Gedichten (2 delen)

[p. 300]

[165] Dankdicht, aan Jakob Breine te Dantsich, voor een paar barnsteene hechten (p. 286)

toelichting	Jacob Breine was koopman in Danzig (Gdansk). Hij was een tijd lang het ‘slapie’ van Six geweest, toen hij bij vader Six in de leer was. Zijn overgestuurde geschenk is een typisch produkt van de streek: barnsteen werd met name langs de kusten van de Oostzee aangetroffen (vgl. ook de gedichten no. [333], no. [334] en no. [365]). Dit gedicht staat op p. 212-213 van Six' bundel.
annotatie
titel	hechten: vork- en mesheften (dwz. een vork en mes met barnstenen heft?)
1	vroome: rechtschapen
3	vroom: nl. vroomheit (de komma functioneert hier als samentrekkingsteken)
4	myn warme byslaap waart: dwz. mijn warme ‘slapie’ bent geweest, met mij een bed hebt gedeeld
5	langer: ook nadien
	een goeden aard: dwz. genegenheid
6	Veel ... verstreeken: dwz. Een lange tijd bij ons vriend aan huis bent geweest
7	uit Klinkerts hand: uit handen van Klinkert te ontvangen. Klinkert (een schipper, een wederzijdse kennis?) kan ik niet nader thuisbrengen.
8	pand: geschenk
9	ambre: barnstenen
	een laade: een cassette
10	Van hem: Door hem, Klinkert
12	Al eens Juweel geslaagen gaade: Net als juweel verzorgd en bewaakt(?). wnt ii, i, 159-161 kent Alleens of Al eens echter alleen als bijwoord, niet als voegwoord. Of is Al eens een drukfout voor Als een?
14	klaar onder een: in pure vorm gemengd
15-16	uit de populieren, Getraant: de in bomen veranderde Heliaden, de zusters van Phaëton, zouden bij de dood van hun broer tranen hebben geweend die tot barnsteen stolden (Ovidius, Met. ii, 340-366)
16	zoo: als
	Nasoos: Ovidius'
17	Noorden: ‘het noordelijk land’, de Baltische kust
	men ons bedrieght: dat men (hier: Ovidius) ons iets op de mouw spelt
18	Dewyl: Aangezien
	tieren: voortbrengen. Men meende inderdaad ook wel dat barnsteen een in zee gestold sap van minerale oorsprong was (Boetius de Boot, 1647, p. 323).
19	leemigh: kleverig, taai (wnt viii, i, 1259, deze plaats)
20	in schyn: met het aanzien
21	Op zee, gestolt van drooge winden: dwz. Waarna het, drijvend op zee, door droge winden tot verharding wordt gebracht
22	hun stooken, in den kolk: hun gestorm boven zee (die zij als een vuur oppoken)

[p. 301]

23	Het dryven, onder: Het (barnsteen) in de richting van ... stuwen
23-24	vischend ... vinden: vissersvolk, dat op het strand bedrijvig is om het te vinden
25-26	soete lucht Van wierook: barnsteen werd ook als reukstof gebruikt en daarop zal Six hier toespelen (vgl. wnt. ii, i, 1034)
26-27	uit ... opgeoffert: die mij wordt geofferd om genegenheid te laten blijken
27	sonder schulden: zonder dat u mij het minste verschuldigd bent
28	wyl ghe doch: nu ge dan desondanks
29-30	Wat ... vergulden?: dwz. Met welk zilver en fijn goud van de vriendschap had u mij dan meer kunnen verzilveren en vergulden (dan met dit geschenk)?
31	barnend: brandend, zinderend (vgl. barnsteen)
	duidt: toont ... aan
32	't harte vuur: het vuur van de vriendschap in hun hart
34	Het wit: dwz. De witte adering van het barnsteen
34-35	geensins ... gepaart: dat naar zijn aard geenszins veinzerij inhoudt, maar samengaat met oprechtheid
36	Vereischt zoodaanige ingewanden: Stelt als vereiste, dat de inborst daarmee in overeenstemming is
37	Nu wroeght het onbedacht gemoed: Nu voelt het (mijn) gemoed wroeging, omdat het niet (meer) dacht, onnadenkend was
38	ouder: dwz. vorig, vroeger
	genooten: ten geschenke gekregen
39	ons: onze familie
40	Gods silvre nieuw verbond: zilveren sloten van het Nieuwe Verbond (met woordspel: verbinden is ook een verbond ‘sluiten’). Six bedoelt: een Nieuw Testament met zilveren klampen.
41	Op [...] gegrondt: (zilveren sloten) die vastgehecht zijn aan. In woordspel is het nieuw verbond ‘gegrondvest op een leer’.
	segreine: segrijnen. Segrijn is een fijne leersoort met korrelig oppervlak.
42	Tot een gedachtenis bereidde: Als aandenken schonk
43	verplicht: nl. aan u verplicht
44	Schoon: Hoewel
	Pruissens hoofdgesticht: de hoofdstad van Pruisen, Danzig
45	koopbron: de bron van (alle) handel
47	van uw gunst ontfaân: en wat ik (alleen) door uw gunst heb ontvangen (bepaling bij Al dit, en wat my meer verplicht, r. 43)
48	verdienen: dwz. waardig blijken te zijn