Gedichten (2 delen)

[51] Op de ongelykmaaticheit der bruggen oover de rivieren van Sivilie en Madril (p. 53)

toelichting	Ook dit sonnet zal dateren uit de tijd van Six' reis door Spanje (1649-1650). Het staat op p. 26 van zijn bundel. Dr. H. de Vries wees mij erop dat dit sonnet opvallende overeenkomsten vertoont met enkele van de Sonetos satiricos y burlescos van Luis de Góngora y Argote (1561-1627). Six zou dus ook Spaanse poëzie hebben gelezen (vgl. Góngora, 1981, p. 327-328 en p. 354-355 en met name ook de toelichting op p. 328 aldaar). Zie ook de Toelichting bij gedicht no. [237].
annotatie
titel	de ongelykmaaticheit: het verschil in formaat en pracht (vgl. wnt iv, 1206)
	de rivieren van sivilie en madril: nl. de langs Sevilla stromende brede Guadalquivir en de smalle langs Madrid stromende Manzanares
1	Triaan: de tegenover Sevilla aan de Guadalquivir gelegen voorstad Triana. Sevilla en Triana zijn tegenwoordig verbonden door de Puen-

[p. 46]

	te Isabella 11, die ligt op de plaats waar in Six' tijd nog een armelijke schipbrug was (vgl. Luister van Spanje, 1985, ii, p. 372-373).
	doen niet dan stroomen huilen: huilen niets dan waterstromen
2	Uit: dwz. Vanonder (Six heeft het oog op het stromende rivierwater)
	d' arme vlotbrugh: de armzalige schipbrug (een brug die op drijvers in het water rust)
3	Sy: nl. de vlotbrugh
	ascht: bestrooit ... met as (wnt ii, i, 732, deze plaats), nl. als teken van ootmoed
	haar rugh: dwz. het blijkbaar stoffige wegdek op de brug
	langs: liggend over (?)
4	Onnoodiger om hoogh gekroont van steene suilen: Die stroomafwaarts zeer nodeloos (ten overvloede) ook nog bekroond is met stenen zuilen (vgl. voor om hoogh Six' gedicht no. [252], r. 11, waar een kennelijk stroomafwaartse beweging merkwaardigerwijs een beweging hoog den stroomwal op wordt genoemd, overigens eveneens in verband met de Guadalquivir). Met steene suilen doelt Six op de ‘Zuilen van Hercules’, die Hercules bij Cádiz (het Antieke Gades nabij de monding van de Guadalquivir) zou hebben geplaatst om ermee het westelijkste punt van de aarde te markeren.
5	De Segoviaansche brugh: De Puente de Segovia of Puente Real de la Segoviana, een grote, uit de tijd van de Katholieke Koningen daterende stenen brug over de Manzanares, direct ten westen van Madrid (Baedeker Spanien, 1899, p. 62-63 en vgl. Luister van Spanje, 1985, ii, p. 379)
	langhs Guadarramaas kuilen: dwz. in het dal van de Sierra de Guadarrama, de bergketen ten noord-westen van Madrid, waarop de Manzanares ontspringt
6	Weent niet dan kalk en gruis: dwz. Ligt verdrietig over een stroom die slechts uit kalk en gruis bestaat, die geheel is opgedroogd (vgl. r. 1)
	dier: kostelijk
7	aanschyn: uiterlijk
	mach: kan
8	koomen schuilen: hun toevlucht komen zoeken, dwz. uitmonden. In de Guadalquivir monden daarentegen wel verschillende rivieren uit, zoals de Genil, de Corbones en de Viar.
9	Senjoor: Six spreekt een denkbeeldige Spanjaard aan.
	paait: zal ... troosten, zal ... tot bedaren brengen (vgl. wnt xii, i, 7)
	waart ook quaad: zou 't soms kwaad kunnen, als ...
10	last: de opdracht
	de Madrillees: dwz. alle Madrilenen
11	Dee: Zou moeten laten
	de vliet: nl. de opgedroogde rivierbedding
	tot Mansannares baat: de muilezels zouden de rivier nl. weer vol kunnen wateren
12	licht: gernakkelijk genoeg
	verruilen: voor een betere inruilen
13-14	in overvloed op straat Te soeken: die men in overvloed op straat kan vinden. Mogelijk beklaagt de reiziger Six zich hier over de vele losliggende stenen op het slechte wegdek van de Spaanse wegen (vgl. zijn

[p. 47]

	soortgelijke klacht over de Franse wegen in gedicht no. [236], r. 37-42), maar het lijkt mij waarschijnlijker dat hij doelt op overdrachtelijke ‘stenen op straat’, nl. op de vele muilezeluitwerpselen.
correctie	Op p. 26 van de bundel van 1657 staat in r. 11 van dit gedicht Mansonnares. In de lijst met Drukfeilen achterin de bundel is dit verbeterd tot Mansannares.