Gedichten (2 delen)

[106] Ter eere van de fonteine Tonnelet, of Tonneken (p. 181)

toelichting	Het gedicht staat op p. 125 van Six' Poësy.
annotatie
1	Hoe hiet oudst Tonneken: Hoe komt het, Tonneken, dat ... vanouds de naam heeft ... Het onderwerp bij hiet is Uw Nimf (r. 3)
1-2	Noordoostwaards ... worp: bepaling bij Tonneken
2	Een welgelaaden gootlingh worp: Op een afstand van het schot van een goedgeladen goteling, een gegoten kanon (wnt v, 454), gelegen
3	nieuwe: jonge?
	schuin schaauwloos: op een onbeschutte helling gelegen (wnt xiv, 201). De Heer vermeldt de ligging van Tonnelet in een hooggelegen drassig stuk land zonder beschutting tegen weer en wind, evenals de beperkte heilzame werking van het Tonneletwater (De Heer, 1645, p. 43).
	broekigh: moerassig
4	Te swemmen: Dat zij, de Nimf, zwemt (afhankelijk van Hoe hiet [...] Uw Nimf, r. 1-3)
	glas: metaforisch voor: bronwater
5	Voor: Ten bate van
6	Verslimmert: Nog verslechterd
	reegenvlaagh: een bui regen. Regenval zou een slechte invloed op de kwaliteit van het bronwater hebben (vgl. gedicht no. [101], r. 90-93).
7	buurnimf: nl. Sauvenière
	als de tweede Savenier: dwz. zelf een tweede Sauvenière, nl. wat de zuurte van uw water aangaat
8	arger, dan: het scherpst, zuurst van
9	anders graagh: terwijl ik bij andere gelegenheden toch gretig genoeg ben
	myn proefaâr maar voldaan: alleen mijn smaakzin maar bevredigd (proefaâr: ‘slokdarm om (eens) mee te proeven’)
11	flaauwer: minder sprekend
	Remak gemytert: de mijter van St. Remaclus, de bisschop uit de zevende eeuw die in verband werd gebracht met de heilzame werking van het bronwater van Spa en wiens reliekschrijn zich te Stavelot bevindt.
12	steenblaauw: nl. het arduinen gedenkteken. Bij de Pouhonbron was in Six' tijd een nis, ‘waarin St. Remakel, patroon van het oord, met zijn sacerdotaal gewaad’ (Lafagne, Spa, p. 16; vgl. gedicht no. [104], r. 29-30).
	langs: bij
	't Pouhonnersop: het water uit Pouhon, dwz. de bronopening van de Pouhon
13	Voor: In plaats van
	beschenkt: voorziet
14	syn: nl. van Bacchus rank

[p. 198]

15	warmende: in tegenstelling tot het verkoelende water van Tonnelet
	dampbre: gezonde oprispingen veroorzakende
	dryft: uit het lichaam drijft
16	van uw susters: door uw zusters (en dus niet door u)
	ingelyft: in het lichaam gebracht (de wijn helpt dus het gezonde water van de andere bronnen in zijn werking)
17	kook: borrel
	heen: voort
	uws: aan u, aan uw water
18	wys: zal ... verwijzen
	't: nl. Holland
	gesonden: verzonden, dwz. in gebottelde vorm in Holland verkrijgbare
	lek: ‘gedruip’ (vgl. ook lak: bronopening, wnt viii, i, 927). Voor Tonneletwater behoeft men dus niet naar Spa te reizen.