Gedichten (2 delen)

[150] Trouw, van Samuel Kaffart, met Sofia Dorhout (p. 255)

toelichting

Het gedicht zal dateren van vóór Six' reizen in 1649-1651 (blijkens zijn vermelding van een eigen geliefde in r. 37-40). Over Samuel Kaffart en zijn vrouw kan ik geen nadere bijzonderheden geven. Op het tweede huwelijk van de weduwnaar Robbert Kaffart (een broer van Samuel?) schreef Six ook een gedicht (no. [399]) en over datzelfde (?) huwelijk maakt hij nog een terloopse opmerking in zijn gedicht no. [406], r. 81. De daar genoemde Kaffart heet een oom van Six te zijn, maar ik heb de relatie tussen de Sixen en de Kaffarts niet kunnen reconstrueren. Dit gedicht staat op p. 185-187 van Six' Poësy.

[p. 271]

annotatie
titel	trouw: Huwelijk
1	Verwierpt ghe dan: Hebt u (nu) dan afstand gedaan van
	vryers: vrijgezellen-
2	't vleisch: dwz. uzelf
3	Mids: Doordat
	d'Oude kerk: de Oude Kerk in Amsterdam
	huiden: nu, vandaag
5	Hoe meenich lach versleet dit blinde stuk: Hoe menige lach (van ons) was er gewijd aan de onbeantwoordbare vraag
7-8	nu ... toegesonden: (het juk) dat u nu eerder is opgelegd, wat mogelijk betekent dat ik minder gelukkig zal zijn
9	Myn meiningh mist, uw vryheit schipbreuk lee: Mijn (in r. 1-2 verwoorde) opvatting dat uw vrijheid (nu) schipbreuk heeft geleden, klopt niet
11	Van weeligh bloed: Van het wellustige bloed (van de mens)
12	Min bangh voor quaalyk vaaren: Met minder angst voor een foute koers (op die zee)
13	Uw seegen ryst de pluim nu: Vanwege uw triomf (in dit stuk, r. 5) verheft u nu uw staartveren (‘bent u zo trots’)
14	Niet wyl ghe juist gerocht: Niet zozeer omdat het u gelukt is ... terecht te komen (wnt iv, 1622)
15	waar meenigh man op krocht: waar (immers) menig man op ligt te kreunen van ellende
17	om 't gevolgh van wel gelukte trouw: wegens dat wat een geslaagd huwelijk meebrengt (toegelicht in de volgende regels)
19	Bescheert: Schenkt
	geleidt: dwz. door wie hij geleid wordt
	aan 't saaligende klouw: langs de draad die naar de zaligheid voert (wnt vii, ii, 4389, deze plaats). Het klouw (de kluwen) verwijst naar de kluwen die Ariadne aan Theseus schonk om hem zijn weg te laten vinden in het labyrinth van de Minotaurus.
20	doolprieelen: doolhoven
21	Godsaalicheit: Vroomheid (hier als eigenschap van de bruid)
22	daar binnen heeft haar woon: daarin woont
23-24	Gelyk ... juweelen: (De vroomheid, die is) als een berg, waaruit de juwelen (deugden) komen die een gouden kroon (metaforisch voor: de bruid, vgl. r. 27) sieren
26	en saalge seegenstraal: en voor zo'n heerlijk lichtende zegening
27	al de: de gehele
28	Getuige van 't versaamen: Die getuige is van de verbintenis
29	Sy hiet Sofye?: Zij heet toch Sofie? (vgl. sophia: wijsheid)
	ongemeen: ongewoon, wonderlijk
31	nooit verdeilt in tween: dwz. zonder dat daar ooit verschil tussen bestaat
32	van wysheits kraamen: van de verzamelde (in haar als in een bewaarplaats opgeslagen) wijsheid. De bruid ‘kraamt’ dus louter wijsheid ‘uit’, zoals haar naam al aangeeft.
33	die deuchd: nl. uw vrouw, die de wijsheid zelve is
34	Bequaamlik, naa het weeder, voortgeset: Dat gereedgemaakt (opgemaakt) is op een wijze die goed past bij het seizoen (vgl. wnt xxii, ii, 860)

[p. 272]

35	wet: ‘aanscherpt’
36	't eensaam vleisch: het lichaam van de ongehuwde
37	Wyl: Als
	sonder maan: dwz. in de diepste duisternis
38	Licht moosejank: Misschien wel voor het huis van mijn liefje zal staan dreinen (vgl. wnt ix, 977, deze plaats)
	voor een spleet: voor een tochtgat
39	Kleptandende: Klappertandend
40	van brand: in de hitte van het minnevuur
41	hoeft: hebt ... nodig
43	van minnelyke leên: ‘dat toch een lieflijk voorkomen heeft’
45-46	van uwen min geent, Belooft: Stelt, als het door uw liefde ‘geënt’ zal zijn, ... in het vooruitzicht
46-47	gelyk ... dorheit: net als de vijgeboom die (in het voorjaar) plotseling van zijn dorheid beroofd wordt (vrucht gaat dragen). In de metaforiek komt de dorheit overeen met de maagdelijkheid van de bruid. Het beeld is mogelijk een verwijzing naar Lukas 13:6-9.
47-48	ooft ... stammen: vruchten, waaraan men later de deugdzaamheid van de bomen zal kennen