Gedichten (2 delen)

[301] Antwoord aan Isaak Fokquier (p. 497)

toelichting	Dit ‘onvoltooide’ hekeldicht behandelt de situatie na het vlagincident tussen de admiraals Blake en Tromp (29 mei 1652) aan de vooravond van de eerste Engelse oorlog. De vredesonderhandelingen, waarvan sprake is in r. 69, zijn die tussen het Engelse parlement en een Hollandse delegatie onder leiding van Jacob Cats, na 14 juni uitgebreid met de raadpensionaris Adriaan Pauw (vgl. de Toelichting bij gedicht no. [332]).
	Afgaande op de context kan de lezer de zogenaamd onvoltooide passages in het gedicht min of meer aanvullen. Op de plaats van de streepjes zouden, zo blijkt dan, de felste hekelingen hebben gestaan, als het (‘door tijdgebrek’) onvoltooide gedicht voltooid was. In het spel met de onvoltooidheid en de invulbaarheid van het gedicht schuilt de pointe van Six' Antwoord.
	Isaak Fokquier zal een vriend en collega-koopman van Six zijn geweest. Hij had grote handelsbelangen in het Middellandse-zeegebied (vgl. Wätjen, 1909, p. 358). Hij komt in Six' Poësy alleen nog terloops in gedicht no. [302] voor. Six' Antwoord staat op p. 368-370 van zijn bundel.
annotatie
3	Wyl: Nu
	braaf: dapper
4	steut gaf: afstrafte (wnt xv, 1928, deze plaats, ‘eenmaal aangetroffen’)
	wicht: schepsel
7	dry Kooninghryken: nl. Engeland, Schotland en Ierland
8	Van staaten [...] behoedt: Geregeerd door staten, door een parlement
9	konde: kon
10	suikersoete: alleraardigste
11	van wat saaken: over welke onderwerpen. Six wil zeggen dat hij over van alles en nog wat heeft gerijmd en dus zeker geen bezwaar heeft tegen het door Fokquier voorgestelde onderwerp.
12	naast de koopvaardy: naast mijn handelsbesognes
13	Noch scheelt het my, seer weinigh: En ook nu zou het me weinig kunnen schelen
15	't Gaat aaverechts: 't Is net andersom
	loof: geloof
16	de rymens neeringh: ‘de handel in dichtwerk’, de rijmproduktie
17	aanleide [...] myn sinnen: bracht ... mijn gedachten onder woorden
18	Op winst: Met geldelijke winst van mijn dichtwerk als oogmerk
	ook schoon ik 't had gesocht: en zelfs al had ik het geprobeerd

[p. 523]

19	rispenbek: rupsebek (wnt xiii, 584, deze plaats)
	wist: zou slechts in staat zijn geweest
	ydel rach: dun weefsel (als dat van de cocon van een rups)
20	om: voor
23	die luimen: die aardige neigingen, buien
24	kittlen: kriebelen
25	nooit stil van loopen: die nooit stilstaat
26	heb se [...] by 't haair: heb ... grip op haar, heb haar ... in de vingers
	se: haar, nl. de tijd
27	Myn reisen: dwz. de handelsreizen die Six in 1649-1651 had gemaakt
28	koopmans pennen: dwz. boekhouden en ander kantoorwerk
30	pluim: veren pen
31	in de swarte gal: dwz. in de inkt die geschikt is voor een hekeldicht
32	Gestiert van: Bestuurd door (sluit aan bij de rymers pluim)
	voorseghschen: voorspellende
33	seeven waagens: dwz. de instabiele basis van het land van zeven Staten
35	stuurlui: dwz. leden van de regering, de Staten Generaal
40	van het kryghsgebrek: vanwege het ontbreken van oorlog, de toestand van vrede. Dit kryghsgebrek, dat volgens Six slechts in naam bestond (vgl. de volgende regels) zou de stuurlui slechts dienen als voorwendsel om tot bezuinigingen in de defensie-uitgaven te kunnen overgaan, hetgeen Six in r. 36-40 suggereert (vgl. ook r. 57-58).
41-42	schaade, Door 't valsche Portugal gedaan: dwz. de strijd met de Portugezen in de West (in Brazilië)
43	van den Vrank: nl. van de Franse kapers die een voortdurende bedreiging voor de Hollandse schepen vormden
	ongenaade: ellende
44	teegenstaan: verweer, verdediging
45-46	Lowisen, en Krusaaten, En [...] meenigh goud pistool: Louis d'ors, en Crusaten, En ... menige gouden Pistolet, respectievelijk Franse, Portugese en Spaanse munten, door Six in woordspel gebruikt als benamingen van wapentuig. ‘Schieten’ betekent ook ‘uitbetalen’ (wnt xiv, 575).
48	school: schuilging
50	de vreedeson verscheen: de zon van de vrede van Munster (1648) opkwam
53	wolf: dwz. Spanje
	syn kooi: dwz. de Nederlanden
54	staart: dwz. macht (vgl. ‘iemand de staart korten’: zijn macht fnuiken, wnt xv, 172)
	ontjaaght: ontrukt (wnt x, 1877)
55	Ons lichaam: dwz. Onze staat
57	Langs zulken kleed: Onder zo'n dekmantel
	de kroonen: de regerende vorsten van andere staten
58	de wiek gekort: dwz. van militaire armslag beroofd (vgl. r. 36-40)
61	schaapen: dwz. rijke middelen van bestaan. Engeland gold als het wolland bij uitstek.
64	vast: gestaag
65	fielen: ploerten. Blijkens het meervoud zal deze aanduiding slaan op de eerder genoemde stuurlui (r. 35).
67	hy: nl. de Londenaar
	kielen: schepen

[p. 524]

69	in handlingh: waarover onderhandeld wordt
70	haast: binnenkort
71	Karthago: Carthago, in de Punische oorlogen uiteindelijk door de Romeinen verslagen
72	uitgetoogen schee: lege schede, dwz. getrokken zwaard
73	houdt onse onnoosle syden: kiest onze kant, die er een van onschuld is
75	wan: als
76	dat: als
77	wek: spoor ... (nog eens) aan
78	Onbreekt my tyd: Als mij dan de tijd zal ontbreken