hied er him goed op klearmakke, dominy Douwes Dekker, yn syn stil en iensum fakânsjeferbliuw. Hy soe útlizze, wêrom't er út noch yn net te Abbingawâld bliuwe koe nei boargemaster syn taspraak op 'e lânstoarmdei. Hysels hie och sa graach wold, dat dit net bard wie; altiten ommers hie er nei it goede stribbe en, as it moast, net tsjin in offer oansjoen, om syn gemeente te helpen en te tsjinjen. Mar as der fan hegerhân besocht waard, jin it betrouwen ferlieze te litten en op in minne namme te bringen, dan hie in dominy net folle kar, as er de kâns krige fuort te kommen. Nee, hy hie net op dat plak yn Grinslân dien; hy wie frege wurden en hie doe ja sein. Sa wie it gien.

Dat hie dominy de minsken fertelle wold; mar der komt amper immen by him oan 'e hûs. Der leine wol brieven yn 'e gong, dêr't it him omraak yn opsein waard en dingen yn stiene, dy't dominy o sa graach rjochtsette wold hie; lykwols, de skriuwers komme net en weromskriuwe, dat giet dochs einliken ek net.

It wurde noch even drokke dagen; alles moat reemakke wurde foar it ferfarren en dominy sels kin der net foarwei en doch ris in pear hantaasten, want it fersjouwen fan húsrie en kisten is op 't lêst gjin frouljuswurk. In pear lju giet dominy Douwes Dekker noch hinne; hy wurdt dêrby wol gewaar, dat se him benammen syn stikemens kwea-ôf nimme. Werom hat hy der mei nimmen

[p. 267]

oer praat? Wêrom moast men alles yn 'e krante lêze, wylst dominy earne fier fuort mei fakânsje siet? ‘Jo geane fuort as in dief yn 'e nacht,’ seit in trouwe tsjerkgonger tsjin dominy en dy wit net, wat hy dêrop sizze moat.

En op 'e snein dat dominy Douwes Dekker syn ôfskiedspreek hâldt, sitte der mar in pear frijsinnigen yn 'e tsjerke. Der is war dien, dat allegearre thúsbliuwe soene, mar dat wie in man as siktaris Jelles fierste mâl. Siktaris mient wol, dat dominy net goed hannele hat, mar wit tagelyk tige skoan, dat der oan 'e oare kant ek fouten makke binne.

Nee, net alle frijsinnigen binne thúsbleaun, mar de measten wol. En dat dochs de tsjerke roller is as oars komt, om't it Bethelfolk by dit ôfskie is. Net, om't hja it net ôfwachtsje kinne; dy't leauwe, haastje net. Mar Lomme Berga en syn lju woene net, dat dominy dizze lêste snein allinne foar stuollen en banken prate soe; dy skande woene hja him besparje. Och, hja hawwe wol achting foar dominy Douwes Dekker, benammen no't er fuortgiet.

Dominy Douwes Dekker hie preekje wold oer in tekst út Jeremia: Bedwing uw stem van geween en uwe oogen van tranen, want er is loon voor uwen arbeid, spreekt de Heere. Mar hy is goedernôch by de tiid, om te begripen, dat soks no net kin. Der is gjin drôvens by dizze tsjerkgongers, mar bliidskip; en as hja lean foar har wurk krije, dan is dat net it lean, dat dominy de frijsinnigen foarhâlde wold hie, bywannear't hja hoekhâlden.

Hy fielt, dat wurden fan treast en hope net op har plak binne; hy moat himsels ferdigenje, dominy Douwes Dekker, en hy besiket dat te dwaan mei in tekst út it Mattéusevangeelje: Meent niet, dat ik gekomen ben, om de wet of de profeten te ontbinden; ik ben niet gekomen om die te ontbinden, maar te vervullen.

Hy preket sa goed er kin; foar it lêst yn dizze tsjerke weaget syn burd oer de toga; foar it lêst meitsje syn earms wolsprekkende gebearten, wylst syn moaie, dúdlike stimme ûnder de ferwulften troch rôlet; mar lûder as dy stimme is de stimme fan syn gewisse. Hy hat net goed hannele en no kriget er syn lean. Dêr preket er

[p. 268]

foar minsken, dy't nea nei him harkje woene, en syn eigen folk is der net. Hat er dien, wat goed is yn 'e eagen fan de Heare?

It is koel yn 'e tsjerke; it is der nea waarm, en dochs stiet dominy it swit op 'e foarholle; en as er ophâldt, hat er triennen yn 'e eagen.

Dan praat noch immen út namme fan de ring; en siktaris Jelles seit in wurdmannich foar de gemeente. Mar fan her ten giet it net, dat kin dominy taaste en fiele.

Op strjitte stiet Wibren Berga, as dominy en mefrou nei hûs geane.

‘Earst in djoer kado oannimme en dan der útpike; it is moai!’ seit Wibren.

‘Dy lompert! Wat bin ik bliid, dat wy hjir wei geane,’ lústeret mefrou, dy't in kaam krige hat.

Dominy hat gjin kleur krige; hy is wyt wurden.

‘It komt net goed, it komt net goed,’ preuvelt er.

Mefrou tinkt der oan dat it gau wer hjerst is, syn minne tiid. Hja seit dêrom mar neat.