Gedichten (2 delen)

[196] Aan de meestresse van N.S. (p. 335)

toelichting	Wie N.S. is kan ik niet zeggen. Six' gedicht op hem staat op p. 251-253 van zijn bundel Poësy.
annotatie
1	wierd er druif gesneên: hield men zich bezig met de druivenoogst. Waarschijnlijk maakt Six een toespeling op een uitdrukking: nu het herfst was ging men roddelen ‘alsof men de druif in de mond had’, dwz. alsof men het naadje van de kous wist (vgl. wnt iii, ii, 3471).
2-3	wyl ... tydingh: toen er een verhaaltije in de stad de ronde deed, dat vertelde
5	Die niemands liefde had gedient: Die nog nooit iemand in liefde had toebehoord
6-7	Van ... belydingh: Nu, uit zuivere liefde voor zijn ‘godin’, met smeekbeden zijn liefde beleed
8-10	Noch ... padden: Nog is het echter alleen de herfst die zulke praatjes te horen krijgt (men kan er dus nog niet helemaal van op aan?) en praatjes worden, als er waarheid in steekt, altijd zonder vrucht verspreid, of ze verspreiden zich dan trager dan padden. Waarschijnlijk bedoelt Six dat de waarheid zich niet of alleen heel traag via roddels laat verspreiden: alleen hele of halve leugentjes worden snel doorverteld.
11	Hy: nl. N.S. zelf
	niet: niets
12	Ielours licht: Waarschijnlijk uit angst (jaloers is degene ‘die vreest dat het gene dat hy lief heeft eenen anderen gemeyn werde’, geciteerd uit Plantijns Thesaurus (1573) in wnt vii, i, 155-156)
	verriedt: zou verraden
13	suchtens pyn, met syn gequyn: zijn pijnlijk gezucht en zijn gekwijn
14	bekladden: dwz. verraden (‘het geheim bezoedelen’)
15	booven syn natuur: meer dan hij van nature (gewoonlijk) is
17	oorsaak: een oorzaak voor die bleekheid
18	korts: nog onlangs
19	roodwit appelblos: als een blanke appel met rode blos

[p. 347]

20-21	En ... druilen: En loopt met een akelige lijktint en treurig voorkomen voortdurend mijmerend te suffen (wnt iii, ii, 3477, deze plaats)
23	gebeurt: te beurt valt, gewordt
26-27	Is ... gepeilt: Als tenminste de liefde zelf geen rif van ziekte is waarop men miskoerst voor men goed en wel gepeild heeft
28	De min quelt dan syn sinnen: Dus de liefde kwelt hem in het gemoed (vgl. voor het betoog: r. 15-16)
30-31	allemaal, Schier: bijna allemaal
33	't middelrijft: de borst (men behoeft hierbij niet alleen aan het middenrif te denken)
34	En arger: En zelfs erger (dan vergift, Of kanker)
	meesters: heelmeesters-
35	de mingebreeken: de ziekte die de liefde is
36	heur oeffnaars: hen die zich met haar inlaten
40	als een kostlik dink: als was het een kostbaarheid. De afgesneden pink hier als een bloederig geschenk en een pand van liefde (vgl. de uitdrukking ‘ergens zijn pink voor willen geven’, wnt xii, i, 1889).
41	Citheer: ‘Cytherea’, Venus
	een vereer: geschenk
43	het narrepaard: een paard voor een arre-(ook wel: narre-)slee. Het narre-hier uiteraard ook in een toespeling op 's minnaars dwaasheid.
44	Voert: Neemt ... uit rijden (bedoelt Six ook dat hij zich ‘op glad ijs waagt’?)
45	Zoo 't schynt, om heur vermaaken: Zogenaamd voor haar plezier
46	Filomeel: Philomela, als betrekkelijk willekeurige naam voor ‘geliefde’
47	Gelyk gebruiklik ysgespeel: Zoals gewoon is bij ijspret
48	soekt: poogt
	te langh gevraaght: dwz. die te lang geen antwoord op zijn vraag heeft gegeven
49	heimen tuk: een heimelijke list (wnt vi, 474, deze plaats en xvii, ii, 4001, deze plaats)
50	valt niet eeven suur: is niet altijd even akelig
51-52	Noch ... waapen: En alle meisjes zijn niet altijd zo kil en zo hoogmoedig in hun gedrag (vgl. ‘hoog in zijn wapen zijn’: trots zijn)
53-54	Hier ... gesien: Misschien is dit ook wat mijn vriend zich voor ogen houdt
55	en veer: en ver weg
56	Om arbeid: Met grote inspanning
	s'er raapen: ze zich plukken
57-58	naa ... hem: kies, omdat je van nature goed bent, hèm
58	van jonghs aan deuchd gepaart: die van jongs af aan met de deugd heeft opgetrokken
59	uw geloofs gesinde: die uw geloofsovertuiging deelt
60	Kroon: Sier als bruid
62	Soekt: Poogt te verwerven
65-66	vroome ... knoopen: een oprecht en met rijkdom gezegend eervol huwelijk te sluiten
66	met wel paaren: door een goede verbintenis aan te gaan
68	wel: goed

[p. 348]

70	echte daadelblaaren: dadeltakken die in een vaste huwelijksband gebonden zijn. De dadelpruim is tweeslachtig: op één exemplaar komen takken met mannelijke en takken met vrouwelijke bloemen voor. Zo kan de boom (of heester) een toonbeeld van ideale echtverbintenis zijn.
correctie	Op p. 252 van de bundel van 1657 ontbreekt r. 40 aan dit gedicht. In de lijst met Drukfeilen achterin de bundel is deze regel toegevoegd.