Christus en cultuur

§ 14.

Want om dezen oorspronkelijken dienst van God voor menschen weder mogelijk te maken, en om in rechten, zoowel als in feite, aan God Zijn wereld en Zijn werkgemeenschap weer te geven, daartoe komt Christus twee dingen doen.

In de eerste plaats komt Hij den toorn Gods verzoenen. Hij doet dat in volkomen verbondenheid aan God zelf, Die van de ‘katallagê’ (de verzoening) het subject is: God was in Christus de wereld met Zichzelven verzoenende. ‘In Christus’ was Hij van deze katallagê éénig Auteur. Want de eeuwig brandende haat van God tegen alle zonde kan zijn postulaten met die van Zijn eeuwig vlammende barmhartigheid geenszins in harmonie behouden, tenzij in den tijd (in het z.g. midden der geschiedenis) aan de straffende gerecht gheid genoeg geschiede, alsmede aan de eischende. De straffende vordert een volkomen verdoemenis van den schuldige; de eischende verlangt nog steeds een ‘in het lichaam’ (d.w.z. in die spanne tijds, waarin een menschenleven verloopt) geschiedend ongerept gehoorzaamheidsbetoon. Daarom stelt de Christus ten overstaan van deze dubbele gerechtigheid zich Borg. En volbrengt Hij ook den borgtocht. Zoo brengt Hij in den tijd de door toorn zoowel als liefde in God actueel gekende en gewilde rechtsbeslis-

[p. 45]

sing; met Zijn betalend bloed koopt Hij het vernieuwingsrecht voor de nu ‘nieuw’ geheeten menschheid Gods; ze heet nu: Zijn verloste, Zijn christelijke gemeente, en is uit en met Hem erfgename van het eeuwige leven.

Maar aangezien dat eeuwige leven (evenals de eeuwige dood) voor Hem en voor alle menschen reeds hier een aanvang nam of nemen moet, hier in deze ‘cultuurwereld’, daarom doet Hij nog een tweede ding. Alle leven en alle dood wordt nu aan Hem in administratie gegeven, wijl ze door de rechtskonstitutieve betaling van Hem zelf in ‘het midden der geschiedenis’ in hun eeuwigzijn bepaald blijven. Zoo bedient Hij den eeuwigen dood als Christus-vonnis-van-doem aan wie in hun historisch bestaan van Zijn rechtsbeslissing zich vervreemden (waartoe zij ook ‘gezet’ zijn). Doch Hij bedient het eeuwige leven als Christus-vonnis-van-vrijspraak aan wie in hun historisch bestaan aan Zijn rechtsbeslissing vertrouwend zich overgeven (waartoe zij ook ‘gezet’ zijn). Derhalve komt Hij door zijn Heiligen Geest (Die het ‘midden der geschiedenis’ naar het ‘einde’ werk-dadig heen-stuwt) twee dingen doen. Ter eener zijde zal Hij in de cultuurwereld de druiven der aarde rijp stoven om vertreden te worden in den wijnpersbak van Gods toornbediening. Ter anderer zijde komt Hij door denzelfden Heiligen Geest, ‘in’ Wien Hij zelf de ‘duizend jaren’ van Zijn eigen vredesheerschappij ‘voldraagt’, de door hem gekochte arbeidsgemeenschap en ambtsgemeenschap Gods toebereiden tot den arbeid en den dienst van God, opdat al haar levende leden ingaan tot de stad der voleinde glorie.

Een rechts-strijd dus.

En een krachts-strijd daarom.

De rechts-strijd, dien Hij uitstreed voor het oog van God en Satan werd beslist in het midden van het tijdsbestek der wereld en zette zóó haar fundamenten weder vast.

En de dynamische worsteling, die Hij principieel voor eeuwig

[p. 46]

won, brengt voor Gods nieuw-gekochte werk-gemeenschap, aan die nieuwe menschheid, die in haar grondtrekken toch ‘de oude’ is, weer rijke krachten van Geestesuitstorting, krachten van heiligmaking, van kerkverovering, van wereldrijping, van cultuur-daad.

Deze tweevoudige ambtsverrichting is het, welke het ambtsleven van den Christus hier beneden, èn hierboven, ons doorzichtig maakt, en die nu ook van àllesbeheerschende beteekenis is voor het vraagstuk dat ons hier bezig houdt.